‘Sư tử Anh’ gầm vang ở Wembley
Không còn hình ảnh của một chú “hổ giấy”, tuyển Anh lầm lũi tiến bước và sẵn sàng cho chiếc cúp vô địch Euro danh giá.
Họ, giờ đã là sư tử thật sự, với tiếng gầm vang khiến tất cả phải sợ hãi.
Sức mạnh của “Tam sư” (biệt danh của tuyển Anh – PV) bị nghi ngờ không ít sau màn trình diễn kém thuyết phục ở vòng bảng. Nhưng sau 2 chiến thắng trước Đức và Ukraine, người ta bắt đầu thay đổi cái nhìn về thầy trò HLV Gareth Southgate.
Không cần hoa mỹ, tuyển Anh thể hiện lối đá xù xì nhưng hiệu quả. Họ vào bán kết với thành tích chưa để thủng lưới. Điều đó mang tới niềm tin cho người hâm mộ. “Tam sư” càng hay, điều này lại khiến đối thủ Đan Mạch trở nên “nhỏ bé”, không phải đối thủ quá đáng gờm hiện tại.
Một tập thể vững mạnh
Bao nhiêu lần tham dự Euro hay World Cup là bấy nhiêu lần tuyển Anh nhận được sự kỳ vọng lớn lao. Họ mang tới giải đấu với đội hình gồm nhiều ngôi sao, nhưng câu chuyện quen thuộc cứ tái diễn. Tuyển Anh thường phải sớm về nước.
World Cup 2006 là một ví dụ. “Tam sư” sở hữu đội hình vừa mạnh, đồng đều, lại có chiều sâu. Thế hệ vàng John Terry, Rio Ferdinand, Wayne Rooney, Steven Gerrard và Frank Lampard đạt độ chín của sự nghiệp. Tuyển Anh khi đó được đánh giá là ứng cử viên vô địch.
Nhưng rồi họ nhanh chóng bị loại bởi Bồ Đào Nha ở tứ kết. Một điều có thể thấy rõ ở tuyển Anh là họ không thiếu nhân tài. Một lứa cầu thủ ra đi, lập tức những tài năng khác lên thay. Song, tuyển Anh lại thiếu bản lĩnh của một đội tuyển lớn. Họ không cho thấy sự già rơ ở thời khắc quan trọng.
Tại Euro 2020, tuyển Anh cũng bước vào giải đấu với sự kỳ vọng to lớn. Mọi vị trí của họ đều ít nhất có 2 cầu thủ chất lượng. Chẳng phải ngẫu nhiên Ben Chilwell chơi hay đến thế mùa giải qua vẫn phải dự bị cho một Luke Shaw đang đạt phong độ cao.
Thế nhưng khi vòng bảng trôi qua, tuyển Anh bị chỉ trích không ít. Lối chơi kém thuyết phục khiến HLV Southgate gặp vô vàn sức ép. Phải chăng “Tam sư” hiện tại vẫn chỉ là sản phẩm của truyền thông, họ không khác gì “hổ giấy” đúng với lời chế nhạo suốt hàng thế kỷ qua?
Tuy nhiên, “Tam sư” làm đảo lộn mọi dự đoán. Vốn được dẫn dắt bởi một hậu vệ có lối đá rắn là Gareth Southgate, tuyển Anh ưu tiên sự chắc chắn ở hàng phòng ngự. Theo Opta , tuyển Anh chỉ hứng chịu 8 cú sút trước khi bước vào trận tứ kết gặp Ukraine, trung bình 2 cú sút mỗi trận.
Thống kê này nói lên nhiều thứ về tuyển Anh hiện tại. Họ tổ chức phòng ngự theo khu vực, hạn chế những tình huống nguy hiểm từ xa. “Tam sư” không còn chơi bóng ngây thơ, họ thực dụng và có tính toán hơn.
Trước Ukraine ở tứ kết, tỷ số không thể hiện sự vượt trội của tuyển Anh. Harry Kane và đồng đội tung ra 10 cú sút, không nhiều hơn so với 7 pha dứt điểm của Ukraine. Nhưng khác biệt nằm ở sự hiệu quả.
Đối thủ bị đánh giá thấp hơn nhưng tuyển Anh không dồn dập lao lên tấn công. Họ chủ yếu đan bóng lên xuống một cách chậm rãi khiến đối phương mất cảnh giác. Bất thình lình, “Tam sư” tăng tốc khiến Ukraine không trở tay kịp. Bàn thắng của Kane là bằng chức xác thực.
Video đang HOT
Tuyển Anh giờ chơi chắc chắn, không cần đẹp mắt khi họ đặt sự hiệu quả lên hàng đầu. Hàng thủ khó bị đánh bại, “Tam sư” càng lợi hại hơn khi phía trên, Kane, Raheem Sterling hay Mason Mount đều là những cái tên đủ khả năng trừng phạt bất kỳ sai lầm nào của đối thủ dù nhỏ nhất.
Làm thế nào để đánh bại Đan Mạch?
Đan Mạch không phải đối thủ dễ chịu. Hiệu ứng Christian Eriksen như tiếp thêm sức mạnh cho đội tuyển này. Thế nhưng, sẽ là sai lầm khi đánh giá Đan Mạch chơi thăng hoa nhờ dựa vào tinh thần. Họ là đội bóng có tổ chức và trong tay HLV Kasper Hjulmand là những cầu thủ tài năng.
Thay đổi đáng chú ý nhất của Đan Mạch là họ quyết định từ bỏ sơ đồ 4-2-3-1 ở vòng bảng, để sử dụng 3-4-3 trong những trận đấu gần đây. Và Đan Mạch đang cho thấy sự liền mạch trong lối chơi, công hay và thủ cũng rất cừ.
Lối chơi của Đan Mạch nhiều biến ảo. Họ tận dụng sự cơ động của Kasper Dolberg và Mikkel Damsgaard để áp sát khung thành đối thủ, đồng thời tạo ra những khoảng trống cho 2 hậu vệ cánh dâng cao.
Joakim Maehle là nhân tố nổi bật nhất tạo nên thành công của Đan Mạch. Hậu vệ trái này hoạt động như một con thoi. Cú vẩy má ngoài điệu nghệ mở ra khoảng trống thênh thang cho Dolberg ghi bàn ở trận gặp CH Czech là minh chứng cho sự nguy hiểm của cầu thủ này.
Chắc chắn ông Southgate phải có tính toán cho vị trí hành lang phải. Kyle Walker là một hậu vệ kinh nghiệm nhưng nhiều thời điểm anh cho thấy sự chuệch choạch. Trận tứ kết, các cầu thủ Ukraine thường xuyên khoét sâu vào vị trí này. Vì thế, Kieran Trippier có thể là sự lựa chọn an toàn.
Khi ấy, tuyển Anh có thể quay trở lại với sơ đồ 3-4-3 như trận thắng Đức. Bộ 3 trung vệ gồm John Stones, Harry Maguire và Walker. Trippier sẽ hỗ trợ phòng ngự bên cánh phải, còn Shaw vẫn án ngữ bên cánh đối diện.
Sơ đồ này đảm bảo sự an toàn cho hàng thủ khi ở tuyến giữa, Thomas Delaney và Pierre-Emile Hojbjerg có khả năng lao về phía trước và gây áp lực lên khung thành thủ môn Jordan Pickford. Declan Rice và Calvin Phillips có nhiệm vụ ngăn chặn bộ đôi này.
Nhìn chung, tuyển Anh vẫn có đủ nhân sự để đối phó với các phương án lên bóng của Đan Mạch. Chiến thuật rất đơn giản, hạn chế tầm hoạt động của 2 hậu vệ cánh dâng cao, và làm dày khu vực trung tuyến. Tuyển Anh sẵn sàng hy sinh một cầu thủ sáng tạo để thực hiện ý đồ này.
“Tam sư” đã quen với cách bố trí này khi đối đầu với Đức trước đó. Vì thế các cầu thủ sẽ không cảm thấy lạ lẫm. Trên hàng công, tuyển Anh sẽ vẫn trông chờ vào khả năng quấy rối hàng thủ của Sterling và Sancho hoặc Bukayo Saka bên cánh. Và tất nhiên khi Kane khai nòng, hàng thủ Đan Mạch cần phải dè chừng.
Có thể nhiều người cho rằng cách tiếp cận thận trọng này không xứng đáng với đẳng cấp và chất lượng đội hình của tuyển Anh so với Đan Mạch. Nhưng bài học Pháp hay Hà Lan vẫn còn đó, HLV Southgate càng có lý do để chơi an toàn.
Vào tới vòng này, mọi đối thủ đều rất khó nhằn. Tuyển Anh lại có thừa sự tôn trọng dành cho Đan Mạch. Chính vì thế, không ngạc nhiên nếu “Tam sư” không lặp lại chiến thắng đậm như trước Ukraine. Thay vào đó, chỉ một phút lóe sáng của Kane hay Sterling là đủ để tuyển Anh kết liễu đối phương.
Italy - chiến công của trái tim dũng cảm
Những CĐV Italy có mặt tại Wembley lúc này đang nói "Its coming Rome" (Chức vô địch Euro đang tới Rome). Họ có quyền mộng mơ như thế.
Khi hàng loạt cầu thủ áo thiên thanh chạy ùa theo cái bóng của Jorginho sau cú luân lưu quyết định trước Tây Ban Nha, những CĐV đội tuyển áo thiên thanh có lẽ đã nhìn thấy tương lai của đội bóng con cưng, cũng chính tại Wemley này, nhưng là trận chung kết với chiếc cúp vô địch.
Thật khó để không mộng mơ như thế, khi Italy đã gặp vô vàn khó khăn trước Tây Ban Nha nhưng vẫn vượt qua và giờ là ở lại Wembley để chờ trận chung kết Euro đầu tiên sau 9 năm.
Italy thắng luân lưu tại Euro lần đầu sau 21 năm. Ảnh: Reuters.
Bản sắc Italy
Trước trận, HLV Roberto Mancini nhấn mạnh Tây Ban Nha là đối thủ khó khăn nhất với Italy tại Euro 2020. Sự thấu hiểu nền bóng đá Italy của HLV Luis Enrique (HLV này từng dẫn dắt Roma 1 mùa) khiến cựu thuyền trưởng Barca hiểu rõ cách phong tỏa Italy hừng hực khí thế sau chiến thắng trước Bỉ ở tứ kết.
Sơ đồ 4-6-0 mà Enrique áp dụng cho Tây Ban Nha với thay đổi bất ngờ Oyarzabal đã gần như không cho Italy chơi bóng trong hiệp 1. Gianluigi Donnarumma liên tục chuyền bóng thẳng vào cầu thủ Tây Ban Nha vì các đồng đội ở hàng phòng ngự liên tục bị hàng công đối phương pressing.
Chiellini và Bonucci chỉ huy hàng phòng ngự Italy đứng vững trước Tây Ban Nha khỏe hơn trong hiệp phụ. Ảnh: Reuters.
Trong khi Giorgio Chiellini và Leonardo Bonucci liên tục sử dụng bóng dài để tấn công vào khoảng trống phía sau lưng Tây Ban Nha, và cũng không thực sự đạt được hiệu quả.
Lần đầu tiên tại Euro lần này, Italy mới lép vế đối phương đến vậy. Và cũng là lần đầu tiên kể từ thay da đổi thịt dưới thời Mancini, Italy mới gặp một đối thủ là bậc thầy trong việc kiểm soát bóng như Tây Ban Nha.
Chính trong lúc này, thứ bản sắc làm nên giá trị của Italy ở cấp độ ĐTQG mới được thể hiện: sự lỳ lợm và lọc lõi. Carlo Ancelotti từng nói: "Các đội bóng Italy thường đánh lén đối thủ. Họ không cố gắng chứng minh mình giỏi hơn mà cho đối phương thấy mình khôn ngoan hơn".
Cách Italy tập kích Tây Ban Nha đầu hiệp 2 là một điều như thế. Italy vẫn lên bóng chủ yếu ở hành lang trái, và sử dụng bóng dài. Họ dâng cao để đôi công với Tây Ban Nha và tạo ra điểm nổ ở giai đoạn chuyển trạng thái (transition) theo cách không ai dám ngờ tới.
Donnarumma sau khi có bóng lập tức lao ra sát vùng cấm để đưa bóng cho Jorginho băng lên. Chỉ sau 2 đường chuyền, Ciro Immobile đã trong tình thế có thể dứt điểm. Thêm vài khoảnh khắc hỗn loạn và bóng đã nằm gọn trong lưới Tây Ban Nha sau cú cứa lòng của Chiesa.
Khả năng phản công thần tốc cùng sự bùng nổ trong quãng ngắn này là điều làm nên bản sắc Italy trong quá khứ. Họ hiểu rõ mình không thể đá sòng phẳm kiểm soát bóng với Tây Ban Nha, và khi phải chơi phản công, người Italy cũng không quên cho thấy họ đáng sợ như thế nào.
Italy không phải không để lộ những khoảng trống, thậm chí điểm yếu rõ rệt. Như Nicolo Barella liên tục chuyền hỏng, hay Ciro Immobile không phải mẫu tiền đạo có thể tạo ra đột biến.
Song khi bị đẩy vào thế phải lỳ lợm để kéo tới loạt sút luân lưu, Azzurri đã làm được. Hình ảnh bóng cứ tới sát vùng cấm của Donnarumma là bị đẩy ra ngoài trong cuối hiệp phụ thứ hai khiến nhiều tifosi hoài cổ nhớ tới catenaccio trứ danh ngày nào của Italy tại Euro 2000, cũng trong một trận bán kết với đối thủ giành hết quyền kiểm soát bóng và tạo ra cả tá cơ hội.
Trái tim thiên thanh
Ởhai lần gần nhất phải bước vào loạt sút luân lưu định mệnh tại Euro, Italy đều đã thất bại. Họ thua Đức tại Euro 2016 và thua chính Tây Ban Nha tại Euro 2008. Song bi kịch của quá khứ đã không tái hiện.
Gianluigi Donnarumma, người từng cản phạt đền ở tuổi 16 tại Serie A là một người hùng của Italy trên chấm luân lưu. Và còn là Jorginho, người sút luân lưu hay bậc nhất thế giới lúc này. Điểm gì đặc biệt trong các chiến thắng cân não đó của Italy?
Jorginho thực hiện quả luân lưu quyết định cho Italy và thành công. Ảnh: Reuters.
Câu trả lời: sự bình tĩnh lẫn dũng cảm. Trước khi bước vào loạt sút luân lưu, các máy quay đã bắt được cảnh Luis Enrique chỉ gì đó vào một tấm bảng chiến thuật. Còn bên phía Italy, Mancini chỉ tay vào cái đầu với các học trò. Người ta còn thấy Nicolo Barella cười, và cả Chiellini với những trò đùa với thủ quân Jordi Alba bên phía Tây Ban Nha.
Người Italy dường như không sợ chấm luân lưu, còn Tây Ban Nha có thể đã cố gắng nhiều nhất để tránh khỏi loạt thi đấu may rủi này, khi trong lịch sử Euro, chưa có đội nào thắng phạt đền trong hai trận liên tiếp.
Ở đâu đó, những CĐV Italy đang đùa rằng hãy trao Quả bóng Vàng cho Jorginho, người thực hiện quả đá quyết định nhưng vẫn nhảy chân sáo để đánh lừa Unai Simon. Phải dũng cảm và bình tĩnh đến thế nào để làm được điều đó? Không ai biết, nhưng cả Italy đã bùng nổ sau cú đá luân lưu nặng trịch về trách nhiệm nhưng nhẹ nhõm như không đó của số 8.
Jorginho có thể là hình ảnh biểu tượng cho Italy tại Euro 2020: không màu mè, đầy dũng cảm và luôn hoàn thành tốt trách nhiệm được giao phó. 4 năm trước, vào ngày đen tối 13/11/2017 khi Italy mất vé dự World Cup 2018, Jorginho đã ngồi dự bị cả trận ở một Italy già cỗi, thiếu ý tưởng và hèn nhát của Giampiero Ventura.
Giờ đây ở tuổi 30, Jorginho đang là máy đếm nhịp của Italy tại Euro 2020, là quân bài Mancini gần như không bao giờ bỏ ra, và là người chốt hạ kình địch Tây Ban Nha vào thời khắc quan trọng nhất.
Jorginho vốn là là một cầu thủ nhập tịch (oriundo) của ĐT Italy. Anh tới Italy năm 15 tuổi, từng suýt bỏ bóng đá vì bị đại diện lừa tiền và chỉ chấp nhận chơi bóng nhờ một cuộc điện thoại vào phút chót của mẹ. Mauro Camoranesi từng làm nên lịch sử trong vai trò này khi cùng Italy vô địch World Cup 2006. Và còn điều gì tuyệt vời hơn nếu Jorginho mang được vinh quang về cho Italy tại Wembley vào ngày 12/7 tới sau những biến cố khó tin mà tiền vệ này từng trải qua.
Những CĐV Italy có mặt tại Wembley lúc này đang nhại câu khẩu hiệu nổi tiếng của người Anh "Its coming home" (Bóng đá đang trở về nhà) thành "Its coming Rome" (Bóng đá đang trở về Rome). Họ có quyền mộng mơ vào viễn cảnh lịch sử đó.
Dàn sao Tây Ban Nha sụp đổ khi thua Italy trên chấm 11 m Tây Ban Nha tan mộng vô địch Euro 2020 sau khi thua Italy trong loạt sút luân lưu trận bán kết rạng sáng 7/7 (giờ Hà Nội). Tây Ban Nha là đội chơi ấn tượng hơn ở bán kết khi cầm bóng 71%, dứt điểm gấp 2 lần Italy. Dù vậy, sự phung phí cơ hội khiến đội bóng xứ đấu bò bị...