Tại sao tàu ngầm hạt nhân 3 tỷ USD của Mỹ lại có thể va vào núi ngầm?
Một số người gọi tàu ngầm hạt nhân USS Connecticut là chiếc ô tô thể thao xa hoa của thế giới tàu ngầm.
Đây là một tài sản trị giá 3 tỷ USD của quân đội Mỹ mà những trang thiết bị điện tử tối tân trên tàu được lắp ráp mà không cần bận tâm tới giá cả.
Theo kênh CNN, nhưng dù giá cao và công nghệ tinh vi, tàu ngầm hạt nhân lớp Seawolf này của Hải quân Mỹ vẫn va phải núi ngầm ở Thái Bình Dương ngày 2/10 ở Biển Đông. Tàu phải trở về đảo Guam để đán.h giá thiệt hại.
Hải quân Mỹ chỉ thông báo tàu va phải núi ngầm dưới biển mà không công bố chi tiết thiệt hại hoặc thời gian tạm ngừng hoạt động để sửa chữa.
Rủi ro khi vận hành tàu ngầm
Thành viên thủy thủ đoàn tại phòng điều khiển tàu ngầm tấ.n côn.g lớp Seawolf USS Jimmy Carter năm 2005. Ảnh: AP
Trong thông báo sa thải ba người liên quan sự cố trên ngày 4/11, Hải quân Mỹ đã cho biết một số thông tin có thể dẫn tới sự cố. Hạm trưởng tàu USS Connecticut bị cách chức do gây mất niềm tin. Phó Đô đốc Karl Thomas, chỉ huy Hạm đội 7, xác định rằng lẽ ra có thể ngăn chặn được sự cố nếu ban chỉ huy tàu ngầm đán.h giá tình hình hợp lý, ra quyết định và tuân thủ quy trình một cách thận trọng theo yêu cầu khi lập kế hoạch điều hướng, quản lý rủi ro và điều hành nhóm quan sát.
Môi trường dưới biển đầy hiểm nguy mà chỉ một lỗi nhỏ có thể gây ra hậu quả lớn. Thomas Shugart, người có 11 năm kinh nghiệm trên tàu ngầm Mỹ và từng chỉ huy một tàu ngầm tấ.n côn.g, cho biết: “Vận hành tàu ngầm khó, thực sự khó. Không phải lúc nào mọi thứ đều suôn sẻ”.
Tàu mặt nước hay tàu ngầm hoạt động sâu vừa phải có thể dựa vào vệ tinh định vị toàn cầu để giúp thủy thủ biết vị trí rất chính xác. Nhưng ở sâu dưới biển không có hệ thống định vị mà các thủy thủ phải dùng la bàn và biểu đồ.
Video đang HOT
Để vẽ biểu đồ chính xác (độ phân giải 100m) dưới đáy biển, người ta điều các tàu mặt nước ra khu vực cần vẽ biểu đồ và dội sóng âm thanh xuống đáy biển. Đây là phương pháp sonar đa tia. Tuy nhiên, quy trình này tốn kém và mất thời gian, khiến có tới 80% lòng biển chưa được vẽ bản đồ.
Ở khu vực Biển Đông nhiều tàu thuyền hoạt động, chưa đầy 50% diện tích đáy biển được lập biểu đồ. Do đó, ông David Sandwell, Giáo sư địa lý tại Viện Đại dương học Scripps ở California, nhận định: “Không ngạc nhiên khi tàu có thể va vào thứ gì đó”.
Tàu ngầm tấ.n côn.g USS San Francisco hư hỏng sau khi mắc cạn ngày 8/1/2005. Ảnh: Getty Images
Hải quân Mỹ chưa nói chính xác vị trí tàu USS Connecticut va vào núi ngầm. Về mặt chính thức, Hải quân Mỹ cho biết họ đang ở vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương, nhưng giới chức quốc phòng Mỹ từng nói vụ việc xảy ra ở Biển Đông.
Theo ông Sandwell, có thể có 27 vị trí mà tàu có thể va vào đá ngầm chưa được đán.h dấu trên biểu đồ của Hải quân Mỹ. Những vị trí này là nơi sâu chưa tới 400m. Tàu USS Connecticut có thể lặn ở độ sâu tối đa 243m, dù một số chuyên gia cho rằng độ sâu có thể gấp đôi.
Tàu ngầm luôn có hệ thống sonar (sóng âm phản xạ dưới nước) riêng, nhưng nếu dùng thì lại không thể tàng hình. Các tín hiệu sonar này tiết lộ vị trí của tàu ngầm cho lực lượng đối lập. Nếu bật hệ thống sonar, nó hoạt động rất ồn.
Điểm đặc biệt của USS Connecticut
USS Connecticut là một trong ba tàu ngầm lớp Seawolf trong hạm đội của Hải quân Mỹ. Tàu ngầm này nặng 9.300 tấn, dài hơn 107m, hoạt động từ năm 1998 và có 140 thủy thủ vận hành. Tàu hoạt động bằng lò phản ứng hạt nhân, giúp tàu chạy nhanh và êm hơn. Năng lượng hạt nhân giúp tàu ngầm có thể ở ngoài biển và lặn bao lâu tùy thủ thủy đoàn.
Tàu USS Connecticut ở Groton, Connecticut ngày 11/12/1998. Ảnh: AP
Hải quân Mỹ không công bố chi tiết chính xác về khả năng của tàu ngầm USS Connecticut nhưng các chuyên gia cho biết tàu ngầm lớp Seawolf là ngoại lệ. Đây là tàu có năng lực dưới nước tân tiến nhất, đặc biệt chạy êm, nhanh, trang bị vũ khí tốt, cảm biến tân tiến. Tàu có thể chạy với tốc độ từ 46,3km/h, nhanh hơn tàu chở container hoặc tàu hàng bình thường trên mặt biển và nhanh gần như tàu khu trục lớp Arleigh Burke của Hải quân Mỹ.
USS Connecticut còn lớn hơn tàu ngầm tấ.n côn.g mới nhất lớp Virginia nên tàu có thể mang theo nhiều vũ khí hơn các tàu ngầm tấ.n côn.g khác. Trong số vũ khí có tới 50 quả ngư lôi, cũng như tên lửa hành trình Tomahawk.
Mặc dù tàu ngầm này đã hơn 20 tuổ.i nhưng công nghệ vẫn hiện đại, được cập nhật hệ thống trong suốt thời gian phục vụ.
Mặc dù Hải quân Mỹ không cho biết thông tin về nhiệm vụ của các tàu ngầm nhưng ba tàu lớp Seawolf là tài sản thu thập thông tin tình báo quan trọng. Nhà sản xuất General Dynamics Electric Boat cho biết trên trang web: Thiết kế mạnh mẽ của tàu lớp Seawolf cho phép các tàu ngầm này thực hiện một loạt nhiệm vụ quân sự quan trọng, từ nhiệm vụ dưới lớp băng Bắc Cực cho tới khu vực ven biển bất kỳ nơi nào trên thế giới. Nhiệm vụ của tàu gồm giám sát, thu thập thông tin tình báo, tấ.n côn.g tên lửa hành trình, chống ngầm, chống tàu mặt nước, tham gia chiến tranh đặc biệt…
Chuyên gia nói gì về sự cố tàu ngầm Mỹ đâ.m phải "núi ngầm" ở Biển Đông?
Giới chuyên gia nhận định có nhiều nguyên nhân có thể khiến tàu ngầm năng lượng hạt nhân USS Connecticut đâ.m phải núi ngầm ở Biển Đông, nhưng khả năng xảy ra các sự cố như vậy là khá hiếm.
Tàu ngầm hạt nhân USS Connecticut của Hải quân Mỹ (Ảnh: USN).
Đầu tháng trước, tàu USS Connecticut đã gặp sự cố ở Biển Đông, khiến nó bị hư hại phần mũi và hơn 10 thủy thủ bị thương. Hải quân Mỹ hồi đầu tuần này công bố kết luận cho thấy, cuộc điều tra xác định USS Connecticut đã "đâm vào một núi ngầm chưa được đưa vào bản đồ khi hoạt động ở vùng biển quốc tế ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương".
Đây là một trong những tàu ngầm uy lực nhất có trong biên chế của hải quân Mỹ với chi phí quy đổi theo tỷ giá hiện tại có thể lên tới 8 tỷ USD. Câu hỏi được đặt ra là điều gì đã xảy ra khiến chiếc tàu hiện đại, được trang bị hàng loạt thiết bị tiên tiến lại b.ị đâ.m phải núi ngầm.
"Sự cố như vậy rất hiếm khi xảy ra. Để thực hiện một nhiệm vụ, hải quân sẽ phải lên kế hoạch rất cẩn thận", Bryan Clark, cựu sĩ quan hải quân Mỹ, chuyên gia quốc phòng tại viện Hudson, nói với Business Insider.
"Cần có sự chuẩn bị cẩn thận để vạch ra bản đồ đáy biển phiên bản tốt nhất có thể ở khu vực tàu di chuyển, với các thông số như liệu tàu sẽ vận hành ở độ sâu thế nào, rủi ro nào có thể xảy ra với những vật chưa được vẽ vào bản đồ, liệu có núi ngầm hay vật lạ nào hay không, và cách để tránh những khu vực có thể gây nguy hiểm thế nào", ông Clark cho biết.
Tuy nhiên, rủi ro đôi lúc có thể xảy tới, ví dụ như đội vận hành quyết định thay đổi kế hoạch hoạt động di chuyển của tàu, hoặc các bản đồ không có chất lượng đủ tốt để sử dụng, hoặc thỉnh thoảng là do sai sót của thủy thủ đoàn. Những yếu tố này có thể dẫn tới các sự cố, mà vụ việc của USS Connecticut là một ví dụ.
Biển Đông được xem là một khu vực hoạt động thách thức với tàu ngầm vì nó khá nông, làm ảnh hưởng tới độ sâu tàu ngầm có thể hoạt động một cách an toàn mà không có nguy cơ bị đối thủ phát hiện hoặc đâ.m vào thứ gì đó.
Ngoài ra, ông Clark cho rằng, các bản đồ ở đáy Biển Đông mà Mỹ sở hữu có thể không chi tiết như những gì họ mong muốn.
Tàu ngầm thường được trang bị thiết bị sóng âm phản xạ (sonar) chủ động, giúp cảnh báo mối đ.e dọ.a tiềm tàng và USS Connecticut không phải ngoại lệ. Nhưng nếu tàu ngầm này muốn hoạt động im lặng và không bị phát hiện ra, nó cần phải lặn sâu hơn xuống đáy biển và không sử dụng sonar chủ động.
Vì vậy, trong tình huống này, tàu ngầm của Mỹ có thể vừa không được sử dụng sonar hiện đại, vừa không có bản đồ đủ chi tiết để biết trước được họ sẽ phải đối mặt với mối đ.e dọ.a nào.
Các tàu ngầm cũng có sonar bị động, nhưng thiết bị này chỉ phát hiện được các vật thể tạo ra âm thanh. "Nếu xuất hiện vật thể nào phía trước đường mà tàu di chuyển và không phát ra bất cứ âm thanh nào, như núi ngầm, bạn có thể sẽ không biết được nó là gì cho tới khi đâ.m phải nó", ông Clark giải thích.
Chuyên gia này cho biết, có những thách thức mà tàu ngầm luôn phải đối mặt dù nó có hiện đại và tiên tiến cỡ nào. Các tàu ngầm thường cố gắng tránh mối nguy hiểm bằng cách chìm xuống nông hơn, nhưng trong một số nhiệm vụ, nó đòi hỏi cần phải chìm xuống sâu.
Trường hợp này khá đúng với USS Connecticut, vì nó vốn là tàu ngầm chuyên thực hiện các nhiệm vụ tác chiến đặc biệt của hải quân Mỹ, nên việc nó phải hoạt động âm thầm hết sức có thể dường như đã khiến nó dễ gặp rủi ro hơn.
Hình ảnh đầu tiên về tàu ngầm Mỹ sau vụ va chạm bí ẩn ở Biển Đông Hình ảnh vệ tinh mà trang The War Zone công bố cho thấy tàu ngầm Mỹ USS Connecticut đang đậu ở bến tàu tại đảo Guam. Đây là hình ảnh công khai đầu tiên của tàu ngầm hạt nhân này từ khi đâ.m phải vật thể bí ẩn ở Biển Đông. Ảnh vệ tinh chụp tàu ngầm USS Connecticut tại Guam. Ảnh: The...