Tổng thống Biden lo ngại tên lửa siêu vượt âm của Trung Quốc

Cả Tổng thống Joe Biden và các nghị sĩ Mỹ đều bày tỏ lo ngại về tên lửa siêu vượt âm mà Trung Quốc được cho là đã phóng thử gần đây.

Tổng thống Biden lo ngại tên lửa siêu vượt âm của Trung Quốc - Hình 1

Tên lửa Trường Chinh của Trung Quốc được phóng đi từ tỉnh Hải Nam , Trung Quốc hồi tháng 7/2020 (Ảnh: Reuters).

Trên chuyến bay tới Pennsylvania hôm 20/10, khi các phóng viên hỏi liệu ông có lo ngại về tên lửa siêu vượt âm của Trung Quốc hay không, Tổng thống Joe Biden khẳng định: “Có”.

Trước đó, Financial Times dẫn nguồn thạo tin ngày 16/10 cho biết, hồi tháng 8 năm nay, Trung Quốc được cho là đã phóng thử một tên lửa siêu vượt âm có khả năng mang đầu đạn hạt nhân. Tên lửa này đã bay quanh Trái đất ở quỹ đạo thấp trước khi lao xuống mục tiêu nhưng vẫn trượt mục tiêu khoảng 32 km.

Những vụ phóng kiểu này thường được Trung Quốc thông báo, nhưng thời điểm đó Bắc Kinh đã giữ kín thông tin. Nguồn tin cho biết giới chức tình báo Mỹ đã rất bất ngờ về năng lực phát triển vũ khí siêu vượt âm của Trung Quốc.

Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 18/10 khẳng định vật thể mà nước này thử nghiệm không phải là tên lửa siêu vượt âm, mà chỉ là “một phương tiện vũ trụ”.

Video đang HOT

Mặc dù Trung Quốc đã lên tiếng bác tin bí mật thử vũ khí siêu vượt âm, nhưng thông tin trên được đưa ra trong bối cảnh cuộc đua phát triển vũ khí, đặc biệt là vũ khí siêu vượt âm, giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng nóng lên.

Tên lửa siêu vượt âm là vũ khí có tốc độ tối thiểu gấp 5 lần âm thanh (Mach 5), tương đương hơn 6.200 km/h. Tốc độ nhanh và khả năng cơ động giúp các tên lửa siêu vượt âm trở nên nguy hiểm hơn đối với hầu hết các hệ thống phòng không. Ngoài ra, thời gian đốt cháy động cơ tên lửa được rút ngắn khiến việc phát hiện chúng bằng hệ thống cảnh báo sớm trên quỹ đạo trở thành một nhiệm vụ khó khăn.

“Vũ khí siêu vượt âm là nhân tố thay đổi cuộc chơi chiến lược với tiềm năng nguy hiểm nhằm làm suy yếu về cơ bản sự ổn định chiến lược”, nghị sĩ Angus King của bang Maine, Mỹ cho biết hôm 18/10.

Theo nghị sĩ King, “Mỹ không thể tụt hậu trong quá trình phát triển vũ khí này hoặc để xuất hiện các “điểm mù” khi theo dõi sự tiến bộ của các đối thủ cạnh tranh”.

Người phát ngôn Nhà Trắng Jen Psaki ngày 20/10 nói với các phóng viên rằng, Nhà Trắng đã bày tỏ quan ngại về công nghệ tên lửa siêu vượt âm của Trung Quốc thông qua “các kênh ngoại giao”.

Các công ty hàng đầu trong lĩnh vực phát triển vũ khí như Lockheed Martin và Raytheon Technologies vẫn đang nỗ lực để phát triển năng lực vũ khí siêu vượt âm của Mỹ.

Nghị sĩ King cho biết vũ khí siêu vượt âm là “vũ khí ác mộng tiềm tàng” và “tác động của những vũ khí này do Trung Quốc hoặc Nga phát triển có thể là thảm họa”.

Giáo sư Taylor Fravel, chuyên gia về chính sách vũ khí hạt nhân của Trung Quốc tại Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ), cho rằng với vũ khí siêu vượt âm trang bị đầu đạn hạt nhân, Trung Quốc có thể vô hiệu hóa các hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ vốn được thiết kế để tiêu diệt tên lửa đạn đạo đang tiếp cận. Theo ông Fravel, vũ khí này có thể “gây bất ổn” nếu Trung Quốc triển khai hoàn toàn một vũ khí như vậy.

Hồi tháng 9, Cơ quan Chỉ đạo các Dự án Nghiên cứu Quốc phòng Tiên tiến (DARPA) thuộc Lầu Năm Góc thông báo, Mỹ đã thử nghiệm thành công vũ khí siêu vượt âm HAWC có thể bay nhanh gấp 5 lần tốc độ âm thanh. Theo Bộ Quốc phòng Mỹ, đây là vụ thử thành công đầu tiên của lớp vũ khí này kể từ năm 2013.

Trung Quốc thử nghiệm tên lửa siêu thanh có thể mang đầu đạn hạt nhân

Trung Quốc được cho là đã thử nghiệm một tên lửa siêu thanh có khả năng mang đầu đạn hạt nhân khiến Mỹ bất ngờ, báo Financial Times đưa tin.

Trung Quốc thử nghiệm tên lửa siêu thanh có thể mang đầu đạn hạt nhân - Hình 1

Tên lửa Trường Chinh của Trung Quốc được phóng đi từ tỉnh Hải Nam, Trung Quốc hồi tháng 7/2020 (Ảnh: Reuters).

Financial Times dẫn nguồn thạo tin ngày 16/10 cho biết, hồi tháng 8 năm nay, Trung Quốc đã phóng thử một tên lửa có khả năng mang đầu đạn hạt nhân. Tên lửa này đã bay quanh Trái đất ở quỹ đạo thấp trước khi lao xuống mục tiêu nhưng vẫn trượt mục tiêu khoảng 32 km. Nguồn tin cho biết, thiết bị trượt siêu thanh này đã được tên lửa đẩy Trường Chinh phóng lên.

Những vụ phóng kiểu này thường được thông báo, nhưng thời điểm đó Bắc Kinh đã giữ kín thông tin. Nguồn tin cho biết thêm, giới chức tình báo Mỹ đã rất bất ngờ về năng lực phát triển vũ khí siêu thanh của Trung Quốc.

Người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby từ chối bình luận chi tiết, nhưng nói rằng: "Chúng tôi đã nói rõ những quan ngại về năng lực quân sự Trung Quốc đang theo đuổi, những năng lực chỉ khiến căng thẳng trong và ngoài khu vực leo thang. Đây là lý do chúng tôi coi Trung Quốc là thách thức số một".

Cùng với Trung Quốc, Mỹ, Nga và ít nhất 5 quốc gia khác đang phát triển công nghệ siêu thanh. Giống như các tên lửa đạn đạo truyền thống, tên lửa siêu thanh có thể mang đầu đạn hạt nhân và có thể bay với vận tốc gấp 5 lần âm thanh.
Nếu tên lửa đạn đạo bay cao vào không gian theo hình vòng cung để tiếp cận mục tiêu thì tên lửa siêu thanh bay với quỹ đạo thấp và tiếp cận mục tiêu nhanh hơn. Đặc biệt, tên lửa siêu thanh có khả năng cơ động nên khó theo dõi và khó phòng thủ hơn.

Trong khi các nước như Mỹ đã và đang phát triển các hệ thống có khả năng phòng thủ các mối đe dọa từ tên lửa đạn đạo và hành trình, năng lực theo dõi và bắn hạ tên lửa siêu thanh đến nay vẫn là một câu hỏi.

Trung Quốc hiện chưa bình luận về thông tin liên quan đến vụ phóng thử mà Financial Times đề cập. Thông tin đưa ra giữa lúc quan hệ Mỹ - Trung Quốc leo thang căng thẳng khi gần đây Bắc Kinh liên tục đưa máy bay quân sự áp sát đảo Đài Loan.

Trong 4 ngày đầu tháng 10, Trung Quốc đã điều động gần 150 máy bay quân sự áp sát Đài Loan. Đây là số lượng máy bay kỷ lục được Bắc Kinh triển khai tới gần hòn đảo.

Trung Quốc ngày 13/10 nói rằng, các hoạt động quân sự của nước này ở gần Đài Loan là động thái "chính đáng" để bảo vệ hòa bình và ổn định, đồng thời đổ lỗi cho sự "thông đồng" của Đài Loan với các lực lượng nước ngoài, ám chỉ Mỹ, là nguyên nhân gây ra căng thẳng. Bắc Kinh cũng cảnh báo Washington "không nên ảo tưởng về việc tìm kiếm sự hỗ trợ và hợp tác từ phía Trung Quốc, nếu vẫn cố ý thách thức lằn ranh đỏ của Trung Quốc về vấn đề Đài Loan".

Trung Quốc luôn coi Đài Loan là vùng lãnh thổ không thể tách rời và tuyên bố sẵn sàng thống nhất bằng mọi giá, kể cả bằng vũ lực. Bắc Kinh xem đó là "lằn ranh đỏ", yêu cầu các nước tôn trọng nguyên tắc "Một Trung Quốc".

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Tổng thống Putin xác nhận về đoạn trò chuyện với Chủ tịch Tập bị rò rỉTổng thống Putin xác nhận về đoạn trò chuyện với Chủ tịch Tập bị rò rỉ
17:23:33 04/09/2025
Máy bay vận tải quân sự Nga hạ cánh khẩn cấpMáy bay vận tải quân sự Nga hạ cánh khẩn cấp
23:16:46 04/09/2025
Biển số xe đặc biệt của Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un khi thăm Trung QuốcBiển số xe đặc biệt của Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un khi thăm Trung Quốc
08:10:56 05/09/2025
Mỹ thông báo bắt giữ lượng tiền chất ma túy lớn kỷ lục 'từ Trung Quốc'Mỹ thông báo bắt giữ lượng tiền chất ma túy lớn kỷ lục 'từ Trung Quốc'
13:22:50 04/09/2025
Nga lên tiếng khi châu Âu lên kế hoạch đưa quân đến Ukraine hậu chiến sựNga lên tiếng khi châu Âu lên kế hoạch đưa quân đến Ukraine hậu chiến sự
23:28:38 04/09/2025
Nga phản đối Anh sử dụng tài sản đóng băng để hỗ trợ UkraineNga phản đối Anh sử dụng tài sản đóng băng để hỗ trợ Ukraine
22:02:45 05/09/2025
Tổng thống Nga mời Tổng thống Ukraine đến Moskva đàm phánTổng thống Nga mời Tổng thống Ukraine đến Moskva đàm phán
16:36:49 05/09/2025
Thái Lan: Ông Anutin Charnvirakul được bầu làm Thủ tướngThái Lan: Ông Anutin Charnvirakul được bầu làm Thủ tướng
18:11:06 05/09/2025

Tin đang nóng

Hy hữu vụ đi nhầm xe máy của 2 người phụ nữ có nhiều điểm trùng hợpHy hữu vụ đi nhầm xe máy của 2 người phụ nữ có nhiều điểm trùng hợp
21:46:40 05/09/2025
Thuý Diễm bị lan truyền clip quay lén hôn sao nam kém 11 tuổi, người trong cuộc lên tiếng nóngThuý Diễm bị lan truyền clip quay lén hôn sao nam kém 11 tuổi, người trong cuộc lên tiếng nóng
21:30:40 05/09/2025
Ngôi làng ở Hà Lan nơi tất cả người dân đều bị... mất trí nhớNgôi làng ở Hà Lan nơi tất cả người dân đều bị... mất trí nhớ
18:59:41 05/09/2025
TikToker Phạm Thoại xuất hiện sau khi bị công an xử phạtTikToker Phạm Thoại xuất hiện sau khi bị công an xử phạt
19:21:41 05/09/2025
Đúng 6h sáng ngày mai, thứ Bảy 6/9/2025, 3 con giáp sống hiền lương nên làm gì cũng có lộc, phú quý tự tìm đến cửa, tiền của đầy tayĐúng 6h sáng ngày mai, thứ Bảy 6/9/2025, 3 con giáp sống hiền lương nên làm gì cũng có lộc, phú quý tự tìm đến cửa, tiền của đầy tay
21:08:23 05/09/2025
Tiến sĩ Đoàn Hương: 'Status của Trấn Thành lạc điệu, nguy hiểm'Tiến sĩ Đoàn Hương: 'Status của Trấn Thành lạc điệu, nguy hiểm'
23:36:49 05/09/2025
Sức khoẻ của NSND Công Lý sau cấp cứuSức khoẻ của NSND Công Lý sau cấp cứu
23:39:44 05/09/2025
Công an Bắc Ninh tạm giữ cô giáo vụ bé gái hơn 1 tuổi bị bầm tím mặtCông an Bắc Ninh tạm giữ cô giáo vụ bé gái hơn 1 tuổi bị bầm tím mặt
20:25:02 05/09/2025

Tin mới nhất

Chuyên gia Nga: Tổng thống Putin tái khẳng định lập trường kiên định về vấn đề Ukraine

Chuyên gia Nga: Tổng thống Putin tái khẳng định lập trường kiên định về vấn đề Ukraine

22:02:29 05/09/2025
Bên cạnh các vấn đề chính trị, Tổng thống Nga còn đề cập đến tình hình kinh tế trong nước. Ông Putin phản đối quan điểm của ông Herman Gref - Giám đốc điều hành Sberbank - cho rằng nền kinh tế Nga đang trong tình trạng trì trệ kỹ thuật.
Các nhà khoa học Australia phát hiện cơ chế mới thúc đẩy ung thư di căn

Các nhà khoa học Australia phát hiện cơ chế mới thúc đẩy ung thư di căn

22:02:10 05/09/2025
Kết quả nghiên cứu được ghi nhận trên thiết bị mô phỏng trong phòng thí nghiệm và thử nghiệm trên chuột, hứa hẹn mở ra nhiều tiềm năng mới trong việc ngăn ngừa và điều trị ung thư.
Mỹ áp lệnh trừng phạt ba tổ chức phi chính phủ Palestine

Mỹ áp lệnh trừng phạt ba tổ chức phi chính phủ Palestine

22:01:44 05/09/2025
Động thái này nằm trong chuỗi biện pháp được Mỹ áp dụng đối với các bên liên quan đến cuộc điều tra của ICC. Tháng 2 năm nay, công tố viên trưởng ICC Karim Khan đã bị cấm nhập cảnh vào Mỹ.
Indonesia: Tìm thấy tất cả 8 nạn nhân vụ rơi trực thăng ở Kalimantan

Indonesia: Tìm thấy tất cả 8 nạn nhân vụ rơi trực thăng ở Kalimantan

20:00:37 05/09/2025
Chiếc trực thăng BK117 D3 do hãng hàng không Eastindo Air vận hành được xác định mất liên lạc từ sáng 1/9, chỉ 8 phút sau khi cất cánh từ sân bay Kotabaru ở Nam Kalimantan để đến Palangkaraya, thủ phủ tỉnh Kalimantan.
Xung đột Hamas - Israel: Quân đội Israel phát lệnh sơ tán đầu tiên ở thành phố Gaza

Xung đột Hamas - Israel: Quân đội Israel phát lệnh sơ tán đầu tiên ở thành phố Gaza

19:56:57 05/09/2025
Cùng ngày, trên nền tảng Telegram, Hamas công bố video về con tin người Israel Guy Gilboa-Dalal cùng 1 con tin khác, hiện danh tính chưa được tiết lộ theo yêu cầu gia đình.
Mỹ triển khai 10 tiêm kích F-35 tới Puerto Rico, trấn áp các băng nhóm ma túy

Mỹ triển khai 10 tiêm kích F-35 tới Puerto Rico, trấn áp các băng nhóm ma túy

19:55:37 05/09/2025
Các tiêm kích hiện đại sẽ bổ sung vào lực lượng quân sự vốn rất hùng hậu của Mỹ ở phía Nam Caribe, khi Tổng thống Donald Trump thực hiện cam kết tranh cử nhằm trấn áp các nhóm mà ông cáo buộc đã tuồn ma túy vào Mỹ.
Giá lương thực thế giới ở mức cao nhất trong hơn 2 năm qua

Giá lương thực thế giới ở mức cao nhất trong hơn 2 năm qua

19:48:33 05/09/2025
Giá ngũ cốc giảm 0,8% so với tháng 7, đánh dấu tháng giảm thứ 5 liên tiếp. Tương tự, giá lúa mì giảm do vụ mùa bội thu ở Liên minh châu Âu (EU) và Nga. Giá ngô tăng do nhu cầu thức ăn chăn nuôi và ethanol tăng cao tại Mỹ.
Tấn công bằng dao ở Đức

Tấn công bằng dao ở Đức

19:44:20 05/09/2025
Hiện chưa có thông tin về việc có thêm nạn nhân nào khác trong vụ việc này hay không. Các cơ quan chức năng đang tiến hành điều tra làm rõ sự việc.
Diễn đàn Kinh tế phương Đông 2025: Tổng thống Nga khẳng định tương lai thuộc về thế giới đa cực

Diễn đàn Kinh tế phương Đông 2025: Tổng thống Nga khẳng định tương lai thuộc về thế giới đa cực

19:37:00 05/09/2025
Cũng theo Tổng thống Nga, vấn đề nhân khẩu cũng cần được chú trọng tại Viễn Đông. Ông cho biết các công cụ chính sách đã phát huy hiệu quả và sẽ được triển khai rộng hơn tới đây để thu hút người trẻ đến với vùng này.
Tổng thống Hàn Quốc yêu cầu điều tra về việc đối xử bất công với lao động nước ngoài

Tổng thống Hàn Quốc yêu cầu điều tra về việc đối xử bất công với lao động nước ngoài

18:16:10 05/09/2025
Trước đó, ngày 2/9, ông Lee đã nêu quan ngại về các trường hợp nợ lương liên quan đến người lao động nước ngoài và kêu gọi Bộ Tư pháp Hàn Quốc xem xét các biện pháp như hoãn việc họ trở về nước cho đến khi được trả tiền lương chưa thanh...
Kinh nghiệm phát triển năng lượng ở Đông Nam Á

Kinh nghiệm phát triển năng lượng ở Đông Nam Á

18:10:10 05/09/2025
Phiên họp có sự tham dự của Phó Ủy viên trưởng Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân (Nhân đại, tức Quốc hội) toàn quốc Trung Quốc Lý Hồng Trung, Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone và Thủ tướng Mông Cổ Gombojavyn Zandanshatar.
Chính phủ Mỹ kiện công ty điện lực vì vụ cháy rừng nghiêm trọng ở California

Chính phủ Mỹ kiện công ty điện lực vì vụ cháy rừng nghiêm trọng ở California

18:08:08 05/09/2025
Trong nhiều tháng qua, một đường dây điện của SCE đã bị nghi ngờ là nguyên nhân gây cháy. Công ty trước đó đã thừa nhận phát hiện một sự cố trên một trong các đường dây truyền tải của mình vào khoảng thời gian đó.

Có thể bạn quan tâm

Đám cưới bí mật như 007 của Kim Jong Kook: V - Jungkook (BTS) cùng dàn Running Man có mặt, loạt sao hạng A phải tuân thủ nghiêm ngặt điều này

Đám cưới bí mật như 007 của Kim Jong Kook: V - Jungkook (BTS) cùng dàn Running Man có mặt, loạt sao hạng A phải tuân thủ nghiêm ngặt điều này

Sao châu á

00:22:45 06/09/2025
Đám cưới của Kim Jong Kook diễn ra tại khách sạn J tại quận Gangnam, Seoul, chỉ mời chưa đến 100 khách gồm gia đình và những người bạn thân thiết.
Hoá ra đây là nhân vật khiến Phạm Quỳnh Anh tức giận, im lặng với Bảo Anh suốt 7 năm!

Hoá ra đây là nhân vật khiến Phạm Quỳnh Anh tức giận, im lặng với Bảo Anh suốt 7 năm!

Sao việt

00:19:51 06/09/2025
Phạm Quỳnh Anh cho biết 1 trong 4 lý do khiến cô im lặng suốt thời gian qua là phải chịu nhiều tổn thương đến từ phía gia đình, cụ thể là mẹ và em gái của Bảo Anh.
HOT: Mưa Đỏ xô đổ kỷ lục của Trấn Thành, cán mốc 500 tỷ nhanh nhất lịch sử điện ảnh Việt

HOT: Mưa Đỏ xô đổ kỷ lục của Trấn Thành, cán mốc 500 tỷ nhanh nhất lịch sử điện ảnh Việt

Hậu trường phim

00:06:11 06/09/2025
Tối ngày 5/9, tròn 2 tuần kể từ ngày công chiếu chính thức kèm thêm 1 buổi chiếu sớm, bộ phim Mưa Đỏ đã cán mốc doanh thu 500 tỷ đồng.
Thần Tài thì thầm, 3 con giáp may túi 3 gang đựng tiền, cải thiện vận số, tơ hồng trao tay, tương lai huy hoàng, giàu sang Phú Quý trong 33 ngày tới

Thần Tài thì thầm, 3 con giáp may túi 3 gang đựng tiền, cải thiện vận số, tơ hồng trao tay, tương lai huy hoàng, giàu sang Phú Quý trong 33 ngày tới

Trắc nghiệm

21:43:54 05/09/2025
Tham khảo ngay bài viết dưới đây để biết 3 con giáp may túi 3 gang đựng tiền, cải thiện vận số, tơ hồng trao tay, tương lai huy hoàng, giàu sang Phú Quý trong 33 ngày tới nhé!
Bỏ qua dấu hiệu mơ hồ, người phụ nữ đối diện với căn bệnh nguy hiểm

Bỏ qua dấu hiệu mơ hồ, người phụ nữ đối diện với căn bệnh nguy hiểm

Sức khỏe

21:30:14 05/09/2025
Ca phẫu thuật diễn ra nhanh chóng, không gây đau đớn. Chỉ sau vài giờ, bệnh nhân hồi phục tốt và được xuất viện. Trong lần tái khám, tình trạng của chị ổn định, không ghi nhận bất thường.
Chiến sĩ biên phòng lội suối vào bản, cõng học sinh đi khai giảng

Chiến sĩ biên phòng lội suối vào bản, cõng học sinh đi khai giảng

Netizen

20:49:27 05/09/2025
Nhằm đảm bảo an toàn cho học sinh, cán bộ chiến sĩ biên phòng tại Quảng Trị đã vượt đèo, lội suối vào tận thôn, bản, đón học sinh về trường dự lễ khai giảng năm học mới.
42 học sinh nhập viện sau bữa ăn trưa tại trường

42 học sinh nhập viện sau bữa ăn trưa tại trường

Tin nổi bật

20:36:51 05/09/2025
Để nắm thêm thông tin, phóng viên đã nhiều lần liên hệ với Hiệu trưởng Trường Tiểu học An Mỹ qua số điện thoại đăng trên trang web nhà trường nhưng không thành công.
Diễn biến mới vụ thiếu niên 16 tuổi bị đánh co giật gần cổng trường đại học

Diễn biến mới vụ thiếu niên 16 tuổi bị đánh co giật gần cổng trường đại học

Pháp luật

20:14:47 05/09/2025
Đến khoảng 11h cùng ngày, nhóm của H. đã hành hung Đ. tại khu vực gần Trường Đại học Hạ Long (Quảng Ninh). Một số đối tượng còn sử dụng điện thoại quay phim, đăng tải lên các trang mạng xã hội để khoe chiến tích.
Chu Thanh Huyền yểu điệu khoác tay Quang Hải, "trốn con" đi xem Mưa Đỏ, khoảnh khắc ngọt ngào gây sốt!

Chu Thanh Huyền yểu điệu khoác tay Quang Hải, "trốn con" đi xem Mưa Đỏ, khoảnh khắc ngọt ngào gây sốt!

Sao thể thao

19:25:08 05/09/2025
Mới đây, cộng đồng mạng rần rần chia sẻ hình ảnh tiền vệ Nguyễn Quang Hải xuất hiện cùng bà xã Chu Thanh Huyền trong một buổi hẹn hò đặc biệt
Loại mưa axit mới đang gây lo ngại cho giới khoa học

Loại mưa axit mới đang gây lo ngại cho giới khoa học

Lạ vui

19:10:01 05/09/2025
Axit trifluoroacetic (TFA) - một hóa chất cực kỳ bền vững, gần như không thể phân hủy trong tự nhiên, đang hiện diện trong mọi trận mưa trên hành tinh.