Tính minh bạch về tiền lương ở châu Âu

Theo Euronews, các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) được yêu cầu thực thi Chỉ thị Minh bạch về Tiền lương trước ngày 7/6/2026, song cho đến nay, nhiều quốc gia vẫn chưa hành động.

Biểu tượng đồng Euro tại Frankfurt , Đức. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN

Quy tắc mới

Số liệu của Eurostat cho hay phụ nữ ở EU kiếm được trung bình ít hơn 12% mỗi giờ so với nam giới. Để giải quyết khoảng cách dai dẳng về lương theo giới này, EU đang giới thiệu các quy tắc mới về tính minh bạch về tiền lương được thiết kế để tăng cường nguyên tắc “trả lương bình đẳng cho công việc bình đẳng”.

Đối với hàng triệu người lao động, việc biết được thang lương trước khi ứng tuyển vào một công việc có thể tạo ra sự khác biệt giữa việc tự tin đàm phán và việc chấp nhận trong bóng tối, lo sợ điều đó có thể ảnh hưởng đến triển vọng việc làm. Chỉ thị này cuối cùng có thể xóa bỏ văn hóa giữ im lặng xung quanh vấn đề tiền lương khi san bằng sân chơi cho các nhân viên trẻ tuổi, những người quay trở lại làm việc sau thời gian nghỉ thai sản, và bất kỳ ai trong lịch sử đã bị trả lương thấp hơn cho cùng một vai trò.

Theo Chỉ thị Minh bạch về Tiền lương, các Quốc gia Thành viên EU được yêu cầu thực thi luật này trước ngày 7/6/2026. Tuy nhiên, tiến độ trên toàn Liên minh diễn ra chậm chạp, làm dấy lên lo ngại rằng một số quốc gia có thể bỏ lỡ thời hạn vào năm tới. Gần đây hơn, Hà Lan đã trì hoãn việc thực thi luật. Ngày thực thi dự kiến mới là ngày 1/1/2027.

“Vào cuối năm 2025, hầu hết các nước EU vẫn chưa sẵn sàng với việc thực thi Chỉ thị và, nhìn chung, đang tiến triển chậm chạp,” bà Monika Krzyszkowska Dabrowska, người đứng đầu bộ phận thực hành lao động tại văn phòng của Addleshaw Goddard ở Warsaw, Ba Lan cho biết.

Vậy, những quốc gia EU nào đang dẫn đầu trong việc thực thi Chỉ thị Minh bạch về Tiền lương, và phần còn lại của Liên minh đã đi được bao xa?

Theo công cụ theo dõi việc thực thi của Addleshaw Goddard tính đến tháng 9/2025, 10 trong số 27 quốc gia vẫn chưa có bất kỳ hành động nào để thực thi chỉ thị này. Các quốc gia này bao gồm Áo, Bulgaria, Croatia, Đan Mạch, Hy Lạp, Hungary , Italia , Latvia , Luxembourg , Bồ Đào Nha và Slovenia.

Tại 8 quốc gia, dự thảo luật dự kiến sẽ được đưa ra. Các quốc gia này bao gồm Cyprus, Czech, Estonia, Phần Lan, Pháp, Romania, Slovakia và Tây Ban Nha. Điều này cho thấy một ủy ban kỹ thuật hoặc nhóm làm việc đã được thành lập, một đề xuất đã được chuẩn bị, và các cuộc đàm phán với các bên liên quan hiện đang được tiến hành.

Tại 4 quốc gia, dự thảo luật đã được công bố: Ireland, Litva, Hà Lan và Thụy Điển.

Việc thực thi một phần đang được tiến hành ở 3 quốc gia, cụ thể là Bỉ, Malta và Ba Lan. Đức cũng đang chuẩn bị cập nhật đạo luật của mình cho phù hợp với chỉ thị.

Điều chỉnh luật hiện hành hoặc giới thiệu luật mới

Đồng bảng Anh. Ảnh minh hoạ: AFP/TTXVN

Có nhiều cách tiếp cận khác nhau để thực thi. Bà Krzyszkowska-Dabrowska tuyên bố rằng một số quốc gia đang điều chỉnh và sửa đổi các luật hiện hành. Điều này thường diễn ra ở những nơi luật pháp quốc gia đã giải quyết các yêu cầu tương tự như trong Chỉ thị, trong khi những quốc gia khác đang giới thiệu các luật hoàn toàn mới phản ánh sát các quy định của Chỉ thị, đặc biệt là ở những nơi không có khuôn khổ pháp lý tương đương.

Tiến sĩ Duncan Brown, Phó hiệu trưởng tại Viện Nghiên cứu Việc làm (IES), lưu ý rằng chỉ thị bao gồm nhiều khía cạnh của tính minh bạch về tiền lương và áp dụng cho các quốc gia có các khuôn khổ hiện hành đa dạng để đảm bảo trả lương bình đẳng. Nhiều quốc gia đã thực hiện một số yếu tố, điều này giải thích cho tiến độ chậm hơn hướng tới việc tuân thủ đầy đủ.

Ví dụ, Áo đã có một sáng kiến minh bạch từ năm 2011 và, theo Tiến sĩ Andreas Gulyas từ Đại học Vienna, chỉ cần những điều chỉnh nhỏ để đáp ứng các yêu cầu mới.

“Mặc dù dường như không có các nhóm cụ thể nào công khai phản đối Chỉ thị, việc giới thiệu nó mang lại một trọng lượng đáng kể cho luật pháp quốc gia và thường được coi là vừa mang tính cách mạng vừa có vấn đề đối với các đơn vị sử dụng lao động,” bà Krzyszkowska-Dabrowska cho biết.

Nó cũng áp đặt thêm các nghĩa vụ đối với người sử dụng lao động, trao các quyền mới cho nhân viên có được phạm vi rộng hơn để đưa ra các khiếu nại và tăng cường quyền hạn của các tòa án và cơ quan chức năng.

Bà cũng chỉ ra rằng mặc dù các quy định của chỉ thị rõ ràng và mang tính kỹ thuật cao, việc giải thích và áp dụng thực tế của chúng lại đặt ra những thách thức.

Tình trạng hiện tại ở ‘Big Four’ của EU

Theo bà Marijke van der Most, đối tác về lao động tại các văn phòng của Addleshaw Goddard ở Đức cho biết, Đức vẫn chưa công bố một dự thảo luật để thực thi chỉ thị. Chính phủ đã thành lập một ủy ban chuyên gia vào tháng 7 năm 2025 để chuẩn bị các khuyến nghị, với kết quả dự kiến vào cuối mùa thu.

Sự chậm trễ phần lớn được giải thích bởi tình hình chính trị đặc biệt của Đức vào năm 2025. Sau các cuộc bầu cử liên bang sớm vào đầu năm nay, đất nước đã trải qua một sự thay đổi hoàn toàn về chính phủ. “Quá trình này đã tạm thời làm gián đoạn chương trình nghị sự lập pháp, vì chính quyền mới phải tập trung vào các cuộc đàm phán liên minh và các ưu tiên chính trị ngay lập tức trước khi quay trở lại các vấn đề thực thi của EU đang chờ xử lý,” bà nói. Bà cho rằng việc Đức sẽ đáp ứng được thời hạn chuyển đổi vào tháng 6 năm 2026 vẫn là điều thực tế.

Tại Pháp, một dự luật dự kiến sẽ được đưa ra vào mùa Thu năm 2025 sau các cuộc tham vấn với các đối tác xã hội , theo công cụ theo dõi của Addleshaw Goddard. Vẫn chưa có hoạt động chuyển đổi nào được báo cáo ở Italia.

Tây Ban Nha đã giới thiệu các nghĩa vụ liên quan đến tính minh bạch về tiền lương, chẳng hạn như sổ đăng ký lương theo giới cho tất cả các công ty và kiểm toán lương theo giới cho các công ty có từ 50 nhân viên trở lên. Chỉ thị sẽ yêu cầu hầu hết các tổ chức xem xét lại các mô hình trả lương và xác định các chính sách đãi ngộ của họ một cách chính xác hơn nhiều.

Tính minh bạch về tiền lương trong các tin tuyển dụng còn thấp

Theo Indeed, tính minh bạch về tiền lương trong các tin tuyển dụng đã tăng đều đặn ở nhiều quốc gia, mặc dù động lực này đã chậm lại trong những tháng gần đây.

Vương quốc Anh có tỷ lệ cao nhất là 65% vào tháng 5 năm 2025, tiếp theo là Pháp (48%), và Hà Lan (46%). Italia, Tây Ban Nha và Đức ở nhóm cuối bảng, với 25%.

Mặc dù Vương quốc Anh tiếp tục có tỷ lệ minh bạch về tiền lương cao nhất, tỷ lệ các tin tuyển dụng ở Anh bao gồm thông tin về tiền lương đã giảm. Vào tháng Tám, khoảng 56% các tin tuyển dụng trên Indeed có bao gồm chi tiết về tiền lương, thấp hơn gần 10 điểm phần trăm so với đầu năm.