Tiêm đủ 2 mũi vắc xin Covid-19 vẫn có khả năng bị lây, tại sao?
GS.TS Nguyễn Văn Kính- chuyên gia đầu ngành về truyền nhiễm giải thích tác dụng của vắc xin, cũng như việc không thể trông chờ hoàn toàn vào vắc xin để chống dịch.
Trong đợt dịch này, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương có 8 nhân viên y tế mắc Covid-19, trong đó mới chỉ có một bác sĩ được tiêm vắc xin song chưa đủ 2 mũi.
Đợt dịch thứ 4 bùng phát tại 26 tỉnh, thành trên cả nước; đặc biệt tấn công vào nhiều bệnh viện như Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, Bệnh viện K Trung ương, Bệnh viện Phổi Trung ương…
Riêng tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cơ sở Đông Anh có 8 cán bộ y tế mắc Covid-19. Trong đó chủ yếu là điều dưỡng- những người có thời gian dài chăm sóc bệnh nhân, có 2 bác sĩ mắc. Đây đều không phải là các y bác sĩ trực tiếp điều trị cho bệnh nhân Covid-19 mà điều trị bệnh nhân thường.
Theo GS.TS Nguyễn Văn Kính, nguyên Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, Chủ tịch Hội Truyền nhiễm, trong số các nhân viên y tế bị lây nhiễm trong đợt này, có 1 bác sĩ đã được tiêm vắc xin phòng Covid-19 song cũng chỉ mới tiêm một mũi. Trong khi đó phải tiêm đủ 2 mũi mới đạt được miễn dịch theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
GS.TS Nguyễn Văn Kính, nguyên Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, Chủ tịch Hội truyền nhiễm.
“Tuy nhiên, một điều cần lưu ý là dù có tiêm 2 mũi thì hiệu quả bảo vệ cũng chỉ là 87%, còn lại 13% chưa có miễn dịch. Điều đó đồng nghĩa dù tiêm đủ 2 mũi vẫn có nguy cơ mắc bệnh vì rơi vào nhóm 13% không sinh miễn dịch”, TS Kính phân tích.
Cả hai cơ sở của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương có gần 800 cán bộ y tế, riêng cơ sở 2 là hơn 300. Vì số lượng vắc xin có hạn nên cơ sở ưu tiên tiêm trước cho những người trực tiếp điều trị bệnh nhân Covid-19. Đến nay, toàn bộ nhân viên y tế tại cơ sở 2 đã được tiêm vắc xin, những trường hợp đã mắc bệnh thì sau 6 tháng sẽ được tiêm.
Trong đợt dịch trước, Bệnh viện cũng có 2 bác sĩ mắc Covid-19, tuy nhiên đây là những người trực tiếp điều trị cho bệnh nhân.
Video đang HOT
Theo TS Kính, thời gian tiếp xúc với bệnh nhân càng dài thì nguy cơ bị lây càng cao. Theo ước tính của thế giới, cán bộ y tế thuộc nhóm nguy cơ cao bị lây nhiễm Covid-19. Trong số 150 triệu ca mắc trên toàn cầu thì có 10% là cán bộ y tế bị lây nhiễm. Vì thế, bác sĩ là đối tượng cần ưu tiên dự phòng số một.
Tương tự tại Bệnh viện Phổi Trung ương cũng ghi nhận 2 bác sĩ dương tính SARS-CoV-2. Đây là hai bác sĩ thuộc Phòng Chỉ đạo Chương trình. Theo TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, Bệnh viện đã triển khai tiêm vắc xin cho cán bộ y tế song mới ưu tiên cho khu vực khám bệnh, điều trị. Hai bác sĩ dương tính mới đây chưa được tiêm vắc xin.
Tại Bệnh viện K Trung ương cũng ghi nhận 2 nhân viên mắc Covid-19, tuy nhiên tại đây chưa triển khai tiêm vắc xin phòng Covid-19.
TS Kính khẳng định, không có vắc xin nào có khả năng bảo vệ 100%, tất cả các vắc xin đạt tỷ lệ trên 90% đã là điều lý tưởng. Theo tiêu chuẩn của WHO, chỉ đạt trên 50% là có thể sử dụng vắc xin đấy để tiêm. Hiện nay, những vắc xin đang được WHO khuyến cáo cũng như của Mỹ cấp phép sử dụng thì đều có hiệu quả từ 81 đến 97%, đặc biệt vắc xin Sputnik của Nga tuyên bố đạt đến 97%.
Ngoài ra, việc những vắc xin này có ngăn chặn được hết tất cả các biến thể hay không thì là một câu hỏi lớn, thách thức lớn cho ngành vắc xin để theo dõi. Một số nhà nghiên cứu nói rằng virus biến đổi nhiều như thế có thể chống lại vắc xin ban đầu. Vì thế, giống như cúm mỗi năm lại bổ sung vắc xin để chống lại chủng mới.
Đặc biệt, theo TS Kính nếu muốn có miễn dịch cộng đồng do tiêm vắc xin thì ít nhất 2/3 dân số cần được tiêm đầy đủ các mũi. Việt Nam chưa thể có miễn dịch cộng đồng vì số người được tiêm quá ít.
“Vắc xin là công cụ bổ sung vào để ngăn chặn dịch, nhưng không thể trông chờ hoàn toàn vào vắc xin vì nguồn cung hiện rất thiếu. Chúng ta cũng chưa tiêm chủng được diện rộng”, TS Kính nhấn mạnh.
Việt Nam hiện triển khai tiêm vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca, lịch tiêm gồm 2 mũi, cách nhau 12 tuần. Đến 16h ngày 14/5, tổng cộng cả nước mới tiêm được gần 1 triệu liều. Trong đó, số người đã được tiêm đủ 2 mũi là 21.042 người.
Nữ điều dưỡng viện Nhiệt đới: 'Hồi hộp không biết tiếp theo mình có nhiễm'
Cứ 3 ngày được lấy mẫu xét nghiệm nCoV một lần, điều dưỡng Phạm Thúy Hạnh, 41 tuổi, làm việc tại khoa Cấp cứu Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, đều hồi hộp sợ nhận kết quả dương tính.
Chị Hạnh tham gia chăm sóc bệnh nhân Covid-19 từ năm ngoái. Những ngày qua Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương cơ sở 2 ở Kim Chung, huyện Đông Anh, bị cách ly y tế do xuất hiện cụm Covid-19, nhiều nhân viên y tế bị nhiễm, một số y bác sĩ tiếp xúc phải cách ly, chị Hạnh được điều động tăng cường sang Kim Chung.
Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương đang điều trị khoảng 25 bệnh nhân Covid-19. So với bình thường chỉ vài ca, con số này là rất nhiều. Bệnh nhân tại khoa Cấp cứu thường đều mức độ bệnh lý từ trung bình đến nặng, có người đã âm tính nhưng bệnh lý nền rất nặng. Trong khi đó, khoa hiện có 25 người gồm 5 bác sĩ và 20 điều dưỡng trực chiến Covid-19, việc chăm sóc bệnh nhân ngày đêm rất vất vả.
Kíp 25 bác sĩ, điều dưỡng trực chiến này đều luôn sống trong tình trạng bị cách ly y tế. Bệnh viện đang có dịch, cứ vài hôm ghi nhận ca nhiễm là nhân viên y tế, tính đến trưa 12/5 là 9 người. Toàn thể nhân viên y tế vì vậy cứ ba ngày được lấy mẫu xét nghiệm nCoV một lần.
"Mỗi lần lấy mẫu xét nghiệm là một lần hồi hộp vì sợ nhận kết quả dương tính, rồi lại vui khi không mắc bệnh. Mỗi lần nhận tin có đồng nghiệp bị Covid-19 là lại buồn cho họ và lo sợ cho mình, bởi không biết tiếp theo mình có nhiễm hay không", điều dưỡng Hạnh chia sẻ.
Chị giải thích khó có thể nhận biết một người nhiễm nCoV hay không, trong khi chính nhân viên y tế trong viện đã lây nhiễm. Vì vậy, nguy cơ mắc bệnh luôn thường trực, bạn không biết khi nào sẽ tiếp xúc với người dương tính mà chưa được phát hiện. Các nhân viên y tế khi gặp nhau, trao đổi công việc, cũng phải đứng cách nhau hơn hai mét, không nói chuyện quá nhiều để tránh nguy cơ lây nhiễm chéo.
Ngày 10/5, ca làm việc của chị Hạnh bắt đầu từ trưa, kéo dài tới 19h30 tối. Một ngày làm việc trong khu cách ly rất khác bình thường, theo chế độ 3 ca 4 kíp. Mỗi ca kéo dài khoảng 8 tiếng, luân phiên thay đổi nhân viên. Khi hết ca, chị tới phòng thay đồ, khử khuẩn, tắm rửa, rồi trở về phòng nghỉ.
Song, hết ca không có nghĩa là điều dưỡng Hạnh được rời nhiệm vụ. Số lượng bệnh nhân đông, chị và các đồng nghiệp sẽ mặc quần áo bảo hộ rồi tiến vào vòng trong khi cần tăng cường. Họ phải luôn luôn để ý xem bệnh nhân thiếu gì, cần gì để hỗ trợ kịp thời.
Đối với chị Hạnh, bộ đồ bảo hộ kín bưng gây vướng víu và khó chịu nhất. Người mặc bộ đồ này khó di chuyển, khó nhìn do nước từ hơi thở làm mờ lớp kính bảo hộ. Khẩu trang chống dịch gắn chặt vào mặt, chị thường xuyên bị khó thở, đôi khi tai ù đi. Trong khi đó, thời tiết nóng nực nhưng phòng bệnh không thể sử dụng điều hòa để đảm bảo thông thoáng khí.
"Trời nóng nực, mồ hôi đổ ròng ròng, tôi giảm sức rất nhanh, mọi thao tác công việc như mất nhiều thời gian hơn", chị cho hay.
Điều dưỡng Phạm Thúy Hạnh tại khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương sau ca trực ngày 10/5. Ảnh do bệnh viện cung cấp.
Trước và trong ca làm, chị Hạnh hạn chế ăn, uống nước để giảm bài tiết mồ hôi và nước tiểu. Khi quá mệt, chị sẽ tới khu vực nghỉ ngơi để ăn nhẹ và uống chút nước, đứng nghỉ khoảng 5-10 phút, sau đó mặc một bộ bảo hộ khác để tiếp tục làm việc. Số lần nghỉ này cũng rất hạn chế.
"Vì nếu đi tiểu hoặc nghỉ, tôi sẽ phải thay một bộ đồ chống dịch khác với quy trình nghiêm ngặt, việc này rất phiền phức và mệt mỏi", chị giải thích.
Cách ly, cuộc sống gia đình mọi người đều bị xáo trộn . Vài đồng nghiệp của chị Hạnh có con nhỏ, mỗi lần tranh thủ gọi về nhà nghe tiếng trẻ con vừa khóc vừa hỏi "mẹ ơi bao giờ mẹ về", con khóc, mẹ cũng khóc theo. Có những gia đình neo người, ông bà ở quê, chồng cách ly, vợ xoay xở chăm sóc hai con. Người trong viện lo lắng việc ở nhà, còn người nhà trông ngóng vào viện, lo lắng người thân có thể nhiễm bệnh và kéo dài thời gian cách ly.
Gia đình chị Hạnh cũng xáo trộn vì dịch bệnh. Chồng chị làm ở lĩnh vực cầu đường, phải cách ly ở Hà Tĩnh, chỉ còn con trai 3 tuổi và con gái lớn ở nhà.
"Con gái lớn rất thiệt thòi vì năm nay thi đại học. Thời khắc quan trọng như vậy mà không được bố mẹ quan tâm, hướng dẫn, phải tự lập và chỉ nói chuyện với bố mẹ qua điện thoại. Đôi khi tôi hết ca, rỗi việc thì con còn học bài, lúc con rỗi thì tôi phải làm việc", chị kể.
Chị Hạnh phải tranh thủ từng phút gọi về nhà, hướng dẫn con gái lớn làm việc nhà và chăm sóc em thay phần mẹ, động viên con học.
Mong ước lớn nhất của điều dưỡng Hạnh là người dân có ý thức tốt hơn, nhân viên y tế trong bệnh viện bớt vất vả khi chống dịch. Có như vậy, dịch bệnh sớm được kiểm soát, các bệnh nhân hồi phục, bệnh viện không còn cách ly, chị được về nhà với gia đình.
Để động viên con gái, chị viết bài thơ gửi con, đăng trên trang Facebook cá nhân, trong đó có đoạn:
"Con biết không? Áo blouse trắng xóa
Lồng thêm vào bộ phòng dịch kín bưng
Đồng đội mẹ không một phút nghỉ ngưng
Nơi tuyến đầu đang ngày đêm chiến đấu....
Mồ hôi đẫm, nỗi nhọc nhằn ai thấu
Nhưng quyết tâm chống dịch đứng hàng đầu
Nên trong tim cờ đỏ chẳng phai màu
Hình đất nước dấu yêu luôn vẫy gọi
Dẫu khó khăn hay đớn đau gấp bội
Vẫn quyết tâm, kiên định mục tiêu.....
Giờ muộn rồi ngủ ngon nhé con yêu
Mơ giấc mơ ngày mai tỏa sáng
Đất nước mình vang khúc ca hoành tráng
Dịch tan rồi mẹ lại ở bên con..."
BV Bạch Mai "chia lửa", tiếp nhận gần 200 bệnh nhân từ BV Bệnh Nhiệt đới TW Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận gần 200 bệnh nhân từ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương chuyển qua cơ sở 2 ở Hà Nam, "chia lửa" với các đồng nghiệp trong bối cảnh dịch Covid-19 đang bùng phát dữ dội. GS.TS Nguyễn Quang Tuấn, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai đánh giá, việc một số bệnh viện Trung ương phong tỏa,...