Thiếu m.áu cơ tim cục bộ
Khi trái tim đ.ập thổn thức trong lồng ngực, về mặt vật lý là nó đang thực hiện chức năng bơm m.áu nuôi cơ thể và nhận phần riêng để nuôi chính mình.
Minh họa/INT
Khi trái tim đ.ập thổn thức trong lồng ngực, về mặt vật lý là nó đang thực hiện chức năng bơm m.áu nuôi cơ thể và nhận phần riêng để nuôi chính mình. Hệ thống cung cấp m.áu cho tim thực hiện qua các ống dẫn động mạch nhỏ gọi là động mạch vành, được kiểm soát rất chặt chẽ. Vì lý do nào đó, sự cung cấp này thiếu hụt gây ra bệnh cảnh thiếu m.áu cơ tim cục bộ.
“Lộ diện” qua các hình thái
Bệnh còn có các tên gọi khác là bệnh thiếu m.áu cục bộ cơ tim, thiểu năng vành, thiếu m.áu động mạch vành hay suy động mạch vành.
Dù dưới tên gọi nào, bệnh mạch vành vẫn là hậu quả của mất cân bằng giữa nguồn cung cấp và nhu cầu oxy của cơ tim do tưới m.áu không đủ, gây thiếu m.áu và hoại tử cơ tim. Bệnh thường “lộ diện” dưới các hình thái sau:
Thiếu m.áu động mạch vành hay thiểu năng vành đại đa số là hậu quả của bệnh xơ vữa động mạch vành. Nguyên nhân bắt nguồn từ sự lắng đọng cholesterol ở thành động mạch vành gây hẹp lòng động mạch.
Bệnh xảy ra khi có một hoặc nhiều nhánh của hệ thống động mạch vành bị hẹp gây cản trở sự lưu thông m.áu, làm giảm lượng m.áu cung cấp để nuôi trái tim ngày đêm đang hoạt động không ngừng.
Người mắc bệnh này thường có các yếu tố liên quan như t.iền sử gia đình, t.uổi cao (thường nam 55 t.uổi, nữ 65 t.uổi), thừa cân, béo phì, nghiện t.huốc l.á, mắc các bệnh tăng huyết áp, rối loạn lipid m.áu, đái tháo đường…
Đây là bệnh lý nguy hiểm, có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng là nhồi m.áu cơ tim và gây t.ử v.ong nếu như không được chẩn đoán xác định và xử lý kịp thời. Ngoài ra, tình trạng tim thiếu m.áu lâu ngày có thể dẫn đến suy tim hay rối loạn nhịp tim.
Cơn đau thắt ngực là biểu hiện điển hình của bệnh lý tim do động mạch vành không đảm bảo chức năng cung cấp m.áu nuôi dưỡng tim gây ra. Người bệnh có cảm giác nặng ngực, đau nhói ở ngực và thậm chí được mô tả là trái tim như bị bàn tay vô hình nào đó bóp nghẹt. Khi xảy ra cơn đau tim, người bệnh thường ôm ngực và nín thở nhằm làm giảm cảm giác đau có hướng lan ở mặt trong cánh tay, lên vai, cổ hoặc xuyên ra sau lưng.
Trong chuyên môn, chia cơn đau thắt ngực ra làm hai loại:
- Ổn định: Là cơn đau diễn ra với các đặc điểm giống nhau, có thể dự đoán sẽ xuất hiện khi bị stress về mặt tinh thần, sau các hoạt động gắng sức như tập thể dục, vận động mạnh, khiêng vác nặng, lên cầu thang nhà nhiều tầng… Chúng sẽ nhanh chóng biến mất khi dùng thuốc giãn mạch hoặc chỉ đơn thuần là nghỉ ngơi.
Không ổn định: Nó xuất hiện bất cứ lúc nào, kể cả khi đang nghỉ ngơi. Chúng không giống nhau ở mỗi lẫn xuất hiện, như lần trước đau ít, lần này đau nhiều hơn, lần trước cơn ngắn hơn, lần này xảy ra dài hơn… Cơn đau cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo tình trạng cục m.áu đông đang hình thành trong lòng động mạch vành. Do đó, nếu chúng kéo dài quá 5 phút được xem như là một ca cấp cứu khẩn cấp về tim mạch.
Nhồi m.áu cơ tim xảy ra khi thành động mạch vành bị xơ vữa, nứt gãy và bong tróc mảng lớn làm tắc dòng m.áu di chuyển trong lòng động mạch vành hoặc do hiện tượng hình thành cục m.áu đông trong lòng động mạch vành từ mảng xơ vữa nhỏ.
Video đang HOT
Bệnh lý diễn ra cấp tính, khả năng gây t.ử v.ong cho người bệnh một cách nhanh chóng. Các mảng xơ vữa hoặc cục m.áu đông từ động mạch vành có thể di chuyển lên não làm tắc động mạch não gây ra cơn đột quỵ não.
Cơn nhồi m.áu cơ tim diễn ra trong bối cảnh người bệnh đau ngực dữ dội, cảm giác trái tim bị đè ép hay bị bóp nghẹt, suy hô hấp qua biểu hiện thở khó. Ngoài ra còn có một số dấu hiệu khác như vã mồ hôi, buồn nôn, nôn và nhất là kiệt sức. Do đó, những người có cơn đau ngực, nếu sử dụng thuốc giãn mạch sau 15 phút mà không thuyên giảm cần đến bệnh viện ngay lập tức.
Minh họa/INT
Hướng xử lý và cách phòng bệnh
Đa số người có bệnh lý động mạch vành thường dùng thuốc uống trong một thời gian khá dài. Nhiều trường hợp dùng suốt đời và chung sống yên ổn với bệnh lý này. Thuốc uống có tác dụng giãn mạch động mạch vành, tăng cường sự cung cấp m.áu cho tim làm giảm hay ngăn chặn cơn đau thắt ngực hạn chế tối đa nguy cơ xuất hiện cơn nhồi m.áu cơ tim. Thuốc được kê đơn và theo dõi điều trị bởi các bác sĩ chuyên khoa.
Khi động mạch vành bị hẹp nhiều, thường khoảng từ 70 – 80% cần sự can thiệp để tăng cường lưu thông m.áu. Các phương pháp được thực hiện là nong rộng lòng động mạch hay đặt stent. Khuynh hướng đặt stent ngày càng được ưa chuộng và có nhiều cơ sở thực hiện.
Ngoài ra, việc phẫu thuật cầu nối được thực hiện khi người bệnh không đáp ứng với các loại thuốc điều trị và cũng không thể can thiệp đặt stent hay tắc hẹp quá nhiều nhánh động mạch vành. Các chuyên gia sẽ “nắn dòng” một động mạch ngực hay động mạch đùi để bắt cầu thay thế, thực hiện vai trò cung cấp m.áu nuôi dưỡng tim.
Ngoài yếu tố t.uổi tác, giới tính, t.iền sử gia đình là không thể thay đổi, bệnh động mạch vành có thể phòng tránh nhờ hạn chế các yếu tố nguy cơ như không nghiện t.huốc l.á, tránh béo phì, kiểm soát tốt các bệnh lý liên quan như đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn lipid m.áu.
Luôn rèn luyện thể lực và trí lực để có một đời sống tốt cả về thể chất và tinh thần. Cần đi khám chuyên khoa tim mạch khi có bất cứ dấu hiệu nào nghi ngờ bệnh lý động mạch vành hoặc khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm và kiểm soát hiệu quả.
3 lưu ý tự chăm sóc bản thân khi mắc suy tim
Bệnh nhân suy tim thường gặp các triệu chứng khó thở, mệt mỏi, phù chân,... ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống.
Trong những trường hợp nặng bệnh nhân thường cần phải nhập viện điều trị và nếu không xử lý kịp thời có thể dẫn đến t.ử v.ong.
Mặc dù suy tim là bệnh lý mạn tính nặng, nhưng việc phối hợp các biện pháp điều trị cùng lối sống lành mạnh, tích cực, lạc quan có thể làm giảm triệu chứng, giúp bệnh nhân kéo dài t.uổi thọ và làm tăng chất lượng cuộc sống.
1. Nguyên nhân suy tim
Suy tim là một bệnh lý mạn tính, tiến triển, trong đó cơ tim không đủ khả năng bơm m.áu để cung cấp m.áu đến nuôi các cơ quan trong cơ thể như: thận, não, gan.., đồng thời làm ứ trệ tuần hoàn ở các cơ quan khác như phổi, gan, hệ tĩnh mạch chân.
Đặc biệt, khi hoạt động thể lực (như leo cầu thang, đi bộ nhanh,...), nhu cầu oxy cho cơ tăng cao, người bệnh suy tim không thể tự điều chỉnh để cung cấp lượng oxy tương ứng, gây ra các triệu chứng suy tim.
Suy tim là một bệnh lý mạn tính, tiến triển.
Suy tim gây ra bởi nhiều nguyên nhân, các bệnh lý ảnh hưởng đến chức năng và cấu trúc tim... Nếu các bệnh lý này được phát hiện và điều trị ở giai đoạn sớm có thể ngăn ngừa và làm chậm quá trình tiến triển đến quá trình suy tim.
Nguyên nhân suy tim thường gặp gồm:
Tăng huyết áp: Là một trong những nguyên nhân thường gặp nhất, về lâu dài cơ tim phì đại, thiếu m.áu nuôi, dẫn đến khả năng co bóp của tim giảm dần.
Bệnh mạch vành: Cơ tim được nuôi dưỡng bằng hệ thống động mạch vành. Trong một số tình huống như có mảng xơ vữa to dần làm hẹp trong lòng mạch vành khiến cơ tim không nhận đủ dinh dưỡng và oxy. Bệnh mạch vành cũng có thể dẫn đến thiếu m.áu cơ tim cấp tính (hay nhồi m.áu cơ tim) gây hoại tử cơ tim cấp.
Bệnh lý cơ tim: Là những trường hợp cơ tim co bóp hạn chế hoặc giãn nở bất thường mà không do tăng huyết áp hoặc bệnh mạch vành gây ra.
Bệnh lý van tim: Van tim bị hẹp hoặc hở nếu không được phát hiện sớm có thể gây suy tim.
2. Biểu hiện thường gặp
Bệnh nhân suy tim thường có các dấu hiệu sau:
Khó thở, đặc biệt xảy khi gắng sức, khi ngủ, đòi hỏi người bệnh phải kê cao gối mới dễ thở.
Cảm giác mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt.
Hồi hộp đ.ánh trống ngực ngay cả khi nghỉ ngơi.
Phù chân, phù bụng, tiểu ít.
Sụt cân không rõ nguyên nhân.
3. Lưu ý khi khi mắc suy tim
Khi được chẩn đoán suy tim, người bệnh thường lo lắng. Trước tiên, hãy luôn giữ thái độ lạc quan và ghi nhớ những điều có thể làm để kiểm soát tình hình:
Uống thuốc đúng theo chỉ định, không nên bỏ thuốc khi thấy tình trạng bệnh ổn định. Trong trường hợp gặp vấn đề gì trong quá trình điều trị hãy thảo luận lại với bác sĩ.
Ghi nhận và thông báo cho bác sĩ những tác dụng phụ khi uống thuốc. Bác sĩ sẽ đổi thuốc hoặc giảm liều phù hợp cho người bệnh.
Theo dõi cơ thể, chú ý những dấu hiệu cho thấy tình trạng suy tim nặng lên.
- Người bị suy tim nên chú ý đến lối sống
Đi bộ phù hợp nhất cho người có t.uổi, đặc biệt là những ai mắc bệnh tim mạch, huyết áp.
Khi nằm ngủ người bệnh cần chú ý nếu muốn dậy phải nằm thêm nửa phút, khi đã ngồi dậy phải ngồi thêm nửa phút và khi đã bỏ chân xuống giường phải chờ thêm nửa phút nữa mới từ từ đứng dậy đi vệ sinh.
Sáng dậy dành nửa giờ tập thể dục (tùy theo lứa t.uổi và sức lực để áp dụng bài tập cho phù hợp). Trưa dành nửa giờ để ngủ, tối dành nửa giờ để đi bộ nhẹ nhàng để có giấc ngủ ngon.
- Ăn uống phù hợp
Mỗi ngày nên uống sữa từ 100 - 200ml, ăn khoảng 200g tinh bột, Protide ( thịt và trứng, nên hạn chế ăn bằng 1/3 hạn bình thường), ngày 4-5 bữa (ăn vừa phải chỉ khoảng 70 - 80% so với bình thường), ăn chừng 500g rau xanh và hoa quả chín.
Mỗi ngày nên ăn một quả cà chua chín, nên ăn các hoa, củ, quả có màu vàng, uống trà xanh... sẽ có lợi cho sức khỏe, giảm được bệnh tật.
- Tập thể dục vừa sức
Người bệnh suy tim nên đi bộ làm giảm lượng mỡ và cặn bã trong m.áu. Các môn thể thao khác có thể gây nguy hiểm nếu quá sức còn đi bộ thì tăng tải từ từ nên dễ khống chế, điều chỉnh.
Vì vậy, đi bộ là môn thể dục luyện tập phù hợp nhất cho người có t.uổi, đặc biệt là những ai mắc bệnh tim mạch, huyết áp.
Ngoài ra, nên bỏ t.huốc l.á, hạn chế uống rượu, giảm căng thẳng thần kinh, xúc động mạnh, hoặc lo lắng kéo dài là những yếu tố thúc đẩy sự tiến triển nặng của các bệnh tim mạch: thiếu m.áu cơ tim, nhồi m.áu cơ tim...
Gọi cấp cứu 115 hoặc đến khoa cấp cứu ngay khi có các triệu chứng: Khó thở nhiều cả khi nghỉ ngơi; Đau hoặc tức nặng ngực kéo dài trên 15 phút và không giảm khi nằm nghỉ; Ngất, mất ý thức...
Bộ Y tế khuyến cáo các biện pháp phòng bệnh sởi Người dân cần thường xuyên cập nhật thông tin về tình hình dịch bệnh sởi, chủ động đưa t.rẻ e.m đi tiêm chủng vaccine đầy đủ, đúng lịch, và thực hiện các biện pháp phòng bệnh... Ảnh minh họa. Khuyến cáo vừa được ngành Y tế đưa trong bối cảnh tình hình dịch sởi diễn biến phức tạp, và mới đây TP. HCM...