Tăng giám sát doanh nghiệp phát hành trái phiếu lãi suất cao

Bộ Tài chính cho biết đã cung cấp thông tin về một số doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu với khối lượng lớn, lãi suất cao để NHNN phối hợp quản lý, giám sát.

Đây là thông tin được ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó vụ trưởng Vụ Tài chính ngân hàng và các tổ chức tín dụng (thuộc Bộ Tài chính) chia sẻ mới đây.

Cụ thể, ông Dương cho biết trái phiếu doanh nghiệp những năm gần đây trở thành kênh huy động vốn quan trọng của các doanh nghiệp. Điều này cho thấy sự dịch chuyển vốn từ kênh tín dụng ngân hàng sang kênh trái phiếu theo đúng định hướng của Chính phủ, giảm áp lực cung ứng vốn cho ngân hàng.

Tính đến cuối tháng 7, quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong nước tương đương 11,2% GDP năm 2019. Mức này vẫn thấp hơn nhiều so với một số quốc gia khác trong khu vực, tuy nhiên sự phát triển nhanh của kênh huy động vốn này cũng đặt ra một số rủi ro với thị trường.

Cụ thể, các doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp bất động sản đẩy mạnh huy động vốn trái phiếu để thu xếp vốn kinh doanh, đầu tư, phát triển dự án. Nếu gặp khó khăn, doanh nghiệp sẽ không trả được nợ gốc, lãi trái phiếu gây bất ổn cho thị trường.

“Nhà đầu tư trái phiếu không phân tích, đánh giá rủi ro, đầu tư chỉ vì lãi suất cao sẽ có rủi ro mất vốn khi doanh nghiệp không thực hiện được nghĩa vụ thanh toán gốc, lãi”, ông Dương nhấn mạnh.

Ngoài ra, các tổ chức phân phối, bảo lãnh phát hành (các ngân hàng, công ty chứng khoán…) có rủi ro không thực hiện được các nghĩa vụ, cam kết với nhà đầu tư.

Vị Phó vụ trưởng cho rằng hiện tượng một số doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng lẻ với khối lượng gấp nhiều lần vốn chủ sở hữu, doanh nghiệp bất động sản đẩy lãi suất cao để thu hút nhà đầu tư tiềm ẩn rất nhiều rủi ro.

Trường hợp sản xuất kinh doanh tốt, thị trường bất động sản diễn biến thuận lợi, doanh nghiệp có thể thực hiện nghĩa vụ đối với nhà đầu tư khi sở hữu trái phiếu. Tuy nhiên, với doanh nghiệp quy mô nhỏ khi gặp khó khăn sẽ gặp rủi ro rất lớn vì quy mô năng lực tài chính hạn chế, không thể trang trải được khoản nợ lớn đã phát hành.

Riêng với doanh nghiệp bất động sản, bên cạnh vay nợ trái phiếu thì các doanh nghiệp này còn vay ngân hàng.

Doanh nghiệp bất động sản là nhóm phát hành trái phiếu nhiều nhất tháng 8 vừa qua. Ảnh: Lê Quân.

“Nếu cứ đẩy lãi suất lên cao để huy động trái phiếu với khối lượng lớn, khi thị trường bất động sản gặp khó thì bản thân doanh nghiệp cũng chịu rủi ro rất lớn, cũng như tổ chức tín dụng và nhà đầu tư trái phiếu”, ông nói.

Trước hiện tượng một số doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu với khối lượng lớn, lãi suất cao, ông Dương cho biết Bộ Tài chính đã cung cấp thông tin để NHNN phối hợp quản lý, giám sát việc cấp tín dụng cho lĩnh vực bất động sản.

Trong thời gian này, Ủy ban Chứng khoán và các đơn vị liên quan của Bộ Tài chính cũng tăng cường quản lý việc phát hành, đầu tư và cung cấp dịch vụ liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp.

Đặc biệt, thời gian tới sẽ thành lập các đoàn kiểm tra liên Bộ để thanh tra tình hình phát hành, cung cấp dịch vụ, đầu tư, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp.

Theo Phó vụ trưởng Vụ Tài chính ngân hàng và các tổ chức tín dụng, Luật Chứng khoán 2019 và Luật Doanh nghiệp năm 2020 có hiệu lực từ ngày 1/1/2021 sẽ là khuôn khổ pháp lý dài hạn cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Hiện tại, Bộ Tài chính đang xây dựng các Nghị định và Thông tư hướng dẫn phát hành và giao dịch.

Trong khi trái phiếu doanh nghiệp phát hành ra công chúng sẽ gắn với xếp hạng tín nhiệm, trái phiếu riêng lẻ chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mới được tham gia mua và giao dịch.