Thu tiề.n học sinh… xây sân tennis
Tại Đắk Lắk có những trường thu tiề.n để lắp camera, mua máy photocopy… và để xây sân tennis cho thầy cô tập thể dục nữa!
Mặc dù từ đầu năm, Bộ GD-ĐT đã có công văn chỉ đạo chấn chỉnh tình trạng lạm thu ở các trường học trong cả nước, nhưng nhiều trường học ở Đắk Lắk vẫn ngoảnh mặt làm ngơ và buộc học sinh đóng góp tự nguyện đủ thứ tiề.n.
Lắp camera trong lớp học
Núp bóng hình thức thu tự nguyện, Trường THPT Hồng Đức (TP Buôn Ma Thuột) đã cùng Ban đại diện cha mẹ học sinh (CMHS) thu những khoản trái quy định như: Lắp đặt hệ thống camera, đồng phục thể dục, đồng phục áo ấm, mua máy photocopy đề kiểm tra trong năm học, kinh phí hoạt động của ban đại diện CMHS… Camera được trường lắp đặt ngay cửa ra vào lớp để giám sát mọi hoạt động của HS và giáo viên.
Theo báo cáo về tình hình thu nộp các khoản tiề.n đầu năm của Trường THPT Hồng Đức, đến nay, trường đã vận động CMHS khối 11, 12 ủng hộ được 23 triệu đồng và khối 10 được 67 triệu đồng. Không dừng lại ở đó, trường sẽ tiếp tục vận động thêm 70 triệu đồng nữa để lắp camera đủ 30 phòng học và phòng giáo viên, 4 phòng giám hiệu và bảo vệ. Theo quy định, những khoản đóng góp này dựa trên tinh thần tự nguyện nhưng trường lại đề ra mức ủng hộ phải trên dưới 100.000 đồng/HS.
Trường THPT Hồng Đức (TP Buôn Ma Thuột).
Trong khi đó, trường còn thu theo “thỏa thuận” với CMHS những khoản tiề.n vượt quy định như: Bảo hiểm thân thể 100.000 đồng/HS/năm, quỹ hội CMHS 170.000 đồng/HS/năm, tiề.n mua máy photocopy đóng góp 50.000 – 70.000 đồng/HS… “Trường bảo tự nguyện đóng góp, nhưng họ đã đề ra mức thu như thế thì có phụ huynh nào dám không nộp. Con cái mình học ở đó, không nộp thì chúng sẽ chịu thiệt thòi” – chị N.T.T.H. (một phụ huynh) bức xúc.
Tại buổi làm việc với trường ngày 9/10, ông Đỗ Quang Tuyên (Trưởng ban Văn hóa – Xã hội HĐND tỉnh Đắk Lắk) đã yêu cầu: “Đối với khoản thu tự nguyện để đầu tư mua sắm các thiết bị trong nhà trường như: lắp đặt hệ thống camera, mua máy photocopy… là quá tốn kém, không cần thiết, vì vậy, nhà trường cần có biện pháp xử lý theo đúng quy định.
Riêng khoản thu phí hoạt động của Ban đại diện CMHS 170.000 đồng/HS phải trả lại phụ huynh HS, còn quyết định thu bao nhiêu thì ban đại diện CMHS cần bàn bạc lại với CMHS và nhà trường để xem xét lại khoản thu này cho hợp lý. Tránh tình trạng Ban đại diện CMHS thu hộ nhà trường các khoản về đầu tư cơ sở vật chất”.
Xây sân tennis cho… thầy cô chơi
Trường THPT Cư M’gar (huyện Cư M’gar), vào năm học 2009 – 2010, bắt HS đóng tiề.n để xây sân tennis cho các thầy cô tập luyện thể dục.
Cô Phạm Thị Thơ (Thủ quỹ Ban đại diện CMHS của trường) cho biết: “Giữa năm học 2009 – 2010, trường cho HS nghỉ hai ngày học và bảo HS phải tìm cách kiế.m tiề.n để nộp 60.000 đồng cho trường xây sân tennis. Khi nghe con tôi bảo đem tiề.n nộp cho trường, tôi hơi bất ngờ vì khoản đóng góp này chưa được thông qua CMHS. Nhưng tôi buộc phải đưa tiề.n cho con đóng vì sợ không đóng thì các thầy cô gây khó dễ cho con mình. Bước sang năm học 2011 – 2012, khi có đơn thư phản ánh việc này thì trường đã lên danh sách bắt HS ký đã nhận đủ tiề.n, nhưng chỉ trả lại cho HS 30.000 đồng. Số tiề.n còn lại trường bảo đã nộp vào quỹ Đoàn trường nhưng không có chứng từ gì cả, nên không biết số tiề.n đã đi về đâu”.
Video đang HOT
Không những thế, trong 3 năm học trở lại đây trường đã thu nhiều khoản bất hợp lý. Theo phản ánh của Ban đại diện CMHS, trong năm học 2011 – 2012, trường đã thu tiề.n trồng cỏ sân trường tổng cộng hơn 46 triệu đồng, tiề.n cắt cỏ hơn 24 triệu đồng, tiề.n ôn thi tốt nghiệp hơn 264 triệu đồng, tiề.n thi thử đại học 30 triệu đồng, quỹ hội CMHS, quỹ vệ sinh và quỹ photocopy hơn 274 triệu đồng… Tổng các khoản thu CMHS phải đóng góp trong năm học lên tới hơn 1,3 tỷ đồng.
Nhà trường thu rất nhiều tiề.n của CMHS và chi không đúng mục đích. “Sân trường toàn xi măng nhưng không hiểu sao lại thu tiề.n trồng cỏ, thu tiề.n mua cây lưu niệm nhưng chẳng thấy cây đâu và thu tiề.n ôn thi tốt nghiệp nhưng HS chỉ được học vài ba buổi rồi cho nghỉ. Trường còn bắt mỗi HS phải học 3 giáo viên khác nhau cho một môn học, gồm giáo viên bộ môn, giáo viên dạy dễ hiểu và giáo viên do trường chỉ định. Chỉ có giáo viên bộ môn không phải đóng tiề.n, còn hai giáo viên kia HS phải đóng nhiều tiề.n” – cô Phạm Thị Thơ phản ánh.
Ngoài ra, Trường THPT Cư M’gar còn bắt ban đại diện chi những khoản bất hợp lý như: Tiề.n phục vụ hội đồng coi thi tốt nghiệp, tiề.n xây dựng trường, tiề.n thi thử đại học, tiề.n photocopy…
Không riêng gì hai trường nói trên, nhiều trường THPT trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk cũng bị phụ huynh tố lạm thu. Bà Trần Thị Trung Ngôn (ở xã Ea Đinh, huyện Cư M’gar) t.ố cá.o hiệu trưởng và trưởng ban đại diện CMHS đã thu trái quy định gần 1 tỷ đồng.
Còn tại trường THPT Buôn Ma Thuột (TP Buôn Ma Thuột), đoàn khảo sát của Ban Văn hóa – Xã hội HĐND tỉnh đã phát hiện nhiều khoản thu vượt quy định như: Tiề.n nước uống tinh khiết phục vụ HS, đồ dùng vệ sinh lớp học 90.000 đồng/HS/năm, tiề.n phụ phí HS như mua xà phòng, giấy vệ sinh, khăn, nước tẩy, công dọn vệ sinh… với tổng số tiề.n 108.000 đồng/HS/năm, tiề.n giữ xe máy 162.000 đồng/HS/năm, xe đạp 90.000đồng/HS/năm…
Ông Trương Thức (Chánh Văn phòng Sở GD-ĐT Đắk Lắk) cho biết: “Sở đã nhận được những phản ánh về vấn đề thu chi, xây dựng sai quy định ở Trường THPT Hồng Đức và Trường THPT Cư M’gar. Trong tuần này, đoàn thanh tra của sở sẽ về kiểm tra tại hai trường học này và sẽ xử lý nghiêm nếu các trường vi phạm quy định của ngành”.
Theo Công Hoan
SGGP
Ban đại diện cha mẹ HS: Tiếp sức cho ai?
Lạm thu, và những lo lắng, tranh luận căng thẳng về tiề.n nong dấy lên đầu mỗi năm học đã phủ một màu tối lên hệ thống giáo dục VN, nhất là cấp tiểu học. Cha mẹ học sinh - những người có vai trò thiết yếu không kém các giáo viên và nhà quản lý giáo dục - đang đứng trước những xung đột thật sự trong câu hỏi "Phải làm gì và nên làm gì để giúp con cái học tốt và nên người?".
Từ đây, một câu hỏi khác cũng không kém phần quan trọng được đặt ra về vai trò, trách nhiệm của hội phụ huynh.
Năm 2011, Bộ GD - ĐT ban hành điều lệ ban đại diện cha mẹ học sinh (BĐD), quy định khá cụ thể những gì làm và không được làm của các BĐD trong trường mầm non và phổ thông. Song những gì diễn ra trên thực tế thì vẫn ngày càng xa rời quy định này.
Một cuộc họp phụ huynh
Gần 176 triệu đồng là con số dự toán thu chi quỹ phụ huynh trong học kỳ I của một lớp học ở Hà Nội, gần gấp đôi tổng số tiề.n ngân sách chi cho hoạt động giáo dục cả năm học của một trường ở tỉnh miền Trung. PV có mặt tại phòng học một lớp khối 1G một trường tiểu học công lập của quận Ba Đình (Hà Nội) để họp phụ huynh đầu năm học.
Thông báo của chị trưởng BĐD tên H. cho biết từ hồi hè, "BĐD lâm thời của lớp đã thu 3 triệu đồng/học sinh, tổng số tiề.n đã thu là 171 triệu đồng. Tuy nhiên, tổng dự toán thu chi học kỳ I của lớp là gần 176 triệu đồng với 13 mục, trong đó đã chi gần 85 triệu đồng mua các thiết bị nghe nhìn cho lớp như máy tính xách tay cho cô giáo, máy chiếu, dàn micro-ampli-loa..., nặng nhất là khoản chi 57 triệu đồng mua bảng tương tác, mua máy điều hòa gần 26 triệu đồng..., 36 triệu đồng sẽ chi quà cho cô giáo và ban giám hiệu vào các dịp lễ"... Phụ huynh nào quan tâm các chi tiết cụ thể của bảng dự toán thu chi thì chị H. cho mượn với điều kiện "ngồi xem tại chỗ, không được chụp lại".
Xây dựng một hội phụ huynh đúng danh nghĩa và vai trò là mong muốn của nhiều người. (Ảnh minh họa)
Buổi họp trở nên sôi nổi khi một vị đại diện khác tên là T. thông báo cô giáo chủ nhiệm vừa "bị mất cắp ví tiề.n và điện thoại do kẻ gian cạy cửa lớp khi cô dẫn các con xuống sân tập khai giảng, trong đó khoản tiề.n bị mất chủ yếu là khoản cô vừa thu của học sinh để mua sách hộ các con" và đề nghị các phụ huynh "hỗ trợ" cô. Vài phụ huynh mau mắn đồng ý, một số phản đối, nhóm khác băn khoăn. Rốt cục, một nữ phụ huynh quyết định đứng ra quyên tiề.n (ghi tên và số tiề.n đóng góp của từng phụ huynh) và phụ huynh lần lượt đưa tiề.n. Tôi hỏi một phụ huynh có góp tiề.n không, ông thật thà đáp "nhà tôi chắc chắn nghèo hơn cô giáo, nhưng chẳng lẽ thấy các vị ấy kêu gọi rồi ghi tên từng người như vậy tôi lại muối mặt không đóng? ".
Biến tướng đủ đường
Tại tất cả các trường học hiện nay đều có BĐD cấp trường và lớp, trên tinh thần phối hợp nhà trường và giáo viên chủ nhiệm thực hiện hoạt động dạy học, giáo dục học sinh. Nhưng thực tế, phần đông chỉ cùng giáo viên chủ nhiệm tổ chức các cuộc họp phụ huynh, thu tiề.n đóng góp, lo việc "lễ" thầy cô vào các dịp lễ lạt trong năm.
Chị Hạnh, một người từng "xin ra khỏi BĐD" khi con còn học lớp 4 một trường tiểu học ở quận Thanh Xuân (Hà Nội), kể: "Hai năm tham gia BĐD, công việc chủ yếu của chúng tôi là thu tiề.n của cha mẹ học sinh, phổ biến đến họ những chủ trương của trường, trong đó phần lớn liên quan đến việc thu tiề.n. Trường cần phụ huynh hỗ trợ cái gì đều "khoán trắng" cho BĐD trong việc phổ biến, thuyết phục và thu tiề.n phụ huynh. Phụ huynh khác còn có thể thắc mắc, nhưng người trong BĐD thì gần như phải đứng về phía nhà trường, giáo viên chủ nhiệm. Tôi xin ra khỏi BĐD vì chứng kiến những gợi ý thu vô lý mà bất lực, không thể phản ứng".
Những người rút lui trong lặng lẽ như chị Hạnh không nhiều. Chị Ngọc, một phụ huynh Trường tiểu học Trung Tự (Hà Nội), cho biết năm nào BĐD lớp cũng thu quỹ lớp để chi tiêu hàng chục khoản và đều rất vô lý như kẻ lại bảng, sơn lại lớp, mua xô - giẻ lau sàn nhà, đồng hồ treo tường, quạt... "Tôi từng lên gặp cô hiệu trưởng để thắc mắc. Cô hiệu trưởng tỏ ra rất lắng nghe rồi hứa hẹn sẽ nhắc nhở giáo viên trả lại những khoản phụ huynh không đồng ý. Tuy nhiên, chẳng bao giờ có chuyện trả lại" - chị Ngọc kể.
Để tìm hiểu thật kỹ về hoạt động của BĐD, PV đã dự thính nhiều cuộc họp phụ huynh đầu năm học này. Hầu hết các cuộc họp diễn ra như sau: sau phần trao đổi của cô giáo chủ nhiệm, BĐD phổ biến chuyện tiề.n. Qũy phụ huynh lớp từ 500.000 đồng/người tăng lên 700.000 đồng, 1 triệu, rồi 2 triệu đồng/người, mà vẫn bỏ ngỏ khả năng "có thể đóng thêm nếu cuối năm hụt quỹ".
Ở một trường THPT của quận Đống Đa (Hà Nội), khi một số cha mẹ học sinh đề nghị buổi họp phụ huynh đầu năm nên dành thời gian để chia sẻ kinh nghiệm giáo dục con cái, cách xử lý những tình huống phát sinh ở lứa tuổ.i nhạy cảm thì người của BĐD gạt đi, rồi đề nghị phụ huynh nộp tiề.n cho những khoản đã "tiề.n trảm hậu tấu" như sơn lại tường, mua thêm quạt, rèm cửa...
Đáng buồn là trong tất cả những bản diễn giải thu chi tự nguyện (do BĐD đứng ra thu), ngoài phần đầu tư thiết bị, sửa chữa cơ sở vật chất thì khoản được chi nhiều nhất là cho thầy, cô giáo, ban giám hiệu và nhân viên nhà trường. Chỉ tính một ngày lễ, hàng chục địa chỉ mà phụ huynh các trường phải có quà, từ ban giám hiệu đến bộ phận tài vụ, văn phòng, bảo vệ... Tiề.n cấu ra từ quỹ phụ huynh như muối bỏ bể.
Sự phản kháng yếu ớt
H.A., cựu phụ huynh Trường tiểu học Nam Trung Yên (Hà Nội), là một trong những người hiếm hoi dám công khai chống lại việc nhà trường mượn BĐD để lạm thu. Hồi ấy (năm học 2010 - 2011), con gái H.A. học lớp 3A3 Trường tiểu học Nam Trung Yên. Trước áp lực của nhà trường về "xã hội hóa" để thu tiề.n mua máy điều hòa, rèm cửa và một số khoản thu khác của lớp 3A3 không chấp nhận. Giáo viên chủ nhiệm lớp 3A3 đã gọi phụ huynh lớp họp đột xuất nhiều lần nhưng vẫn không đạt được thỏa thuận cuối cùng. Rất may cho H.A. và một số phụ huynh khác là BĐD lớp đứng về phía họ.
Tuy nhiên, một vài phụ huynh trong lớp bắt đầu lên tiếng cạnh khóe H.A. và rằng vì họ mà các phụ huynh khác mất thời gian, cô giáo không yên tâm dạy học... Cuối cùng giáo viên chủ nhiệm đề nghị để ổn định tình hình lớp, lớp bầu BĐD khác. Trao đổi với các cơ quan chức năng, ban giám hiệu Trường tiểu học Nam Trung Yên giải thích việc lớp 3A3 bầu lại BĐD là vì yêu cầu của phụ huynh!
Đấu tranh trực diện với nhà trường không ăn thua, nhiều phụ huynh trường tiểu học Nam Trung Yên hồi đó đã tìm đến cơ quan báo chí. Mặt khác, họ gửi đơn trình bày sự việc đến nhiều cơ quan chức năng. Trong cuộc gặp với Quận ủy Cầu Giấy, bà Lương - bà nội một học sinh khối 5 - đã lên án nhà trường thu tiề.n của phụ huynh để mua sắm, chi tiêu theo cách "vén tay áo sô đốt nhà táng giấy". Sau khi lắng nghe thông tin từ hai bên (nhà trường và phụ huynh), cơ quan chức năng động viên phụ huynh yên tâm ra về, họ sẽ có kết luận thỏa đáng.
Tuy nhiên, rất lâu sau đó, các phụ huynh nhận được văn bản trả lời kiểu "vừa đúng vừa sai" và không hề có bất kỳ hình thức kỷ luật nào với hiệu trưởng nhà trường. Vậy là "hòa cả làng". "Nhớ lại, tôi không khỏi ớn lạnh. Hồi ấy khi báo chí viết về trường, các cuộc họp phụ huynh diễn ra là để "bình ổn tình hình" nhưng thực chất là để đấu tố xem ai làm rò rỉ thông tin" - H.A. nhớ lại.
Phụ huynh một trường THPT quận 1 (TP.HCM) kể chị là người duy nhất đứng lên đề nghị trưởng BĐD lớp cho xem bản giải trình thu chi năm trước, dự toán năm sau trước sự khó chịu ra mặt của vị hội trưởng và tiếng xì xào kêu mất thời gian của nhiều phụ huynh khác.
Sự phản kháng hiếm hoi của phụ huynh thường ít mang lại kết quả nếu chỉ đi bằng con đường chính thống là khiếu kiện lên hiệu trưởng, trưởng phòng giáo dục. Kết quả của cuộc tranh đấu thường là con cái bị kỳ thị, bị "quan tâm" đặc biệt khiến nhiều học sinh bị áp lực nặng nề. Đã có những người không thể đấu tranh được với tiêu cực thì đành phải xin chuyển trường, chuyển lớp cho con để "tránh bão". Như một thông lệ cay đắng, không ít tiêu cực của nhà trường khi bị bung bét, cha mẹ học sinh lại là đối tượng "giơ đầu chịu báng" mà không thể phản kháng.
Trường THPT Phạm Hồng Thái (Hà Nội) từng xảy ra một việc kinh động khi tập thể giáo viên kiện trưởng BĐD cấu kết với hiệu trưởng vi phạm quy định thu chi. Báo chí vào cuộc và thanh tra Sở GD - ĐT Hà Nội xuống kiểm tra. Nhiều khoản thu - chi núp dưới danh nghĩa tự nguyện, thiếu chứng từ hợp pháp, làm thất thoát lượng tiề.n lớn đã được thanh tra sở xác nhận, nhưng kết luận của thanh tra lại quy trách nhiệm chính cho BĐD các lớp. Hiệu trưởng chỉ bị lỗi nhẹ còn ông trưởng BĐD thường thì vô can.
"Trả lại tên cho em" bằng cách nào?
Trong điều lệ BĐD cha mẹ học sinh của Bộ GD - ĐT ban hành năm ngoái thì các vị hiệu trưởng phải có trách nhiệm trong các hoạt động của BĐD cấp trường và lớp. Theo đó, nếu BĐD cấp trường và lớp. Theo đó, nếu BĐD gây nên lạm thu, tổ chức dạy thêm, học thêm tùy tiện thì hiệu trưởng bị quy trách nhiệm. Đây là điểm mới không có trong điều lệ đã ban hành trước đó với mục đích đưa hoạt động của BĐD trở về với đúng vai trò của nó.
Nhưng trên thực tế, gần một năm ban hành điều lệ mới, những bất cập liên quan đến BĐD vẫn không hề thuyên giảm. Bởi nhận thức, quan điểm của nhiều bậc cha mẹ và các BĐD không thay đổi, áp lực từ phía nhà trường, thầy, cô giáo đối với cha mẹ học sinh không thay đổi. Trong khi đó, không hề có một tổ chức, bộ phận khách quan hơn để giám sát, xử lý sai phạm và bảo vệ những phụ huynh dám đứng lên tranh đấu với tiêu cực. Điều lệ thậm chí có cả quy định "UBND các tỉnh, thành không quy định việc thu và sử dụng quỹ của BĐD, nhưng phải có trách nhiệm quản lý, kiểm tra việc thực hiện điều lệ BĐD". Nhưng việc kiểm soát này không hiệu quả và bao trùm hết các hoạt động được bưng bít trong nhà trường.
Khi hỏi về điều lệ BĐD Trường THCS Huy Văn, quận Đống Đa cũng khăng khăng các khoản thu lên đến hàng triệu đồng, kể cả quỹ phụ huynh trường, lớp đều do "trên quy định".
Suy nghĩ về việc xây dựng một hội cha mẹ học sinh theo đúng danh nghĩa và vai trò là mong muốn không chỉ của chính các bậc cha mẹ học sinh mà còn là của nhiều nhà giáo muốn chấn chỉnh tiêu cực trong giáo dục.
Theo tuổ.i trẻ
Thu 100.000 đồng tiề.n tự nguyện không đủ hỗ trợ học sinh Thu trước tiề.n hỗ trợ trang thiết bị bán trú sau khi Sở GD-ĐT Hà Nội thông báo trần thu các khoản ngoài học phí, lãnh đạo Trường Tiểu học Trung Văn khẳng định đã trả nhưng phụ huynh cho hay họ bị ép ký nhận dù chưa nhận được tiề.n. Bức xúc Trao đổi với PV, một số phụ huynh có học...