Tín dụng tăng trưởng chậm do dịch bệnh
Dưới tác động của dịch Covid-19, do nhu cầu tín dụng tăng thấp, đến ngày 29/5/2020, tín dụng tăng trưởng đạt 1,96% so với cuối năm 2019. Đây là tỉ lệ rất thấp so với mức tăng 5,74% của 5 tháng đầu năm ngoái.
Bà Nguyễn Thị Hồng, Phó thống đốc NHNN phát biểu tại buổi họp báo. Ảnh: Ngọc Giàu
Tại cuộc họp báo thông tin hoạt động ngân hàng 6 tháng đầu năm 2020 vào hồi giữa tháng 6 tại TP.Hồ Chí Minh của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), cho thấy trong điều hành tín dụng, NHNN đã kiểm soát quy mô tín dụng phù hợp với chỉ tiêu định hướng, đảm bảo chất lượng tín dụng, tạo điều kiện cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận vốn tín dụng khôi phục nhanh chóng sản xuất, kinh doanh.
Video đang HOT
Tuy nhiên, theo NHNN, dưới tác động của dịch Covid-19, do nhu cầu tín dụng tăng thấp, đến ngày 29/5/2020, tín dụng tăng 1,96% so với cuối năm 2019. Đến ngày 16/6, tăng trưởng tín dụng ngành ngân hàng lên mức 2,13% so với đầu năm nay. Đây vẫn là mức rất thấp so với 6 tháng đầu năm 2019.
Trong điều hành lãi suất, từ đầu năm 2020 đến nay, NHNN đã điều chỉnh giảm 2 lần các mức lãi suất điều hành, với tổng mức giảm 1,0-1,5%/năm để hỗ trợ thanh khoản cho TCTD, tạo điều kiện cho TCTD tiếp cận nguồn vốn chi phí thấp từ NHNN; giảm 0,6-0,75%/năm trần lãi suất t.iền gửi các kỳ hạn dưới 6 tháng và giảm 1%/năm trần lãi suất cho vay ngắn hạn đối với các lĩnh vực ưu tiên trợ, hiện ở mức 5,0%/năm… Theo đó, mặt bằng lãi suất thị trường có xu hướng giảm so với đầu năm.
Về điều hành tỷ giá, mặc dù thị trường quốc tế diễn biến phức tạp nhưng tỉ giá và thị trường ngoại tệ trong nước ổn định, thanh khoản thông suốt, TCTD mua ròng từ khách hàng, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp của nền kinh tế được đáp ứng đầy đủ, kịp thời.
Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, tín dụng 6 tháng đầu năm 2020 tăng trưởng chậm. Ảnh: Đầu tư chứng khoán
Đặc biệt, sau hơn 2 tháng triển khai quyết liệt các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người dân bị thiệt hại do dịch Covid -19, đến ngày 8/6/2020, các TCTD đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho 249.108 khách hàng với dư nợ 172.365 tỷ đồng, miễn, giảm, hạ lãi suất cho 403.177 khách hàng với dư nợ 1.227.349 tỷ đồng, cho vay mới lãi suất ưu đãi với doanh số lũy kế từ 23/1 đến nay đạt 978.529 tỷ đồng cho 225.514 khách hàng lãi suất thấp hơn phổ biến từ 0,5 – 2,5% so với trước dịch.
Riêng Ngân hàng Chính sách Xã hội (NHCSXH) đã gia hạn nợ 3.856,2 tỷ đồng cho 152.796 khách hàng, điều chỉnh kỳ hạn trả nợ 1.567,6 tỷ đồng cho 75.209 khách hàng, cho vay mới 826.473 khách hàng với dư nợ 31.149,2 tỷ đồng.
Đồng thời, NHNN đã kịp thời ban hành Thông tư 05/2020/TT-NHNN ngày 7/5/2020 để cụ thể hóa Nghị quyết 42/NQ-CP và Quyết định 15/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ trong việc hướng dẫn cho vay tái cấp vốn, lãi suất 0%, số t.iền 16.000 tỷ đồng để NHCSXH cho người sử dụng lao động gặp khó khăn về tài chính vay với lãi suất 0% trả lương cho người lao động bị ngừng việc do ảnh hưởng của dịch.
Bà Nguyễn Thị Hồng – Phó thống đốc NHNN cho biết, ngành ngân hàng cũng đã sớm vào cuộc khi ban hành Thông tư 01/2020/TT-NHNN để tái cơ cấu và giãn nợ, giảm phí cho khách hàng. Dịch bệnh ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của các ngân hàng.
“Trong bối cảnh dịch Covid-19 chưa chấm dứt, hoạt động sản xuất – kinh doanh của doanh nghiệp bị ảnh hưởng, cầu vốn của khách hàng khó tăng. Nhưng điều này cũng phù hợp với diễn biến của nền kinh tế hiện nay. Chính sách t.iền tệ là chính sách ngắn hạn, chúng tôi vẫn điều hành linh hoạt hằng ngày. Theo dõi sát thị trường trong nước, quốc tế và các vấn đề căng thẳng thương mại. Hiện tại lượng thanh khoản đang dồi dào. Tuy nhiên, không có nghĩ là ngân hàng sẽ hạ chuẩn cho vay để tín dụng tăng, nhằm đảm bảo an toàn hoạt động của ngân hàng” – bà Nguyễn Thị Hồng nói.
Tăng trưởng tín dụng năm 2020: Mục tiêu nhiều thách thức
11 - 14% là mục tiêu tăng trưởng tín dụng mà Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đặt ra trong năm 2020. Tuy nhiên, diễn biến tăng trưởng tín dụng những tháng đầu năm cho thấy, mục tiêu này đang đứng trước nhiều thách thức.
Theo dự báo của các chuyên gia, tăng trưởng tín dụng năm 2020 chỉ đạt khoảng 9 - 10%. Ảnh: TTXVN
Tín dụng tăng chậm do ảnh hưởng của Covid-19
Để hỗ trợ nền kinh tế, tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN, người dân, thời gian qua, các ngân hàng đã tung ra nhiều gói tín dụng hỗ trợ. Tính đến cuối tháng 4, các gói hỗ trợ đã lên tới 650.000 tỷ đồng. Cùng với đó, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, NHNN đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ khác như: cắt giảm lãi suất, cơ cấu lại nợ, cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ... Mặc dù vậy, việc triển khai các gói hỗ trợ vẫn gặp nhiều khó khăn, tốc độ tăng trưởng tín dụng những tháng đầu năm chậm hơn rất nhiều so với cùng kỳ năm trước.
Tại Hội nghị tăng cường triển khai giải pháp hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi Covid-19 mới đây, ông Nguyễn Quốc Hùng - Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, NHNN - cho biết: Tín dụng đến hết tháng 1 chỉ tăng 0,1% so với đầu năm, tháng 2 tăng 0,07%, tháng 3 tăng 1,1%, tháng 4 tăng 1,42% và tới trung tuần tháng 5 lại giảm xuống, chỉ tăng 1,2%. Như vậy, trong nửa đầu tháng 5, tín dụng đã giảm 0,22% so với tháng trước.
Báo cáo tài chính quý I của nhiều ngân hàng cũng ghi nhận mức tăng trưởng tín dụng âm. Đơn cử, dư nợ cho vay khách hàng của Ngân hàng Thương mại cổ phần (TMCP) Sài Gòn Công Thương giảm 2,3% so với đầu năm; Ngân hàng TMCP Quân đội giảm 1,3%; Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam giảm 1,25%; Ngân hàng TMCP Quốc dân giảm 0,27%... Tín dụng ở một số ngân hàng khác có tăng nhưng đều tăng thấp hơn so với cùng kỳ năm 2019.
Những con số trên cho thấy cầu tín dụng các tháng đầu năm bị suy giảm rõ rệt, khả năng hấp thụ vốn của DN rất yếu. Thực trạng này đã được nhiều chuyên gia dự báo trước đó. TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - nhận định, dịch Covid-19 đã làm giảm nhu cầu tiêu dùng, giao dịch ngoại thương; ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN và hộ gia đình... Điều này dẫn tới nhu cầu tín dụng giảm, tác động tiêu cực đến tăng trưởng tín dụng.
Đại diện NHNN cũng lý giải rằng, ảnh hưởng của dịch Covid-19 đến nhiều lĩnh vực sản xuất kinh doanh là nguyên nhân chính gây ra sự sụt giảm về nhu cầu tín dụng. Đến thời điểm này, dù dịch bệnh ở Việt Nam đã cơ bản được kiểm soát nhưng nhu cầu vốn vẫn rất thấp. Một số DN có nhu cầu vốn nhưng lại chưa có phương án chuyển đổi sản xuất kinh doanh hiệu quả hoặc không có tài sản đảm bảo, gây khó khăn cho ngân hàng trong việc giải ngân các gói hỗ trợ.
Khó đạt được mục tiêu tăng trưởng 11 - 14%
Trước thực trạng trên, NHNN cam kết sẽ tiếp tục tháo gỡ khó khăn, đảm bảo cung ứng đầy đủ vốn cho nền kinh tế, kể cả trong giai đoạn phòng, chống dịch cũng như phục hồi sau dịch với mức lãi suất cho vay thấp. Đồng thời, năm 2020, NHNN dự kiến tín dụng tăng thêm cho nền kinh tế khoảng 900.000 tỷ đồng đến 1,1 triệu tỷ đồng, tương ứng với mức tăng khoảng 11 - 14%. Theo các chuyên gia, việc đảm bảo hoàn thành mục tiêu này với điều kiện các ngân hàng tuyệt đối không hạ chuẩn tín dụng, không nới lỏng các điều kiện cho vay để tránh hệ lụy cho nền kinh tế quả là một thách thức không nhỏ.
Để có thể hỗ trợ tốt hơn cho nền kinh tế cũng như đạt được mục tiêu trên, từ ngày 13/5/2020, NHNN đã giảm đồng loạt các mức lãi suất điều hành. Đây là đợt giảm lãi suất điều hành lần thứ hai của NHNN kể từ đầu năm nay. Động thái này được đ.ánh giá là phù hợp nhằm giúp các tổ chức tín dụng có điều kiện giảm lãi suất cho vay, từ đó, DN có thể vay với lãi suất thấp hơn để phục hồi sản xuất, kinh doanh sau tác động của dịch Covid-19, chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống cũng sẽ được cải thiện.
Tuy nhiên, các chuyên gia quan ngại, việc hạ thêm lãi suất cho vay có thể sẽ không thực sự thúc đẩy nhu cầu tín dụng gia tăng từ phía DN. Trong bối cảnh rủi ro vẫn đang tiềm ẩn, sức cầu trong nước và thế giới còn yếu, xuất nhập khẩu gặp nhiều khó khăn, DN và ngân hàng đều thận trọng trong vay vốn, giải ngân, tín dụng khó có thể bật tăng mạnh trở lại.
Cùng với giảm lãi suất, căn cứ vào nhu cầu vốn, NHNN cũng đang xem xét điều chỉnh hạn mức tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng cao hơn so với kế hoạch đầu năm, tạo điều kiện để nhà băng cung ứng đầy đủ vốn cho nền kinh tế. Lãnh đạo nhiều ngân hàng thương mại cũng bày tỏ mong muốn NHNN sẽ nới room tín dụng cho các ngân hàng nhằm đẩy mạnh hoạt động cho vay và dự phòng nhu cầu vốn tăng cao nửa cuối năm.
Dù NHNN có thể nới hạn mức tăng trưởng tín dụng để các ngân hàng linh hoạt hơn trong việc tìm kiếm các phân khúc khách hàng tiềm năng song theo TS. Cấn Văn Lực, khả năng tăng trưởng tín dụng năm nay chỉ ở mức 9 - 10%. Thực tế, hạn mức tín dụng được NHNN đưa ra khá thấp, nhưng nhiều ngân hàng có khả năng không sử dụng hết do cầu tín dụng rất yếu.
Tương tự, ông Nguyễn Thế Minh - Giám đốc phân tích Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam - cho rằng, do ảnh hưởng của dịch bệnh, khả năng hấp thụ vốn của DN đang ở mức thấp, nhiều DN cũng không đủ điều kiện vay vốn mới. Bởi vậy, tăng trưởng tín dụng năm 2020 khó đạt mức mục tiêu 11 - 14% mà NHNN đặt ra. Ước tính, chỉ tiêu này sẽ đạt khoảng 9 - 10% nếu các hoạt động đầu tư công được thực hiện tốt.
12 ngân hàng được NHNN giao "room" tín dụng bao nhiêu trong năm nay? Trong 12 ngân hàng được theo dõi, có Techcombank và VPBank được NHNN giao tăng trưởng tín dụng cao nhất, ở mức 13% trong năm nay. Trong báo cáo chiến lược quý II mới đây, Công ty Chứng khoán BIDV (BSC) cho rằng Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang đưa ra mức cấp tín dụng thấp trong bối cảnh nhu cầu tín dụng...