Tăng trưởng tín dụng nhiều ngân hàng giảm khi doanh nghiệp khó khăn
Tính đến giữa tháng 4/2020, tăng trưởng dư nợ tín dụng cả nước chỉ còn 0,8%. Như vậy, riêng trong nửa đầu tháng 4, tín dụng sụt giảm 0,5%. Trong khi đó, báo cáo tài chính (BCTC) mới công bố cho thấy, nhiều ngân hàng thậm chí còn ghi nhận tăng trưởng tín dụng âm trong 3 tháng đầu năm.
Doanh nghiệp khó khăn, dòng t.iền cho vay bị tắc
Tại cuộc họp mới đây với đại diện các ngân hàng thương mại, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Lê Minh Hưng cho biết, tính đến ngày 31/3/2020, tín dụng toàn nền kinh tế và hệ thống ngân hàng đạt mức tăng 1,3% so với đầu năm. Đây là mức tăng trưởng thấp nhất của quý I trong vòng 6 năm qua.
Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) cho hay, tính đến giữa tháng 4/2020, tăng trưởng dư nợ tín dụng cả nước chỉ còn 0,8%. Như vậy, riêng trong nửa đầu tháng 4, tín dụng sụt giảm 0,5%.
Trong khi đó, báo cáo tài chính (BCTC) mới công bố cho thấy, nhiều ngân hàng thậm chí còn ghi nhận tăng trưởng tín dụng âm trong 3 tháng đầu năm. Cụ thể, đến cuối tháng 3, tổng tài sản của VietinBank đạt 1,22 triệu tỷ đồng, giảm 1,46% so với hồi đầu năm. Trong đó, dư nợ cho vay giảm 1,25% xuống 923.623 tỷ đồng. Huy động t.iền gửi khách hàng chỉ tăng nhẹ hơn 2.900 tỷ lên 895.750 tỷ đồng.
Ảnh minh họa. Nguồn Internet
Tương tự, tại MB, tổng tài sản của ngân hàng tính đến cuối tháng 3/2020 giảm 1,14%, xuống còn hơn 406,8 nghìn tỷ đồng. Trong đó, cho vay khách hàng ở mức gần 248 nghìn tỷ đồng, giảm 0,94% so với đầu năm.
Saigonbank vừa có báo cáo tài chính hợp nhất quý I/2020 với nhiều chỉ tiêu kinh doanh công bố giảm so với cùng kỳ 2019. Cụ thể, trong 3 tháng đầu năm nay, Saigonbank không tăng trưởng được t.iền gửi khách hàng vào ngân hàng khiến nguồn t.iền này sụt giảm 0,8%, về mức 15.543 tỷ đồng. Trong khi đó, hoạt động cho vay khách hàng cũng giảm 2,3%, về mức 14.215 tỷ đồng. Tổng tài sản của Ngân hàng cũng theo đó giảm gần 11%, về mức 20.308 tỷ đồng.
BCTC quý I/2020 của Ngân hàng TMCP Xăng dầu Petrolimex – PGBank mới công bố cho thấy, tính đến cuối tháng 3/2020, tổng tài sản của ngân hàng ở mức gần 31,4 nghìn tỷ đồng, giảm nhẹ 0,64% so với đầu năm.Trong đó, cho vay khách hàng giảm 1,6%, còn 23,3 nghìn tỷ đồng. Cũng do tăng trưởng tín dụng âm nên lợi nhuận từ cho vay trong kỳ của ngân hàng cũng giảm 10%, xuống còn 193 tỷ đồng.
Ởmột số ngân hàng khác, dù tăng trưởng tín dụng dương nhưng tốc độ tăng trưởng khá khiêm tốn, chỉ ở mức trên dưới 2% như Vietcombank (2,69%), ACB (2,3%), LienVietPostBank (2,8%), VPBank (2,55%)…
Mức tăng trưởng thấp của tín dụng cho thấy các doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn bởi ảnh hưởng của dịch Covid-19, phải thu hẹp hoạt động sản xuất kinh doanh nên không có nhiều nhu cầu vay vốn, dòng t.iền cho vay ra theo đó cũng bị “tắc”.
Đau đầu giãn nợ, giảm lãi vay cho khách cũ
Video đang HOT
Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) Nguyễn Quốc Hùng cho biết, hiện nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp sụt giảm mạnh do không chỉ Việt Nam mà nhiều nước trên thế giới thực hiện giải pháp giãn cách xã hội, tiêu dùng và xuất khẩu đều giảm mạnh, nguyên liệu đầu vào lẫn thị trường đầu ra đều khó khăn. Trong bối cảnh này, các doanh nghiệp tập trung vào thu hồi vốn, trả nợ vay, không có nhu cầu vay vốn tiếp.
Sau hơn 1 tháng kể từ khi Thông tư 01/2020/TT-NHNN của NHNN quy định về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng do dịch Covid-19 có hiệu lực, nhiều ngân hàng đã tiến hành cơ cấu lại nợ cho hàng nghìn khách hàng với dư nợ lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng. Tuy vậy số lượng hồ sơ cơ cấu giãn nợ còn khá lớn.
Agribank cho biết, tính đến thời điểm 17/4/2020, Agribank đã thực hiện cơ cấu lại nợ, giữ nguyên nhóm nợ gần 30.000 tỷ đồng, với gần 15.000 khách hàng. Trong đó, cơ cấu giữ nguyên nhóm nợ theo Thông tư 01 là 20.906 tỷ đồng, với 4.733 khách hàng. Dư nợ được miễn giảm lãi suất 2.474 tỷ đồng với 208 khách hàng.
Dư nợ được hạ lãi suất là 26.066 tỷ đồng với 21.360 khách hàng. Hiện Agribank đang tiếp tục đ.ánh giá, xác định mức độ ảnh hưởng của khách hàng do dịch Covid-19, cùng khách hàng rà soát đ.ánh giá các phương án sản xuất – kinh doanh, từ đó tư vấn và hỗ trợ phù hợp.
Tới thời điểm này, Vietinbank đã thực hiện cơ cấu nợ, giữ nguyên nhóm nợ cho 727 khách hàng, với dư nợ tín dụng là 32.905 tỷ đồng. Dự kiến trong thời gian tới, Vietinbank sẽ tiếp tục xem xét thực hiện cơ cấu nợ, giữ nguyên nhóm nợ cho 3.181 khách hàng với tổng dư nợ khách hàng là 65.840 tỷ đồng.
Theo đại diện BIDV, thời gian qua BIDV đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ cho khoản nợ của khách hàng chưa có khả năng trả nợ trong lúc dịch bệnh này. Đến nay, BIDV đã cơ cấu cho 1.319 khách hàng với tổng dư nợ gần 20.000 tỷ đồng.
Ngoài ra, ngân hàng này này còn giảm lãi suất cho vay tối đa 2%/năm tùy theo mức độ bị ảnh hưởng của khách hàng. Theo rà soát của BIDV, tổng dư nợ của khách hàng hiện hữu bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh khoảng 450.000 tỷ đồng.
Trong khi đó, theo đại diện Vietcombank, tổng số dư nợ hơn 120.000 tỉ đồng của khách hàng bị ảnh hưởng bởi Covid-19 đã được NH này giảm lãi suất 0,5 – 1,5% so với mặt bằng lãi suất chung. Thời gian tới, tổng dư nợ được giảm lãi suất có thể mở rộng thêm 30.000 tỷ đồng.
Tại VPBank, tính đến ngày 21/4, ngân hàng đã cấu trúc nợ, giãn nợ khoảng hơn 6.000 khách hàng, cho vay mới hơn 3.000 khách hàng với dư nợ hơn 5.000 tỷ đồng. Dẫu vậy theo Tổng Giám đốc Nguyễn Đức Vinh “hiện số lượng hồ sơ đề nghị cấu trúc nợ đang nằm chờ và trong giai đoạn hoàn thiện khoảng trên 10.000 khách hàng”. Do 70% các khoản cho vay trước đây của ngân hàng là cho vay tín chấp nhỏ, thực hiện online, nếu cấu trúc lại nợ theo mô hình truyền thống thì khó chạy kịp tiến độ.
VPBank cho biết, số lượng hồ sơ xin tái cơ cấu nợ rất lớn, trong đó hồ sơ xin giãn với khoản nợ có giá trị từ vài chục tới vài trăm triệu đồng rất nhiều. Để đẩy nhanh tiến độ xử lý các hồ sơ này, VP Bank đề nghị cắt giảm thủ tục hành chính, cho phép áp dụng quy trình rút gọn, đặc biệt với các khoản vay nhỏ.
Ông Nguyễn Hưng, Tổng giám đốc TPBank cho biết, thời gian qua, khối lượng hồ sơ phải xử lý trong việc cơ cấu lại nợ của các ngân hàng rất lớn, đặc biệt là những ngân hàng có dư nợ bán lẻ và khách hàng cá nhân nhiều.
“Nếu như NHNN cho phép ngân hàng sử dụng thủ tục đơn giản, gọn nhẹ hơn, đồng thời được sử dụng các chứng từ điện tử, các kênh online hay các đề nghị của khách hàng thông qua email, thông qua các dữ liệu điện tử khác cho thủ tục đó cũng sẽ giúp cho ngân hàng thuận lợi hơn trong việc hỗ trợ doanh nghiệp”, ông Hưng nhấn mạnh.
Kết quả cuộc điều tra xu hướng kinh doanh của các TCTD quý II/2020 do Vụ Dự báo Thống kê (NHNN) thực hiện cho biết, tổng thể cả năm 2020, mặt bằng rủi ro chung của các nhóm khách hàng tăng lên so với năm trước. Trong quý I/2020, mức độ rủi ro tổng thể của các nhóm khách hàng được nhận định có xu hướng “tăng nhẹ” với 16,2% TCTD nhận định rủi ro ở mức “khá cao”.
Trong quý II/2020, có 58,1% TCTD kỳ vọng rủi ro tổng thể của các nhóm khách hàng ở mức “ổn định”, 26,7% TCTD quan ngại rủi ro “tăng nhẹ”, trong khi 14,3% TCTD kỳ vọng rủi ro “giảm”.
Ngân hàng 'thắng lớn' từ chứng khoán đầu tư
Nhiều tổ chức tín dụng báo lãi từ chứng khoán đầu tư tăng hàng chục, trăm lần.
Ngân hàng tăng đầu tư vào chứng khoán nợ như trái phiếu, tín phiếu...
NHNN phát hành tín phiếu liên tiếp trong 6 tuần giữa quý I, đẩy giá trị lưu hành đạt 147.000 tỷ đồng.
Trong bối cảnh thu nhập lãi thuần bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, các hoạt động ngoài lãi, nổi bật là mua bán đầu tư chứng khoán, của các ngân hàng ghi nhận tăng trưởng đột biến hàng chục lần, trăm lần trong quý I.
Đứng đầu về tăng trưởng lãi mua bán chứng khoán đầu tư là VIB (UPCoM: VIB) với 51 tỷ đồng, gấp 36 lần cùng kỳ 2019. Giá trị chứng khoán đầu tư của VIB ở mức 44.087 tỷ đồng vào cuối quý I, tăng 58% so với đầu năm.
Xếp sau VIB, VietABank ghi nhận tăng trưởng lãi từ đầu tư chứng khoán 34 lần, đạt 16,7 tỷ đồng. Ngân hàng có 13.170 tỷ đồng chứng khoán đầu tư, giảm 2% so với đầu năm nhưng không được công bố chi tiết.
Lãi từ hoạt động mua bán chứng khoán đầu tư của ngân hàng. Đơn vị: tỷ đồng, %
Các vị trí tiếp theo thuộc về ACB tăng 19 lần đạt 348,8 tỷ đồng và VietBank tăng 13 lần đạt gần 159 tỷ đồng lãi từchứng khoán đầu tư . ACB đang có 54.187 tỷ đồng giá trị chứng khoán đầu tư, giảm 3% so với đầu năm, với 14.246 tỷ đồng chứng khoán nợ sẵn sàng đề bán và 39.940 tỷ đồng chứng khoán giữ đến ngày đáo hạn.
SeABank và VPBank (HoSE: VPB) cũng là 2 ngân hàng tăng trưởng tốt mảng hoạt động trên.SeABank ghi nhận tăng trưởng 251%, đạt 34,7 tỷ đồng, trong khi VPBank đạt 520,7 tỷ đồng, cao hơn 208% so với quý I/2019.
Ở chiều ngược lại, một số nhà băng cũng ghi nhận lãi ở mảng hoạt động này thấp hơn quý I/2019 gồm Sacombank giảm 18%, TPBank giảm 19% và LienVietPostBank lỗ gần 64 tỷ đồng (cùng kỳ lãi 14 tỷ đồng).
Vì sao tăng?
Trong cơ cấu chứng khoán đầu tư của các ngân hàng, giá trị lớn chủ yếu là chứng khoán nợ bao gồm trái phiếu, tín phiếu, giấy tờ có giá, các công cụ phái sinh có tính an toàn qua, rủi ro thấp. Trong đó, trái phiếu thường là loại hình đầu tư phổ biến nhất. Sản phẩm này có thể được phát hành bởi Chính phủ, các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế hoặc các tổ chức tín dụng (TCTD) khác với lãi suất cố định và có kỳ hạn. Ngân hàng sẽ hưởng lãi định kỳ và và tất toán khoản đầu tư vào ngày đáo hạn hoặc khi chủ thể phát hành mua lại trái phiếu. Bên cạnh đó, tín phiếu cũng là một trong những loại hình được ngân hàng lựa chọn, do Ngân hàng Nhà nước phát hành, nên gần như không có rủi ro.
Trái phiếu và tín phiếu đều là 2 sản phẩm biến động trong quý I. Đơn cử với tín phiếu, từ tháng 2, Ngân hàng Nhà nước liên tục phát hành tín phiếu trong 6 tuần liên tiếp, đưa giá trị lượng chứng khoán nợ này lưu hành trên thị trường ở mức 147.000 tỷ đồng.
Ngân hàng thương mại là các đối tượng mua và đầu tư sản phẩm này, trong đó có VIB. Đây có thể là động lực khiến lãi từ chứng khoán đầu tư của VIB tăng 36 lần. Trong quý I, giá trị chứng khoán đầu tư của VIB tăng 58% so với đầu năm lên 44.087 tỷ đồng,chủ yếu là chứng khoán đầu tư sẵn sàng để bán. Ngân hàng này đã mua vào gần 14.000 tỷ đồng tín phiếu 3 tháng qua. Bên cạnh đó, VIB cũng có 18.593 tỷ đồng chứng khoán nợ do các TCTD khác phát hành, cùng trái phiếu Chính phủ và chứng khoán nợ khác.
Ngoài VIB, VPBank cũng mua hơn 9.038 tỷ đồng tín phiếu của NHNN. Các ngân hàng khác không phân tích chi tiết trong báo cáo tài chính song hơn 147.000 tỷ đồng tín phiếu sẽ nằm trong chứng khoán nợ của nhiều đơn vị.
Mặt khác, trái phiếu của doanh nghiệp và TCTD cũng có thể đóng góp lợi nhuận lớn trong quý I, dù có thể được mua với không ít mục đích.
Giá trị khoản chứng khoán đầu tư của các ngân hàng. Đơn vị: tỷ đồng, %.
VPBank, TPBank... đã tăng đầu tư tại chứng khoán nợ do các TCTD và tổ chức kinh tế phát hành. Cụ thể, giá trị chứng khoán đầu tư của VPBank tăng 28% so với đầu năm, lên 88.120 tỷ đồng. Trong đó, giá trị chứng khoán nợ do các tổ chức kinh tế phát hành gấp 2 lần đầu năm, ở quanh 29.046 tỷ đồng. TPBank cũng nâng giá trị chứng khoán nợ đầu tư do các tổ chức kinh tế và TCTD lần lượt 97% và 11% so với đầu năm, lần lượt ở mức 17.123 tỷ đồng và 9.425 tỷ đồng.
Bên cạnh khoản lãi định kỳ hàng năm các trái chủ nhận được, khi nhà phát hành mua lại trái phiếu trước hạn, trái chủ có thể nhận được khoản lãi tất toán. Ở quý đầu tiên, nhiều ngân hàng như VPBank, BIDV, MSB... cùng một số doanh nghiệp bất động sản như Đất Xanh, Phát Đạt, Novaland... đã mua lại trái phiếu trước hạn.
Bên cạnh đó, trái phiếu Chính phủ và chính quyền địa phương với lãi suất cố định cũng đóng góp vào thu nhập từ chứng khoán đầu tư. Nhiều nhà băng đã tăng đầu tư vào loại hình này trong quý I, đơn cử như VietBank tăng 54% giá trị chứng khoán Chính phủ, chính quyền địa phương lên hơn 5.457 tỷ đồng. TPBank cũng mua gần 5.400 tỷ đồng chứng khoán Chính phủ trong quý I, tương đương tăng 96% lên hơn 11.006 tỷ đồng.
Lê Hải
Ảnh hưởng của Covid-19 tới ngành ngân hàng bắt đầu bộc lộ Tín dụng 2 tháng đầu năm của cả nước chỉ tăng khoảng 5.000 tỷ đồng. Trong khi đó, tại ngân hàng có quy mô lớn nhất còn ghi nhận tăng trưởng âm 2%. Theo thông tin của T.uổi trẻ online, thống kê của Ngân hàng Nhà nước cho biết trong 2 tháng đầu năm, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống chỉ đạt...
