Thị trường dầu mỏ có thể đối mặt với viễn cảnh ‘ngày tận thế’

Việc ngừng sản xuất dầu ở Libya và tác động của cuộc xung đột Nga-Ukraine sẽ đẩy giá dầu lên cao hơn nếu không tìm được nguồn cung mới.

Thế giới nguy cơ đối mặt với cuộc khủng hoảng năng lượng trầm trọng. Ảnh: Reuters

Theo Tiến sĩ Cyril Widdershoven, nhà quan sát lâu năm về thị trường năng lượng toàn cầu, thị trường dầu mỏ toàn cầu sẽ rất biến động trong những tháng tới nếu năng lực hạn chế từ nhà sản xuất chính của OPEC được xác nhận. OPEC sẽ họp lại trong những ngày tới để thảo luận về các thỏa thuận xuất khẩu sau khi công bố Bản tin thống kê thường niên (ASB) 2022.

Trong nhiều năm, các nước OPEC là nhà sản xuất chính trên thị trường dầu mỏ. Với công suất dự phòng khoảng 3-4 triệu thùng/ngày, Saudi Arabia và Các tiểu Vương quốc Ả rập Thống nhất ( UAE) luôn được coi là điểm đến cuối cùng trong trường hợp xảy ra khủng hoảng lớn trên thị trường dầu khí.

Trước đây, khi thị trường dư thừa, dường như không gì có thể đe dọa thị trường dầu mỏ, ngay cả khi xung đột lớn nổ ra ở Libya, Iraq hoặc những nơi khác. Tuy nhiên, sự mở cửa trở lại của nền kinh tế toàn cầu sau đại dịch COVID-19 đã làm dấy lên lo ngại rằng các nhà sản xuất dầu hàng đầu, bao gồm Mỹ và Nga, không thể cung cấp đủ khối lượng cho thị trường. Các nhà sản xuất hàng đầu của OPEC là Saudi Arabia và UAE hiện đang được cho là sẽ tăng sản lượng lên mức cao trong lịch sử và do đó giúp hạ giá dầu.

Tuy nhiên, cuộc xung đột Nga-Ukraine, vốn làm giảm 4,4 triệu thùng dầu thô và các sản phẩm từ dầu mỗi ngày trong những tháng tới, đã khiến vấn đề trở nên phức tạp hơn.

Tuần này, một kịch bản về “ngày tận thế” có thể xuất hiện trên các thị trường dầu mỏ, không chỉ do các chiến lược xuất khẩu của OPEC mà còn do bất ổn nội bộ gia tăng ở Libya, Iraq và Ecuador. Những bất ổn chính trị và kinh tế có thể xảy ra ở những nơi khác cũng đang ảnh hưởng đến các nhà sản xuất, trong khi việc khai thác dầu từ đá phiến của Mỹ vẫn không có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy sản lượng tăng đáng kể trong những tháng tới.

Các thị trường dầu mỏ toàn cầu từ lâu đã tin rằng OPEC có đủ năng lực sản xuất dự phòng để ổn định thị trường, đặc biệt là Saudi Arabia và UAE. Tuy nhiên, không có bằng chứng thực tế nào cho thấy OPEC đã tăng năng lực sản xuất trong ngắn hạn.

Một nghiên cứu của nhà phân tích hàng hóa Tobin Gorey của Ngân hàng Commonwealth lưu ý rằng hai nhà lãnh đạo trên của OPEC đang sản xuất với giới hạn công suất trong ngắn hạn. Đồng thời, Bộ trưởng Bộ Năng lượng UAE Suhail Al Mazrouei đã gây áp lực lên giá dầu khi ông tuyên bố rằng nước này đang sản xuất công suất gần tối đa dựa trên hạn ngạch 3,168 triệu thùng/ngày (bpd) theo thỏa thuận với OPEC và các đối tác.

Tổng thống Pháp Macron cũng thừa nhận rằng Tổng thống UAE Mohammed bin Zayed cho biết UAE đang đạt công suất sản xuất tối đa trong khi tuyên bố rằng Saudi Arabia có thể tăng sản lượng thêm 150.000 thùng/ngày.

Do đó, áp lực sẽ gia tăng trong những ngày tới. Khả năng thiếu hụt năng lực sản xuất dự phòng hoặc không còn khả năng cung cấp, kết hợp với việc công ty dầu mỏ nhà nước Libya cho biết họ có thể tạm ngừng xuất khẩu từ vịnh Sirte – nơi chứa nhiều cảng chính của các thành viên OPEC và việc ngừng sản xuất dầu của Ecuador (520.000 thùng/ngày) trong những ngày tới do các cuộc biểu tình chống chính phủ, có khả năng dẫn đến giá dầu tăng đột biến.

Trong khi đó, nếu nền kinh tế Trung Quốc mở cửa trở lại, tình trạng thiếu khí đốt tự nhiên trên toàn cầu và nhiệt độ cao hơn trong những tuần tới, kết hợp với mức cao điểm bình thường về nhu cầu do Mỹ và EU vào mùa du lịch (sử dụng nhiều ô tô), tất cả đều có thể đẩy giá dầu lên cao hơn nữa.