Thành phố Nhật tiêm chủng kiểu ‘đi từng ngõ, gõ từng nhà’

Thảm họa kép động đất – sóng thần năm 2011 đẩy các quan chức thành phố Soma từ những người làm việc bàn giấy thành chuyên gia quản lý khủng hoảng. Những bài học năm xưa đang được vận dụng khi Soma bị COVID-19 tấn công.

Trung tâm tiêm chủng của Soma là một nhà thi đấu thể thao được trưng dụng – Ảnh: REUTERS

Thành phố Soma nằm cách Tokyo khoảng 240km đang dẫn đầu Nhật Bản về tỉ lệ tiêm vắc xin ( vaccine) ngừa COVID-19 cho người lớn tuổi. Đô thị nhỏ chỉ có khoảng 35.000 dân này đã bị tàn phá nặng trong thảm họa kép năm 2011 với hơn 450 người thiệt mạng.

Bài học được các quan chức Soma rút ra từ thảm họa là vạch ra các kịch bản và truyền đạt chúng rõ ràng tới người dân, phối hợp các nguồn lực có sẵn và tập trung những người bị ảnh hưởng về một khu vực để dễ quản lý.

Trong dịch COVID-19, thành phố chủ động hơn cả chính quyền trung ương khi thành lập trung tâm tiêm chủng lớn và bảo vệ đội ngũ y tế địa phương.

“Lên kế hoạch” dường như là từ khóa của lãnh đạo các thành phố này. Vào tháng 12 năm ngoái, khi chưa có loại vắc xin nào được phê duyệt, thành phố Soma đã diễn tập tiêm chủng toàn thành phố.

Soma không tổ chức đăng ký tiêm qua Internet mà gọi người dân đi tiêm theo từng khu phố. Điều này là do đối tượng tiêm ưu tiên là người lớn tuổi, không rành về công nghệ. Với những người không thể tự đi lại, chính quyền tổ chức xe đưa rước tận nơi ở.

Theo hãng tin Reuters, cách làm truyền thống này giúp thành phố đến nay đã tiêm hơn 84% người cao tuổi, cao hơn tỉ lệ 28% của cả Nhật Bản. Việc tổ chức đăng ký qua Internet được cho là một trong những nguyên nhân khiến tỉ lệ người cao tuổi đi tiêm thấp.

“Cách làm của thành phố rất tuyệt. Chỉ cần nghe thông báo ngày này giờ này tới tiêm”, ông Tamio Hayashi, 77 tuổi, kể với Reuters sau khi tiêm xong liều vắc xin thứ hai cùng vợ.

Nhân viên y tế tại điểm tiêm được trang bị kỹ năng khi tiêm cho người lớn tuổi. Họ dán 2 áp phích màu sắc tại điểm tiêm để giúp những người không phân biệt được bên trái hoặc bên phải định hướng.

“Chiến lược tiêm chủng luôn cần điều chỉnh để phù hợp văn hóa và bối cảnh địa phương”, chuyên gia Kenji Shibuya nêu quan điểm.

Phó thị trưởng thành phố Soma, ông Abe Katsuhiro cho biết kinh nghiệm từ thảm họa năm 2011 đã hỗ trợ chiến dịch tiêm chủng ngừa COVID-19. Một nguyên nhân khác là Soma ít dân nên dễ tổ chức và huy động nguồn lực hơn các thành phố lớn.

Sau thảm họa, người dân Soma đã biết quan tâm lẫn nhau hơn, các quan chức thành phố cũng quen với việc chuyển từ công việc bàn giấy sang xử lý khủng hoảng, ông Abe giải thích.

Thủ tướng Nhật Suga Yoshihide muốn toàn bộ người cao tuổi ở Nhật được tiêm chủng vào tháng 7 và tất cả người trưởng thành vào tháng 11 năm nay. Theo Reuters, để làm được điều này, Nhật cần nâng tốc độ tiêm lên hơn 1 triệu liều mỗi ngày.