Tây Ban Nha sẽ mở toang cánh cửa đàm phán chấm dứt xung đột Nga-Ukraine?
Phát biểu trước chuyến thăm Bắc Kinh cuối tuần này, Thủ tướng Tây Ban Nha khẳng định thế giới cần nghiên cứu đề xuất của Trung Quốc về kế hoạch hòa bình cho Ukraine.
Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez. Ảnh: AP
Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez sẽ có chuyến thăm chính thức Trung Quốc vào ngày 31/3 và gặp Chủ tịch Tập Cận Bình, với trọng tâm hội đàm là vấn đề Ukraine, theo hãng tin Al Jazeera.
Tây Ban Nha đang nỗ lực làm trung gian hòa đàm Nga-Ukraine khi nước này chuẩn bị đảm nhận chức chủ tịch luân phiên của Liên minh châu Âu (EU) vào tháng 7 tới. Chính vì vậy, theo ông Tây Ban Nha cần thể hiện rõ vai trò quan trọng trong “thời điểm đầy rẫy diễn biến địa chính trị phức tạp”.
Trong chuyến thăm cấp nhà nước tới Trung Quốc, ông sẽ thúc đẩy tìm kiếm giải pháp chấm dứt cuộc xung đột, song vẫn đảm bảo “sự toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine”.
“Chúng tôi sẽ thảo luận về vấn đề Ukraine, điều quan trọng nhất là có thể đảm bảo một nền hòa bình ổn định và lâu dài” – Thủ tướng Sanchez nói tại cuộc họp báo với các nhà lãnh đạo Mỹ Latinh ở Cộng hòa Dominica hôm 25/3.
Đồng thời, ông cho rằng thế giới cần nghiên cứu đề xuất của Trung Quốc về kế hoạch hòa bình cho Ukraine. “Trung Quốc là một cường quốc toàn cầu, vì thế cần lắng nghe tiếng nói của họ để xem chúng ta có thể chấm dứt cuộc chiến này và Ukraine có thể khôi phục toàn vẹn lãnh thổ hay không” – nhà lãnh đạo Tây Ban Nha phát biểu tại buổi họp báo ở Brussels hôm 24/3.
Trước đó, ông khẳng định bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình nào giữa Moscow và Kiev cũng phải dựa trên sự tôn trọng trật tự quốc tế do Liên Hợp quốc thiết lập.
Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Sanchez diễn ra sau khi ông Tập Cận Bình có cuộc hội đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moscow vào tuần trước, thúc đẩy kế hoạch hòa bình 12 điểm của Bắc Kinh đối với Ukraine. Ông Putin nhấn mạnh, kế hoạch này có thể là cơ sở để chấm dứt xung đột Ukraine khi phương Tây sẵn sàng chấp nhận.
Kế hoạch mang tên “Lập trường của Trung Quốc về giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng Ukraine” kêu gọi chấm dứt chiến sự, nối lại đàm phán hòa bình, cũng như gỡ bỏ các lệnh trừng phạt đơn phương của phương Tây đối với Nga và từ bỏ tâm lý Chiến tranh Lạnh.
Video đang HOT
Tây Ban Nha sẽ tìm ra “chìa khóa” chấm dứt chiến sự tại Ukraine?
Chuyên gia nghiên cứu về châu Á Mario Esteban tại Viện Real Elcano – một tổ chức tư vấn ở Madrid, cho rằng cộng đồng quốc tế đang quan tâm đặc biệt đến chuyến công du Trung Quốc của Thủ tướng Sanchez để xem liệu Tây Ban Nha có thể đóng vai trò trung gian cho một thỏa thuận hòa bình ở Ukraine hay không.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (bên trái) gặp Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez tại Madrid hôm 28/11/2018. Ảnh: Xinhua
Theo chuyên gia Esteban, lãnh đạo và quan chức cấp cao Tây Ban Nha trong thời gian gần đây đã có nhiều cuộc thảo luận với giới chức Trung Quốc về vấn đề Ukraine. Ông nói với hãng tin Al Jazeera: “Thủ tướng Sanchez đã có cuộc gặp bên lề với Chủ tịch Tập Cận Bình tại hội nghị G20 ở Bali (Indonesia) vào tháng 11/2022. Ngoài ra, Ngoại trưởng Tây Ban Nha Jose Manuel Albares vừa có cuộc hội đàm với người đồng cấp Trung Quốc Tần Cương ở New Delhi (Ấn Độ) vào đầu tháng này”.
Theo ông Esteban, Tây Ban Nha hiểu rất rõ vai trò của Trung Quốc trong nỗ lực tìm kiếm giải pháp chấm dứt chiến sự tại Ukraine. Chính vì vậy, Trung Quốc cũng đặt kỳ vọng vào khả năng Tây Ban Nha sẽ đạt mục tiêu trở thành trung gian hòa đàm trước khi chính thức đảm nhiệm vai trò Chủ tịch EU vào tháng 7 tới.
Trong khi đó, bà Ruth Ferrero, chuyên gia về quan hệ châu Âu tại Đại học Complutense ở Madrid, cho biết Trung Quốc đang cố gắng đóng vai trò trung gian hòa giải toàn cầu trong cuộc chiến giữa Moscow và Kiev, và Tây Ban Nha có vị thế tốt để tham gia vào các nỗ lực hòa đàm.
“Tất cả nỗ lực hòa giải cần phải có thời gian. Trung Quốc đang chờ đợi xem liệu Tây Ban Nha, nước sẽ đảm nhận chức Chủ tịch EU trong nửa cuối năm nay, có thể đóng góp vào tiến trình hòa bình tại Ukraine hay không. “Nhiệm kỳ Chủ tịch EU sắp tới của Tây Ban Nha được kỳ vọng sẽ là chìa khóa để chấm dứt cuộc xung đột Nga-Ukraine” – chuyên gia Ferrero cho hay, tin rằng mọi nỗ lực có thể đạt được một thỏa thuận chấm dứt xung đột vào mùa Hè năm nay.
Về phần mình, Thủ tướng Sanchez rất muốn Tây Ban Nha đóng vai trò lớn hơn trên trường quốc tế kể từ khi lên nắm quyền vào năm 2018. Tây Ban Nha cũng thể hiện vai trò đồng minh tích cực của NATO khi cho phép máy bay chiến đấu của Mỹ đặt tại hai căn cứ quân sự ở phía nam nước này trong nhiều thập kỷ như một phần của thỏa thuận với Washington.
Trước khi tới Bắc Kinh để gặp Chủ tịch Tập Cận Bình, ông Sanchez lên kế hoạch dự các cuộc họp về thương mại tại Diễn đàn châu Á Bác Ngao ở đảo Hải Nam, Trung Quốc hôm 30/3.
Vấn đề Ukraine: Điểm chung những chuyến công du Trung Quốc của nhiều lãnh đạo châu Âu
Trong các chuyến thăm, các nhà lãnh đạo châu Âu sẽ cố gắng thuyết phục Trung Quốc không cung cấp vũ khí cho Nga, trong bối cảnh lục địa già lo ngại rằng một động thái như vậy có thể châm ngòi cho Chiến tranh Thế giới thứ III.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron bắt tay Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bali, Indonesia ngày 15/11/2022. Ảnh: Tân Hoa Xã
Một số nhà lãnh đạo châu Âu có kế hoạch thăm Trung Quốc trong tháng 4 tới, trong số đó gồm Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Đại diện phụ trách chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell.
Ngày 30/3, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez bắt đầu chuyến thăm Trung Quốc theo kế hoạch trước đó. Ông trở thành nhà lãnh đạo thứ hai của một quốc gia châu Âu đến thăm Trung Quốc kể từ khi Bắc Kinh dỡ bỏ các biện pháp hạn chế nghiêm ngặt trong đại dịch COVID-19, chỉ sau Thủ tướng Đức Olaf Scholz.
Tại Trung Quốc, Thủ tướng Sanchez sẽ tham dự các hội nghị tập trung vào các vấn đề thương mại trong Diễn đàn châu Á Bác Ngao tổ chức trên đảo Hải Nam trước khi tới Bắc Kinh để gặp Chủ tịch Tập Cận Bình vào ngày 31/3.
Trong một thông báo về chuyến công du, Bộ trưởng phụ trách văn phòng tổng thống Felix Bolanos cho biết "khả năng hòa giải trong cuộc chiến Ukraine" của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là lý do chính cho chuyến thăm của Thủ tướng Sanchez.
Đích thân thủ tướng Tây Ban Nha cũng nói với các phóng viên rằng ông sẽ trực tiếp tìm hiểu lập trường của Trung Quốc đối với hòa bình ở Ukraine và truyền tải thông điệp rằng người Ukraine sẽ là những người thiết lập các điều kiện cho một giải pháp hòa bình.
Thủ tướng Sanchez nói thêm lời mời đến Bắc Kinh từ Chủ tịch Trung Quốc đã chứng tỏ sự công nhận quốc tế dành cho Tây Ban Nha trong thời điểm bùng nổ những khó khăn địa chính trị phức tạp.
Về phần mình, khi được hỏi về chuyến thăm, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân nhấn mạnh: "Trung Quốc và Tây Ban Nha có mối quan hệ phát triển bền vững, lành mạnh và ổn định. Hai nhà lãnh đạo duy trì tốt liên lạc".
Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Sanchez diễn ra sau khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có cuộc hội đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moskva vào tuần trước nhằm thúc đẩy kế hoạch hòa bình 12 điểm đối với xung đột Ukraine. Mặc dù kế hoạch này bị một số chính trị gia phương Tây bác bỏ là không khả thi song Tổng thống Putin nhấn mạnh kế hoạch có thể là cơ sở để chấm dứt xung đột Ukraine khi phương Tây sẵn sàng chấp nhận.
Bên cạnh Thủ tướng Tây Ban Nha, trong tháng 4, Trung Quốc sẽ đón thêm một số lãnh đạo châu Âu, trong đó có Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và nhà ngoại giao hàng đầu EU Josep Borrell. Tổng thống Macron và bà Ursula von der Leyen sẽ có cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc vào tuần tới, trong khi ông Borrell sẽ ghé qua Bắc Kinh để đối thoại chiến lược với Ngoại trưởng Tần Cương trước khi sang Nhật Bản dự hội nghị thượng đỉnh các ngoại trưởng G7 vào ngày 16/4.
Trong các chuyến thăm, các nhà lãnh đạo châu Âu sẽ cố gắng thuyết phục Trung Quốc không cung cấp vũ khí cho Nga, trong bối cảnh lục địa già lo ngại rằng một động thái như vậy có thể châm ngòi cho Chiến tranh Thế giới thứ III.
Giới quan sát chính trị châu Âu tin rằng việc Trung Quốc can thiệp quân sự sẽ vĩnh viễn làm nghiêng cán cân theo hướng có lợi cho Moskva, đồng thời nó cũng có thể dẫn đến một cuộc xung đột rộng lớn hơn liên quan đến Mỹ và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Một số nhà ngoại giao Tây Âu nhận định kỳ vọng về các chuyến thăm khá thấp song chính việc các nhà lãnh đạo trực tiếp đến và bày tỏ quan điểm sẽ khiến các cuộc gặp trở nên có giá trị.
Cũng trong những tuần gần đây, ngôn từ dành cho Trung Quốc tại Brussels đã dịu đi ít nhiều. Các nhà ngoại giao giờ đây nói kế hoạch hòa bình của Trung Quốc là "thiếu sót" thay vì "hoàn toàn lãng phí thời gian" như trước.
Họ chỉ ra thực tế rằng Ukraine không hoàn toàn bác bỏ kế hoạch và có một số điểm trùng lặp với quan điểm của chính Kiev về việc chấm dứt chiến tranh. Sau chuyến công du cấp nhà nước tới Moskva vào tuần trước, một số người đang chờ xem liệu bây giờ Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có gặp gỡ nhà lãnh đạo Ukraine Volodymyr Zelensky hay không.
Các nhà lãnh đạo EU lo ngại việc tiếp tục chỉ trích kế hoạch hòa bình của Trung Quốc sẽ đẩy Bắc Kinh đến gần hơn với Moskva.
Grzegorz Stec, một nhà phân tích về quan hệ EU-Trung Quốc tại Viện Nghiên cứu Trung Quốc Mercator, cho biết: "Một số người ở EU dường như đang tính toán rằng châu Âu sẽ không thu được nhiều lợi ích như vậy nếu mạnh mẽ bác bỏ lập trường của Trung Quốc".
Stec cho biết tính toán này có thể xuất phát từ mong muốn tạo bối cảnh tích cực cho việc mở lại ngoại giao với Trung Quốc hoặc để cho các đối tác Nam bán cầu thấy rằng EU đang thực hiện nghiêm túc tất cả các đề xuất hòa bình, ngay cả khi trên thực tế, khối này không tin vào triển vọng hòa giải của Trung Quốc.
Vai trò của Trung Quốc trong việc giúp hòa giải giữa Iran và Saudi Arabia trong tháng này đã khiến nhiều quan chức EU kinh ngạc. Chính vì vậy, một số người muốn thử thách khả năng hòa giải của nước này.
Đối với các quốc gia thành viên EU, Ukraine là chủ đề duy nhất mà các nước tìm thấy sự thống nhất khi bàn về Trung Quốc. Tuy nhiên, khi họ đưa chủ đề này ra một hội nghị thượng đỉnh kín vào tuần trước, các nước lại thể hiện quan điểm trái ngược trong việc điều chỉnh chính sách kinh tế của mình với Bắc Kinh.
Về mặt kinh tế, một số người cho rằng nên tập trung vào việc giảm thiểu rủi ro cho chuỗi cung ứng châu Âu đang phụ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc đối với hàng hóa từ tấm pin Mặt Trời đến khẩu trang y tế. Trong khi đó, những người khác lại háo hức theo dõi việc mở cửa trở lại nền kinh tế Trung Quốc và cảm thấy các nhà xuất khẩu của chính họ sẽ được hưởng lợi phần nào từ nền thị trường béo bở đó.
"Đây là vấn đề trong cách tiếp cận của EU đối với Trung Quốc. Nó quá rộng, nó có thể bao hàm mọi thức hoặc không có thứ gì cả", một nhà ngoại giao giấu tên chia sẻ.
Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long thăm Trung Quốc Phóng viên TTXVN tại Singapore dẫn thông báo từ Văn phòng chính phủ nước này cho biết Thủ tướng Lý Hiển Long thăm chính thức Trung Quốc từ ngày 27/3 - 1/4 theo lời mời của người đồng cấp Trung Quốc Lý Cường. Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long. Ảnh tư liêu: AFP/TTXVN Theo thông báo, trong chuyến thăm Trung Quốc, Thủ tướng...