Thế lưỡng nan mới của Ukraine?
Theo các quan chức quốc phòng phương Tây, chiến dịch phản công của Ukraine đang gặp khó khăn vì chưa thể xuyên thủng hệ thống phòng thủ của Nga, một phần là do việc bố trí nhân lực ở sai vị trí.
Mục tiêu chính của cuộc phản công là phá các tuyến tiếp tế của Moscow ở miền nam Ukraine, bằng cách cắt đứt cái gọi là cầu nối đất liền giữa Nga và bán đảo Crimea, theo tờ The Seattle Times.
Tuy nhiên, thay vì tập trung vào miền nam, các chỉ huy Ukraine đã dồn một nửa hỏa lực vào miền đông, nơi các quan chức Mỹ cho rằng không có ý nghĩa chiến lược quá lớn. Kết quả là đang có nhiều binh sĩ Ukraine tập trung gần thành phố Bakhmut (tỉnh Donetsk) và các thành phố khác ở phía đông hơn là quanh các thành phố miền nam Melitopol và Berdiansk (tỉnh Zaporizhzhia).
Quân nhân Ukraine phóng rốc két về phía quân đội Nga ở tỉnh Zaporizhzhia ngày 19.8. Ảnh REUTERS
Điều này đi ngược lại lời khuyên từ Lầu Năm Góc. Các nhà hoạch định Mỹ đã khuyến khích Ukraine tập trung vào mặt trận hướng tới Melitopol và nên xem đây là ưu tiên trong phản công. Kyiv cũng được yêu cầu phá các bãi mìn được đặt rải rác ở đây để tiến lên, cho dù việc này sẽ làm tiêu hao rất nhiều nhân lực.
Theo một quan chức Mỹ giấu tên, chỉ khi Ukraine thay đổi chiến thuật và có động thái mạnh mẽ thì nhịp độ của cuộc phản công mới thay đổi. Giới chức ở Washington đã nói với lãnh đạo quân sự Ukraine rằng Kyiv hoàn toàn có thể bảo vệ vùng đất xung quanh Bakhmut với số quân ít hơn nhiều và nên tái phân bổ lực lượng tới các mục tiêu ở phía nam.
Phân tán lực lượng
Trang Business Insider dẫn báo cáo từ Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW, Mỹ) bảo vệ quyết định chia đều lực lượng của Ukraine. Bài viết cũng phản bác các nhận định cho rằng Kyiv đang quá dàn trải và cần củng cố sức mạnh chiến đấu ở một nơi.
ISW cho rằng bằng cách tấn công một số khu vực của tiền tuyến, Ukraine đang cố định đơn vị Nga ở một số vị trí nhất định và ngăn đối thủ tiếp viện ở những khu vực khác. Nếu thành công, các lực lượng của Kyiv rất có thể đạt được bước đột phá.
“Những lời chỉ trích về những nỗ lực liên tục của Ukraine trong các mặt trận khác và kêu gọi nước này tập trung tất cả nguồn dự trữ sẵn có vào một trục duy nhất là có vấn đề”, theo ISW.
Viện nghiên cứu trụ sở tại Mỹ chỉ ra rằng các cuộc tấn công của Ukraine ở Bakhmut đang ngăn Nga củng cố chiến tuyến ở các mặt trận giao tranh phía nam, nơi Kyiv đang tìm cách xuyên thủng hệ thống phòng thủ của Mocsow. Bên cạnh đó, báo cáo cũng đứng về phía Ukraine trong chiến thuật tấn công ở mặt trận phía nam, nơi quân đội Kyiv đang cố gắng đột phá theo hướng Melitopol.
Chiến lược tấn công Crimea của Ukraine có hiệu quả ra sao?
“Các đợt tấn công của Ukraine ở vùng Velyka Novosilka (tỉnh Donetsk) tiến hành song song với các hoạt động hướng tới Melitopol khiến lực lượng phòng thủ Nga rơi vào tình thế khó xử và cần phải chọn trục nào để tăng viện”, báo cáo viết.
Ukraine thay đổi?
Dù vậy, các chuyên gia vẫn tin rằng Ukraine phải sớm đạt được bước đột phá mang tính quyết định trong cuộc phản công vì một cuộc xung đột kéo dài sẽ chỉ có lợi cho Nga. Theo The Seattle Times, gần 3 tháng kể từ khi phản công, Kyiv đã học hỏi nhiều kinh nghiệm hơn. Điều này đặc biệt quan trọng khi thương vong tiếp tục gia tăng và Moscow vẫn chiếm ưu thế về số binh sĩ và trang thiết bị.
Ukraine tuyên bố giành lại khu định cư Robotyne, tỉnh Zaporizhzhia ngày 23.8. Ảnh REUTERS
Các quan chức Mỹ cho biết có dấu hiệu cho thấy Ukraine đã bắt đầu chuyển một số lực lượng chiến đấu dày dạn kinh nghiệm hơn từ phía đông sang phía nam. Tuy nhiên, ngay cả những đơn vị tinh nhuệ nhất cũng đã nhiều lần được tái lập sau khi chịu thương vong nặng nề. Các đơn vị này hoạt động theo sự điều khiển của lực lượng chỉ huy cấp cao, vốn đang ngày càng thu hẹp. Phần lớn thành viên trong một số đơn vị là thương binh quay lại chiến trường.
Mới đây, các quan chức Mỹ và Ukraine cho biết Kyiv đã xuyên thủng ít nhất một tầng phòng thủ của Nga ở phía nam trong và đang gia tăng áp lực trên chiến tuyến. Ukraine tuyên bố giành được quyền kiểm soát Robotyne, một ngôi làng ở phía nam gần tuyến phòng thủ tiếp theo của Nga, theo Reuters. Các quan chức Mỹ cho biết việc giành lại ngôi làng sẽ là một dấu hiệu tốt.
Nga cải thiện vị trí gần Kupiansk, Ukraine nói tình hình “rất khó khăn”
Dù vậy, một số nhà phân tích cho rằng tiến độ hiện tại đang quá chậm. Cuộc giao tranh diễn ra trên địa hình chủ yếu bằng phẳng rất có lợi cho quân phòng thủ Nga. Các lực lượng của Nga, vốn đang chiến đấu từ những vị trí ẩn nấp rất thuận lợi và chỉ có thể bị phát hiện ở cự ly cực gần, đã khiến hy vọng tiến công của Ukraine thêm phần khó khăn.
Ukraine đẩy mạnh tấn công Melitopol để cắt đường tiếp tế Crimea, Nga tích cực bố trí thế trận
Các lực lượng Ukraine đã tăng cường tấn công vào thành phố cảng chiến lược do Nga kiểm soát ở miền Nam Ukraine, nằm dọc theo tuyến đường tiếp tế quan trọng tới Crimea.
Trong khi đó, có thông tin cho hay các lực lượng Nga đang đặt mìn dọc theo tiền tuyến xung quanh Melitopol.
Ảnh đám cháy tại một doanh trại của Nga ở Melitopol sau cuộc tấn công của Ukraine. Ảnh: Guardian
Theo tờ Wall Street Journal, Ukraine những ngày gần đây đã tăng cường các cuộc tấn công vào Melitopol, thành phố chiến lược do Nga kiểm soát ở miền Nam Ukraine, nằm trên tuyến đường tiếp tế quan trọng tới Crimea và là mục tiêu chính tiềm năng cho cuộc phản công mùa xuân như dự kiến của Kiev.
Thị trưởng Melitopol do Ukraine bổ nhiệm, ông Ivan Fedorov, cho biết một căn cứ của Nga gần sân bay của thành phố này đã bị tấn công.
Trong khi đó, chính quyền do Moskva bổ nhiệm ở Melitopol khẳng định lực lượng phòng không của họ đã bắn hạ 6 tên lửa do Hệ thống tên lửa phóng loạt cơ động cao (HIMARS) M142 phóng tới. Trước đó, các nhà phân tích quân sự phương Tây đã nói rằng tên lửa HIMARS có thể không thể bị đánh chặn bởi các hệ thống của Nga.
Các cuộc tấn công nói trên là đợt không kích thứ ba của Ukraine nhằm vào Melitopol trong những ngày gần đây. Ông Fedorov cho biết hôm 5/4, đã có những vụ nổ ở khu vực lân cận một ga tàu và một đường băng quân sự.
Hai ngày trước đó, quan chức do Nga bổ nhiệm Maksym Zubarev đã bị thương nặng trong một vụ đánh bom xe tại Melitopol. Kiev không nhận trách nhiệm, nhưng họ đã nhiều lần tuyên bố rằng các thành viên kháng chiến Ukraine đang hoạt động trong các khu vực do Nga kiểm soát.
Binh sĩ Ukraine trong chiến hào gần Bakhmut. Ảnh: Reuters
Các lực lượng Nga đã chiếm giữ Melitopol ngay từ những ngày đầu của cuộc xung đột, tạo ra một "cây cầu" trên đất liền nối các khu vực dưới sự kiểm soát của họ ở Ukraine với Bán đảo Crimea, nơi đã sáp nhập Nga từ năm 2014.
Thời điểm và mục tiêu của cuộc tấn công quân sự dự kiến của Kiev hiện vẫn được giữ bí mật vệ chặt chẽ, nhưng các nhà phân tích cho rằng một cuộc tấn công về phía Nam tới Melitopol sẽ có ý nghĩa chiến lược vì nó có thể phá vỡ "cây cầu" đất liền của Nga và khôi phục quyền tiếp cận Biển Azov của Ukraine.
Từ bờ phía Bắc của Biển Azov, các lực lượng Ukraine có khả năng tấn công Cầu Eo biển Kerch (cầu Crimea) mà Nga đã khánh thành vào năm 2018 để nối đại lục với Crimea. Cây cầu đã bị một vụ nổ vào tháng 10 năm ngoái làm hư hỏng nghiêm trọng cấu trúc và cản trở việc vận chuyển của Moskva tới Crimea. Các đội công nhân Nga hiện vẫn đang thi công sửa chữa cầu.
Melitopol là một cửa ngõ dẫn vào Bán đảo Crimea. Trong tuần này, ông Fedorov cho biết các lực lượng Nga đang đặt mìn dọc theo tiền tuyến xung quanh Melitopol, thuộc vùng Zaporizhzhia, để chuẩn bị sẵn sàng cho một cuộc phản công có thể xảy ra của Ukraine vào thành phố.
Trong khi đó, Lầu Năm Góc cho biết hôm 6/4 rằng họ đang điều tra việc các tài liệu mật của chính phủ Mỹ về cuộc xung đột ở Ukraine xuất hiện trên các nền tảng truyền thông xã hội.
Phó thư ký báo chí Lầu Năm Góc Sabrina Singh tuyên bố: "Chúng tôi biết thông tin về các bài đăng trên mạng xã hội và Bộ đang xem xét vấn đề này".
Vụ việc xảy ra trong bối cảnh Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đến thăm Ba Lan hôm 5/4 với nỗ lực tiếp tục thúc giục các đồng minh phương Tây hỗ trợ quân sự và tài chính.
Cây cầu Crimea bị hư hại trong vụ đánh bom vào cuối năm ngoái. Ảnh: Getty Images
Một đánh giá mới của Liên hợp quốc và Ngân hàng Thế giới (WB) ước tính chi phí thiệt hại do các cuộc tấn công của Nga vào cơ sở hạ tầng của Ukraine là hơn 10 tỷ USD. Theo đánh giá, phần thiệt hại lớn nhất thuộc về ngành điện - gần 6,5 tỷ USD - trong khi thiệt hại đối với các nhà máy hạt nhân lên tới khoảng 770 triệu USD. Chi phí sửa chữa khẩn cấp ước tính lên tới 1,2 tỷ USD.
Trong khi đó, các lực lượng Ukraine đang chiến đấu để ngăn Nga tiến sâu hơn ở miền Đông của nước này. Bộ Tổng tham mưu Lực lượng Vũ trang Ukraine cho biết các cuộc tấn công của Nga vẫn tập trung vào các thành phố Bakhmut, Avdiivka và Maryinka.
Các lực lượng Ukraine, sau một loạt chiến thắng vào năm ngoái, đã chuyển sang thế phòng ngự trong những tháng gần đây. Phía Nga đạt được những bước tiến hạn chế mặc dù đã huy động thêm 300.000 quân vào mùa thu năm ngoái.
Sau nhiều tháng chiến đấu mệt mỏi ở khu vực trong và xung quanh Bakhmut, Yevgeny Prigozhin - thủ lĩnh nhóm quân sự tư nhân Wagner Group - cho biết hồi đầu tuần này rằng ông ta đã treo cờ Nga gần tòa thị chính của thành phố. Theo ông Prigozhin, lực lượng Ukraine vẫn hiện diện ở phía Tây Bakhmut.
Hôm 6/4, ông Prigozhin tiếp tục cho biết các lực lượng Ukraine vẫn chưa rút khỏi Bakhmut và họ đã tổ chức phòng thủ ở các khu vực phía Tây thành phố.
Binh sĩ Ukraine ở Bakhmut. Ảnh: RFE
"Chúng ta phải nói rõ ràng rằng kẻ địch sẽ không đi đâu cả", ông Prigozhin nói và cho biết thêm rằng các lực lượng Nga đang phải đối mặt với một số vấn đề, bao gồm cung cấp đạn dược, bảo vệ hai bên sườn và tổ chức cơ cấu chỉ huy.
Bakhmut, một trung tâm khai thác than ở khu vực Donetsk của Ukraine, đã trở thành một chiến trường quan trọng trong cuộc xung đột Nga và Ukraine.
Moskva coi việc chiếm được thành phố này là cần thiết, trong khi quân đội Ukraine đã cầm cự kiên cường trong hơn sáu tháng qua. Các nhà phân tích quân sự cho biết, sự khốc liệt của cuộc giao tranh đã biến phần lớn thành phố thành đống đổ nát, biến nơi này thành một biểu tượng cho cuộc xung đột chiến hào.
Các chỉ huy của Ukraine giải thích rằng những nỗ lực bảo vệ Bakhmut của họ nhằm làm suy hao lực lượng Nga, từ đó giúp lực lượng Ukraine đẩy mạnh tấn công ở những nơi khác trong nước.
Bộ trưởng Quốc phòng Nga cho biết thành phố này là một trung tâm phòng thủ quan trọng đối với Ukraine và việc chiếm được nó sẽ cho phép các lực lượng Nga tiếp tục tiến vào khu vực phía Đông rộng lớn hơn của Donbas.
Giao tranh ở phía Bắc Bakhmut Phép thử cho khả năng phòng thủ của Ukraine Từ một căn nhà nhỏ ở ngôi làng miền Đông Ukraine, Andrii Tuman - vị chỉ huy có mật danh "Sương mù" - đã lãnh đạo tiểu đoàn của ông ngày đêm ngăn chặn các cuộc tấn công ngày càng dữ dội từ quân đội Nga. Các bác sĩ điều trị cho binh sĩ Ukraine trong xe cứu thương. Ảnh: Reuters Những điều...