Tác động thực sự từ chiến dịch không kích của Mỹ với các cơ sở hạt nhân Iran

Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố, chiến dịch không kích của nước này đã “loại bỏ” tham vọng hạt nhân của Iran.

Song, các chuyên gia vẫn đang xem xét thiệt hại và tác động thực tế của cuộc tấn công.

Theo báo Guardian, mức độ thiệt hại và tác động thực tế do chiến dịch không kích “Búa tạ lúc nửa đêm” của Mỹ gây ra với chương trình hạt nhân của Iran hiện vẫn chưa được đánh giá một cách cụ thể và rõ ràng. Dẫu vậy, vẫn có những thông tin đáng chú ý được rút ra từ hành động của chính quyền Tổng thống Trump.

Vị trí các cơ sở hạt nhân của Iran bị Mỹ tấn công (chấm đỏ). Ảnh: The Guardian

Mục tiêu của chiến dịch không kích

Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran (AEOI) xác nhận các đợt tấn công của Mỹ tập trung vào 3 cơ sở hạt nhân Fordow , Isfahan và Natanz, nhưng khẳng định chương trình hạt nhân của nước này sẽ không dừng lại. Tehran và Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) cũng không ghi nhận dấu hiệu ô nhiễm phóng xạ nào quanh 3 cơ sở sau các vụ không kích.

Tuy nhiên, các quan chức quân sự Mỹ cho biết, 3 cơ sở trên đã chịu “thiệt hại nghiêm trọng” trong một chiến dịch được phối hợp chặt chẽ với Israel. Dẫu vậy, Lầu Năm Góc thừa nhận công tác đánh giá thiệt hại thực tế vẫn đang diễn ra.

Tác động thực sự với cơ sở hạt nhân Fordow

Cơ sở hạt nhân Fordow của Iran luôn được coi là mục tiêu khó với mọi chiến dịch quân sự. Cơ sở này nằm sâu trong dãy núi Zagros, được xây dựng bên dưới lớp đá trầm tích dày từ 45 – 90 mét. Lớp đá này tạo thành một màn đệm tự nhiên, giúp giảm hiệu quả của sóng xung kích từ các vụ nổ đối với những thiết bị bên trong.

Trong chiến dịch “Búa tạ lúc nửa đêm”, các oanh tạc cơ B-2 của Mỹ đã phóng khoảng 12 quả bom xuyên boongke GBU-57 vào cơ sở Fordow. Loại bom này có thể xuyên qua lớp bê tông áp suất 5.000psi, trong khi Iran được cho là đã sử dụng loại bê tông có độ bền cao hơn, chưa kể tới lớp bảo vệ tự nhiên từ các vách núi.

Hình ảnh vệ tinh cho thấy lối vào chính của Fordow có dấu hiệu bị san phẳng, nhưng mức độ thiệt hại dưới lòng đất chưa thể đánh giá được. Hai quan chức Iran tiết lộ, cơ sở hạt nhân này hứng chịu thiệt hại đáng kể, nhưng chưa bị phá hủy hoàn toàn như tuyên bố của Mỹ.

Hình ảnh vệ tinh về cơ sở hạt nhân Fordow sau đòn tấn công của Mỹ. Ảnh: Guardian

Cơ sở hạt nhân Isfahan trúng tên lửa hành trình Tomahawk

Khác với Fordow, quân đội Mỹ đã sử dụng 30 tên lửa Tomahawk phóng từ tàu ngầm lớp Ohio để tấn công cơ sở hạt nhân Isfahan của Iran.

Theo báo cáo của IAEA, ngoài 4 tòa nhà từng bị Israel tấn công trước đó, hiện có thêm 6 công trình nữa ở Isfahan bị bắn trúng, bao gồm cả cơ sở sản xuất thanh nhiên liệu hạt nhân. IAEA khẳng định, các cơ sở bị nhắm tới không chứa vật liệu hạt nhân hoặc chỉ chứa một lượng nhỏ uranium tự nhiên hay uranium làm giàu ở cấp độ thấp.

Cơ sở hạt nhân Natanz tiếp tục bị tấn công

Cơ sở hạt nhân Natanz vốn đã bị hư hại trong các đợt không kích đầu tiên của Israel, tiếp tục phải chịu thiệt hại từ chiến dịch của Mỹ. Các báo cáo cho thấy khu vực nhà máy điện cung cấp năng lượng cho phòng máy ly tâm chính đã bị đánh trúng, trong khi một số tòa nhà trên mặt đất bị hư hại và một vài hố bom mới đã xuất hiện ở trung tâm cơ sở.

Chương trình hạt nhân của Iran có bị “xóa sổ”?

Hassan Abedini, Phó Tổng giám đốc phụ trách chính trị của Đài truyền hình nhà nước Iran tuyên bố, 3 cơ sở Natanz, Isfahan và Fordow đã tiến hành sơ tán nguyên liệu uranium trước khi Mỹ tấn công.

“Lượng uranium làm giàu đã được chuyển khỏi các trung tâm hạt nhân, không còn vật liệu nào ở đó. Các cuộc tấn công của kẻ địch không thể gây rò rỉ phóng xạ hay đe dọa đến người dân”, ông Abedini nhấn mạnh.

Giới quan sát nhận định, dù Mỹ và Israel có thể phá hủy cơ sở hạ tầng và làm gián đoạn chương trình hạt nhân của Tehran, nhưng nền tảng công nghệ do Iran đã tích lũy được trong hàng thập kỷ là thứ không thể “xóa bỏ”.