Thương mại toàn cầu sụt giảm do tình hình an ninh ở Biển Đỏ
Hoạt động thương mại trên toàn thế giới từ tháng 11 – 12/2023 đã sụt giảm 1,3% trong bối cảnh lực lượng Houthi ở Yemen tấn công tàu thương mại đi qua Biển Đỏ khiến lượng hàng vận chuyển qua tuyến vận tải huyết mạch kết nối châu Âu và châu Á giảm mạnh.
Viện Kinh tế Thế giới Kiel (IfW Kiel) có trụ sở ở Đức đã công bố số liệu như vậy vào ngày 11/1.
Tàu thuyền neo tại cảng ở thành phố Hodeida (Yemen), bên bờ Biển Đỏ. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Theo cơ quan nghiên cứu trên, hiện có khoảng 200.000 container được vận chuyển qua Biển Đỏ mỗi ngày, giảm so với con số 500.000 được ghi nhận hồi tháng 11/2023 – thời điểm lực lượng Houthi chưa tiến hành các vụ tấn công nhằm vào tàu thương mại.
Số liệu của IfW Kiel trong tháng 12/2023 cho thấy khối lượng hàng xuất khẩu từ Liên minh châu Âu (EU) và khối lượng hàng nhập khẩu vào EU đã giảm lần lượt là 2% và 3,1%. Đối với Mỹ, nước này ghi nhận lượng hàng xuất khẩu giảm 1,5%, trong khi hàng nhập khẩu giảm 1%. IfW Kiel nhận định hoạt động xuất nhập khẩu của Trung Quốc trong những tháng tới có thể sẽ giảm do ảnh hưởng từ vấn đề an ninh ở Biển Đỏ.
Để giảm thiểu rủi ro an ninh, nhiều hãng vận tải lớn, bao gồm Maersk và Hapag-Lloyd, đã quyết định để các tàu của hãng tạm dừng di chuyển qua Biển Đỏ và thay đổi lộ trình di chuyển theo tuyến đường dài hơn qua Mũi Hảo Vọng ở Nam Phi. Theo ông Julian Hinz – Giám đốc trung tâm nghiên cứu chính sách thương mại của Viện IfW Kiel, việc thay đổi hành trình như vậy sẽ khiến thời gian vận chuyển kéo dài thêm tới 20 ngày.
Video đang HOT
Trong những tháng gần đây, lực lượng Houthi tại Yemen đã tăng cường thực hiện các vụ tấn công nhằm vào các tàu thương mại ở Biển Đỏ. Lực lượng này tuyên bố sẽ tiếp tục các cuộc tấn công cho đến khi Israel dừng xung đột ở Dải Gaza, đồng thời cảnh báo sẽ tấn công các tàu chiến Mỹ nếu Houthi trở thành mục tiêu tấn công. Hồi tháng 12/2023, Mỹ đã thành lập liên minh hải quân mang tên “Chiến dịch Người bảo vệ Thịnh vượng”, để bảo vệ an ninh cho tuyến đường vận tải biển quan trọng vốn chiếm khoảng 12% hoạt động thương mại hàng hải toàn cầu này.
Houthi thực hiện vụ tấn công lớn nhất trên Biển Đỏ
Ngày 9/1, các lực lượng của Mỹ và liên minh trong Chiến dịch Người bảo vệ Thịnh vượng đã đối phó với cuộc tấn công lớn nhất cho đến nay mà lực lượng Houthi nhằm vào các tàu buôn trên Biển Đỏ.
Ảnh minh họa: AFP/TTXVN
Theo kênh CNBC, một quan chức cấp cao của Bộ Quốc phòng Mỹ nói nước này đã nắm được các thông tin liên quan vụ việc ở Biển Đỏ. Các cuộc tấn công đã diễn ra ở ít nhất hai địa điểm: Tây Nam Mokha và Hodeidah ở Yemen.
Theo các quan chức Mỹ, có khoảng 50 tàu buôn đang ở trong khu vực vào thời điểm xảy ra vụ tấn công. Các thủy thủ đoàn cho biết Houthi tấn công bằng rocket và máy bay không người lái có vũ trang. Vào tối 9/1, chưa có tàu nào báo cáo bị thiệt hại do các cuộc tấn công.
Theo các quan chức Lầu Năm Góc, bốn tàu chiến của liên minh hải quân trên Biển Đỏ đã được triển khai tới khu vực. Không có tàu chiến Iran nào tham gia.
Một quan chức an ninh quốc gia Mỹ nhận định: "Đây là cuộc tấn công lớn nhất vào hoạt động vận tải thương mại".
Đây cũng là cuộc tấn công quy mô lớn đầu tiên của Houthi kể từ khi 13 quốc gia, trong đó có Mỹ đưa ra tuyên bố chung và cam kết buộc nhóm này phải chịu trách nhiệm về các vụ tấn công tàu thương mại ở Biển Đỏ.
Theo công ty an ninh hàng hải toàn cầu Ambrey, các tàu chiến của liên minh trên Biển Đỏ đang di chuyển với tốc độ tối đa.
Thủy thủ đoàn trên một tàu chở dầu đã nhìn thấy pháo sáng hoặc vệt tên lửa ở vùng biển ngoài khơi Mokha. Thủy thủ đoàn trên một tàu khác cho biết đã nhìn thấy ba tàu nhỏ và hai tên lửa được b.ắn từ hướng các tàu này. Họ cũng đã nhìn thấy một máy bay không người lái bay phía trước con tàu.
Hồi tháng 12/2023, nhóm Houthi đã cảnh báo rằng họ sẽ không giảm số lượng các cuộc tấn công cho đến khi Dải Gaza nhận được thực phẩm và thuốc men cần thiết.
Israel đã thực hiện chiến dịch n.ém b.om quy mô lớn ở Gaza kể từ ngày 7/10/2023 để trả đũa lực lượng Hamas. Houthi tuyên bố tấn công các tàu thuyền trên Biển Đỏ có liên quan Israel để thể hiện ủng hộ người Palestine và gây áp lực ngừng b.ắn đối với Israel.
Ngày 7/1, lực lượng Houthi kêu gọi tất cả các tàu có kế hoạch di chuyển qua Biển Đỏ phải thông báo trước cho lực lượng này về điểm đến, cũng như phải khẳng định tàu không liên quan đến Israel để tránh bị tấn công.
Trong tuyên bố đăng tải trên mạng xã hội X, thủ lĩnh của Houthi Mohammed Ali Al-Houthi nêu rõ: "Mọi tàu thuyền đi qua Biển Đỏ cũng như eo biển Bab El-Mandeb nối Biển Đỏ với Vịnh Aden hoặc Biển Arab cần phát đi dòng chữ 'chúng tôi không liên quan đến Israel'". Theo thủ lĩnh Houthi, biện pháp này đơn giản, ít tốn kém, không làm phát sinh chi phí tài chính cho bất kỳ doanh nghiệp nào. Bên cạnh đó, biện pháp này cũng giúp ngăn chặn nguy cơ quân sự hóa Biển Đỏ và không gây nguy hiểm cho hoạt động hàng hải quốc tế.
Kể từ ngày 19/11/2023, lực lượng Houthi đã bắt giữ tàu thương mại Galaxy Leader và tiến hành hơn 20 cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái nhằm vào các tàu thương mại và tàu hải quân ở Biển Đỏ.
Mỹ và các quốc gia đồng minh ngày 3/1 đã lên tiếng kêu gọi lực lượng Houthi ở Yemen dừng ngay lập tức các cuộc tấn công bất hợp pháp nhằm vào các tàu chở hàng ở Biển Đỏ, nếu không muốn đối mặt với hậu quả.
Liên minh do Mỹ dẫn đầu nhằm bảo vệ tuyến đường thương mại qua Biển Đỏ đã phát đi một thông điệp rõ ràng là yêu cầu chấm dứt ngay lập tức các cuộc tấn công, đồng thời thả các tàu và thủy thủ đoàn bị giam giữ bất hợp pháp.
Theo tuyên bố trên, lực lượng Houthi sẽ phải đối mặt với những hậu quả, nếu họ tiếp tục đe dọa tính mạng, nền kinh tế toàn cầu và dòng chảy thương mại tự do trên các tuyến đường biển quan trọng của khu vực.
Truyền thông đưa tin rằng chính quyền Mỹ đang xem xét tấn công trực tiếp Houthi, nếu các cuộc tấn công trên Biển Đỏ của lực lượng này vẫn tiếp tục diễn ra.
Houthi yêu cầu các tàu đi qua Biển Đỏ thông báo điểm đến để tránh bị tấn công Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, ngày 7/1, lực lượng Houthi tại Yemen kêu gọi tất cả các tàu có kế hoạch di chuyển qua Biển Đỏ phải thông báo trước cho lực lượng này về điểm đến, cũng như phải khẳng định tàu "không liên quan đến Israel" để tránh bị tấn công. Tàu chở dầu FSO Safer ở ngoài khơi...