‘Thị trường tóc bạc’ tỉ USD nở rộ ở Trung Quốc

Xu hướng già hóa dân số của Trung Quốc đang tạo ra 1 thị trường đầy hứa hẹn cho các công ty cung cấp lớp dạy thêm và hoạt động giải trí cho tầng lớp trung lưu lớn tuổi, theo Reuters ngày 18.3.

Xu hướng trên là nỗ lực thích nghi của ngành giáo dục tư nhân Trung Quốc sau khi chính phủ áp đặt các quy định chặt chẽ vào năm 2021 để kiểm soát các lớp dạy thêm nhằm vừa giảm bớt áp lực cho trẻ, vừa thúc đẩy tỷ lệ sinh của đất nước thông qua việc giảm chi phí chi tiêu trong gia đình.

Ông Thu Bá Lâm, lãnh đạo Mama Sunset – một doanh nghiệp đào tạo các kỹ năng cho người cao tuổi đã mở 5 trung tâm ở Bắc Kinh (Trung Quốc) kể từ khi thành lập vào tháng 4.2023, cho biết ngành giáo dục tư nhân đang tập trung vào những người lớn tuổi.

Một lớp học hát dành cho phụ nữ trung niên tại Mama Sunset ở Trung Quốc. Ảnh REUTERS

Công ty tư vấn Frost & Sullivan (trụ sở ở Mỹ) kỳ vọng thị trường giáo dục cho người lớn tuổi của Trung Quốc sẽ tăng trưởng kép mỗi năm 34% và tới năm 2027 đạt 120,9 tỉ nhân dân tệ (421 nghìn tỉ đồng), tăng từ mức 28 tỉ nhân dân tệ của năm 2022.

Khoảng 300 triệu người Trung Quốc sẽ nghỉ hưu (tương đương với gần như toàn bộ dân số Mỹ). Tập đoàn nghiên cứu thị trường Euromonitor (trụ sở ở Anh) ước tính cứ 2 người trên 65 tuổi ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương sẽ có 1 người sống ở Trung Quốc vào năm 2040.

Trong bối cảnh cuộc khủng hoảng nhân khẩu học của Trung Quốc đang đe dọa nền tảng công nghiệp, tài chính và các nỗ lực xóa đói giảm nghèo của nước này, một số nhà đầu tư coi nhóm người già ngày càng tăng là cơ hội làm ăn.

Điển hình, Mama Sunset, nơi cung cấp 20 lớp học khác nhau cho hàng nghìn người Trung Quốc trên 50 tuổi, đang đàm phán với các nhà đầu tư trong nước để mở rộng 200 trung tâm nhượng quyền trên toàn quốc trong 3 năm tới khi họ muốn niêm yết trên sàn giao dịch Hồng Kông.

Một công ty khác, Quantasing – nhà cung cấp dịch vụ học tập trực tuyến lớn nhất cho người cao tuổi ở Trung Quốc, hiện có kế hoạch thuê thêm gia sư thái cực quyền và y học cổ truyền để bổ sung vào các lớp học hiện có, từ rèn luyện trí nhớ đến chỉnh sửa video. Ngoài ra, công ty này cũng có kế hoạch tận dụng cơ sở khách hàng của mình để bán các sản phẩm như moxa (được sử dụng trong y học cổ truyền) hoặc Baijiu (1 loại rượu Trung Quốc).

Doanh thu của Quantasing tăng 24,7% so với cùng kỳ trong quý 4/2023 lên 980,5 triệu nhân dân tệ, trong khi tổng số người dùng đã đăng ký ứng dụng tăng 44,6% so với cùng kỳ lên 112,4 triệu vào cuối năm 2023.

Một lớp học Yoga dành cho người lớn tuổi ở Trung Quốc. Ảnh REUTERS

Bên cạnh đó, thị trường tiềm năng này cũng được chính phủ Trung Quốc hỗ trợ. Chẳng hạn, chính phủ đã công bố ưu đãi thuế và hỗ trợ tài chính cho các sản phẩm và dịch vụ dành cho người cao tuổi vào tháng 1. Bên cạnh đó, Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường vào tháng 3 đã cam kết nỗ lực hơn nữa để phát triển “kinh tế tóc bạc”. Ngoài ra, chính quyền tỉnh Hà Bắc (Trung Quốc) đã cung cấp không gian cho chi nhánh Thương Châu (tỉnh Hà Bắc) của Mama Sunset như một phần của chương trình xóa đói giảm nghèo.

Tuy nhiên, thị trường này vẫn đối mặt với một số thách thức. Cụ thể, một số nhà phân tích cảnh báo rằng làn sóng đầu tư vào các ngành dành cho người cao tuổi có thể phát triển quá nhanh nếu Trung Quốc không thể thực hiện bước nhảy vọt mà các xã hội già hóa khác đã thực hiện: thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình.

Các nhà phân tích cho biết thị trường này sẽ thu hẹp đáng kể nếu thu nhập hưu trí thấp, sự bất an về các nhu cầu cơ bản (như sức khỏe) trong bối cảnh nhiều người già phụ thuộc tài chính vào con cái.

Đồng thời, theo Giám đốc nghiên cứu tại Euromonitor Rachel He, dân số già của Trung Quốc là một tệp khách hàng đầy hứa hẹn, nhưng vẫn còn nghi vấn liệu hình thức kinh doanh này có phù hợp với thị trường Nhật Bản và Hàn Quốc trong thời gian tới hay không.

Vị chuyên gia này cũng chỉ ra “sự bất bình đẳng thu nhập sâu sắc” và thái độ bảo thủ hơn ở người già Trung Quốc, những người ít có xu hướng tiêu tiền cho bản thân.

Lương hưu trung bình hằng tháng ở thành thị dao động từ khoảng 3.000 nhân dân tệ ở các tỉnh kém phát triển đến khoảng 6.000 nhân dân tệ ở Bắc Kinh.

Tập đoàn thương mại quốc tế Nomura ước tính 160 triệu người Trung Quốc ở nông thôn nhận lương hưu chỉ khoảng 100 nhân dân tệ mỗi tháng.

Một lớp học tại Mama Sunset có giá từ 50 đến 60 nhân dân tệ, trong khi gói 36 lớp có giá 1.980 nhân dân tệ. Tại Quantasing, các gói thời hạn từ 1 đến 3 tháng có giá dao động từ 1.980 đến 3.699 nhân dân tệ.

Bà Thôi Xuân Vận, một kế toán 60 tuổi ở Bắc Kinh, đã tham gia các lớp học khiêu vũ của Mama Sunset để giữ dáng và tăng cường sức khỏe. “Tôi muốn cơ thể dẻo dai, ngay cả người trên 70 tuổi vẫn có thể nhảy múa, chúng tôi phải vận động để sống”, bà chia sẻ.