Căng thẳng Israel – Iran: Cộng đồng quốc tế kêu gọi các bên kiềm chế và quay lại bàn đàm phán

Sau khi Mỹ tiến hành không kích nhằm vào 3 cơ sở hạt nhân của Iran đêm 21/6 theo giờ địa phương, nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế đã kêu gọi các bên liên quan kiềm chế, nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại và giải pháp ngoại giao nhằm tránh nguy cơ leo thang căng thẳng tại Trung Đông.

Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres phát biểu tại New York, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN

Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres bày tỏ quan ngại sâu sắc về hành động quân sự của Mỹ đối với các cơ sở hạt nhân của Iran, nhấn mạnh “đây là một bước leo thang nguy hiểm tại khu vực vốn đã ở bờ vực căng thẳng và là mối đe dọa trực tiếp tới an ninh và hòa bình quốc tế”. Ông Guterres kêu gọi các bên liên quan kiềm chế, tuân thủ Hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế, đồng thời nhấn mạnh “không có giải pháp quân sự” cho tình hình hiện nay.

Bày tỏ quan ngại về những hành động quân sự mới nói trên, Chủ tịch Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế (ICRC), bà Mirjana Spoljaric, cảnh báo bước leo thang quân sự này có thể đẩy khu vực Trung Đông vào các cuộc giao tranh và xung đột với “những hậu quả không thể đảo ngược” đối với khu vực và toàn thế giới .

Liên minh châu Âu (EU) cũng kêu gọi các bên kiềm chế. Chủ tịch Hội đồng châu Âu, ông Antonio Costa, đã bày tỏ quan ngại sâu sắc, đồng thời kêu gọi các bên kiềm chế và tôn trọng luật pháp quốc tế và những cam kết đảm bảo an toàn hạt nhân. Trên mạng xã hội X, ông Costa nêu rõ ngoại giao là con đường duy nhất để mang lại hòa bình và ổn định cho Trung Đông, khẳng định EU sẽ tiếp tục phối hợp với các bên và đối tác trong nỗ lực ngoại giao này.

Đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại và an ninh của Liên minh châu Âu Kaja Kallas cũng kêu gọi các bên quay lại bàn đàm phán để hạ nhiệt căng thẳng, đồng thời cho rằng Iran “không được phép phát triển vũ khí hạt nhân” và các ngoại trưởng EU dự kiến thảo luận tình hình vào ngày 23/6.

Từ Berlin, Thủ tướng Đức Friedrich Merz ngày 22/6 kêu gọi các bên cần nhanh chóng trở lại bàn đàm phán, nhằm tìm kiếm giải pháp ngoại giao. Theo phóng viên TTXVN tại Berlin, Thủ tướng Đức cũng đã triệu tập Nội các An ninh của Chính phủ Liên bang sáng 22/6 để thảo luận hậu quả của cuộc tấn công và sẽ phối hợp chặt chẽ với các đối tác trong EU và Mỹ về các bước tiếp theo. Tuyên bố của Chính phủ Liên bang cho rằng phần lớn chương trình hạt nhân của Iran đã bị ảnh hưởng bởi các cuộc không kích, song chưa thể đánh giá được chính xác thiệt hại.

Cùng ngày, từ London, Thủ tướng Anh Keir Starmer cũng nhấn mạnh các giải pháp ngoại giao để giải quyết vấn đề hạt nhân của Iran. Chính phủ Anh khẳng định không tham gia vào chiến dịch không kích lần này, song đã được thông báo trước và sẽ thực hiện các hành động cần thiết để bảo vệ lợi ích của London cũng như của các đồng minh trong khu vực. Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Anh Keir Starmer cũng đã thảo luận về hoạt động quân sự của Mỹ nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran vào sáng 22/6. Các ngoại trưởng ba nước cũng đang tiếp tục tham vấn.

Tại châu Á, theo phóng viên TTXVN tại Bắc Kinh, cho đến nay, Trung Quốc vẫn coi ổn định là ưu tiên hàng đầu.

Theo phóng viên TTXVN tại Moskva, báo chí Nga đã đăng tải việc Iran và Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) khẳng định không có rò rỉ hạt nhân nào sau vụ tấn công.

Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhanh chóng giảm leo thang, đồng thời cho biết nước này theo sát tình hình với quan ngại sâu sắc.

Indonesia đã chính thức lên tiếng phản đối mạnh mẽ cuộc không kích do Israel và Mỹ nhằm vào các cơ sở hạt nhân ở Iran. Phóng viên TTXVN tại Jakarta dẫn tuyên bố của Bộ Ngoại giao Indonesia nhấn mạnh rằng động thái này có thể thổi bùng căng thẳng khu vực, làm trầm trọng thêm xung đột ở Trung Đông và vi phạm chuẩn mực quốc tế về tôn trọng chủ quyền và luật pháp quốc tế. Từ lâu, Indonesia và Iran duy trì quan hệ ngoại giao ổn định, là thành viên của Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) và nằm trong nhóm Các nước đang phát triển (D8).

Các nước khác gồm Cuba, Venezuela, Mexico New Zealand, Hàn Quốc, Italy và Australia đều ra tuyên bố kêu gọi giảm căng thẳng, thúc đẩy đối thoại và ngăn chặn các hành động có thể làm trầm trọng thêm xung đột khu vực.