Thói quen rửa rau nhiều người tưởng sạch lại làm rau bẩn hơn, thậm chí mất chất dinh dưỡng

Dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong rau quả đang là vấn đề nhức nhối, và là nỗi lo với mỗi người tiêu dùng bởi tác động về lâu về dài với cơ thể mà những loại thuốc bảo vệ thực vật này mang lại.

Theo ông Lưu Thiếu Vĩ, Phó Giám đốc kiêm Giáo sư, Trung tâm Nghiên cứu Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm thuộc Đại học Khoa học và Công nghệ Đông Trung Quốc, Tiến sĩ Khoa học Thực phẩm từ Đại học Bang Pennsylvania, Hoa Kỳ cho biết:

“Nhiều người đã quen với việc ngâm rau một thời gian sau khi rửa để loại bỏ thuốc trừ sâu còn sót lại, để đạt hiệu quả tốt hơn có người kéo dài thời gian ngâm lên 3-4 tiếng, thậm chí qua đêm. Nhưng bạn có biết rằng, hành vi tưởng chừng như sạch sẽ này không chỉ làm giảm hàm lượng dinh dưỡng trong rau, thậm chí có thể khiến rau ngâm “bẩn” hơn”.

Thời gian ngâm càng lâu càng tốt?

Theo tính chất hòa tan, thuốc trừ sâu có thể được chia thành hai loại: tan trong nước và tan trong chất béo. Thuốc trừ sâu tan trong nước chủ yếu bao gồm trichlorfon, ethephon, dimethicone… Hầu hết thuốc trừ sâu tan trong chất béo là thuốc trừ sâu phospho hữu cơ chẳng hạn như dimethoate và omethoate.

Hiện nay, hầu hết các loại thuốc bảo vệ thực vật được sử dụng cho rau quả là thuốc trừ sâu tan trong chất béo, điều này là do khả năng thẩm thấu của thuốc trừ sâu hòa tan trong chất béo lớn hơn nhiều so với thuốc trừ sâu hòa tan trong nước và hiệu quả kiểm soát của nó tốt hơn nhiều so với trong nước. Nhưng đồng thời, hiện tượng này cũng làm cho dư lượng thuốc trừ sâu tan trong chất béo bám trên bề mặt rau quả cao hơn nhiều so với thuốc trừ sâu dạng tan trong nước.

Phương pháp truyền thống ngâm trong nước chỉ có thể loại bỏ thuốc trừ sâu hòa tan trong nước trên bề mặt của trái cây và rau quả, nhưng không thể loại bỏ chất còn lại chính – thuốc trừ sâu hòa tan trong chất béo. Và trong quá trình ngâm, thuốc trừ sâu trong nước sẽ hòa tan trong nước và tạo thành dung dịch nước với nồng độ nhất định, nếu thời gian ngâm quá lâu thì rất có thể thuốc trừ sâu trong nước sẽ bị hoa quả hấp phụ trở lại.

Ngoài ra, nếu thời gian ngâm quá lâu, nhiều chất dinh dưỡng hòa tan trong nước như vitamin C, vitamin B, canxi, magie, sắt, kẽm… trong rau sẽ bị hòa tan trong nước dẫn đến mất chất dinh dưỡng.

Vì vậy, phương pháp ngâm rau quả bằng nước sạch lâu là không khoa học, không những không làm loại bỏ dư lượng thuốc bảo vệ thực vật mà còn có thể khiến rau quả tái hấp thụ lại dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, mất chất dinh dưỡng.

Làm thế nào để loại bỏ dư lượng thuốc bảo vệ thực vật một cách chính xác?

Vậy phương pháp ngâm rửa truyền thống không khả thi thì làm sao loại bỏ được dư lượng thuốc bảo vệ thực vật một cách chính xác?

1. Chần: Sau khi rửa rau, chần trong vòng 1-1,5 phút là cách làm tương đối hiệu quả, đồng thời không làm mất quá nhiều chất dinh dưỡng của rau. Lấy bắp cải làm ví dụ, rửa bằng nước sạch chỉ có thể loại bỏ 30% hàm lượng methamidophos còn sót lại, trong khi chần trong 1 phút có thể loại bỏ hơn 90%.

2. Gọt vỏ: Đối với một số loại trái cây không thể chần và các loại rau có vỏ dày hơn (như dưa chuột, củ cải…), có thể loại bỏ dư lượng thuốc trừ sâu bằng cách gọt vỏ. Thuốc trừ sâu thông thường chỉ còn lại trên bề mặt trái cây, và tỷ lệ loại bỏ thuốc trừ sâu bằng phương pháp gọt vỏ có thể đạt hơn 90%.

3. Xả bằng nước kiềm yếu: Nước có tính kiềm yếu có nghĩa là giá trị pH của nước nằm trong khoảng 7,3-7,4, bằng giá trị pH của môi trường cơ thể khi cơ thể con người ở trạng thái khỏe mạnh. Loại nước kiềm yếu thông dụng trong nhà bếp chủ yếu bao gồm nước vo gạo, nước muối nở (hay còn gọi là sodium bicarbonate NaHCO₃, thường được gọi là baking soda).

Hầu hết các loại thuốc trừ sâu đều dễ bị phân hủy trong điều kiện kiềm, do đó sử dụng loại nước kiềm yếu này để rửa rau quả có tỷ lệ loại bỏ dư lượng thuốc trừ sâu cao hơn một chút so với nước thông thường.

4. Rửa bằng vòi nước: Rửa rau quả bằng vòi nước thay vì ngâm lâu không những có thể làm tăng tỷ lệ loại bỏ dư lượng thuốc trừ sâu mà còn không làm mất nhiều chất dinh dưỡng.

Đồng thời, nên rửa sạch rau trước khi cắt để đảm bảo độ nguyên vẹn của rau, không chỉ ngăn chặn thuốc trừ sâu hòa tan trong nước ngấm vào rau qua bề mặt cắt của rau mà còn ngăn ngừa hiệu quả các chất dinh dưỡng hòa tan trong nước.

5. Sử dụng chất tẩy rửa chuyên dụng: rửa bằng nước có thể loại bỏ hầu hết dư lượng thuốc trừ sâu tan trong nước, nhưng đối với dư lượng thuốc trừ sâu tan trong chất béo, chúng ta cần sử dụng chất tẩy rửa. Khi rửa rau quả, cho 1-2 giọt chất tẩy rửa ăn được vào nước ngâm và ngâm 3-5 phút, sau đó rửa lại với nước 1-2 lần để loại bỏ hầu hết dư lượng thuốc trừ sâu tan trong chất béo.

Làm thế nào để chọn rau ít dư lượng?

1. Chọn những nơi uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng

Trên thực tế rau quả tại các siêu thị lớn, chợ nông sản, siêu thị trái cây sẽ trải qua quá trình kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật nghiêm ngặt hơn, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật của nó sẽ thấp hơn và ổn định hơn so với những nơi không rõ nguồn gốc.

2. Nhìn bề ngoài

Người tiêu dùng khi mua rau quả có thể chọn những loại rau quả có độ chín vừa phải, màu sắc và hình thức bình thường, không úng hỏng cũng không có màu sắc quá bắt mắt.

3. Có mùi bất thường

Trước khi mua bạn có thể ngửi thử, nếu thấy rau có mùi bất thường và hơi hăng thì không nên mua, nguyên nhân có thể là do tồn dư một lượng lớn thuốc trừ sâu gây mùi hăng. Đối với các loại thực phẩm như giá đỗ, nấm, … nếu có màu trắng đục, có mùi hắc thì rất có thể đã được tẩy trắng qua quá trình xông khói sulfur dioxide.