Tài chính tiêu dùng tìm hướng phát triển mới
Hoạt động cho vay tiêu dùng sẽ hồi phục trở lại từ tháng 5/2020, tiềm năng dài hạn của thị trường cũng được dự báo rất khả quan. Song bối cảnh kinh tế và thói quen của người tiêu dùng đang dần thay đổi, đòi hỏi các công ty tài chính tiêu dùng cũng phải chuyển đổi mạnh mẽ.
Đẩy mạnh tái cơ cấu, chuyển đổi số là đòi hỏi thiết yếu với các công ty tài chính thời điểm hiện nay.
Thị trường dần hồi phục, tiềm năng còn rất lớn
Phát biểu tại Tọa đàm Tái khởi động nền kinh tế – Cơ hội cho tài chính tiêu dùng do Báo Đầu tư tổ chức vừa qua, bà Trần Thanh Nữ Tường Vy, Phó tổng giám đốc Công ty tài chính SHB (SHB Finance) cho rằng, dịch Covid-19 tác động mạnh đến lĩnh vực cho vay tiêu dùng, nhất là các doanh nghiệp mới thành lập. Tuy nhiên, nhu cầu vay vốn tiêu dùng sẽ tăng trở lại từ tháng 5/2020 và tăng tốc vào những quý cuối năm.
Số liệu của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho thấy, tính đến tháng 3/2020, dư nợ tín dụng tiêu dùng của cả nước khoảng 1,7 triệu tỷ đồng, chiếm 20,44% tổng dư nợ cả nền kinh tế. Nếu bóc tách tín dụng vay mua nhà, sửa nhà, thì tín dụng tiêu dùng mới chiếm hơn 12% tổng dư nợ, thấp hơn nhiều nước trong khu vực. Trong 3 tháng đầu năm, tín dụng tiêu dùng chỉ tăng 0,26%, thấp hơn nhiều năm trước.
TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia ngân hàng cho rằng, nếu có biện pháp kích cầu trong nước, bao gồm cả tiêu dùng nội địa, thì khả năng lĩnh vực cho vay tiêu dùng sẽ tăng trưởng nhanh hơn. “Với Việt Nam, điều quan trọng số một là kiểm soát tốt dịch bệnh, từ đó khôi phục dần các hoạt động xã hội và nhu cầu vay vốn sẽ tự bật tăng lên. Trước mắt, Chính phủ cũng cần tiếp tục các biện pháp kích cầu như giải ngân gói an sinh 62.000 tỷ đồng, đẩy mạnh đầu tư công…”, TS. Lực nói.
Hiện tại, trong tổng dư nợ tín dụng tiêu dùng, dư nợ của các công ty tài chính chỉ chiếm 7,7%. Tuy nhiên, khối công ty này có sản phẩm – dịch vụ tài chính tiêu dùng tương đối đa dạng, bao phủ phần lớn nhu cầu tiêu dùng, từ cho vay tiền mặt, cho vay mua đồ gia dụng, thiết bị điện tử, cho vay mua xe máy đến cho vay mua thẻ tập thể dục, học ngoại ngữ, tiệc cưới, hay du lịch, thậm chí phát hành thẻ tín dụng…
Chuyển đổi là đòi hỏi thiết yếu
Mặc dù dư địa thị trường còn rất lớn, song khó khăn trước mắt của các công ty tài chính tiêu dùng không nhỏ. Chính vì vậy, đẩy mạnh tái cơ cấu, chuyển đổi số là đòi hỏi thiết yếu với các công ty tài chính thời điểm hiện nay.
Video đang HOT
Bà Tường Vy khẳng định, hậu Covid-19 sẽ mở ra nhiều định hướng mới trong phát triển kinh doanh của các công ty tài chính. Dịch bệnh cũng là dịp để các công ty mới cấu trúc lại mô hình hoạt động kinh doanh phù hợp và nhanh chóng ứng dụng công nghệ số để tiết giảm chi phí và đáp ứng xu hướng cho vay tiêu dùng mới.
“Ngay từ năm đầu hoạt động, SHB Finance đã xây dựng tương đối hoàn chỉnh bộ máy vận hành khung khá vững và hoạt động đúng định hướng của SHB đề ra. Trong giai đoạn dịch bệnh, Công ty luôn bám sát thông tin thị trường, phân tích và tìm giải pháp tốt nhất cho các kịch bản, với mục tiêu hoạt động an toàn trong thời gian dịch bệnh hơn là tìm kiếm lợi nhuận. Sau khi ổn định để vượt qua giai đoạn dịch bệnh, doanh nghiệp sẽ đủ đề kháng để tăng tốc vào quý III – quý IV/2020″, bà Vy cho biết.
Trong khi đó, lãnh đạo một công ty tài chính lớn khẳng định, công ty không chủ trương đẩy mạnh cho vay trong bối cảnh hiện nay, thay vào đó là tập trung thu hồi nợ, tập trung vào khách hàng hiện hữu, nỗ lực tái cấu trúc và đẩy mạnh chuyển đổi số.
Theo các chuyên gia kinh tế, đã đến lúc, các công ty tài chính phải rà soát lại chiến lược kinh doanh để chuyển đổi cho phù hợp với thị trường, đặc biệt là chuyển đổi số. Thực tế, các mô hình cho vay trực tuyến, mô hình P2P xuất hiện rất nhiều thời gian qua cũng là những cảnh báo, buộc cho vay tiêu dùng phải phải chuyển đổi.
Các chuyên gia cho rằng, công nghệ phát triển mang lại cho các công ty tài chính nhiều cơ hội để mở rộng tệp khách hàng, tận dụng cơ sở dữ liệu để quản lý rủi ro khách hàng tốt hơn. Tuy nhiên, công nghệ cũng khiến thị trường cạnh tranh khốc liệt hơn.
Vì vậy, trong bối cảnh mới, các công ty tài chính tiêu dùng cần tăng cường nền tảng công nghệ phục vụ cho vay tiêu dùng, giảm chi phí, tăng sức cạnh tranh, hoạt động an toàn, hiệu quả hơn. Được biết, thời gian qua, rất nhiều công ty tài chính đã đẩy mạnh chuyển đổi theo hướng này.
“Chúng ta đang trong một xu thế quan trọng: kinh tế số, các mô hình kinh doanh số có đà phát triển cực mạnh sau đại dịch. Các công ty tài chính phải quan tâm hơn đến phát triển nền tảng công nghệ”, TS. Cấn Văn Lực khuyến cáo.
Kích hoạt tín dụng tiêu dùng hậu Covid-19: Tăng trưởng thận trọng, đón sóng phục hồi
Kích hoạt tài chính tiêu dùng là một trong những giải pháp góp phần thúc đẩy tiêu dùng nội địa, tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, công ty tài chính tiêu dùng vẫn giữ quan điểm phát triển thận trọng, giúp thị trường phát triển lành mạnh, bền vững.
Dư địa để phát triển tín dụng tiêu dùng ở Việt Nam vẫn còn khoảng 1,5-2 triệu tỷ đồng.
"Bão" Covid-19 bắt đầu lan đến tài chính tiêu dùng
Chưa có con số cụ thể, song ông Nguyễn Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước - NHNN) cho biết, 4 tháng đầu năm, tín dụng toàn hệ thống chỉ tăng 1,2%. Tăng trưởng tín dụng hầu hết các lĩnh vực đều yếu, gồm cả tín dụng tiêu dùng.
Báo cáo tài chính của nhiều công ty tài chính tiêu dùng cho thấy, tốc độ tăng trưởng tín dụng quý I/2020 của nhiều công ty vẫn khá khả quan so với bức tranh chung của ngành ngân hàng, song tốc độ tăng trưởng không cao như trước.
Cụ thể, HD SAISON cho biết, dư nợ 3 tháng đầu năm 2020 của Công ty tăng 4,9%, cao hơn kế hoạch đề ra. Bóc tách báo cáo tài chính riêng lẻ và hợp nhất của MBBank cho thấy, dư nợ cho vay tiêu dùng của Mcredit tính đến cuối quý I/2020 là trên 10.000 tỷ đồng, tăng mạnh so với dư nợ gần 9.000 tỷ đồng cuối năm ngoái.
Công ty tài chính chiếm thị phần lớn nhất trên thị trường tài chính tiêu dùng là FE Credit tiếp tục tăng trưởng về cả dư nợ lẫn số lượng khách hàng mới. Tính đến cuối tháng 3/2020, dư nợ cho vay của Công ty đạt gần 61.600 tỷ đồng, tăng 16% so với quý I/2019; lợi nhuận trước thuế đạt 918 tỷ đồng, tăng 20% so với quý I/2019.
Đương nhiên, tác động của Covid-19 với công ty tài chính có thể rõ ràng hơn trong những quý tới, khi số lượng khách hàng không trả nợ đúng hạn tăng lên, trích lập dự phòng dâng cao. Các gói hỗ trợ người vay được thực hiện từ quý II/2020 cũng sẽ khiến thu nhập của các công ty bắt đầu hao hụt.
Mặc dù vậy, khả năng "vỡ nợ" tài chính tiêu dùng ở nước ta rất khó. Lý do là, các công ty tài chính tiêu dùng Việt Nam có sự hậu thuẫn về tài chính rất lớn từ ngân hàng mẹ và các cổ đông lớn nước ngoài. Thời gian qua, nhiều công ty tài chính đã nhanh nhạy chuyển đổi số, đẩy mạnh cho vay trực tuyến, phát triển thẻ tín dụng..., nên doanh số vẫn tiếp tục tăng trưởng trong mùa dịch. Ngoài ra, quản trị rủi ro của các công ty tài chính Việt Nam hiện khá tốt.
Số liệu cho thấy, trong quý I/2020, nợ xấu của khối công ty tài chính chưa có dấu hiệu tăng mạnh. Thậm chí, tại một số công ty, tỷ lệ nợ xấu có dấu hiệu giảm xuống. Đơn cử, tỷ lệ nợ xấu của FE Credit theo chuẩn Việt Nam vào cuối quý I/2020 là 4,4%, giảm so với mức 5,8% cùng kỳ năm 2019.
Dư địa rất lớn, nhưng thận trọng tăng trưởng
Ông Phạm Xuân Hòe, Phó viện trưởng Viện Chiến lược ngân hàng (NHNN) cho rằng, dù Covid-19 ảnh hưởng nhất định đến tài chính tiêu dùng nước ta, song dư địa tăng trưởng của thị trường còn rất lớn. Hiện dư nợ cho vay tiêu dùng mới chỉ chiếm khoảng 11,4% tổng dư nợ nền kinh tế, trong khi tại nhiều quốc gia, con số này là 40%. Như vậy, dư địa để phát triển tín dụng tiêu dùng ở nước ta vẫn còn khoảng 1,5-2 triệu tỷ đồng và còn tăng theo mức tăng của tổng tín dụng nền kinh tế.
Tín dụng tiêu dùng tăng trở lại góp phần thúc đẩy tiêu dùng nội địa, tăng trưởng kinh tế. Kinh tế phục hồi cũng là cơ hội để các công ty tài chính tiêu dùng lấy lại tốc độ tăng trưởng như những năm trước đây.
Thực tế, lĩnh vực cho vay tiêu dùng Việt Nam vẫn rất hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài. Thời gian qua, nhiều tập đoàn tài chính hùng mạnh đến từ Hàn Quốc, Nhật Bản... đang tìm mọi cách sở hữu công ty tài chính tiêu dùng của Việt Nam, như Shinhan Card, Lotte Card, Hyundai Card, Shinsei Bank...
Ngân hàng MSB đã đàm phán xong với đối tác và đang chờ NHNN chấp thuận hồ sơ chuyển nhượng một phần vốn điều lệ của Công ty Tài chính FCCOM cho Công ty TNHH Hyundai Card. Trước đó, SHB cũng cho biết, sẽ thoái vốn tại SHBFC cho đối tác chiến lược lớn nước ngoài.
Tiềm năng lớn cộng với nền kinh tế nước ta bắt đầu quay trở lại trạng thái bình thường mới sau Covid-19 đang mở ra triển vọng tích cực với hoạt động cho vay tiêu dùng. Tuy nhiên, trong bối cảnh dịch bệnh có nguy cơ quay lại bất cứ lúc nào, các công ty tài chính cho biết, sẽ thực hiện chiến lược tăng trưởng thận trọng.
Ông Kalidas Ghose, Tổng giám đốc FE Credit cho hay, trước mắt, Công ty sẽ tập trung vào khách hàng hiện hữu, thay vì thu hút khách hàng mới như giai đoạn trước. Đồng thời, với tăng trưởng thận trọng, Công ty đặt mục tiêu nỗ lực tái cấu trúc và đẩy mạnh chuyển đổi số.
Chiến lược trên của các doanh nghiệp, theo giới chuyên gia, là hợp lý. Việc tăng trưởng thận trọng, an toàn là yếu tố cốt lõi để công ty tài chính tăng trưởng mạnh trở lại một khi dịch bệnh được hoàn toàn khống chế, đồng thời giúp thị trường phát triển an toàn, không rơi vào tình trạng đổ vỡ.
"Tiềm năng tài chính tiêu dùng ở nước ta còn rất lớn, song trong bối cảnh lao động thất nghiệp chưa giảm, nợ xấu có dấu hiệu gia tăng, cần "kích hoạt" thị trường tài chính tiêu dùng một cách thận trọng, vừa bảo vệ người đi vay, song cũng phải bảo vệ cả người cho vay, chống tín dụng đen, giúp thị trường tài chính tiêu dùng phát triển lành mạnh", TS. Võ Trí Thành, chuyên gia kinh tế khuyến cáo.
Để thúc đẩy tín dụng tiêu dùng phát triển trong thời gian tới, trước hết, Chính phủ cần khẩn trương giải ngân gói hỗ trợ an sinh xã hội 62.000 tỷ đồng, đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công (ước khoảng 700.000 tỷ đồng). Các công ty tài chính tiêu dùng nên đẩy mạnh cho vay tiêu dùng với món nhỏ, lãi suất hợp lý, thời gian trả nợ kéo dài hơn so trước đây.
Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cũng cần chấn chỉnh hoạt động cho vay cầm đồ, xử lý mạnh cho vay nặng lãi, gỡ các app cho vay trực tuyến trá hình tín dụng đen... để tạo môi trường lành mạnh cho tài chính tiêu dùng phát triển bền vững. - Ông Phạm Xuân Hòe, Phó viện trưởng Viện Chiến lược ngân hàng (NHNN)
Ngân hàng bầu Hiển bán vốn công ty vay tiêu dùng cho nước ngoài Công ty tài chính tiêu dùng SHB Finance với 100% vốn thuộc ngân hàng SHB của Chủ tịch Đỗ Quang Hiển sẽ thoái vốn cho nhà đầu tư ngoại nhưng chưa công bố tỷ lệ cụ thể. HĐTV Công ty tài chính TNHH MTV Ngân hàng Sài Gòn - Hà Nội (SHB Finance) ra nghị quyết trình HĐQT ngân hàng SHB đề xuất...