Tăng ‘liều’ hỗ trợ cho doanh nghiệp trước áp lực của dịch bệnh
Liên tục trong nhiều tháng qua, diễn biến căng thẳng của đợt tái bùng phát đại dịch COVID-19 ở nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.
Điều đó khiến cộng đồng doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, dù Chính phủ ban hành nhiều cơ chế, chính sách và giải pháp hỗ trợ nhằm thực hiện mục tiêu kép vừa phòng, chống dịch vừa phát triển kinh tế.
Sản xuất hàng may mặc tại Xí nghiệp Sơ mi, Veston của Tổng Công ty May 10 tại Sài Đồng, Quận Long Biên, Hà Nội – một đơn vị của Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex). Ảnh minh họa: Anh Tuấn/TTXVN
Những cơ chế, chính sách và giải pháp này là rất kịp thời để khắc phục những “tổn thương” do dịch bệnh, góp phần chia sẻ những khó khăn trong đời sống và bảo vệ sức khỏe cho người dân; đồng thời, giúp đỡ doanh nghiệp, người lao động ổn định cuộc sống, duy trì hoạt động và giữ nhịp tăng trưởng. Song, dịch bệnh diễn biến ngày càng phức tạp do biến chủng mới có tốc độ lây lan nhanh khiến các doanh nghiệp vốn đã bị tổn thương lại càng trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
Trước thực tế ấy, các chuyên gia và nhiều doanh nghiệp trong nước đều có chung nhận định, Nhà nước cần sớm có các chính sách, giải pháp nhanh và mạnh hơn nữa để kịp thời tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn của doanh nghiệp, tiếp sức cho doanh nghiệp ổn định, duy trì sản xuất kinh doanh và đảm bảo việc làm cho người lao động.
Ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa thành phố Hà Nội (Hanoisme) cho biết, hầu hết các doanh nghiệp đều đang đối mặt với những thách thức do không tiêu thụ được sản phẩm đầu ra vì bị ách tắc ở khâu lưu thông, vận chuyển; thiếu nguyên vật liệu đầu vào và giá cả nguyên liệu đầu vào phục vụ sản xuất tăng cao. Thêm nữa, lại không tiếp cận được nguồn vốn ngân hàng và phát sinh các chi phí trong quá trình thực hiện chống dịch nên khó có thể đảm bảo lâu dài nguồn thu nhập cho người lao động. Việc duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp cũng không đơn giản vì tiền thuê đất vẫn rất cao và thay đổi liên tục cũng ảnh hưởng không nhỏ tới tâm lý và hoạt động của nhiều doanh nghiệp.
Mặc dù các gói hỗ trợ và chính sách nhanh chóng được Chính phủ đưa ra, nhưng trên thực tế doanh nghiệp vẫn khó tiếp cận như các chính sách tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn vay với lãi suất 0% để trả lương cho người lao động. Đây là chính sách khó tiếp cận nhất theo phản hồi từ các doanh nghiệp. Trong khi đó, các văn bản sửa đổi và hướng dẫn chỉ mở rộng đối tượng chứ không thay đổi điều kiện bảo đảm để nhận được hỗ trợ.
“Đa số các doanh nghiệp đều đánh giá những chính sách hỗ trợ của Chính phủ được ban hành là cần thiết và hữu ích, nhưng còn nhiều dư địa để cải thiện tính hiệu quả. Mặc dù các gói chính sách về tài khóa được triển khai khá nhanh và áp dụng ngay, song quy mô của các gói hỗ trợ còn khiêm tốn. Ngay như chính sách giãn thuế cũng vậy, giãn thời hạn xong trước sau thì doanh nghiệp vẫn phải nộp…”, ông Mạc Quốc Anh nói.
Video đang HOT
Do vậy, Hanoisme kiến nghị Chính phủ cho giảm thuế đất hàng năm phải nộp của năm 2021 để bù đắp cho doanh nghiệp những tháng phải ngừng sản xuất kinh doanh của năm 2020 – 2021; đồng thời, cải thiên môi trường đầu tư kinh doanh, nhất là trong lĩnh vực đất đai, mặt bằng sản xuất để tạo cơ hội cho doanh nghiệp có điều kiên tăng quy mô hoạt động; tiếp tục thực hiện chính sách cơ cấu nợ vay, giãn nợ vay đối với khoản nợ phát sinh trong năm 2020 – 2021 và không chuyển nhóm nợ cho đến hết 31/12/2021. Cùng với đó, thực hiện các giải pháp xúc tiến thương mại, thúc đẩy thị trường hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp…
Liên quan tới chính sách thuế, TS Lê Duy Bình, chuyên gia kinh tế, Giám đốc điều hành Economica Vietnam cho rằng, chính sách hỗ trợ giảm thuế nên phân theo từng vùng cụ thể. Đối với các hộ kinh doanh ở vùng dịch, gần như các hoạt động bị đóng băng, không có doanh thu để nộp thuế, có thể miễn 100% cho họ. Những hộ kinh doanh không ở vùng dịch cũng chịu tác động chung của dịch bệnh thì có thể miễn 50%. Sự hỗ trợ này sẽ giúp các hộ kinh doanh có động lực phục hồi kinh doanh, ít nhất là sau thời gian giãn cách. Tuy nhiên, mọi chính sách đều cần nhanh chóng triển khai thì mới có ý nghĩa. Thêm nữa, các tiêu chí đặt ra để nhận hỗ trợ của các hộ kinh doanh còn khó đáp ứng và nếu đáp ứng được thì họ không phải là hộ khó khăn. Nếu các tiêu chí về miễn giảm thuế, phí quá chặt chẽ sẽ là vướng mắc lớn với các hộ kinh doanh cá thể, dẫn đến khó giải quyết chính sách, dù đó là chính sách hỗ trợ hay “giải cứu”.
Ông Đoàn Văn Dũng, Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ Vận tải Thanh Sơn, cho biết, do ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, đơn vị đã phải cắt giảm, điều chuyển lao động, cho lao động nghỉ việc và chậm lương… khiến tình trạng khó khăn kéo dài. Vì thế, ngay sau khi được tuyên truyền, hợp tác xã đã làm hồ sơ để vay vốn trả lương cho người lao động ngừng việc, đảm bảo cuộc sống cho người lao động, tạm thời ổn định kinh doanh. Vốn vay này là nguồn động viên kịp thời cho doanh nghiệp trong bối cảnh dịch bệnh khó khăn hiện nay. Tuy nhiên, về lâu dài, để hỗ trợ và tạo điều kiện cho doanh nghiệp đẩy mạnh hoạt động, kinh doanh lâu dài, mong Chính phủ và các cấp, ngành tiếp tục triển khai mạnh mẽ hơn các giải pháp phòng chống, dịch; đồng thời, phân bổ hiệu quả nguồn vaccine phòng COVID-19 để người lao động trong lĩnh vực vận tải, giao nhận, du lịch, nhà hàng, khách sạn, siêu thị… yên tâm công tác.
TP Hồ Chí Minh ưu tiên chống dịch, nhưng không quên doanh nghiệp
Gần 2 tháng thực hiện giãn cách xã hội theo các cấp độ khác nhau và cùng với việc thực hiện "3 tại chỗ" đang khiến cho cộng đồng doanh nghiệp trên địa bàn TP Hồ Chí Minh đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức.
Dù mục tiêu chống dịch được đặt lên hàng đầu, song các chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp vẫn đang được các ngành chức năng tập trung triển khai, nhằm tiếp sức cho doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn này.
Doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh nỗ lực "cắm chốt" duy trì sản xuất tại chỗ. Ảnh: TTXVN
Áp lực chi phí tăng cao
Theo ông Phan Văn Mãi, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP Hồ Chí Minh, trong thời gian qua, các tỉnh thành phố phải vừa tập trung phòng chống dịch, nhưng cũng phải đảm bảo mục tiêu kép là phát triển kinh tế. Tuy nhiên, đối với TP Hồ Chí Minh, tình hình dịch bệnh diễn biến rất phức tạp, việc phòng chống dịch hiện là nhiệm vụ ưu tiên số 1. Mục tiêu đảm bảo sức khỏe, an toàn tính mạng của người dân đang được đặt lên trên hết. Do đó, việc duy trì sản xuất tối thiểu phải đảm bảo nguyên tắc, nơi nào an toàn mới được tổ chức sản xuất.
Theo đó, kể từ ngày 15/7, các doanh nghiệp muốn duy trì sản xuất, bắt buộc phải đảm bảo điều kiện "3 tại chỗ" và "một cung đường hai địa điểm". Để tránh đứt gãy chuỗi cung ứng cũng như đảm bảo thực hiện hợp đồng, uy tín khách hàng, nhiều doanh nghiệp trên địa bàn đang nỗ lực duy trì sản xuất, đảm bảo các yêu cầu "3 tại chỗ" theo quy định phòng dịch.
Tuy nhiên, thực tế ghi nhận tại các doanh nghiệp cho thấy, việc áp dụng "3 tại chỗ" cũng khiến khó khăn của doanh nghiệp gia tăng, nhất là chi phí của doanh nghiệp bị đội lên rất lớn. Các doanh nghiệp thực hiện "3 tại chỗ" phải tự bỏ tiền để xét nghiệm cho công nhân, nhân viên định kỳ 7 ngày/lần. Đồng thời, doanh nghiệp phải chi trả rất nhiều tiền để trang bị các thiết bị, vật dụng phục vụ nhu cầu ăn ở, sinh hoạt tại chỗ cho công nhân. Trong khi đó, dòng tiền của nhiều doanh nghiệp bị gián đoạn do doanh nghiệp nằm trong khu vực bị phong tỏa, đứt gãy chuỗi cung ứng hoặc đối tác thanh toán chậm...
Theo ông Phạm Văn Việt, Tổng giám đốc Công ty TNHH Việt Thắng Jean, Phó Chủ tịch Hội Dệt may Thêu đan TP Hồ Chí Minh, do đặc thù là ngành có số lượng lao động đông nên rất khó bố trí sản xuất "3 tại chỗ". Hiện chỉ có khoảng từ 10 - 15% số doanh nghiệp ngành dệt may đang nỗ lực duy trì sản xuất, với công suất hoạt động từ 35 - 40%.
Việc gián đoạn sản xuất khiến đầu ra và dòng tiền của các doanh nghiệp dệt may bị ảnh hưởng rất nặng nề. Một số doanh nghiệp không có nguồn tiền để tạm ứng trả lương cho công nhân trước khi có hỗ trợ của Nhà nước. Trong khi, nhiều hợp đồng thư tín dụng (L/C) với đối tác nước ngoài đến hạn phải thanh toán. Đó là chưa kể, nhiều chi phí phát sinh trong quá trình phòng chống dịch như xét nghiệm, bố trí vật dụng, thiết bị cần thiết để duy trì "3 tại chỗ"... không phải là con số nhỏ.
Ông Nguyễn Đặng Hiến, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất thương mại Tân Quang Minh cũng cho biết, bên cạnh yếu tố tâm lý của người lao động, việc áp dụng "3 tại chỗ" khiến chi phí sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp đội lên cao. Những điều này khiến doanh nghiệp khó có thể duy trì kéo dài việc sản xuất "3 tại chỗ".
Trong một khảo sát gần đây của Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh cho thấy, 86% số doanh nghiệp tham gia khảo sát đang phải chịu ảnh hưởng rất nặng nề của dịch bệnh COVID-19, do phải thực hiện cách ly, giãn cách xã hội. Các doanh nghiệp cũng đang gặp nhiều khó khăn do phải thực hiện các biện pháp chống dịch, tiếp cận thị trường, nguồn nguyên liệu... Đặc biệt, thiếu vốn kinh doanh vẫn là vấn đề "đau đầu" tại nhiều doanh nghiệp.
Tiếp sức cho doanh nghiệp
Trước những khó khăn hiện hữu của cộng đồng doanh nghiệp, hoạt động hỗ trợ cho doanh nghiệp vẫn đang được chính quyền thành phố tập trung triển khai, nhằm kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, tránh đứt gãy chuỗi cung ứng.
Tại Ngân hàng Chính sách Xã hội chi nhánh TP Hồ Chí Minh, hiện đơn vị này đã nhận hồ sơ đối với doanh nghiệp muốn vay vốn để trả lương cho lao động ngưng việc hoặc trả lương khi phục hồi sản xuất theo gói hỗ trợ 26.000 tỷ đồng trong Nghị quyết 68/NQ-CP của Chính phủ về một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch COVID-19.
Theo ông Trần Văn Tiên, Giám đốc Ngân hàng Chính sách Xã hội chi nhánh TP Hồ Chí Minh, điểm mới đáng lưu ý trong chính sách hỗ trợ lao động lần này, đó là cho phép doanh nghiệp vay vốn trả lương lao động khi phục hồi sản xuất kinh doanh, trong khi trước đó chỉ cho doanh nghiệp vay trả lương lao động ngưng việc.
Cụ thể, việc cho vay trả lương khi phục hồi sản xuất kinh doanh có hai dạng vay. Đó là, doanh nghiệp phải tạm dừng hoạt động theo yêu cầu của cơ quan chức năng để phòng chống dịch; và các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực vận tải, hàng không, du lịch, dịch vụ lưu trú và đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài. Riêng nhóm đối tượng thứ 2, các doanh nghiệp không cần có yêu cầu ngừng việc, chỉ cần có nhu cầu vay vốn phục hồi sản xuất kinh doanh và đủ điều kiện thì được phép cho vay.
"Các doanh nghiệp hưởng ưu đãi sẽ được vay vốn với lãi suất 0% mà không cần tài sản thế chấp. Thời hạn vay vốn không quá 12 tháng, mức vay bằng mức lương tối thiểu vùng cho một lao động và một lao động không được vay quá 3 tháng. Trong bối cảnh hiện nay, đây là một chính sách hỗ trợ rất lớn và thiết thực giúp doanh nghiệp và người lao động vượt qua giai đoạn khó khăn này", ông Trần Văn Tiên cho biết.
Với điều kiện cho vay "dễ thở" hơn, đại diện Ngân hàng Chính sách Xã hội chi nhánh TP Hồ Chí Minh cho biết, chỉ sau hơn một tuần khởi động, đến ngày 19/7, đơn vị đã hướng dẫn hồ sơ cho 8 doanh nghiệp vay để trả lương cho hơn 3.000 lao động với số tiền đề nghị vay 13 tỷ đồng.
Một chính sách hỗ trợ khác cũng được nhiều doanh nghiệp đặc biệt quan tâm trong đợt này, đó là chính sách gia hạn thuế và tiền thuê đất theo Nghị định 41/2020/NĐ-CP gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất; và Nghị định 52/2021/NĐ-CP gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2021.
Theo Cục Thuế TP Hồ Chí Minh, tính đến đầu tháng 7, tổng số doanh nghiệp xin gia hạn và được chấp nhận là 58.282 doanh nghiệp cùng 17.453 hộ kinh doanh và cá nhân, với tổng số tiền là 14.520 tỷ đồng.
Bên cạnh các chính sách trên, ngành ngân hàng thành phố cũng đang tập trung triển khai và tháo gỡ các khó khăn hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận với nguồn vốn ưu đãi hơn.
Theo ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP Hồ Chí Minh, hiện ngành ngân hàng đang tập trung thực hiện các giải pháp nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng và giảm lãi suất cho vay đối với doanh nghiệp và người dân trên địa bàn; trong đó, nhiệm vụ trọng tâm của ngành là triển khai đạt hiệu quả cao nhất Thông tư 03/2021/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 01/2020 ngày 13/3/2020 về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.
Song song đó, đại diện Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP Hồ Chí Minh cho biết, ngành ngân hàng sẽ đưa ra nhiều giải pháp thực thi để các doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng thuận lợi, dễ dàng, nhất là các doanh nghiệp không có tài sản thế chấp. Đồng thời, giám sát chặt chẽ việc đồng thuận giảm lãi suất cho vay giữa Hiệp hội Ngân hàng và các ngân hàng thương mại vừa được ký kết, đảm bảo sự đồng thuận này đi vào cuộc sống và hỗ trợ doanh nghiệp một cách thiết thực nhất.
Hiện tổng dư nợ hỗ trợ cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh theo Thông tư 01/2020/TT-NHNN và Thông tư 03/2021/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước trên địa bàn TP Hồ Chí Minh đạt gần 1,2 triệu tỷ đồng với gần 400.000 khách hàng. Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP Hồ Chí Minh cũng đã tiếp nhận và xử lý 778 trong số 790 trường hợp khó khăn của doanh nghiệp được gửi về từ các sở ngành. Đồng thời, hỗ trợ cho doanh nghiệp trên địa bàn thông qua tổ chức triển khai thực hiện chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp với dư nợ 107.315 tỷ đồng cho 12.357 khách hàng...
Theo các chuyên gia, vấn đề quan trọng hàng đầu hiện nay vẫn phải là tiếp tục phòng chống và kiểm soát dịch COVID-19 hiệu quả cùng với việc đẩy nhanh tiến trình tiêm chủng vaccine toàn dân. Bởi làm tốt điều này cũng chính là góp phần quyết định ổn định kinh tế - xã hội và thúc đẩy phục hồi, phát triển kinh tế.
Bên cạnh đó, trước tình hình dịch kéo dài, các chính sách hỗ trợ cần được đẩy nhanh tiến độ thực hiện hơn nữa để kịp thời hỗ trợ doanh nghiệp ổn định dòng tiền, duy trì sản xuất kinh doanh tối thiểu. Từ đó, góp phần tránh đổ vỡ chuỗi cung ứng, ổn định sinh kế lâu dài cho người dân, doanh nghiệp.
Làm gì để khắc phục đứt gãy chuỗi cung ứng? Đã có trên 20 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương buộc phải thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ do diễn biến phức tạp của dịch COVID-19. Điều này đã ảnh hưởng nặng nề tới toàn bộ nền kinh tế và gây ngưng trệ mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của cộng đồng...