Thị trường ô tô lao dốc, có nên tiếp tục giảm phí trước bạ?
Dịch Covid-19 bùng phát khiến thị trường ô tô biến động ngoài dự báo. Các doanh nghiệp ô tô đang rất cần sự hỗ trợ để khôi phục thị trường.
Nguy cơ sụt giảm doanh số tới 17%
Dịch bệnh tái bùng phát đã tác động mạnh tới toàn nền kinh tế nói chung, cũng như gây ra ảnh hưởng tiêu cực tới ngành công nghiệp ô tô nói riêng ở cả 2 phương diện quan trọng nhất là gián đoạn chuỗi cung ứng và làm sụt giảm nhu cầu thị trường.
Thị trường ô tô trong nước đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức
Theo các chuyên gia, GDP 6 tháng đầu năm 2021 tăng trưởng 5,64%, cao hơn mức tăng 1,82% cùng kỳ năm trước. Tuy vậy, mức tăng vẫn rất khiêm tốn so với 7,05% và 6,77% cùng kỳ các năm 2018 và 2019. Mức tăng này chưa phản ánh được hết tình hình kinh tế Việt Nam nửa cuối năm 2021, nhất là trước việc bùng phát dịch bệnh lần thứ tư trên toàn quốc.
Bên cạnh đó, thị trường ô tô 6 tháng đầu năm 2021 có tăng trưởng dương, nhưng chỉ mang tính chất ngắn hạn và không phản ánh được hết bối cảnh thực chất và phức tạp của thị trường. Dù 6 tháng đầu năm tăng trưởng nhưng vẫn âm 24% nếu so với 6 tháng liền kề trước đó (tính riêng xe du lịch). Còn phân khúc xe khách/ xe buýt cũng chịu tác động nghiêm trọng trong 6 tháng đầu năm 2020 và 2021, khi sụt giảm lần lượt 80% và 21% so với cùng kỳ năm 2019 và 2020.
Thêm vào đó, dịch bệnh đã khiến tài chính người tiêu dùng sụt giảm, khiến tâm lý tích trữ tiết kiệm gia tăng, người tiêu dùng chuyển hướng quan tâm đến các mặt hàng thiết yếu nhiều hơn là xa xỉ phẩm như ô tô.
Dự báo với tình hình phức tạp và mức độ lây lan khó kiểm soát của dịch bệnh như hiện nay (đặc biệt tại khu vực phía Nam), toàn thị trường đến cuối năm sẽ sụt giảm từ 5 – 17% tùy theo diễn biến thực tế cũng như các biện pháp đối phó nhằm phòng, chống dịch bệnh.
Video đang HOT
Ngoài ra, dịch bệnh trên thế giới vẫn đang diễn biến phức tạp, khiến nhiều nhà máy sản xuất và cung ứng linh kiện ô tô trên toàn thế giới vẫn tiếp tục phải đóng cửa, hạn chế giao thương… ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc cung cấp linh kiện cho các doanh nghiệp trong nước. Điển hình như việc thiếu chất bán dẫn ảnh hưởng tới nguồn cung linh kiện chip điện tử đến nay đang là bài toán nan giải với rất nhiều doanh nghiệp.
Tuy nhiên, trong hoàn cảnh các doanh nghiệp sản xuất lắp ráp trong nước đứng trước nhiều khó khăn, thách thức thì sản lượng ô tô nhập khẩu nguyên chiếc lại tăng trưởng đột biến lên tới 99,6% về lượng và 102,5% về giá trị, tính 6 tháng đầu năm 2021 so với cùng kỳ 2020.
Nhìn lại diễn biến thị trường năm 2020, tỷ trọng xe nhập khẩu nguyên chiếc lên tới 41% trong nửa đầu năm, đạt mức tăng cao nhất trong vòng 5 năm trở lại đây. Tuy vậy, nhờ Nghị định 70/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đến hết 31/12/2020 ban hành kịp thời, chỉ tính riêng từ ngày 28/6 – 31/12/2020, tỷ trọng xe ô tô nhập khẩu giảm về mức 27%, bảo đảm tương quan tỷ trọng.
Sang tới nửa đầu năm nay, tỷ lệ này đã tăng lên 34%. Trong bối cảnh đó, nếu không có những can thiệp kịp thời và quyết liệt từ Chính phủ thì sản xuất trong nước khó có thể tiếp tục cạnh tranh được với nhập khẩu thương mại.
Giảm 50% lệ phí trước bạ ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước có lợi cho doanh nghiệp, đồng thời vẫn đảm bảo nguồn thu ngân sách
Có nên tái áp dụng giải pháp giảm lệ phí trước bạ
Trao đổi với PV Báo Giao thông, đại diện Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cũng tiết lộ, VAMA đang nghiên cứu để tái đề xuất giảm 50% lệ phí trước bạ cho ô tô đăng ký mới.
Trước đó vào tháng 3/2021, VAMA cũng đã có văn bản gửi Văn phòng Chính phủ và các bộ liên quan, trong đó đề xuất cân nhắc ban hành chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ đối với ô tô đăng ký mới. Tuy nhiên khi đó, dịch bệnh chưa diễn biến phức tạp như hiện nay, qua tổng kết, rà soát các chính sách hỗ trợ, Bộ Tài Chính thấy rằng đề nghị giảm 50% mức thu lệ phí trước bạ đối với xe ô tô đăng ký mới là không phù hợp với bối cảnh.
Trước đó, TC Motor cũng đã có văn bản, kiến nghị tới Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ bổ sung cho các đối tượng gặp khó khăn do đại dịch Covid-19, cụ thể là tái áp dụng quy định mức thu lệ phí trước bạ giảm 50% đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước.
Theo một số chuyên gia, việc giảm 50% lệ phí trước bạ cho ô tô sản xuất lắp ráp trong nước sẽ tác động trực tiếp tới thu ngân sách Nhà nước, nhất là trong bối cảnh thu ngân sách Nhà nước vẫn đang bị ảnh hưởng tiêu cực do dịch bệnh.
Tuy nhiên, nhìn lại kết quả mà chính sách này đã mang lại trong nửa cuối năm 2020, theo Báo cáo của Tổng Cục Thuế (Bộ Tài chính), quyết định giảm 50% lệ phí trước bạ cho ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước từ ngày 28/6 đến 31/12/2020 đã giúp thu ngân sách tăng hơn 11.200 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, riêng thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng tăng hơn 8.200 tỷ đồng, phí và lệ phí trước bạ tăng hơn 3.000 tỷ đồng.
Giá ô tô sẽ giảm nhờ thay đổi thuế tiêu thụ đặc biệt
Giá ô tô sản xuất và lắp ráp trong nước sắp tới sẽ giảm khi thuế tiêu thụ đặc biệt thay đổi. Những dòng xe chiến lược, dung tích nhỏ, tiết kiệm nhiên liệu sẽ được ưu tiên.
Giá ô tô sẽ giảm nhờ thay đổi thuế tiêu thụ đặc biệt
Mới đây, một số cơ quan, doanh nghiệp, cử tri đã có văn bản gửi Chính phủ, Bộ Tài chính, đề nghị có chính sách ưu đãi để phát triển dòng xe ô tô chiến lược, dung tích nhỏ, tiết kiệm nhiên liệu, thân thiện với môi trường. Trong đó, có các đề xuất về giảm thuế tiêu thụ đặc biệt.
Bộ Tài chính đang cùng Bộ Công Thương nghiên cứu, trình các cơ quan chức năng các chính sách, biện pháp hỗ trợ, khuyến khích đối với sản xuất, lắp ráp ô tô, nâng cao giá trị gia tăng tạo ra trong nước với các dòng ô tô chiến lược, trong đó có giải pháp về thuế tiêu thụ đặc biệt.
Bộ Tài chính cho hay sẽ nghiên cứu, đánh giá và đề xuất chính sách thuế với những dòng ô tô chiến lược, trong quá trình nghiên cứu sửa đổi Luật thuế tiêu thụ đặc biệt thời gian tới.
Hiện tại, thuế tiêu thụ đặc biệt với ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống được tính theo dung tích xi lanh. Xe có động cơ dưới 1.5L chịu mức thuế 35%; loại trên 1.5-2.0 L chịu thuế 40%, trên 2.0-2.5L chịu 50%, trên 2.5-3.0L chịu 60%, trên 3.0-4.0L chịu 90%, trên 4.0-5.0L chịu 110%, trên 5.0- 6.0L chịu 130% và trên 6.0L chịu 150%.
Với ô tô điện lai xăng (Phev) và ô tô điện (Ev), thuế tiêu thụ đặc biệt bằng 70% so với xe cùng loại sử dụng xăng dầu.
Một trong những chính sách quan trọng, được các doanh nghiệp sản xuất lắp ráp ô tô chờ đợi nhất, chính là ưu đãi về thuế tiêu thụ đặc biệt.
Từ năm 2017, Bộ Công Thương đã đề xuất miễn thuế tiêu thụ đặc biệt với linh kiện ô tô sản xuất trong nước, qua đó giúp các nhà sản xuất lắp ráp ô tô có điều kiện giảm chi phí, qua đó giảm giá bán, tăng sức cạnh tranh trên thị trường. Tuy nhiên, đến nay thì các cơ quan vẫn đang trong quá trình nghiên cứu, để sửa đổi Luật thuế tiêu thụ đặc biệt.
Vào đầu năm 2019, trong Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế tiêu thụ đặc biệt, Bộ Tài chính đã nghiên cứu và đề xuất phương án: giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống, sản xuất trong nước, là giá do cơ sở sản xuất bán ra, trừ đi giá trị linh kiện, phụ tùng sản xuất trong nước.
Các cơ quan chức năng và chuyên gia trong lĩnh vực ô tô đều thừa nhận, chính sách này sẽ khuyến khích doanh nghiệp đẩy mạnh việc tìm mua linh kiện sản xuất trong nước, thay thế cho hàng nhập khẩu. Qua đó, sẽ mở ra cơ hội phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ và nâng cao tỷ lệ nội địa hóa ô tô, hạ giá thành sản phẩm.
Không chỉ các doanh nghiệp ô tô mà người tiêu dùng cũng rất mong chờ chính sách này sớm ban hành, bởi sẽ giúp giá xe giảm và nhiều người có thể mua ô tô với giá rẻ hơn hiện nay.
Tại Việt Nam đang có những dự án đầu tư lớn vào sản xuất ô tô và linh kiện. Với việc tạo ra khung xe từ thép tấm cùng một số linh kiện khác, các doanh nghiệp sẽ đạt tỷ lệ nội địa hóa trên 40%. Nếu được miễn thuế tiêu thụ đặc biệt cho linh kiện nội địa hóa, ước tính giá ô tô sẽ giảm khoảng 20%. Những mẫu xe càng đạt tỷ lệ nội địa hóa cao sẽ càng có lợi thế nhờ được hưởng ưu đãi.
Không những thế, khi giá giảm, sẽ giúp các doanh nghiệp tăng doanh số bán, gia tăng sản lượng và qua đó giúp hạ giá thành. Càng mua nhiều linh kiện trong nước càng giúp cho ngành công nghiệp ô tô phát triển.
Tài các nước trong khu vực, về thuế tiêu thụ đặc biệt ô tô, Thái Lan và Indonesia đã chuyển từ đánh dựa trên dung tích động cơ sang lượng phát thải khí CO2. Có nghĩa là những mẫu xe nào càng có phát thải CO2 thấp thì càng có thuế suất thấp.
Theo chuyên gia Nguyễn Minh Đồng, việc xây dựng các chính sách ưu đãi cho ngành công nghiệp ô tô Việt Nam cần cập nhật tình hình này. Nếu chỉ ưu đãi cho những sản phẩm có nguy cơ lỗi thời thì Việt Nam sẽ trở thành nơi tập trung của những công nghệ lạc hậu.
Cần được ưu tiên giảm lệ phí trước bạ cho ôtô điện Bộ Tài chính đang lấy ý kiến của các bộ ngành chức năng về các chính sách ưu đãi thuế đối với ôtô điện chạy pin. Nhiều chuyên gia cho rằng, việc ưu đãi thuế, phí cho ôtô điện là cần thiết, góp phần bảo vệ môi trường Cần "cú hích" phát triển ôtô điện Trao đổi với Lao Động, ông Trương Đăng...