Tia hi vọng mới cho lệnh ngừng bắn tại Dải Gaza
Điều này xuất hiện sau khi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (LHQ) thông qua nghị quyết do Mỹ bảo trợ ủng hộ thiết lập một lệnh ngừng bắn ở Gaza với 14 phiếu ủng hộ và 1 phiếu trắng.
Bên cạnh đó, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đang thực hiện chuyến công du thứ 8 tới Trung Đông kể từ khi nổ ra cuộc xung đột Israel – Hamas ngày 7/10/2023.
Nghị quyết vừa được Hội đồng Bảo an thông qua vạch ra một lộ trình ba giai đoạn để đảm bảo chấm dứt hoàn toàn và bền vững cuộc xung đột giữa Israel và Hamas.
Hội đồng Bảo an LHQ đã ủng hộ đề xuất của Tổng thống Mỹ Joe Biden về kế hoạch ngừng bắn giữa Israel và Hamas ở Dải Gaza.
Giai đoạn 1 bao gồm một lệnh ngừng bắn ngay lập tức, đầy đủ và toàn diện, song song với việc trả tự do cho các con tin là người già, phụ nữ và người bị thương, trao trả thi thể của một số con tin bị sát hại và trao đổi tù nhân Palestine. Nghị quyết kêu gọi Israel rút các lực lượng khỏi các khu vực đông dân cư ở Dải Gaza, tiến hành hồi hương người Palestine, đồng thời đảm bảo hoạt động phân phối viện trợ nhân đạo diễn ra an toàn và hiệu quả trên diện rộng.
Giai đoạn 2 sẽ chứng kiến việc các bên chấm dứt vĩnh viễn các hành động thù địch để đổi lấy việc thả tất cả các con tin còn lại vẫn đang bị giam giữ ở Gaza và rút hết lực lượng Israel khỏi Gaza.
Giai đoạn 3 sẽ là khởi động một kế hoạch tái thiết qui mô lớn kéo dài nhiều năm dành cho Dải Gaza và trao trả cho Israel tất cả hài cốt con tin.
Nghị quyết cũng nhấn mạnh rằng, nếu quá trình đàm phán kéo dài quá 6 tháng cho giai đoạn 1, việc ngừng bắn sẽ vẫn tiếp tục cho tới khi đàm phán hoàn tất. Nghị quyết cũng bác bỏ mọi nỗ lực thay đổi lãnh thổ hoặc về nhân khẩu học ở Gaza, bao gồm các hành động thu hẹp lãnh thổ ở Gaza. Nghị quyết cũng nhắc lại cam kết của Hội đồng bảo an, về tầm nhìn đối với giải pháp hai nhà nước, với Israel và Palestine cùng chung sống hòa bình với đường biên giới an toàn và được công nhận trên cơ sở luật pháp quốc tế và các nghị quyết liên quan của LHQ.
Hoanh nghênh quyết định của Hội đồng Bảo an, Tổng thống Mahmud Abbas của chính quyền Palestine nhấn mạnh, việc đưa ra nghị quyết này là một bước đi đúng hướng để chấm dứt các cuộc xung đột gây tổn hại cho người dân ở Gaza. Phía Hamas hoan nghênh nghị quyết, khẳng định sẵn sàng hợp tác với các nhà hòa giải trong việc thực hiện các nguyên tắc của nghị quyết phù hợp với yêu cầu của người dân và lực lượng kháng chiến của họ.
Trong khi đó, phát biểu trước Hội đồng Bảo an sau cuộc bỏ phiếu, Đại sứ Mỹ tại LHQ Linda Thomas-Greenfield gọi cuộc bỏ phiếu là hành động vì hòa bình. Về phần mình, Đại sứ Nga tại LHQ Vassily Nebenzia đặt câu hỏi rằng, Israel đã chấp thuận những nội dung cụ thể nào, nhấn mạnh Hội đồng bảo an không nên thông qua các thỏa thuận với những thông số mơ hồ. Đại sứ Israel tại LHQ Gilad Erdan đã có mặt tại phiên bỏ phiếu nhưng không phát biểu trước hội đồng.
Video đang HOT
Trước khi Hội đồng Bảo an LHQ thông qua nghị quyết trên, Ngoại trưởng Antony Blinken đã hội đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Bộ trưởng Quốc phòng Israel tại Jerusalem nhằm thảo luận giải pháp cho cuộc xung đột ở Gaza. Tại các cuộc gặp này, ông nhắc lại rằng, Mỹ và các lãnh đạo thế giới khác ủng hộ đề xuất do Tổng thống Joe Biden công bố vốn sẽ dẫn tới việc ngừng bắn tức thời ở Gaza, mọi con tin được trao trả tự do, và gia tăng viện trợ nhân đạo ở Gaza.
Ngoại trưởng Mỹ cũng nhấn mạnh cam kết của Washington đối với an ninh của Israel bao gồm việc đảm bảo một cuộc tấn công như hôm 7/10/2023 năm ngoái sẽ không bao giờ lặp lại. Theo ông, đề xuất đang được đàm phán sẽ có thể giúp ổn định biên giới phía Bắc của Israel và giúp nước này hội nhập hơn nữa với các quốc gia trong khu vực. Ông cũng cập nhật về các nỗ lực ngoại giao hiện nay nhằm lên kế hoạch cho Gaza hậu xung đột qua đó nhấn mạnh tầm quan trọng của hòa bình, an ninh và ổn định lâu dài cho cả người dân Israel và Palestine, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ngăn ngừa xung đột lan rộng ở khu vực.
Liên quan đến cuộc khủng hoảng nhân đạo tại Gaza, Ai Cập và LHQ ngày 11/6 đã đồng tổ chức Hội nghị thượng đỉnh viện trợ khẩn cấp cho dải đất này tại Thủ đô Amman của Jordan. Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas, Ngoại trưởng Ai Cập Sameh Shoukry, Ngoại trưởng Jordan Ayman Safadi và Phó Tổng Thư ký LHQ phụ trách điều phối các vấn đề nhân đạo và cứu trợ khẩn cấp Martin Griffiths tham dự sự kiện này.
Với chủ đề “Kêu gọi Hành động: Phản ứng nhân đạo khẩn cấp cho Gaza”, các quan chức tham dự hội nghị đã thảo luận các cách thức tăng cường phản ứng của cộng đồng quốc tế đối với cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Gaza và vạch ra các biện pháp hiệu quả để giảm bớt đau khổ mà người dân ở dải đất ven Địa Trung Hải này đang hứng chịu. Hội nghị cũng thảo luận các nhu cầu hậu cần và vận hành cũng như sự hỗ trợ cần thiết, đồng thời tìm kiếm các cam kết về phản ứng tập thể để giải quyết tình hình nhân đạo ở Gaza.
Quốc vương Jordan Abdullah II đã nhấn mạnh tầm quan trọng của hội nghị trong việc thống nhất và củng cố các nỗ lực nhằm cung cấp viện trợ nhân đạo cho Gaza. Ông Abdullah cũng nêu bật sự cần thiết phải đạt được lệnh ngừng bắn ngay lập tức và lâu dài ở Gaza, bảo vệ dân thường và thực thi giải pháp hai nhà nước để đạt được hòa bình và an ninh khu vực.
Bộ Ngoại giao Ai Cập tuần trước tuyên bố mục tiêu của Hội nghị thượng đỉnh viện trợ khẩn cấp cho Gaza là thúc đẩy các bước đi thiết thực nhằm đảm bảo cung cấp viện trợ y tế khẩn cấp và viện trợ nhân đạo ngay lập tức và bền vững cho Gaza. Hội nghị cũng sẽ tìm cách đẩy nhanh các hoạt động cung cấp viện trợ nhân đạo bền vững và an toàn cho Gaza cũng như bảo vệ dân thường tại đây.
Theo thỏa thuận giữa Tổng thống Ai Cập El-Sisi và người đồng cấp Mỹ Joe Biden, Ai Cập đã đồng ý tạm thời gửi viện trợ nhân đạo qua cửa khẩu biên giới Karm Abu Salem cho đến khi Israel rút khỏi tuyến đường bộ chính qua cửa khẩu Rafah. Ai Cập đã nhiều lần kêu gọi các lực lượng Israel rút khỏi cửa khẩu Rafah phía Palestine, coi đây như một điều kiện tiên quyết để mở lại cửa khẩu này
Tương lai nào cho một nghị quyết ngừng bắn tại Gaza được HĐBA LHQ thông qua?
Mặc dù Israel và Mỹ cùng nhau làm việc đề xây dựng đề dự thảo đề xuất ngừng bắn song câu trả lời cho việc Israel có chấp nhận ngừng bắn vĩnh viễn hay không vẫn còn bỏ ngỏ.
Toàn cảnh phiên họp HĐBA LHQ tại New York, Mỹ về nghị quyết chấm dứt xung đột Israel-Hamas ở Dải Gaza, ngày 10/6/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Phong trào Hồi giáo Hamas được cho là chấp thuận nghị quyết về một lệnh ngừng bắn tại Gaza trước đó đã được Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) thông qua và bày tỏ việc sẵn sàng đàm phán.
Sáng 11/6, Tổng thống Mahmud Abbas của chính quyền Palestine đã hoan nghênh việc HĐBA LHQ thông qua nghị quyết do Mỹ bảo trợ ủng hộ thiết lập một kế hoạch ngừng bắn tại Dải Gaza. Văn phòng của ông Abbas đưa ra tuyên bố nêu rõ ông Abbas coi việc đưa ra nghị quyết này là một bước đi đúng hướng để chấm dứt các cuộc xung đột gây tổn hại cho người dân ở dải đất này.
Trả lời phỏng vấn hãng tin Reuters cùng ngày, quan chức cấp cao Hamas Sami Abu Zuhri cho biết lực lượng này ủng hộ nghị quyết.
"Chính quyền Mỹ đang phải đối mặt với một thử thách thực sự trong việc thực hiện các cam kết buộc lực lượng chiếm đóng phải chấm dứt ngay lập tức chiến tranh và thực thi nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc", ông Zuhri nhấn mạnh.
8 tháng kể từ khi xung đột giữa Israel và Hamas bùng phát kể từ cuộc tập kích xuyên biên giới ngày 7/10 năm ngoái, 14 trên tổng số 15 thành viên HĐBA LHQ đã thông qua nghị quyết về một lệnh ngừng bắn ở Gaza vào ngày 10/6, hướng tới mục tiêu chấm dứt cuộc chiến đã khiến hơn 37.000 người Palestine thiệt mạng. Nghị quyết này do Mỹ đề xuất.
Sau khi nghị quyết được thông qua, bày tỏ trên tài khoản xã hội X, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết: "Hamas nói họ muốn một lệnh ngừng bắn. Thoả thuận này là cơ hội để họ chứng minh họ thực sự mong muốn điều đó".
Có gì bên trong thoả thuận tiềm năng?
Theo báo Mỹ Newsweek, trong ngày 31/5, Tổng thống Biden đã công bố một kế hoạch ba giai đoạn nhằm chấm dứt chiến tranh tại Gaza.
Giai đoạn đầu tiên sẽ kéo dài trong 6 tuần và bao gồm lệnh ngừng bắn "đầy đủ và hoàn chỉnh", như Israel rút lực lượng khỏi tất cả các khu vực đông dân cư ở Gaza và thả một số con tin bao gồm cả phụ nữ, người già, người bị thương để đổi lấy việc thả hàng trăm tù nhân Palestine. Số lượng con tin được trao trả chưa được công bố chi tiết.
Trong giai đoạn này, thường dân Palestine sẽ trở về nhà và khu vực lân cận của họ ở tất cả các khu vực của Gaza, trong khi hỗ trợ nhân đạo sẽ tăng lên 600 xe tải chở hàng viện trợ vào Gaza mỗi ngày. Giai đoạn đầu tiên cũng sẽ bao gồm các cuộc đàm phán giữa Israel và Hamas để đi đến giai đoạn tiếp theo của đề xuất.
Khói bốc lên sau vụ oanh kích của Israel xuống trại tị nạn Al-Bureij và Al-Maghazi ở miền Trung Dải Gaza ngày 5/6/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Giai đoạn thứ hai được Tổng thống Biden miêu tả là "giai đoạn chấm dứt vĩnh viễn tình trạng thù địch". Tuy nhiên, nhà lãnh đạo nói thêm các cuộc đàm phán để đi đến giai đoạn thứ hai có thể mất hơn 6 tuần vì sẽ có những khác biệt giữa hai bên. Mỹ, Qatar và Ai Cập sẽ đảm bảo rằng các cuộc đàm phán sẽ tiếp tục trong thời gian này cho đến khi "đạt được tất cả các thỏa thuận" để bắt đầu giai đoạn thứ 3. Theo ông Biden, trong giai đoạn thứ hai, tất cả các con tin còn sống sẽ được thả, bao gồm cả binh sĩ nam.
Trong giai đoạn thứ ba, Tổng thống Biden cho biết sẽ bắt đầu triển khai một kế hoạch tái thiết lớn cho Gaza và hài cốt của các con tin thiệt mạng sẽ được trao trả cho gia đình.
Trong thỏa thuận tái thiết Gaza, các quốc gia Arab và cộng đồng quốc tế cũng sẽ tham gia đảm bảo Hamas không tái vũ trang. Tổng thống Biden nói thêm Washington sẽ hợp tác với các đối tác để xây dựng lại nhà cửa, trường học và bệnh viện ở Gaza, nơi chiến tranh đã khiến gần 2,3 triệu dân phải di dời và gây ra nạn đói trên diện rộng.
Nghị quyết ngừng bắn cũng bác bỏ mọi thay đổi về nhân khẩu học hoặc lãnh thổ ở Gaza, "bao gồm mọi hành động nhằm thu hẹp lãnh thổ" của Palestine. Trong một bản dự thảo đề xuất trước đây, yêu cầu này bao gồm "vùng đệm" ở Gaza, song đến nghị quyết này, ngôn từ đã được chỉnh sửa. Người Palestine và các nhà hoạt động bày tỏ lo ngại Israel đang có kế hoạch trục xuất người Palestine khỏi Gaza, tương tự như những gì đã xảy ra ở Nakba vào cuối những năm 1940.
Một điểm khác của nghị quyết lần này với những đề xuất trước là hiện tại, nghị quyết đề cao "lệnh ngừng bắn vĩnh viễn" thay vì chỉ kêu gọi tạm dừng giao tranh. Ngoài ra, các nghị quyết trước đây cũng không nhấn mạnh việc rút lực lượng Israel khỏi Gaza.
Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Các nhà lãnh đạo Hamas muốn chiến tranh chấm dứt vĩnh viễn. Tuy nhiên, mong muốn này lại luôn vấp phải sự phản bác từ Israel, với việc Thủ tướng Benjamin Netanyahu nhấn mạnh Israel sẽ chỉ kết thúc chiến tranh khi "tiêu diệt" sạch Hamas và trả tự do những người con tin đang bị giam giữ
Đại diện của Israel tại LHQ, Reut Shapir Ben-Naftaly, cho biết chiến tranh sẽ không kết thúc cho đến khi năng lực Hamas bị "chặt bỏ", đặt ra nghi vấn liệu Israel có ủng hộ nghị quyết mới nhất hay không.
"Mục tiêu của chúng tôi là đưa tất cả con tin trở về nhà và triệt tiêu khả năng của Hamas, đảm bảo Gaza không gây ra mối đe dọa cho Israel trong tương lai", bà Shapir nhấn mạnh.
Hasan Barari, Giáo sư về các vấn đề quốc tế tại Đại học Qatar, nói với hãng tin Al Jazeera chỉ ra mặc dù văn bản nghị quyết ngày 31/5 mà Tổng thống Biden công bố là kết quả của sự phối hợp giữa Nhà Trắng và chính phủ Israel, ngầm ám chỉ Israel phần nào chấp thuận đề xuất ngừng bắn, song câu trả lời cho việc Israel có chấp nhận ngừng bắn vĩnh viễn hay không lại còn bỏ ngỏ.
Theo truyền thông địa phương, các quan chức và lãnh đạo của Israel chỉ trích kế hoạch hòa bình được LHQ. Trang tin Ynetnews của Israel đưa tin cách diễn đạt của nghị quyết không phản ánh thỏa thuận mà Israel đã đồng ý. Trang web dẫn lời một quan chức cấp cao giấu tên của Israel cho biết nghị quyết này hạn chế quyền tự do hành động của Israel.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, hiện đang ở Trung Đông thúc đẩy kế hoạch ngừng bắn, nói với các phóng viên rằng tuyên bố của Hamas là "một dấu hiệu đầy hy vọng". Nhà ngoại giao cấp cao này của Mỹ cũng sẽ có buổi làm việc với các nhà lãnh đạo Israel trong ngày 11/6.
Liệu Hamas và Israel có chấp thuận kế hoạch hoà bình do Mỹ đề xuất ở Gaza? Hôm 31/5, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã công bố kế hoạch hòa bình được cho là của Israel nhằm mang lại hy vọng về lệnh ngừng bắn ở Gaza. Tổng thống Mỹ Joe Biden công bố đề xuất mới của Israel về thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza, tại Nhà Trắng ngày 31/5/2024. Ảnh: AFP/TTXVN Theo trang Al Jazeera, kế hoạch mới...