Tiết lộ tài liệu mật về cơ chế giải quyết tranh chấp trong TPP

Mai Hoàng Minh14:10 27/03/2015

TPP – hiệp định thương mại tự do gồm 12 quốc gia thành viên, trong đó có Nhật Bản, Australia, Singapore và Việt Nam.

Các đại diện thương mại tham gia đàm phán TPP trong buổi họp báo tại Sydney ngày 27/10/2-14 (Nguồn: AFP/TTXVN)

Một điều khoản giải quyết tranh chấp bí mật mà Mỹ thống nhất với các nước tham gia đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) vừa bị tiết lộ, khiến nhiều tổ chức phi lợi nhuận quan ngại việc này thể hiện sự thiên vị đối với các tập đoàn lớn so với chính phủ các nước.

Tài liệu mật được WikiLeaks tiết lộ hôm 25/3 đề cập về một công cụ giải quyết tranh chấp giữa nhà đầu tư với quốc gia nhận đầu tư, một phần nội dung các cuộc thảo luận kín về TPP, hiệp định thương mại tự do gồm 12 quốc gia thành viên, trong đó có Nhật Bản, Australia, Singapore và Việt Nam.

Theo tài liệu được soạn thảo vào ngày 20/1 vừa qua, các bên tham gia đàm phán do Mỹ chủ trì muốn thiết lập các tòa án giải quyết tranh chấp giữa nhà đầu tư với quốc gia (ISDS), vượt trên hệ thống tòa án quốc gia, theo đó các công ty nước ngoài có thể kiện các quốc gia và nhận được các khoản bồi thường từ tiền thuế cho những lợi nhuận mà công ty đó có thể thu được trong tương lai.

Các tòa án ISDS cũng là một phần trong Hiệp định Đầu tư và thương mại xuyên Đại Tây Dương (TTIP) mà Mỹ đang thảo luận với Liên minh châu Âu.

Theo đó, các bên cần giữ bí mật nội dung tài liệu trong 4 năm kể từ khi thỏa thuận TPP bắt đầu có hiệu lực hoặc trong trường hợp không đạt được thỏa thuận, cần giữ bí mật trong 4 năm kể từ khi chấm dứt đàm phán.

Public Citizen, một nhóm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đánh giá tài liệu bị rò rỉ này cho thấy Mỹ sẽ phải đối mặt với thêm nhiều đòi hỏi về nghĩa vụ pháp lý.

Trong một tuyên bố, tổ chức có trụ sở tại Washington cho biết việc thông qua nội dung tài liệu trên sẽ cho phép thêm khoảng 9.000 công ty nước ngoài từ Nhật Bản và các nước tham gia vào TPP đang hoạt động tại Mỹ được quyền kiện chính phủ nước này về những chính sách hiện được áp dụng bình đẳng cho cả công ty trong nước và nước ngoài.

Ông Lori Wallach, Giám đốc Bộ phận Theo dõi thương mại toàn cầu thuộc Public Citizen, cho rằng thỏa thuận TPP sẽ trao cho các công ty đa quốc gia những quyền lực đặt biệt khác, làm hủy hoại chủ quyền của Mỹ, khiến nước này phải trả hàng tỷ USD tiền thuế trong các nghĩa vụ pháp lý mới và ban đặc quyền cho các công ty nước ngoài đang hoạt động tại Mỹ trong khi các công ty Mỹ không được hưởng theo pháp luật nước này.

Đại diện Thương mại Mỹ, cơ quan phụ trách các cuộc đàm phán thương mại của nước này, chưa đưa ra bình luận về tài liệu bị rò rỉ trên. Các thông tin này xuất hiện ngay trước thềm các cuộc thảo luận của Quốc hội Mỹ về việc trao quyền “đàm phán nhanh” cho chính quyền Tổng thống Barack Obama trong các cuộc đàm phán thương mại.

Video đang HOT

Trong trường hợp đó, Nhà Trắng có quyền thống nhất một thỏa thuận thương mại, sau đó đệ trình toàn bộ lên Quốc hội phê chuẩn nhưng không cho phép các nhà lập pháp được quyền sửa đổi nội dung thỏa thuận.

Giới chuyên gia nhận định vụ rò rỉ thông tin này có thể là một thảm họa đối với nỗ lực của chính quyền Tổng thống Barack Obama và các nhà vận động hành lang trong việc thuyết phục Quốc hội trao quyền đàm phán nhanh nhằm thúc ép Quốc hội sớm thông qua thỏa thuận TPP./.

Theo (TTXVN/Vietnam )

Sáng kiến hoà bình và an ninh cho Thái Bình Dương

Diễn đàn Toàn cầu Boston (Boston Global Forum - BGF) đã công bố báo cáo về Sáng kiến hoà bình và an ninh cho khu vực Thái Bình Dương, nơi chứng kiến các hành động khiêu khích của Trung Quốc tại Biển Đông và Hoa Đông trong vài năm qua.

Đảo Thị Tứ, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam (Ảnh: AP)

Diễn đàn Toàn cầu Boston là một tổ chức phi lợi nhuận, đặt tại thành phố Boston, Mỹ. Diễn đàn là nơi quy tụ những nhà tư tưởng, những nhà chính trị, văn hóa, giáo sư ưu tú... trên khắp thế giới nhằm tìm ra giải pháp tối ưu nhất giải quyết các vấn đề cấp thiết có tầm ảnh hưởng lớn tới thế giới. Hàng năm, diễn đàn chọn ra một vấn đề duy nhất và giải quyết vấn đề này thông qua các hình thức thảo luận trực tuyến.

Trong năm qua, BGF đã tổ chức một loạt các hội nghị quốc tế trực tuyến để giải quyết vấn đề hòa bình và an ninh tại khu vực Thái Bình Dương. Các cuộc hội thảo tập trung vào những căng thẳng giữa Trung Quốc, Philippines, Việt Nam và Nhật Bản về việc tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông và Hoa Đông. Các cuộc hội thảo do cựu ứng cử viên Tổng thống Mỹ Michael Dukakis và Giáo sư Joseph Nye dẫn dắt. Những người tham gia hội thảo là các quan chức hàng đầu, các học giả và các nhà phân tích chính sách, từng nghiên cứu, viết, thuyết trình và xuất bản sách về chủ đề này. Dân Trí xin giới thiệu lược dịch bản báo cáo của BGF.

Các mối đe dọa

Bản báo cáo của BGF nhắc tới các mối đe dọa đối với an ninh và hòa bình tại khu vực Thái Bình Dương, nơi đã chứng kiến các hành động khiêu khích tại Biển Đông và Hoa Đông. Trong vài năm qua, các vùng biển này đã trở thành một điểm nóng.

Nền kinh tế Trung Quốc phụ thuộc nặng nề vào xuất khẩu và Bắc Kinh xem việc kiểm soát các tuyến đường biển là chìa khóa cho sự phát triển của mình. Các tuyên bố hung hăng của Trung Quốc đối với các khu vực ở Biển Đông và Hoa Đông cũng có một mục tiêu địa chính trị lớn hơn, đó là giảm bớt sức ảnh hưởng của Mỹ trong khu vực.

Mỹ đã phần lớn dùng ảnh hưởng của nước này để thúc đẩy dân chủ, nhân quyền, các vùng biển tự do và các nền kinh tế thị trường tại châu Á - mâu thuẫn với các mục tiêu chiến lược của Trung Quốc trong khu vực. Bắc Kinh phần lớn sử dụng ảnh hưởng của mình để tìm kiếm việc kiểm soát các nguồn tài nguyên và gia tăng ảnh hưởng đối với các vấn đề chính trị nội bộ của các láng giềng nhỏ hơn.

Trung Quốc đã dùng các lực lượng hải quân và không quân và thậm chí các tàu cá lớn được quân sự hóa để xâm lấn và đe dọa các láng giềng tại các bãi đá ngầm, các quần đảo, các mỏ dầu dưới đáy biển và các ngư trường. Trung Quốc khẳng định các tài sản này nằm trong cái gọi là "đường 9 đoạn", vốn chồng lấn vùng biển chủ quyền của Nhật Bản, Việt Nam, Philippines, Brunei và Malaysia.

Trong những năm qua, Trung Quốc đã thực hiện hàng loạt hành động khiêu khích trong khu vực. Vào năm 2012, các tàu hải giám của Trung Quốc đã bao vây bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham, nằm cách cảng chiến lược tại vịnh Subic chỉ 200 km và trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines. Năm 2013, Trung Quốc đơn phương thiết lập vùng nhận dạng phòng không trên biển Hoa Đông, bao trùm lên các vùng biển được công nhận là thuộc về Nhật Bản theo luật pháp quốc tế. Đến giữa năm 2014, Trung Quốc đã trái phép đưa giàn khoan dầu Hải Dương-981 vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, gần quần đảo Hoàng Sa.

Bắc Kinh cũng có các hành động khiêu khích đối với Mỹ như các vụ chặn máy bay quân đội Mỹ trên không và các hành động quấy rối của tàu cá và tàu bán quân sự Trung Quốc đối với các tàu hải quân Mỹ.

Đáp trả các hành động của Trung Quốc, Mỹ đã tăng cường quan hệ quốc phòng và ngoại giao với Philippines, Việt Nam, Malaysia và Indonesia. Bản thân một số láng giềng của Trung Quốc như Nhật Bản, Indonesia, Việt Nam cũng đã đẩy mạnh các khả năng phòng thủ.

Về phần mình, Bắc Kinh cũng đẩy mạnh sức mạnh hải quân trong khuôn khổ một nỗ lực lớn hơn nhằm hiện đại hóa quân đội. Kể từ năm 1990, chi tiêu quân sự của Trung Quốc đã tăng từ 6,1 tỷ USD lên 132 tỷ USD.

Tuy nhiên, thế cân bằng sức mạnh trên biển tại Thái Bình Dương vẫn nghiêng hẳn về phía Mỹ. Sự hiện diện hải quân của Mỹ trong khu vực vượt xa Trung Quốc. Hạm đội 7 của Mỹ có hơn 60 tàu, 300 máy bay. Tổng cộng Mỹ có 10 tàu sân bay của Mỹ, so với 1 tàu của Trung Quốc, vốn là một tàu cũ được mua từ Ukraine hơn 1 thập niên trước.

Các nguyên tắc để thiết lập hòa bình và an ninh tại Thái Bình Dương

Giảm bớt căng thẳng tại Thái Bình Dương đòi hỏi việc thiết lập một khuôn khổ cho các cuộc thảo luận quốc tế và giải quyết các vấn đề phức tạp.

Thứ nhất, luật pháp quốc tế cần được thực thi như một cách thức để giải quyết xung đột. Các chính phủ phải hành động phù hợp với luật pháp quốc tế khi giải quyết một xung đột, thay vì dựa vào các biện pháp quân sự.

Thứ 2, tất cả các quốc gia cần được đối xử bằng sự tôn trọng lẫn nhau tại bàn đàm phán. Sự chênh lệch về diện tích và sức mạnh không phải là một cơ sở thích hợp cho các mối quan hệ giữa các quốc gia liên quan.

Thứ 3, tất cả các bên cần tìm cách thúc đẩy sự tương thuộc lẫn nhau trong khu vực. Lịch sử đã chứng minh, các lợi ích của đàm phán và cái giá của sự gây hấn sẽ lớn hơn khi các nước được kết nối thông qua quan hệ kinh tế và xã hội. Mặc dù điều này không ngăn ngừa chiến tranh nổ ra nhưng các quốc gia có quan hệ đầu tư và thương mại mạnh mẽ dường như có khuynh hướng tránh xung đột có vũ trang.

Nguyên tắc thứ 4 là sự hợp tác giữa các quốc gia. Tất cả các bên liên quan nên tham gia các cuộc đàm phán. Không một quốc gia đơn lẻ hoặc một số quốc gia có thể giải quyết các vấn đề hòa bình và an ninh trong khu vực Thái Bình Dương.

Các chính sách để thúc đẩy hòa bình và an ninh

Tất cả các quốc gia trong cộng đồng Thái Bình Dương cần các giải pháp chính sách giúp khuyến khích và thực thi việc tuân thủ luật pháp và các công ước quốc tế, tôn trọng các giá trị và quy tắc chung như sự công khai, minh bạch, phát triển, cơ hội, pháp quyền và tự do thông tin.

Tất cả các quốc gia châu Á phải tuân thủ luật pháp quốc tế liên quan trong việc giải quyết các tranh chấp. Đặc biệt, các nước phải tuân thủ UNCLOS, vốn phân định lãnh hải của các quốc gia và quy định quyền lợi và trách nhiệm trong các vùng biển của các nước đó. Trong trường hợp không có giải pháp cho cuộc tranh chấp lãnh thổ thông qua các kênh đa phương, một tòa án quốc tế nên đưa ra quyết định cuối cùng để phân xử các tranh chấp lãnh thổ, trong đó có Biển Đông và Hoa Đông.

Cho tới nay, Trung Quốc đã từ chối xem UNCLOS là công cụ để giải quyết các tranh chấp biển, và cũng bác bỏ các cuộc đàm phán đa phương như một phương thức để giải quyết các tranh chấp. Bắc Kinh chỉ muốn đàm phán song phương với các láng giềng yếu hơn. Các cường quốc thế giới phải có trách nhiệm tuân thủ trật tự quốc tế và Trung Quốc phải có nghĩa vụ hành động phù hợp với trách nhiệm này.

Vụ việc trọng tài phân xử đang diễn ra giữa Philipines và Trung Quốc sẽ là một phép thử quan trọng. Cả hai bên nên công nhận tính hợp pháp trong phán quyết của tòa án, cả trước và sau phán quyết. Sự thừa nhận này sẽ thiết lập một tiền lệ mà về sau có thể thúc đẩy hòa bình và an ninh tại khu vực Thái Bình Dương.

Để tăng cường sự tôn trọng lẫn nhau, các quốc gia Thái Bình Dương phải tăng cường sự công khai và minh bạch, cũng như chấp nhận các khác biệt chính trị nội địa của mỗi nước.

Có thể tăng cường sự tương thuộc bằng nhiều cách, đặc biệt thông qua việc tăng cường quan hệ kinh tế. Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) là một sáng kiến thương mại tự do quan trọng. Tuy nhiên, thương mại và sự hỗ trợ không nên được xem là giải pháp đơn lẻ. Quan hệ kinh tế và thương mại nên đi cùng với nỗ lực dân chủ hóa các chính phủ.

Cũng cần phải có các cơ chế khu vực để giải quyết tranh chấp. Trong một cuốn sách trắng quốc phòng, chính phủ Úc đã nhấn mạnh tới sự cần thiết này, lưu ý rằng việc thành lập ASEAN và ARF là một bước đi theo đường hướng này. Sự hợp tác giữa các quốc gia nên được áp dụng rộng rãi, không chỉ nhằm giải quyết tranh chấp mà còn nhằm tăng cường sự hợp tác khu vực trong một loạt vấn đề.

Sự hiện diện quân sự của Mỹ tại châu Á nên được mở rộng trong tương lai gần như một biện pháp nhằm ngăn chặn các hành động gây hấn của Trung Quốc. Tầm quan trọng về sự hiện diện mạnh mẽ của Mỹ trong khu vực nằm ở cam kết của nước này đối với các thể chế, trong đó có Liên hợp quốc và Ngân hàng thế giới, như một biện pháp nhằm thúc đẩy hòa bình, an ninh và thịnh vượng. Trung Quốc cần hiểu đầy đủ hơn các lợi ích của mô hình đó và áp dụng nó vào việc đối xử với các láng giềng.

Đối thoại Shangri-La, diễn đàn quy tụ các bộ trưởng quốc phòng trong khu vực, cần được tăng cường và giới hạn đối với các quốc gia thân thiện như một biện pháp nhằm thúc đẩy an ninh tập thể.

An Bình

Lược dịch

Theo Dantri

Một phụ nữ gây náo động Quốc hội Canada Quốc hội Canada bị một phen náo động khi một phụ nữ cởi trần để phản đối dự luật chống khủng bố của nước này, AFP ngày 24-3 đưa tin. Theo AFP, người phụ nữ trên là một thành viên của nhóm biểu tình bảo vệ quyền lợi phụ nữ Femen có trụ sở tại Paris. Trong buổi họp về dự luật chống...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Mỹ cảnh báo Nga, khẳng định cam kết với NATO09:42

Hamas kêu gọi ngừng bắn08:16

Mỹ bổ sung lực lượng giữa căng thẳng Trung Đông10:21

Hải quân Mỹ tiết lộ tầm bay của dòng tiêm kích thế hệ thứ sáu F/A-XX08:26

Iran cảnh báo có thể tấn công láng giềng nếu họ hỗ trợ Mỹ?10:21

Tổng thống Pháp ra cáo buộc nhằm vào Nga09:42

EU kêu gọi Trung Quốc giúp kiềm chế cuộc chiến thương mại của Mỹ07:56

Mỹ điều oanh tạc cơ B-2, Iran phải tự đoán thông điệp09:02

Trung Quốc gửi thông điệp mới tới Mỹ08:43

Vị thế nước Đức cho an ninh châu Âu08:52

Tổng thống Putin ca ngợi tỉ phú Musk08:48

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

LHQ kêu gọi Mỹ và Houthi 'kiềm chế tối đa'

20:13:54 20/04/2025

Theo giới chức y tế của Yemen, ít nhất 80 người đã thiệt mạng và 150 người bị thương. Trong khi đó, cơ quan y tế của lực lượng Houthi ở Yemen cho biết 171 người bị thương trong loạt không kích trên.

Núi lửa Marapi ở Indonesia phun tro bụi cao hơn 1.000 m

20:11:36 20/04/2025

Hiện chính quyền địa phương đang theo dõi sát từng diễn biến của Marapi và kêu gọi người dân tuân thủ nghiêm các biện pháp an toàn để phòng tránh rủi ro từ các đợt phun trào có thể tiếp tục xảy ra.

Thủy phi cơ AG600 của Trung Quốc sẵn sàng đưa vào sử dụng

19:28:59 20/04/2025

Máy bay có thể bay ở tốc độ thấp và độ cao chỉ 30 đến 50 mét - điều kiện lý tưởng để thực hiện nhiệm vụ thả nước chính xác vào các khu vực cháy rừng. Đặc điểm này được đánh giá là rất phù hợp với địa hình rộng lớn và đa dạng của Trung Q...

Cuộc chiến AI: Nvidia đứng giữa 'gọng kìm' Mỹ - Trung

19:24:54 20/04/2025

Lý do cho chuỗi sự kiện này là, thứ nhất, nhu cầu của Trung Quốc vẫn mạnh mẽ ngay cả khi hiệu suất của các chip có sẵn giảm, và thứ hai, khả năng AI của Trung Quốc tiếp tục phát triển bất chấp các hạn chế.

DHL tạm dừng chuyển hàng toàn cầu trên 800 USD cho người tiêu dùng Mỹ

19:14:28 20/04/2025

Trước đó, DHL cho biết sẽ tiếp tục xử lý các chuyến hàng từ Hong Kong đến Mỹ theo các quy định hải quan hiện hành, đồng thời phối hợp với khách hàng để thích ứng với các thay đổi dự kiến có hiệu lực từ ngày 2/5 tới.

Tiết lộ phương án Israel tấn công cơ sở hạt nhân của Iran

19:10:36 20/04/2025

RT cho biết thêm Tổng thống Mỹ Donald Trump đã rút Mỹ khỏi JCPOA trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông, cáo buộc Cộng hoà Hồi giáo Iran bí mật vi phạm thỏa thuận.

Giám đốc tình báo Thổ Nhĩ Kỳ gặp phái đoàn Hamas

17:53:31 20/04/2025

Trưởng đoàn đàm phán của Hamas, ông Khalil Al Hayya, khẳng định nhóm này sẵn sàng thả tất cả các con tin Israel để đổi lấy việc chấm dứt xung đột, nhưng không đồng ý với các thỏa thuận tạm thời.

Bí quyết về vùng đất tại Nga nơi sản sinh hàng loạt huyền thoại võ thuật hiện đại

17:50:23 20/04/2025

Ibragimov thuộc thế hệ võ sĩ Dagestan mới nhất đang tiếp nối danh tiếng của Dagestan trong MMA. Ibragimov chia sẻ rằng đối với anh và những võ sĩ đồng hương khác, chiến đấu không chỉ nghề nghiệp mà là cả một triết lý sống.

Iraq khai mạc triển lãm quốc tế về an ninh, quốc phòng

17:43:57 20/04/2025

Trong bài phát biểu khai mạc, Thủ tướng Al-Sudani nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đưa triển lãm thành nền tảng thúc đẩy quan hệ công nghiệp và an ninh quốc phòng hiệu quả giữa Iraq với các đối tác.

Tìm thấy thêm thi thể thủy thủ tàu cá bị chìm tại Hàn Quốc

17:35:02 20/04/2025

Trước đó, vào sáng sớm ngày 9/2, tàu đánh cá Seo Kyung-ho nặng 139 tấn chở 14 thành viên thủy thủ đoàn (gồm 8 người Hàn Quốc, 3 người Việt Nam và 3 người Indonesia) đã bị chìm ở vùng biển ngoài khơi cách đảo Habaek khoảng 17 km về phía ...

Lễ Phục sinh tại nhiều quốc gia trên thế giới

17:32:15 20/04/2025

Lễ Phục sinh là một trong những dịp lễ quan trọng nhất trong năm của các tín đồ theo đạo Kito giáo.

Bước chuyển lịch sử của Mỹ nhìn từ màn phô diễn sức mạnh táo bạo ở Thái Bình Dương: Kỳ cuối

16:16:03 20/04/2025

Nếu được triển khai thực tế, nâng cấp này sẽ biến B-1B thành cầu nối sang B-21, đảm bảo Mỹ duy trì ưu thế công nghệ trước các đối thủ như Trung Quốc quốc gia đang phát triển các hệ thống siêu vượt âm của riêng mình, như phương tiện lướt...