Thế giới đang ‘tụt hậu’ rất xa trong mục tiêu ‘đảo ngược’ nạn phá rừng

Theo Đánh giá Tuyên bố Rừng năm 2025, thế giới đang “tụt hậu” rất xa so với mục tiêu toàn cầu, đảo ngược nạn phá rừng vào năm 2030, với việc mở rộng nông nghiệp và nạn cháy rừng đang gây ra tổn thất lớn.

Khói lửa bốc ngùn ngụt từ đám cháy rừng ở Sherridon , Manitoba , Canada. Ảnh: THX/TTXVN

Báo cáo cho biết chỉ riêng trong năm ngoái, thế giới đã mất vĩnh viễn 8,1 triệu ha rừng – tương đương với diện tích vùng England của Vương quốc Anh, khiến hành tinh “đi chậm hơn” 63% so với mục tiêu được hơn 140 quốc gia đặt ra trong Tuyên bố Glasgow về Rừng và Sử dụng Đất năm 2021. Các khu rừng nguyên sinh nhiệt đới – môi trường đặc biệt giàu carbon và đa dạng sinh thái – là nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất, với 6,7 triệu ha bị mất vào năm 2024. Trong đó, hỏa hoạn là nguyên nhân hàng đầu gây mất rừng trong năm 2024, đồng thời phát thải ra môi trường gần 800 triệu tấn CO2.

Tác giả chính của Đánh giá Tuyên bố Rừng, bà Erin Matson, cho biết những năm trước đây, các đám cháy rừng lớn chỉ thỉnh thoảng xảy ra, nhưng giờ đây các đám cháy đã xảy ra thường xuyên hơn và phần lớn do con người gây ra với các hoạt động khai hoang, tình trạng hạn hán do biến đổi khí hậu cùng những hạn chế trong thực thi pháp luật .

Trong 1 thập kỷ qua, 86% diện tích rừng bị mất là do nạn phá rừng nhằm mở rộng diện tích nông nghiệp. Ngoài ra, hoạt động khai thác vàng, than cùng nhiều khoáng sản khác ngày một nhiều để phục vụ cho sự phát triển công nghệ mới cũng đang trở thành tác nhân phá rừng mới.

Trong khi đó, bà Matson lưu ý tài chính công quốc tế cho việc bảo vệ và phục hồi rừng trung bình chỉ đạt 5,9 tỷ USD/năm, chỉ bằng 2-5% nguồn tài chính cần thiết (từ 117-299 tỷ USD) để đạt các mục tiêu vào năm 2030. Do đó, bà bày tỏ sự ủng hộ với Quỹ Rừng Nhiệt đới Vĩnh cửu do Brazil đề xuất, với mục tiêu huy động 125 tỷ USD tài trợ cho tài chính lâm nghiệp dài hạn như một cách giúp ngăn chặn tình trạng mất rừng. Quỹ này được các chính phủ và nhà đầu tư tư nhân tài trợ, có thể phân bổ 3,4 tỷ USD/năm, trong đó 20% sẽ dành cho cộng đồng bản địa và địa phương. Theo đó, việc ra mắt thành công Quỹ Rừng Nhiệt đới Vĩnh cửu tại hội nghị khí hậu tại Brazil sắp tới có thể bắt đầu ‘điều hướng’ nguồn tài chính dài hạn đáng tin cậy để duy trì rừng.