Thành phố kỳ lạ trên thế giới – nơi ngay cả người nghèo cũng cầm vàng đi mua hàng hoá
Tại thị trấn của cộng đồng người đào vàng El Dorado ( Venezuela ), phần lớn người dân ở đây cầm vàng đi mua đồ tạp hóa thay vì dùng thẻ quẹt hay trả tiền mặt thông thường.
Đãi vàng từ cát là một công việc vất vả, khó khăn và nguy hiểm. Ảnh: Unidad Investigativa De Venezuela
Họ sống trong một thị trấn được đặt tên theo Thành phố Vàng huyền thoại nhưng hầu hết người dân lại trong tình trạng nghèo khổ.
Mỗi khi muốn mua một món đồ, người dân trong thị trấn sẽ mang theo lọ thuốc nhỏ hoặc mảnh giấy gấp gọn, bên trong chứa những hạt vàng lấp lánh. Họ trả tiền bằng vàng, để người bán cân vàng và lấy số hạt vàng bằng đúng giá trị của sản phẩm.
Với 0,02 gram vàng, người dân có thể mua được một gói bột ngô nhỏ, với một gram là một túi hàng tạp hóa đóng gói sẵn bao gồm bột mì, mì ống, dầu, bơ thực vật, tương cà và sữa bột.
Một gram vàng có thể mua được hàng hóa trị giá từ 85 đến 10USD, nhưng phải mất nhiều giờ làm việc cực nhọc để có được số vàng đó.
“Vàng là một phước lành được ban cho chúng ta để chúng ta có thể mua những gì mình muốn, nhưng bạn phải làm việc chăm chỉ”, Jose Tobias Tranquini – sinh sống tại thị trấn có 5.000 cư dân chủ yếu làm việc trong ngành khai thác mỏ vàng – chia sẻ với hãng tin AFP.
“Có ngày bạn không tìm thấy gì nhưng có ngày may mắn, bạn có thể đào tới 1 kg vàng… Tất nhiên, tôi chưa từng may mắn như vậy, tôi chỉ kiếm được chút ít từ công việc này”, người thợ 48 tuổi cho biết.
Người dân ở El Dorado có một đặc điểm là hạn chế sử dụng các dịch vụ ngân hàng.
Họ có thể bán vàng tại một trong hàng chục chi nhánh ngân hàng rải rác trên phố, nhưng hầu hết đều không muốn làm vậy. Không giống đồng tiền trong nước, vàng không mất giá.
Video đang HOT
El Dorado nổi lên như một pháo đài quân sự khi Anh và Venezuela đối đầu vào năm 1895 vì khu vực giàu khoáng sản và dầu mỏ Essequibo. Những người dân lâu đời nhất của thị trấn hồi tưởng khi trời mưa, các hạt vàng bất ngờ hiện ra từ những con phố đất sét của thị trấn. Ngày nay, các con phố được rải nhựa và người dân chủ yếu dựa vào phương tiện di chuyển bằng xe máy .
Hilda Carrero, một chủ cửa hàng tạp hóa 73 tuổi, đến sống tại Eldorado 50 năm trước giữa cơn sốt vàng. Bà nhớ lại rằng thị trấn chỉ là rừng rậm và nhiều loại động vật hoang dã.
Bà Carrero bán lon nước với giá 0,03 gram vàng một lon – tương đương 1,5 USD. Theo bà, công việc kinh doanh của bà giống như khai thác mỏ, đều rất thất thường. Có những ngày bà không bán được gì cả.
Thật khó để kiếm sống ở một nơi có trữ lượng vàng, kim cương, sắt, bô-xít, thạch anh và coltan dồi dào. Chính nguồn tài nguyên quý báu này đã thu hút các nhóm tội phạm có tổ chức và khai thác bất hợp pháp, kéo theo bạo lực tới đây.
Việc tống tiền các chủ doanh nghiệp nhỏ trở thành vấn nạn. Trong khoảng thời gian 2016-2020, 217 người đã thiệt mạng trong các cuộc đụng độ giữa các băng nhóm tội phạm cạnh tranh.
Các nhà môi trường cũng lên án một “cuộc diệt chủng sinh thái” ở khu vực bị khai thác quá mức này, và các vụ sập mỏ đã cướp đi sinh mạng của hàng chục người.
Xung quanh El Dorado, có rất nhiều trại dựng tạm để đãi cát thành vàng. Trong những nhà kho cao có mái bằng kẽm, cát chất thành núi được đưa qua một máy nghiền và lọc cải tiến từ động cơ ô tô. Sau đó, cát được được rửa bằng nước và thủy ngân độc hại để tách vàng khỏi các kim loại khác.
Những hạt nhỏ gần như không thể nhìn thấy bằng mắt thường được giữ lại trong một tấm thảm màu xanh lá cây được giũ ra để thu thập chúng. Các hạt cuối cùng được nung nóng bằng đèn khò để loại bỏ tạp chất trước khi thành viên để đem ra giao dịch. Để đãi một tấn cát thành một gram vàng, một gia đình 5 người đã phải làm liên tục trong 4 tiếng mỗi ngày.
Công việc này thực sự khó khăn và nguy hiểm. “Nguy hiểm của việc này là khói do đốt thủy ngân”, một chủ trại tiết lộ.
'Lời nguyền vàng' của Sudan
Vì sao Sudan, một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới, không thu được lợi ích từ nguồn dự trữ vàng khổng lồ của mình?
Những thỏi vàng buôn lậu bị thu giữ ở Khartoum vào năm 2019. Ảnh: El Pais
Theo tờ El Pais, ngành công nghiệp khai thác vàng đang phát triển ở Sudan là một trong những nhân tố thúc đẩy xung đột giữa các tướng lĩnh đối địch. Phần lớn số vàng khổng lồ khai thác được đang bị tuồn lậu ra nước ngoài, làm mất đi nguồn thu rất cần thiết của nhà nước, lẽ ra phải mang lại lợi ích cho người dân Sudan.
Nghịch lý ở "miền đất vàng"
Sự mở rộng của hoạt động khai thác vàng ở Sudan, quốc gia đã trở thành nhà sản xuất khoáng sản quý lớn thứ ba ở châu Phi trong thập kỷ qua, trớ trêu thay lại song hành với sự gia tăng nghèo đói ở một quốc gia xếp thứ 172 trong Chỉ số Phát triển Con người của Liên Hợp Quốc (trong số tổng cộng 191 quốc gia). Trong khi chính quyền Sudan công bố vào tháng 1 rằng nước này đạt được sản lượng vàng kỷ lục vào năm 2022, các chỉ số kinh tế của Ngân hàng Thế giới lại chỉ ra một dấu ấn rất khác đối với quốc gia nằm ở Sừng châu Phi này: tỷ lệ dân số dưới ngưỡng nghèo đã tăng đều đặn từ 15,3% vào năm 2014 lên 32,9% vào năm 2022. Điều đó có nghĩa là, hiện có khoảng 15 triệu người đang sống với mức dưới 2,15 USD/ngày.
Mặc dù bản thân ngành công nghiệp vàng không giải thích được tình trạng bần cùng hóa ở Sudan, nhưng cuộc chiến giành quyền kiểm soát ngành này đang thúc đẩy cuộc xung đột hiện tại giữa quân đội Sudan (do tướng Abdel Fattah al-Burhan lãnh đạo) và tổ chức bán quân sự chính, Lực lượng Hỗ trợ Nhanh (RSF - do tướng Mohamed Hamdan Dagalo chỉ huy). Vàng đã trở thành một trong những nguồn tiền chính của lực lượng này. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ít nhất 604 người đã thiệt mạng và 5.127 người khác bị thương kể từ khi làn sóng bạo lực mới nổ ra vào ngày 15/4.
Không ai biết chính xác có bao nhiêu vàng đang được khai thác ở Sudan. Ngành công nghiệp này bắt đầu thu hút sự quan tâm sau sự kiện Nam Sudan ly khai vào năm 2011. Nó được xem là một nguồn bù đắp cho 2/3 giếng dầu mà Khartoum đã mất khi lãnh thổ miền nam tách ra độc lập.
Vào tháng 1, Giám đốc Tổng cục Giám sát và Kiểm soát các Công ty Sản xuất của Sudan, Alaeldin Ali, đã tuyên bố tại một cuộc họp báo rằng nước này đã đạt kỷ lục khai thác mới, vượt quá sản lượng vàng tốt nhất trước đó là 1.611 kg. Kỷ lục trước được thiết lập vào năm 2017 với 107 tấn vàng. Nói cách khác, sản lượng khai thác năm ngoái sẽ vào khoảng 109 tấn. Công ty Tài nguyên Sudan đã công bố vào tháng 4 rằng hoạt động xuất khẩu vàng, với khối lượng khoảng 41,8 tấn, đã mang lại doanh thu khoảng 2 tỷ USD trong năm 2022.
Nhưng không có số liệu nào tính đến lượng vàng được buôn lậu ra khỏi đất nước. Denise Sprimont-Vasquez, một nhà phân tích tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc phòng Cao cấp (C4ADS) cho biết: "Ngân hàng Trung ương Sudan đã nhận ra rằng buôn lậu [khoáng sản] là một vấn đề lớn ở nước này". Vị chuyên gia chỉ ra rằng các công ty khai thác vàng do Lực lượng Hỗ trợ Nhanh kiểm soát là một trong những bên chịu trách nhiệm. Phe còn lại, quân đội quốc gia do Tướng Burhan lãnh đạo, thì khai thác các lĩnh vực kinh tế khác của đất nước. Ngoài ra, Wagner Group, công ty quân sự tư nhân có trụ sở ở Nga, cũng bị Mỹ và Liên minh châu Âu cáo buộc đã khai thác vàng của Sudan thông qua các công ty vỏ bọc.
Khai thác vàng bằng phương pháp thủ công ở Sudan. Ảnh: El Pais
Các cơ quan nhà nước Sudan cũng không thể tính toán lượng vàng được khai thác thủ công, mà theo phân tích của C4ADS, chiếm tới 85% tổng lượng vàng khai thác được của cả nước.
Joseph Siegle, giám đốc nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Châu Phi, cho biết cuộc đảo chính năm 2021 đã chấm dứt vai trò của chính phủ chuyển tiếp và nhường quyền lực cho tướng Abdel Fattah al-Burhan, càng làm gia tăng sự thiếu minh bạch trong ngành công nghiệp khai thác vàng. Trong khoảng thời gian ngắn mà chính phủ chuyển tiếp của Sudan tồn tại (từ sự sụp đổ của nhà lãnh đọa Omar al-Bashir vào năm 2019 đến tháng 10/2021), một cuộc kiểm toán của Bộ Tài chính Sudan tiết lộ rằng hầu hết các khoản thu từ vàng đã không được khai báo. Chuyên gia Siegle giải thích: "Chỉ riêng trong năm 2021, ít nhất 32 tấn vàng đã 'mất tích', theo các cuộc kiểm tra của nhà nước, tương đương tối thiểu 1,9 tỷ USD".
Vàng "tài trợ" cho chiến tranh
Vàng đang tài trợ một phần chi phí cho cuộc xung đột ở Sudan. "Nó cung cấp cho tướng Mohamed Hamdan Dagalo một rương chiến tranh sâu rộng, độc lập với chính phủ để tài trợ cho cuộc xung đột của ông ta, mặc dù Lực lượng vũ trang Sudan, do Tướng Burhan lãnh đạo, cũng kiểm soát nhiều công ty và lĩnh vực kinh tế trong nước", chuyên gia Siegle nhấn mạnh.
Theo nhà phân tích này, tướng Dagalo đã trở thành một trong những người giàu nhất đất nước, quyền kiểm soát lĩnh vực vàng, cùng với lĩnh vực chăn nuôi và cơ sở hạ tầng ở khu vực phía tây Darfur.
Chuyên gia Siegle cho rằng, việc các chủ thể quân sự kiểm soát tài nguyên vàng là một yếu tố quan trọng trong cuộc xung đột hiện nay, và là một trong những lý do khiến đất nước rơi vào tình trạng kinh tế nguy cấp.
"Nếu các lực lượng vũ trang phải phục tùng một chính phủ dân sự, thì những nguồn lực này sẽ được đưa vào ngân khố chính phủ, góp phần đáng kể vào việc phục hồi kinh tế và ổn định đất nước", ông Siegle nhận xét.
Trong khi các phe bán quân sự và nước ngoài chia sẻ việc khai thác vàng, 233 tấn vàng ước tính đã được khai thác vào năm 2021 đồng nghĩa với doanh thu trên 13 tỷ USD. Chuyên gia García Luengo lưu ý: "Nguồn thu này [nếu kiểm soát được] sẽ là quan trọng ở một quốc gia mà người dân bị thiếu thốn nghiêm trọng, với các Chỉ số Phát triển Con người thấp và nhu cầu rất lớn đối với các dịch vụ xã hội cơ bản".
Nguy cơ với môi trường và sức khỏe cộng đồng
Việc mất kiểm soát trong khai thác vàng không chỉ kéo dài tình trạng nghèo đói mà còn gây ra vấn đề lớn về môi trường và sức khỏe cộng đồng. Những người khai thác thủ công thường sử dụng thủy ngân, có giá rẻ, để tách vàng ra khỏi các khoáng chất khác. Trong quá trình này, hỗn hợp chiết xuất được làm nóng để thủy ngân bay hơi trước khi vàng tan chảy. Tuy nhiên, thủy ngân không mùi và có độc tính cao nên công nhân dễ hít phải, và chất này còn làm ô nhiễm đất và nước.
Có khoảng hai triệu người làm việc trong ngành khai thác vàng thủ công của Sudan, bao gồm cả trẻ em. Ông García Luengo lo lắng: "Họ làm việc mà không được bảo vệ đầy đủ, vì vậy việc khai thác vàng không chỉ khiến họ bị bần cùng hóa và nuôi dưỡng bạo lực, mà còn khiến người dân mắc bệnh".
Nga tăng cường khai thác vàng ở châu Phi để đối phó lệnh trừng phạt Đối mặt với các hậu quả tài chính quốc tế do cuộc xung đột ở Ukraine, Nga đang tăng cường khai thác và nhập khẩu vàng từ các nước châu Phi nhằm hạn chế những tác động từ lệnh trừng phạt của phương Tây. Ảnh minh họa: BI. Đó là nhận định của chuyên gia phân tích Jędrzej Czerep thuộc Chương trình Trung...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Mỹ tuyên bố sẽ áp thuế hơn 10% đối với ít nhất 100 nước

Các mỏ dầu ở Iraq liên tiếp bị tấn công

Amazon hợp tác với SpaceX phóng lô vệ tinh Kuiper thứ ba trong năm

Chiến thuật leo thang sức ép của hai đảng UTJ và Shas trong liên minh cầm quyền ở Israel

Nhiều hãng hàng không quốc tế dần quay lại Israel

Điểm chung nghi vấn giữa các thảm kịch máy bay Air India, MH370 và Germanwings

Hé lộ bí kíp săn mồi độc đáo của cá heo

Liên đoàn Arập quan ngại kế hoạch của Israel thiết lập 'thành phố nhân đạo'

Xe điện - 'Mắt xích' giúp giảm đáng kể ô nhiễm không khí tại Anh

Mỹ sa thải 17 chánh án tòa di trú

Indonesia nói về 'nỗ lực phi thường' để đạt được thỏa thuận thuế quan với Mỹ

Những câu hỏi đặt ra sau loạt vụ nổ trên nhiều tàu hàng ghé thăm cảng Nga
Có thể bạn quan tâm

Mỹ nhân bỏ chồng vướng bê bối tình dục bí mật làm đám cưới với "hồng hài nhi" kém 9 tuổi
Sao châu á
20:42:35 16/07/2025
Vitamin D có trong thực phẩm nào nhiều nhất?
Sức khỏe
20:32:18 16/07/2025
Mẹ Jack nghẹn ngào: Tại sao 4-5 năm nay bà nội và ba làm mọi thứ mà vẫn không được gặp bé Sol?
Sao việt
20:02:54 16/07/2025
Khởi tố đối tượng thua bài bạc sát hại nữ chủ quán cà phê võng
Pháp luật
19:38:37 16/07/2025
Hơn 1.700 con lợn bị tiêu hủy, Quảng Trị thiếu lực lượng thú y ứng phó dịch
Tin nổi bật
19:32:23 16/07/2025
Bước ngoặt mới để Antony rời MU
Sao thể thao
19:02:49 16/07/2025
Cách loại bỏ mụn đầu đen bằng cà phê
Làm đẹp
18:36:15 16/07/2025
Bức ảnh selfie 'gây sốt' của H'Hen Niê
Phong cách sao
18:33:16 16/07/2025
Giá xe đạp điện Honda giữa tháng 7/2025, giảm giá một loạt
Xe máy
18:11:58 16/07/2025