Suy tuyến giáp: Thủ phạm giấu mặt gây hiếm muộn
Nhiều cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh sản bị hiếm muộn mà nguyên nhân xuất phát từ bệnh ở tuyến giáp. Bệnh tuyến giáp không được chẩn đoán và không được điều trị có thể là một nguyên nhân gây vô sinh hiếm muộn hoặc sẩy thai thường xuyên ở phụ nữ.
Thế nào là suy tuyến giáp?
Tuyến giáp là một tuyến nội tiết quan trọng trong cơ thể, nằm phía trước cổ, trọng lượng khoảng 10-20g, hình dạng như con bướm. Tuyến giáp tuy là tuyến nhỏ (sản xuất hormon) nhưng nó tác động lớn đến sức khỏe tổng thể của con người. Tuyến giáp tiết các hormon thyroxin (T4) và triiodothyronine (T3), nhận ảnh hưởng điều hòa của hormon TSH từ tuyến yên trên não.
T4/T3 có chức năng điều hòa nhiều chuyển hóa trong cơ thể. Thyroxin có tác dụng tăng cường quá trình trao đổi chất; kích thích hoạt động của tim, tăng cường sự co bóp; tác động đến hoạt động của các tuyến sinh dục và tuyến sữa; tăng cường quá trình tạo nhiệt, làm tăng đường huyết.
Kích thích sự phát triển và hoàn thiện hệ thần kinh… Hơn nữa, các hormon tuyến giáp còn có tác dụng kích thích sinh trưởng và phát dục, vì thế nó có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ.
Khi tuyến giáp hoạt động không tốt sẽ gây ra tình trạng nhược năng tuyến giáp (suy giảm chức năng tuyến giáp) hoặc cường tuyến giáp (tuyến giáp hoạt động quá mạnh).
Suy giảm chức năng tuyến giáp (suy tuyến giáp) là tình trạng tuyến giáp không sản xuất đủ các kích thích tố quan trọng nhất định, không đủ để giữ cho cơ thể hoạt động bình thường. Suy tuyến giáp là tình trạng bệnh rất thông thường, xảy ra ở nữ hơn nam và tỉ lệ gia tăng với tuổi.
Siêu âm giúp chẩn đoán các bệnh lý tuyến giáp chính xác.
Các triệu chứng khi bị suy tuyến giáp
Video đang HOT
Các triệu chứng của suy giảm chức năng tuyến giáp thường không rõ ràng. Một số bệnh nhân không có triệu chứng cụ thể, trong khi những người khác có một số triệu chứng rõ rệt. Các triệu chứng thường phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của sự thiếu hụt nội tiết tố và tốc độ phát triển của bệnh.
Người bị suy tuyến giáp thường có triệu chứng mệt mỏi, táo bón, da khô và thường cảm thấy buồn ngủ, chân sưng phù, đau nhức cơ khớp, không chịu được thời tiết lạnh…
Ở phụ nữ có dấu hiệu rối loạn kinh nguyệt bất thường. Da và tóc có thể trở nên khô, tóc cứng hoặc rụng tóc, móng tay bị giòn… Khi bệnh trở nên nghiêm trọng, có thể có bọng quanh mắt, nhịp tim chậm đi, giảm thân nhiệt và suy tim.
Suy tuyến giáp ảnh hưởng khả năng sinh sản
Người bệnh suy giáp không biết rằng mình đang phải đối mặt với nhiều bệnh khác. Bệnh suy giáp không được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể ảnh hưởng khả năng sinh sản của ở nữ.
Đối với phụ nữ, có một mối liên hệ giữa suy tuyến giáp và vô sinh hiếm muộn. Mức độ hormon tuyến giáp thấp có thể cản trở sự rụng trứng, làm suy yếu khả năng sinh sản của người phụ nữ.
Tuyến giáp ảnh hưởng đến khả năng sản xuất progesterone của buồng trứng, khi chức năng tuyến giáp kém, progesterone được sản xuất ít hơn, dẫn đến các triệu chứng tiền kinh nguyệt…
Những phụ nữ mắc các triệu chứng tiền kinh nguyệt (trầm cảm, kích thích, lo âu, căng vú, đầy bụng hay đau bụng, đau đầu, căng tứ chi…) thường có chức năng tuyến giáp kém hơn so với những người khác.
Ngoài ra, progesterone đóng vai trò rất quan trọng trong việc chuẩn bị nội mạc tử cung cho trứng thụ tinh. Khi progesterone bị thiếu, trứng sẽ khó thụ tinh với tinh trùng hơn nên sẽ tăng nguy cơ vô sinh, hiếm muộn.
Lời khuyên của thầy thuốc
Khi gặp các triệu chứng trên, đặc biệt khi nhiều triệu chứng xuất hiện cùng lúc, cần đi khám bệnh, làm các xét nghiệm thăm dò, kiểm tra hormon tuyến giáp ngay lập tức. Suy tuyến giáp được điều trị bằng việc uống thyroxin tổng hợp.
Liều lượng thuốc phụ thuộc vào tuổi tác của bệnh nhân, mức độ nghiêm trọng của suy giáp, sức khỏe người bệnh. Thường xuyên kiểm tra mức độ TSH khoảng 6-8 tuần sau khi bắt đầu dùng hormon tuyến giáp và thực hiện các điều chỉnh cần thiết.
Để bảo vệ tuyến giáp vì một cuộc sống khỏe mạnh, chức năng sinh sản tốt, cần đảm bảo bữa ăn cân bằng và đầy đủ dưỡng chất, ngủ đủ giấc, tập thể dục đều đặn, tránh tăng, giảm cân đột ngột, stress, mệt mỏi kéo dài…
Tại sao phụ nữ bị tuyến giáp sẽ khó có con?
Ở Việt Nam, phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh tuyến giáp cao hơn nam giới. Đặc biệt, bệnh tuyến giáp khá phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ.
Phân biệt giữa người khỏe mạnh và người bị tuyến giáp. (hình minh họa)
Tiến sĩ - bác sĩ Lý Đại Lương, Bệnh viện Mỹ Đức cho biết tuyến giáp là tuyến nội tiết nằm ở cổ. Các bệnh liên quan đến tuyến giáp hay gặp gồm: suy giáp, cường giáp, nhân giáp, bướu giáp... Việc ảnh hưởng đến chức năng làm mẹ xảy ra chủ yếu ở bệnh suy giáp và cường giáp.
Với bệnh suy giáp , nếu nồng độ hormone tuyến giáp thấp có thể cản trở việc phóng trứng từ buồng trứng (rụng trứng), làm suy giảm khả năng đậu thai. Thậm chí, khi mang thai, cơ thể người mẹ sẽ tiết ra hai hormone chính đó là hormone hCG (human chorionic gonadotropin) và estrogen; nhưng nếu phụ nữ bị suy giáp sẽ khiến tuyến giáp tiết ra không đủ một số hormone quan trọng có thể gây sảy thai.
Nghiên cứu của Mayo Clinic (một trung tâm y tế ở Mỹ) cho thấy: phụ nữ bị suy giáp không được điều trị trong thời gian mang thai không chỉ đối diện nguy cơ sảy thai cao mà còn bị bong nhau, vỡ ối sớm và tử vong sơ sinh.
Các nhà khoa học Trung Quốc cũng xác nhận những phụ nữ bị suy giáp cận lâm sàng cũng như tự miễn tuyến giáp có nguy cơ sảy thai cao hơn khi thai được 4 - 8 tuần.
Theo bác sĩ Lý Đại Lương, một số nguyên nhân cơ bản gây ra bệnh suy giáp như: rối loạn tự miễn dịch hoặc trục trặc ở tuyến yên.
Điều trị tốt bệnh tuyến giáp để tránh nguy cơ sinh non và sảy thai. (hình minh họa)
Với bệnh cường giáp lại xảy ra khi tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone thyroxine (hormone T4), triiodothyronine (hormone T3) so với bình thường. Cường giáp thường gây ra 3 bệnh chính gồm: viêm tuyến giáp, tuyến giáp tiết quá nhiều hormone T4 và phổ biến nhất là bệnh tự miễn tuyến giáp (còn gọi là Basedow).
Bệnh tự miễn tuyến giáp (Basedow) không hiếm gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Bệnh xuất hiện khi hệ thống miễn dịch của cơ thể sinh ra các kháng thể tấn công mô tuyến giáp. Bệnh tự miễn tuyến giáp gây ra những biến chứng xấu ở phụ nữ mang thai, bao gồm sảy thai, sinh non.
Nguyên nhân do hormone TSI (hóc môn kích thích tuyến giáp) sản sinh ra quá nhiều đã tác động qua nhau thai gây cường giáp ở thai nhi. Bệnh cường giáp không kiểm soát tốt sẽ gây những hậu quả xấu lên bào thai như: bệnh tim bẩm sinh, thai chậm phát triển, sinh son, thai chết lưu và có thể gây dị tật bẩm sinh.
Bệnh Basedow có thể mang tính gia đình, nghĩa là nhiều thành viên trong gia đình như mẹ, chị, em gái có thể cùng mắc bệnh. Phần lớn bệnh tự miễn tuyến giáp không có triệu chứng, chỉ được phát hiện qua xét nghiệm.
Khi có thai, thói quen thông thường của một số thai phụ mắc bệnh tuyến giáp là ngưng sử dụng thuốc. Tuy nhiên, nhiều bệnh tuyến giáp vẫn cần được tiếp tục điều trị trong khi mang thai.
Bác sĩ Lý Đại Lương cảnh báo một số trường hợp phụ nữ có thai bị cường giáp đã tự ngưng thuốc, dẫn đến suy tim nguy hiểm trong thai kỳ. Nếu bà bầu muốn ngưng thuốc phải đến bác sĩ chuyên về nội tiết để được tư vấn và điều trị với những thuốc an toàn cho thai.
Tốt nhất, những phụ nữ mắc bệnh tuyến giáp cần phải được chữa trị sớm trước khi dự định có thai, cũng như trong thai kỳ.
Khuyến cáo về triệu chứng sớm của bệnh lý tuyến giáp Tuyến giáp là tuyến nội tiết lớn nhất cơ thể, có nhiều chức năng quan trọng tác động lên hoạt động tuyến sinh dục, tăng cường hoạt động của bộ não và hệ thần kinh, tim mạch... Dự án "Thyroid Change - Vì những người phụ nữ tôi yêu" thực hiện các chương trình tầm soát, phát hiện sớm bệnh lý tuyến giáp...