Thị trường trái phiếu doanh nghiệp tiếp tục hạ nhiệt
Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) vừa công bố báo cáo thị trường trái phiếu tháng 10/2020 với việc nhấn mạnh tổng giá trị phát hành tiếp tục suy giảm.
Cụ thể, khối lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong tháng 10 đạt 8,7 nghìn tỷ đồng, giảm 39,4% so với tháng 9 và giảm tới 90% so với tháng cao điểm là tháng 8.
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp hạ nhiệt rõ rệt trong 2 tháng vừa qua chủ yếu do các quy định mới về siết chặt hoạt động phát hành trái phiếu được quy định tại Nghị định số 81/2020/NĐ-CP có hiệu lực từ 1/9/2020. Vì vậy, phần lớn các doanh nghiệp có nhu cầu phát hành trái phiếu doanh nghiệp đều đã đẩy nhanh phát hành trong tháng 8.
Kết quả phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong 10 tháng năm 2020. Nguồn: FiinPro, KBSV.
Trong tháng 10, các doanh nghiệp có xu hướng phát hành tập trung ở các kỳ hạn ngắn và trung hạn, trải dài từ 1 – 15 năm, trong đó kỳ hạn 3 năm chiếm giá trị nhiều nhất (3.470 tỷ đồng, chiếm 39,6% tổng giá trị phát hành).
Video đang HOT
Kỳ hạn phát hành bình quân trong tháng 10 là 4,75 năm, tăng mạnh so với tháng 9 (3,7 năm). Nhóm điện và ngân hàng là 2 nhóm có kỳ hạn phát hành lớn nhất trong tháng, với bình quân đạt 9,5 năm và 5,6 năm. Nhóm tài chính và xây dựng có kỳ hạn thấp nhất, chỉ đạt 1 và 2 năm.
Trong tháng, nhóm ngân hàng và bất động sản là 2 tổ chức phát hành lớn nhất thị trường và chiếm tới hơn 72,7% tổng giá trị phát hành. Trong đó, nhóm Ngân hàng phát hành thành công đạt hơn 3.000 tỷ đồng, với đóng góp chính từ 2 ngân hàng BIDV và VIB. Nhóm ngành Bất động sản ghi nhận giá trị phát hành thành công đạt 3.345 tỷ đồng, chủ yếu từ Công ty Cổ phần Vinpearl (chiếm 66%).
Các doanh nghiệp cần huy động vốn nhiều khả năng sẽ quay trở lại sử dụng kênh tín dụng khi Nghị định 81/2020/NĐ-CP siết chặt phát hành trái phiếu riêng lẻ có hiệu lực từ 01/9/2020.
Bên cạnh đó, tăng trưởng tín dụng 10 tháng đầu năm hiện chỉ ở mức 6.2%, thấp hơn nhiều so với mục tiêu của Ngân hàng Nhà nước trong năm 2020 (8 – 10%) nên dư địa để các ngân hàng thương mại đẩy mạnh cho vay trong thời gian tới vẫn còn tương đối nhiều.
Theo KBSV, các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp bất động sản khó có thể chuyển hướng sang phát hành trái phiếu doanh nghiệp ra công chúng do vướng điều kiện ở Thông tư 75/2004/TT-BTC hướng dẫn phát hành trái phiếu ra công chúng. Trong đó, điều kiện vướng mắc nhất là yêu cầu doanh nghiệp kinh doanh phải có lãi trong năm liền trước năm đăng ký phát hành và đồng thời không có lỗ luỹ kế tính đến năm đăng ký phát hành.
“Hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ trong 2 tháng cuối năm 2020 sẽ không có nhiều biến động mạnh như quý 2″, nhóm nghiên cứu tại KBSV nhận định.
Doanh nghiệp chạy nước rút phát hành trái phiếu
Giới phân tích cho rằng, sự tăng trưởng của thị trường TPDN trong thời gian ngắn vừa qua đến từ việc doanh nghiệp "tranh thủ" phát hành trái phiếu trước khi Nghị định số 81 có hiệu lực từ ngày 1/9/2020.
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp sôi động trong quý II, đặc biệt trong tháng 6, tháng 7 và tháng 8 là do thông tin Chính phủ ban hành Nghị định số 81/2020/NĐ-CP (Nghị định 81) về việc "Sửa đổi, bổ sung một số điều của nghị định số 163/2018/NĐ-CP (Nghị định 163) quy định về phát hành trái phiếu doanh nghiệp".
Theo thống kê, tổng khối lượng trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) phát hành trong quý 2-2020 là 122,3 nghìn tỷ đồng, tăng 69,7% so với cùng kỳ 2019. Trong đó, riêng tháng 5 và tháng 6, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành thành công lên đến 106,8 nghìn tỷ đồng (tăng 72,6% so với cùng kỳ). Lũy kế 6 tháng đầu năm là 171,5 nghìn tỷ đồng, tăng 61,3% so cùng kỳ.
Trong đó, bất động sản và ngân hàng chiếm gần 70% tổng lượng phát hành trong 6 tháng đầu năm (bất động sản 41,8%; ngân hàng 27,6%).
Công ty cổ phần Chứng khoán SSI đưa ra nhận định, Việt Nam là một trong 3 nước có thị trường trái phiếu doanh nghiệp tăng trưởng mạnh nhất châu Á trong 6 tháng đầu năm 2020.
Công ty Chứng khoán Sài Gòn (SSI) thì dự báo thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thể vẫn tăng nóng trong quý 3 nhưng sẽ hạ nhiệt trong quý 4.
Trong đó, việc siết chặt quy định phát hành TPDN kể từ 1/9 theo Nghị định 81 khiến các doanh nghiệp phải tăng tốc phát hành trái phiếu trong quý 2 nhằm kịp huy động vốn trước khi các điều kiện phát hành bị siết.
Giới phân tích cho rằng, sự tăng trưởng của thị trường TPDN trong thời gian ngắn vừa qua đến từ việc doanh nghiệp "tranh thủ" phát hành trái phiếu trước khi Nghị định số 81 có hiệu lực từ ngày 1/9/2020.
Thời gian qua, thị trường TPDN riêng lẻ cũng đã xuất hiện những méo mó khi có hiện tượng doanh nghiệp phát hành trái phiếu với khối lượng lớn gấp nhiều lần so với vốn chủ sở hữu, liên tục huy động thông qua chia nhỏ thành nhiều đợt phát hành và tăng mức lãi suất để thu hút nhà đầu tư cá nhân nhỏ, lẻ.
Chuyên gia kinh tế TS Cấn Văn Lực nói: "Rõ ràng là thị trường TPDN cũng đang tiềm ẩn rủi ro".
Nghị định số 81/2020/NĐ-CP được ban hành ngày 10/7/2020 nhằm sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 163 (2018) đối với trường hợp phát hành TPDN riêng lẻ theo hướng chặt chẽ, thận trọng hơn nhằm lành mạnh hóa, kiểm soát rủi ro thị trường.
Theo Nghị định 81 điều kiện phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong thời gian tới sẽ được thắt chặt hơn. Cụ thể mức dư nợ trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ tại thời điểm phát hành (bao gồm cả khối lượng dự kiến phát hành) không được vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu, theo báo cáo tài chính quý gần nhất tại thời điểm phát hành được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Trước đó, dự thảo của Bộ Tài chính đưa ra con số giới hạn là 3 lần. Đợt phát hành sau phải cách đợt phát hành trước tối thiểu 6 tháng, mỗi doanh nghiệp chỉ có thể phát hành 1-2 đợt mỗi năm.
Theo PGS.TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo, Trưởng khoa Tài chính - Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh, các cơ quan quản lý đang từng bước điều tiết và uốn nắn để kênh phát hành trái phiếu doanh nghiệp đi vào nề nếp, quy củ và có sự an toàn trong tương lai.
Lũy kế 6 tháng, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp đạt hơn 168.000 tỷ đồng Luy kê 6 thang, tông gia tri trai phiêu phat hanh đat 168.328 ty đông, trong đo gia tri trai phiêu phat hanh rieng le đat trên 156.300 ty đông, tang 88,1% so vơi mưc 89.480 ty đông nam 2019. Quy mo trái phiếu doanh nghiệp va trái phiếu Chính phủ phat hanh thanh cong 6 tháng đâu nam 2020. Theo thống kê,...