Tìm ra loại thuốc cứu cả trăm triệu người nhờ chiếc đĩa bẩn
Trở lại phòng thí nghiệm sau kỳ nghỉ 2 tuần, Fleming phát hiện ra điều bất thường trong chồng đĩa bẩn để ở bồn rửa.
Nhà vi khuẩn học Alexander Fleming được ca ngợi là một trong những bộ óc thông minh nhất trong lịch sử khoa học. Time từng tả ông là “một người Scotland thấp bé (1,7m), hiền lành với đôi mắt xanh hơi mơ màng, mái tóc trắng”.
Được công nhận là một nhà khoa học tài năng nhưng Fleming lại có tật xấu bừa bộn. Nhưng chính thói quen cẩu thả đó lại đưa ông đến một khám phá vĩ đại, giúp ông cùng hai nhà khoa học khác giành được giải Nobel năm 1945. Đó là phát hiện ra penicillin và tác dụng chữa nhiều bệnh truyền nhiễm khác nhau.
Nhà khoa học Alexander Fleming trong phòng thí nghiệm năm 1952. Ảnh: Britannica
Đây là một sự kiện quan trọng đối với nhân loại, báo hiệu buổi bình minh của thời đại kháng sinh. Trước đó, không có cách chữa trị các bệnh n.hiễm t.rùng như lậu, nhiễm độc m.áu, viêm màng não, viêm phổi hoặc sốt thấp khớp. Theo ước tính của Nesfircroft, cho đến nay, penicillin đã cứu được hơn 200 triệu sinh mạng.
Phát hiện của nhà khoa học bề bộn nhưng tinh ý
Tháng 9/1928, Fleming rời phòng thí nghiệm ở London để đi nghỉ hai tuần tới Scotland mà không thèm dọn dẹp, vứt cả chồng đĩa petri (thường dùng để nuôi cấy vi sinh vật) trong bồn rửa. Các đĩa này chứa Staphylococcus, loại vi khuẩn gây đau họng, áp xe và mụn nhọt.
Khi quay trở lại làm việc, Fleming thấy một chiếc đĩa bẩn đã nhiễm nấm mốc. Xung quanh đó không có sự tồn tại của vi khuẩn Staphylococcus.
Một nhà khoa học kém tinh ý hoặc ngăn nắp sẽ nhanh chóng loại bỏ chiếc đĩa bị tạp nhiễm. Nhưng Fleming nhận ra rằng nấm mốc dường như đã ức chế sự phát triển của vi khuẩn. Chiếc đĩa bẩn đã thay đổi lịch sử y học.
Trên thực tế, Fleming rất thích thú với nấm mốc, vi khuẩn và còn sử dụng chúng bên ngoài phòng thí nghiệm để vẽ tranh. Theo tạp chí Smithsonian, Fleming dùng vi khuẩn để sáng tác nghệ thuật trong thời gian rảnh rỗi. Ông vẽ tranh phong cảnh và tĩnh vật bằng cách phát triển vi khuẩn với các sắc tố tự nhiên khác nhau để tạo ra màu sắc mong muốn.
Video đang HOT
Khi nghiên cứu sâu hơn, Fleming phát hiện nấm mốc trên chiếc đĩa bẩn tạo ra chất có khả năng t.iêu d.iệt nhiều loại vi khuẩn nguy hiểm. Ông đặt tên cho chất này là penicillin (vì thuộc nhóm nấm Penicillium). Ông cùng các trợ lý dự định tách penicillin nguyên chất.
Fleming đã công bố phát hiện của mình vào năm 1929 trên tạp chí Bệnh học Thực nghiệm của Anh. Tuy nhiên, ông không thể cô lập chất này nên đã ngừng nghiên cứu penicillin vào năm 1931.
Sáng chế ra Penicillin là bước tiến quan trọng trong lịch sử y học. Ảnh: Nesfircroft
Sự phát triển của penicillin
Mặc dù Alexandre Fleming phát hiện ra penicillin nhưng chính Howard Florey, Ernst Chain và các đồng nghiệp tại Đại học Oxford mới biến chất đó thành loại thuốc cứu sống mạng người.
Năm 1939, chiến tranh bắt đầu khiến việc nghiên cứu trở nên đặc biệt khó khăn. Dù vậy, Florey cùng một nhóm trong đó có Heatley – chuyên gia về nấm và Chain tinh chế thành công penicillin từ một mẫu nấm mốc Penicillium của Fleming.
Ngày 25/5/1939, nhóm tác giả đã tiêm vào 8 con chuột một chủng Streptococcus nguy hiểm. Sau đó, họ cho 4 con dùng penicillin. Sáng hôm sau, cả bốn con vẫn còn sống. Bốn con làm đối chứng không dùng thuốc đã c.hết.
Tháng 2/1941, viên cảnh sát người Anh Albert Alexander, 43 t.uổi, là người đầu tiên sử dụng penicillin. Trong lúc tỉa hoa hồng, anh đã gãi lên khóe miệng và bị n.hiễm t.rùng, áp xe ảnh hưởng toàn bộ cơ thể, đe dọa tính mạng.
Khi dùng penicillin, Albert đã hồi phục đáng kể trong vòng 24 giờ đầu tiên. Thật không may, nguồn cung cấp penicillin đã cạn kiệt trước khi anh có thể bình phục hoàn toàn. Viên cảnh sát qua đời.
Ngay sau đó, những bệnh nhân khác được sử dụng penicillin và đạt được hiệu quả đáng khích lệ. Nước Anh lên kế hoạch cung cấp loại thuốc này cho quân đội trên chiến trường. Tuy nhiên, điều kiện thời chiến khiến việc sản xuất hàng loạt loại thuốc này rất khó khăn nên nhà khoa học Florey đã nhờ Mỹ giúp đỡ.
Năm 1941, với sự hỗ trợ của Quỹ Rockefeller, Florey và Heatley tới Mỹ để kêu gọi các hãng dược sản xuất penicillin quy mô lớn. Một số doanh nghiệp hàng đầu, bao gồm Merck, Squibb và Pfizer, bắt đầu nghiên cứu và sản xuất penicillin.
Cuối năm 1942, lượng penicillin đủ để điều trị cho chưa đầy 100 bệnh nhân. Đến tháng 9/1943, thuốc được cung cấp cho toàn bộ Lực lượng Vũ trang Đồng minh. Đến cuối Thế chiến thứ 2, các công ty Mỹ sản xuất được 650 tỷ liều thuốc mỗi tháng.
Suy nghĩ sai lầm khiến bệnh nhân đột quỵ đối mặt nguy hiểm
Thời tiết càng rét, số trường hợp bị đột quỵ càng cao nhưng không ít người nghĩ mình bị trúng gió, cảm lạnh.
Tại Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), số ca nhập viện do đột quỵ khi trời rét đậm trong tuần qua tăng đột biến. Nhiều bệnh nhân nhầm lẫn mình bị trúng gió hoặc nhiễm lạnh.
PGS Mai Duy Tôn - Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, cho biết, trời lạnh khiến áp lực dòng m.áu tăng cao, nhiều người tăng huyết áp đột ngột gây đột quỵ. Ngoài ra, thay đổi nhiệt độ gây co mạch, môi trường lạnh khiến nhiều người mắc các bệnh n.hiễm t.rùng hơn, là nguyên nhân gây ra đột quỵ não. Trong đợt rét này lượng bệnh nhân đột quỵ dưới 40 t.uổi tăng lên. Nhiều người đến viện đã quá giờ vàng, gây nguy hiểm tới tính mạng.
Anh N.C.L (35 t.uổi, Hà Nội) ngủ rất muộn. Sáng hôm sau, trời mưa rét nên anh nằm trong chăn. Khi dậy khoảng 10h sáng, anh L. thấy tay yếu, chân bải hoải không thể đứng vững, phải bám vào tường rồi ngồi lại giường. Anh L. gọi người nhà về đưa đi cấp cứu. Trước đó, anh thấy tê tay nhưng nghĩ do rét, mất cảm giác.
Tại Trung tâm đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, bác sĩ chẩn đoán anh L. bị nhồi m.áu não. Anh đến trong giờ vàng nên được tiêm thuốc tiêu sợi huyết. Hiện, anh L. đã vận động đi lại, có thể nói chuyện, tay chân hết tình trạng yếu liệt.
Bệnh nhân cấp cứu tại Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh: P.Thúy.
Khi ngủ dậy, bà L.T.H (Hà Nội) đột ngột yếu tay chân, méo miệng nhưng gia đình nghĩ trúng gió nên đưa vào nhà nằm nghỉ. Tới lúc tình trạng nặng hơn, bà H. mới được đưa vào Bệnh viện Bạch Mai cấp cứu. Người phụ nữ được chẩn đoán tai biến mạch m.áu não.
Thạc sĩ, bác sĩ Phùng Đình Thọ - Trung tâm Đột quỵ cho biết, trong trung tâm có 5 giường cho bệnh nhân nặng nhất, có 2 người dưới 40 t.uổi, đều đến viện khi quá giờ vàng trong tình trạng hôn mê, rối loạn ý thức. Các bác sĩ phải điều trị cấp cứu tích cực.
Theo Tiến sĩ, bác sĩ Võ Hồng Khôi, Giám đốc Trung tâm Thần kinh, Bệnh viện Bạch Mai, số ca vào cấp cứu trung tâm đột quỵ, thần kinh tăng ít nhất 10-15% so với tuần trước. Riêng Trung tâm Thần kinh, mỗi ngày tiếp nhận 30-50 bệnh nhân, song bốn ngày gần đây con số này tăng gấp đôi.
Tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương, theo bác sĩ Trần Quang Thắng, Trưởng khoa Cấp cứu và Đột quỵ, trong mấy ngày rét đậm vừa qua, số người nhập viện do đột quỵ vào mùa lạnh chiếm 70-80% tổng số bệnh nhân điều trị trong năm.
Bệnh nhân cấp cứu vì lạnh tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương. Ảnh: P.Thúy.
Bác sĩ Thắng cho biết, thời tiết lạnh là mối nguy hàng đầu với người cao t.uổi có t.iền sử tăng huyết áp, nguy cơ dẫn đến tai biến, đột quỵ nếu không xử trí kịp thời.
Theo các bác sĩ, hiện số bệnh nhân đột quỵ đến trong giờ vàng (dưới 4h) chỉ chiếm 20%. Bệnh nhân vẫn có hiện tượng sơ cứu không đúng như rạch ngón tay, ngón chân, cạo gió... Bác sĩ Thọ cho biết, có trường hợp vào cấp cứu, người nhà đã rạch 10 đầu ngón tay, 10 đầu ngón chân.
Bác sĩ khuyến cáo, những ngày rét đậm, rét hại, người có bệnh lý huyết áp cần kiểm soát tốt huyết áp, theo dõi các chỉ số thường xuyên, uống thuốc theo chỉ định, kiểm soát mỡ m.áu. Nên vận động nhẹ nhàng từ 3 - 5 phút trước khi xuống giường vào buổi sáng, không nên đột ngột ra khỏi giường. Giữ nhiệt độ trong nhà cân bằng, không để xuống thấp dưới 25 độ và cân bằng với nhiệt độ ngoài trời. Uống nước ấm, hạn chế ăn đồ lạnh. Không tắm trễ cũng như không tắm nước lạnh, sử dụng nước ấm khoảng 37 độ C là phù hợp nhất.
Người dân cần giữ ấm cơ thể, không chủ quan khi ra ngoài trời lạnh và không dậy tập thể dục sớm. Việc tập luyện có thể chuyển sang vào trong nhà để làm nóng cơ thể như đạp xe tại chỗ, các bài đi bộ bước nhỏ.
5 bệnh hô hấp ai cũng mắc một lần trong đời Trong những ngày lạnh, do hệ miễn dịch yếu, trẻ có thể mắc phải các bệnh n.hiễm t.rùng đường hô hấp với triệu chứng phổ biến như ho, sốt, sổ mũi, nôn mửa. Thời tiết lạnh khiến trẻ dễ bị ho, sổ mũi, sốt. Ảnh minh họa: AboutKidsHealth. Mùa lạnh là thời điểm cao điểm trẻ nhỏ dễ mắc bệnh. Trẻ có nhiều...
