Tình trạng thiếu chip sẽ tồi tệ hơn, vì Ukraine hóa ra lại là một mắt xích quan trọng tới không ngờ

Quốc gia này nắm giữ một tỷ lệ xuất khẩu khí neon vô cùng lớn, thứ vô cùng quan trọng với ngành công nghiệp bán dẫn.

Ukraine sản xuất khoảng 70% lượng khí neon xuất khẩu toàn cầu, và phiên bản tinh khiết của loại khí đó rất quan trọng đối với ngành công nghiệp bán dẫn. Và tình trạng căng thẳng leo thang có nguy cơ làm gián đoạn nguồn cung và khiến tình trạng thiếu vi mạch đang diễn ra thậm chí sẽ còn tồi tệ hơn.

Về cơ bản, các nhà sản xuất chip sử dụng tia laser để khắc các mẫu mạch siêu mịn lên các tấm silicon. Các tia laser hoạt động bằng cách kích thích các nguyên tử của khí hiếm để tạo ra ánh sáng ở các bước sóng cụ thể, và neon thường chiếm 95% hoặc nhiều hơn ở dạng khí của laser. Neon phải được tinh chế đến độ tinh khiết 99,999% cho mục đích này – một quy trình thích hợp mà rất ít nhà máy trên thế giới thực hiện.

Trong số này có Iceblick, một công ty 32 tuổi ở Odessa, tỉnh lớn nhất phía tây nam của Ukraine, cung cấp 65% lượng neon trên thế giới. Giống như các máy lọc neon khác, Iceblick thu nhận khí là sản phẩm phụ của quá trình sản xuất thép và các ngành công nghiệp luyện kim khác. Vào thời Xô Viết, nhiều nhà máy trong số này – tiếp tục được sử dụng cho đến ngày nay – được trang bị các bộ phận tách không khí, cung cấp oxy và nitơ cho quá trình luyện thép nhưng cũng thu được neon, một loại khí hiếm chỉ chiếm 18,2 phần triệu trong khí quyển.

Tại sao Ukraine lại sản xuất nhiều khí neon đến như thế?

Sách trắng của Chính phủ Đức năm 2018 giải thích rằng Liên Xô đã đầu tư rất nhiều vào quy trình thu giữ khí neon, “bởi vì nó được cho là cần thiết cho mục đích sản xuất vũ khí laser cho mục đích phòng thủ tên lửa và vệ tinh”. Khi các nhà máy thép cũ hơn và các đơn vị phân tách khí ở các nơi khác trên thế giới đóng cửa, Ukraine và Nga đã chiếm thị phần ngày càng lớn trên thị trường xuất khẩu khí neon.

Sau khi Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014, nguồn cung cấp khí neon giảm dần và giá cả đã tăng vọt. Vào thời kỳ đỉnh cao, giá thị trường của khí neon cao gấp 10 lần so với cách đây chỉ vài tuần. Một số công ty thậm chí đã bắt đầu các chương trình để giảm mức tiêu thụ khí neon của họ. Nhiều chuyên gia trong ngành thậm chí đã dự đoán về việc đóng cửa hoàn toàn các xưởng đúc chip ở Nhật Bản và các nơi khác sắp xảy ra .

Và một cú sốc tương tự ở hiện tại sẽ càng cản trở nỗ lực của ngành công nghiệp bán dẫn trong việc cung cấp tất cả các vi mạch mà thế giới đang cần cho các sản phẩm khác nhau, từ đồ chơi, ô tô, máy bay, điện thoại, đồng hồ và thực tế là mọi thiết bị thông minh khác.

Trong một tuyên bố, Hiệp hội Công nghiệp Chất bán dẫn cho biết ngành này có “một nhóm đa dạng các nhà cung cấp nguyên liệu và khí quan trọng” và cuộc khủng hoảng ở Ukraine sẽ không gây ra rủi ro gián đoạn “ngay lập tức”. Theo Peter Lee, một nhà phân tích của Citi Research, hầu hết các nhà sản xuất chip nhớ đều có lượng neon tồn kho để sử dụng trong khoảng 8 tuần.

Nhưng, nếu cuộc khủng hoảng này tiếp tục kéo dài, nó có thể dập tắt những nguồn dự trữ đó và gây ra những lo lắng mới cho một thế giới đang ngày càng đói khát chất bán dẫn.