Sửa lại trái tim đã hỏng nhờ ca mổ 0 đồng
Bà Phan Thị Thu Thủy, 53 tuổi, ở Đồng Nai, vẻ ngoài già hơn tuổi thật, khuôn mặt đầy vết chân chim, 17 năm sống với trái tim hở van hai lá nặng.
Bà là một trong 45 bệnh nhân nghèo được Bệnh viện Quân y 175 mổ tim miễn phí năm 2020.
Năm 2003, khi con gái út vừa tròn một tuổi, gia đình tan vỡ, một mình bà dắt díu bốn đứa con, lớn nhất 13 tuổi, ra ngoài kiếm sống. Bà làm đủ thứ nghề, từ công nhân may đến bảo vệ siêu thị, tạp vụ tiệm vàng, rửa bát ở quán cơm, chạy việc cho lò bánh mì… Làm mẹ đơn thân, không bằng cấp, không nhà cửa, bà làm quần quật từ sáng đến khuya lo cơm áo gạo tiền nuôi con ăn học.
Một lần đi làm, bà ngất giữa đường, người dân đưa đi cấp cứu. Tỉnh dậy ở bệnh viện, bác sĩ khuyên bà khám chuyên sâu tim mạch, nghi ngờ tim có vấn đề. Sợ mình chết, các con không nơi nương tựa, con không có cơm ăn ngày hôm nay quan trọng hơn việc chữa bệnh, người đàn bà bỏ qua bệnh của mình.
Những lúc đau quá, bà Thủy ngất, hết cơn tự tỉnh dậy, nhẹ thì ra tiệm mua thuốc giảm đau uống. Làm việc gắng sức, các cơn đau thêm dồn dập, khó thở, bà mất sức lao động. Cách đây 6 năm, bà lần đầu mua thẻ bảo hiểm y tế, đi khám bệnh, xác định hở van hai lá nặng, bắt đầu suy tim. Các bác sĩ đều khuyên bà phẫu thuật sớm, tránh “hỏng” hẳn trái tim. Chi phí ca mổ hơn 100 triệu đồng vượt quá khả năng kinh tế của bà và các con.
“Tôi đành mặc kệ số phận, trời cho sống ngày nào hay ngày đó”, bà Thủy kể.
Bác sĩ Nguyễn Doãn Thái Hưng chụp ảnh cùng chị Thảo (bên trái), bà Thủy (thứ ba) và ông Phạm Văn Thanh, ba bệnh nhân được mổ tim miễn phí. Ảnh: Thư Anh.
Hồi tháng 5, nghe tin Bệnh viện Quân y 175 có chương trình phẫu thuật tim miễn phí, nghĩ đây là cơ hội duy nhất cứu mẹ, cô con gái út đến tận viện hỏi thăm. May mắn hồ sơ của bà được chấp nhận. Mọi chi phí từ khám sàng lọc, phẫu thuật, hậu phẫu, ăn uống được bảo hiểm y tế chi trả và bệnh viện kêu gọi mạnh thường quân hỗ trợ 100%. Bà Thủy mừng đến nỗi mất ngủ mấy đêm.
Sức khỏe yếu, bác sĩ chỉ định bà nhập viện sớm, vừa khám sàng lọc, vừa điều trị nội khoa ổn định trước khi mổ. Nhớ lại lúc tỉnh mê, bác sĩ báo ca phẫu thuật thành công, bà chảy nước mắt hạnh phúc. Bà giữ gìn trái tim từng chút một, làm theo mọi chỉ định của bác sĩ, cố nén đau tập vật lý trị liệu, ăn uống đầy đủ để uống thuốc.
“Vết sẹo dài hơn gang tay trên ngực đã cứu sống tôi. Tôi vô cùng biết ơn các bác sĩ đã cho tôi cơ hội sống khỏe mạnh, được nhìn các con trưởng thành, xây dựng gia đình”, bà chia sẻ.
Mổ tim cùng đợt với bà Thủy còn có chị Trương Thị Mai Thảo, 35 tuổi, bà mẹ hai con ở Bình Dương. Chị Thảo cũng có gia cảnh khó khăn. Hai vợ chồng lấy nhau ba năm mới mang thai. Khám thai định kỳ, bác sĩ phát hiện chị bị hở van hai lá 4/4, rất nặng, nếu tiếp tục giữ thai sẽ nguy hiểm tính mạng cả mẹ và con.
Video đang HOT
Chị Thảo cho hay: “Bác sĩ tư vấn đình chỉ thai kỳ để mổ tim. Vợ chồng tôi như sụp đổ. Trước đó tôi không có biểu hiện nào của bệnh tim, vẫn sinh hoạt làm việc bình thường”.
Quá khát con, lại tự cảm thấy sức khỏe mình vẫn ổn, chị thuyết phục chồng giữ con. Hai vợ chồng vài tuần lại từ Bình Dương lên Viện Tim TP HCM và Bệnh viện Từ Dũ theo dõi. May mắn, bé gái khỏe mạnh, chào đời bình an. Người mẹ lần lữa điều trị bệnh, phần vì muốn con cứng cáp hơn, phần vì chưa có tiền.
Năm 2017, chị bất ngờ cấn bầu em bé thứ hai, nằm ngoài kế hoạch của hai vợ chồng. Thời điểm này, anh chị phân vân nhiều vì lo sức chị không chịu nổi. Suy nghĩ “rủi sau này mình có bề gì, các con còn có chị có em nương tựa”, chị chấp nhận đối mặt với thai kỳ sinh tử, tiếp tục theo dõi liên tục. Ở tháng thứ 5, thai nhi được chẩn đoán dị tật van ba lá bẩm sinh. Bé phải trải qua thời gian dài hồi sức sau sinh và một cuộc đại phẫu tim. Hiện bé đã ba tuổi, đi mẫu giáo, lanh lẹ nhưng chị không dám cho con hoạt động mạnh.
Ba mẹ con chị Thảo chụp ảnh kỷ niệm trước khi bé thứ hai phẫu thuật tim. Ảnh: Nhân vật cung cấp.
Thời gian này, dù bệnh tật, dễ khó thở, tím tái, chị Thảo vẫn cố gắng chăm con và làm một nhân viên bán hàng. “Mục tiêu của tôi là tích cóp một khoản tiền dự phòng, dành cho trường hợp bé thứ hai phải mổ lại, hoặc nhỡ tôi qua đời các con cũng không quá cực khổ. Còn mình sao cũng được”, chị nói.
Bác sĩ Nguyễn Doãn Thái Hưng, người tiếp nhận hồ sơ và trực tiếp phẫu thuật cho chị Thảo, cho hay bệnh nhân đã vào giai đoạn suy tim nhẹ. Nếu trì hoãn điều trị, bệnh nhân sẽ quá chỉ định phẫu thuật, tiên lượng sống còn ngắn.
Hiện tại, cả chị Thảo và bà Thủy đã ổn định sức khoẻ, có thể đi lại, ăn uống, sinh hoạt nhẹ nhàng. Phần van tim hỏng đã được sửa chữa triệt để. Họ chỉ cần tái khám và tập vật lý trị liệu, tập thở khi vết chẻ xương ức lành lặn trở lại.
“Tôi sẽ nhớ ơn suốt đời các bác sĩ đã gia hạn sự sống cho tôi, giúp tôi thực hiện trách nhiệm của một người mẹ”, chị Thảo tâm sự.
Tìm lại phần "đàn bà" nhất cho phụ nữ
Bệnh viện Từ Dũ (TP.HCM), không chỉ là nơi đến để sinh, còn là nơi rất nhiều người mong giữ gìn phần "phụ nữ" của mình.
Ca phẫu thuật tái tạo âm đạo cho cô gái 26 tuổi, quê Tây Ninh tại Bệnh viện Từ Dũ vào tháng 5/2019 - Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Nghe hai chữ phẫu thuật, ai cũng lo lắng vì có khi sau mổ xẻ là cắt bỏ một bộ phận nào đó của cơ thể... Nhưng rất nhiều lần, các bác sĩ Bệnh viện Từ Dũ thay vì cắt bỏ đi, đã giữ lại và thậm chí tạo ra những phần thân thể quý giá - những phần mà bệnh nhân gọi là nữ nhất của cuộc đời mình.
Bệnh viện Từ Dũ (TP.HCM) ngày nào cũng tấp nập người ra vô, kể cả lễ, tết vì sinh đẻ là thời khắc tự nhiên, mấy ai tự chọn được lúc vắng người để đi sinh cho khỏe. Nhưng nơi đây, không chỉ là nơi đến để sinh, còn là nơi rất nhiều người mong giữ gìn phần "phụ nữ" của mình.
Giữ lại thiên chức của người mẹ
Bác sĩ Vương Đình Bảo Anh, Khoa Sản A Bệnh viện Từ Dũ, là phẫu thuật viên gắn liền với các ca bệnh nhau cài răng lược và tiền sản giật. Ông kể, có lắng nghe bệnh nhân mới thấy phụ nữ có những lý lẽ riêng mà nếu nhìn bằng con mắt của nhà khoa học thì không hợp lý. Nhiều người vì bệnh mà phải cắt đi tử cung, mang nỗi mất mát suốt phần đời còn lại. Cảm giác như người khuyết tật.
"Nhiều chị em tâm sự, phụ nữ mất tử cung là khủng khiếp lắm. Có thể không cần đẻ nhưng rất cần có. Cứ tới tháng là khó chịu nhưng không có thì hụt hẫng. Nếu phải cắt tử cung, tuy giữ buồng trứng, phụ nữ vẫn quan hệ bình thường nhưng họ luôn cảm thấy thiếu điều gì đó, vì đã gắn với họ hàng chục năm rồi", bác sĩ Vương Đình Bảo Anh, nói.
Dù khi mắc bệnh, cắt bỏ triệt để là giải pháp an toàn cho bệnh nhân. Nhưng với những tâm tư như vậy, việc giữ lại tử cung - phần thiên chức làm mẹ đã trở thành nghĩa vụ của phẫu thuật viên sản phụ khoa.
Kỹ thuật bảo tồn tử cung cho những trường hợp thai phụ bị nhau cài răng lược ở Bệnh viện Từ Dũ đã trở thành một trong những kỹ thuật làm nên thương hiệu. Có lần, một bệnh nhân và cũng là bác sĩ sản khoa ở tỉnh Đồng Nai đã được chính các đồng nghiệp ở Bệnh viện Từ Dũ giữ lại cho chị phần tử cung. Bác sĩ này từng tiếp nhận các trường hợp bị nhau cài răng lược nhưng đa phần phải cắt bỏ tử cung vì không xử lý được.
Khi mang thai lần thứ hai, thật không may, chị bị tình trạng nhau cài răng lược thể nặng, nhau thai ăn lấn đến tận bàng quang, ăn gần thủng tử cung. Ngoài ra, chị còn bị bệnh tan máu bẩm sinh Thalassemia có nguy cơ rất cao là tử vong ngay trên bàn mổ, chưa nói đến chuyện sẽ giữ lại được tử cung.
Dưới bàn tay của bác sĩ Vương Đình Bảo Anh, chị sinh bé gái 2,6kg kháu khỉnh, lượng máu bị mất chỉ là 500ml - tương đương một ca mổ bắt con bình thường. Quan trọng nhất, tử cung của chị được giữ lại an toàn. Sau ca mổ, người mẹ 32 tuổi quyết định theo bác sĩ Vương Đình Bảo Anh học cho được kỹ thuật bảo tồn tử cung với các trường hợp bị nhau cài răng lược.
Phương pháp mà các bác sĩ Bệnh viện Từ Dũ đang sử dụng có tên là phẫu thuật bảo tồn tử cung một thì trong nhau cài răng lược - một trong bốn phương pháp bảo tồn tử cung hiện nay trên thế giới.
Theo báo cáo khoa học của Bệnh viện Từ Dũ tại hội nghị Sản phụ khoa Việt - Pháp - châu Á - Thái Bình Dương tổ chức tại TP.HCM vào ngày 29 và 30/10, tỷ lệ bảo tồn tử cung khi dùng phương pháp một lên đến 93,8% khi phần lành của cơ tử cung còn lại trên cổ tử cung lớn hơn hoặc bằng 2cm, thời gian phẫu thuật chỉ khoảng 135 phút, thời gian hậu phẫu khoảng 5,79 ngày. Đặc biệt, trường hợp bị nhau cài răng lược thể nặng có tỷ lệ bảo tồn thành công lên đến 50,9%.
Bác sĩ Vương Đình Bảo Anh bên bệnh nhân được bảo tồn tử cung sau khi bị nhau cài răng lược - Ảnh: H.N.
Tìm lại người phụ nữ bị đánh mất
Có những đêm đang ngủ, bác sĩ Vũ Anh Tuấn, Khoa Nội soi Bệnh viện Từ Dũ, giật mình vì cuộc gọi từ nước ngoài. Hóa ra là một bệnh nhân cũ, đã được mổ tái tạo âm đạo hai năm trước. Có những cuộc gọi như vậy là do bệnh nhân cần ông giải đáp cách xử trí những tình huống như đau rát sau khi quan hệ hoặc viêm nhiễm, hoặc bị hẹp đường âm đạo do không... bảo quản đúng cách.
Thật kỳ lạ khi phải tái tạo âm đạo cho chính phụ nữ. Nhưng có những trường hợp không may, bé gái khi sinh ra không có âm đạo hoặc không có cả âm đạo lẫn tử cung. Dị tật này có tên là hội chứng Mayer Rokitansky Kster Hauser (MRKH) - một bất thường liên quan chủ yếu đến cơ quan sinh dục.
Thường gặp là không phát triển âm đạo và tử cung mặc dù di truyền bình thường và buồng trứng hoạt động bình thường. Người bị hội chứng MRKH còn có thể bị thận lạc chỗ, chỉ có một thận hoặc hình thái thận bất thường. Hệ xương cũng có thể phát triển bất thường, nhất là cột sống. Họ còn có thể mất thính lực hoặc dị tật tim...
Đây là một dị tật hiếm gặp nên đa phần bệnh nhân tìm đến Bệnh viện Từ Dũ để tái tạo âm đạo hầu như là từ giới thiệu của các bác sĩ tuyến dưới. Kỹ thuật tái tạo âm đạo cho phụ nữ ở bệnh viện này gắn liền với tên tuổi bác sĩ Văn Phụng Thống, Khoa Nội soi. Ông và các đồng nghiệp dùng phẫu thuật nội soi tạo ống âm đạo theo phương pháp Davidov (tên một bác sĩ người Nga), tỷ lệ thành công khoảng 90%.
Trong kỹ thuật này, các bác sĩ sẽ tạo một âm đạo mới dài khoảng 9-11cm, đường kính 2,5-3cm, bóc tách phúc mạc ổ bụng kéo xuống để lót niêm mạc âm đạo. Sau đó, dùng dụng cụ để nong âm đạo trong khoảng 36-38 giờ. Bệnh nhân nằm viện khoảng năm ngày, sau một tháng có thể quan hệ tình dục.
Theo thống kê của Bệnh viện Từ Dũ, tới nay, 19 trường hợp không có âm đạo do hội chứng MRKH đã được phẫu thuật thành công bằng phương pháp nói trên, không có trường hợp bị bít lại ống âm đạo sau tạo hình. Thời gian phẫu thuật được cải tiến dần để rút ngắn từ 180 phút xuống còn 90 phút. Phương pháp của Bệnh viện Từ Dũ được coi là an toàn, hiệu quả hơn so với cách tạo ống âm đạo từ ruột hay ghép da.
Theo bác sĩ Vũ Anh Tuấn, đa phần trường hợp đến để tái tạo âm đạo khi không thể quan hệ tình dục. Những bất thường đều đã xuất hiện từ tuổi dậy thì với dấu hiệu rõ nhất là không có chu kỳ kinh nguyệt. Những dị tật này ảnh hưởng đến chất lượng sống và cả tâm lý của phụ nữ. Có người mặc cảm, từ chối lập gia đình. Chính vì thế, phẫu thuật tái tạo âm đạo giúp họ vơi bớt gánh nặng tâm lý trong cuộc đời của mình.
Qua 30 năm, từ ca chuyển giao đầu tiên về phẫu thuật nội soi phụ khoa đến nay, 70% ca phẫu thuật phụ khoa được thực hiện bằng phương pháp nội soi tại Bệnh viện Từ Dũ. Trung bình mỗi năm, bệnh viện thực hiện 9.000-10.000 ca phẫu thuật nội soi.
Trong đó, các kỹ thuật phức tạp như nạo hạch chậu trong ung thư phụ khoa, phẫu thuật ung thư buồng trứng, tái tạo âm đạo cho các trường hợp dị tật bẩm sinh không có âm đạo (phẫu thuật Davidov), nội soi sửa chữa sa tử cung, sa bàng quang, sa trực tràng (sa các tạng vùng chậu), phẫu thuật nối ống dẫn trứng, sửa chữa khuyết sẹo do mổ lấy thai đều được thực hiện qua ngả nội soi.
Các trường hợp u xơ tử cung lớn khoảng 10cm, hoặc các trường hợp tử cung to khoảng thai bốn tháng vẫn được các phẫu thuật viên thực hiện nội soi giúp người bệnh mau chóng hồi phục sau mổ, hạn chế sử dụng kháng sinh, ít đau vết mổ, sẹo phẫu thuật nhỏ không gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ.
Hiện nay, mỗi ngày Bệnh viện Từ Dũ có năng lực giải quyết khoảng 50 ca phẫu thuật nội soi với 15 hệ thống máy nội soi hoạt động liên tục. Người bệnh có thể được xuất viện chỉ 24 giờ sau mổ với các phẫu thuật nội soi đơn giản.
Từng mổ lấy thai có nguy cơ băng huyết sau sinh gấp 26 lần Kết quả nghiên cứu của Bệnh viện Từ Dũ trên 611 sản phụ sinh ngả âm đạo có 151 trường hợp bị băng huyết sau sinh sớm. Ngày 29-10, Hội nghị sản phụ khoa Việt - Pháp - Châu Á - Thái Bình Dương lần thứ 20 do Bệnh viện (BV) Từ Dũ (TP.HCM) tổ chức đã khai mạc với nhiều bài nghiên...