Sự trỗi dậy và nguy cơ sụp đổ của ‘Macronomics’

Bắt đầu với những cải cách tích cực, Macronomics đã giúp Pháp giảm tỷ lệ thất nghiệp và thu hút đầu tư, nhưng sau đó phải đối mặt với thách thức lớn do đại dịch COVID-19 và sự gia tăng thâm hụt ngân sách.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu tại thủ đô Paris. Ảnh: THX/TTXVN

Theo tờ Politico của Mỹ, khi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron lên nắm quyền vào năm 2017, ông được kỳ vọng sẽ là người cứu vớt nền kinh tế. Với tư cách là cựu chủ ngân hàng Rothschild, ông Macron được ca ngợi là một nhà lãnh đạo thân thiện với doanh nghiệp, người sẽ biến Pháp thành điểm đến đầu tư hàng đầu thế giới bằng cách cắt giảm chi tiêu công và giảm thuế. Tuy nhiên, 7 năm sau, năng lực kinh tế của tổng thống Pháp đang bị đặt vào tình thế nguy hiểm, khi chính sách kinh tế của ông, được gọi là “Macronomics”, đối mặt với những chỉ trích mạnh mẽ và một thực tế khó khăn.

Khi mới nhậm chức, Tổng thống Macron đã tiến hành nhiều cải cách kinh tế nhằm cải thiện môi trường kinh doanh tại Pháp. Những cải cách này đã mang lại những tín hiệu tích cực, với tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống còn 7,5% và Pháp trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư nước ngoài.

Tuy nhiên, những thành công này chỉ tồn tại cho đến khi đại dịch COVID-19 ập đến. Chính phủ Pháp đã buộc phải chi tiêu lớn để hỗ trợ nền kinh tế, trở thành quốc gia chi tiêu lớn thứ hai ở châu Âu cho các khoản trợ cấp doanh nghiệp, chỉ sau Đức.

Mặc dù Tổng thống Macron từng tuyên bố rằng ông sẽ kiểm soát thâm hụt ngân sách và đưa Pháp ra khỏi tình trạng vi phạm quy định chi tiêu của EU, nhưng mọi thứ đã không diễn ra như kế hoạch. Thâm hụt công của Pháp dự kiến sẽ đạt mức 6,1% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) trong năm nay, tăng từ 2,6% vào năm 2017. Đây là một con số đáng báo động và thể hiện sự chệch hướng trong quản lý tài chính dưới thời Tổng thống Macron.

Trong bối cảnh này, chính phủ mới được bổ nhiệm sau thất bại của đảng do ông Macron lãnh đạo trong cuộc bầu cử lập pháp tháng 7 vừa qua đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng ngân sách nghiêm trọng. Thủ tướng Michel Barnier đã lên tiếng cáo buộc chính phủ trước đó che giấu sự thật về tình hình tài chính của quốc gia. Ông cho biết: “Tình hình rất tồi tệ, tồi tệ hơn nhiều so với những gì đã nói”. Các chuyên gia kinh tế và các cơ quan độc lập cũng đang đặt câu hỏi về tính hiệu quả của các chính sách mà Tổng thống Macron đã thực hiện.

Trước tình hình đó, Chính phủ Pháp đã công bố một đợt cắt giảm lớn ngân sách, trong đó bao gồm việc tăng thuế và cắt giảm chi tiêu hơn 41 tỷ euro. Điều này được xem như một tín hiệu rõ ràng cho thấy sự thất bại của Macronomics trong việc duy trì một nền kinh tế bền vững. Các biện pháp này không chỉ đánh vào các doanh nghiệp mà còn vào các hộ gia đình giàu có, một phần đảo ngược các đợt cắt giảm thuế trước đó mà Tổng thống Macron đã thực hiện.

Tận dụng bối cảnh này, những đối thủ chính trị của Tổng thống Macron, từ Jean-Luc Mélenchon (lãnh đạo đảng Nước Pháp Bất Khuất LFI) cho đến Marine Le Pen (lãnh đạo đảng Tập hợp Quốc gia), đang tấn công ông với những lời chỉ trích. Bà Le Pen đã gọi Tổng thống Macron là “Mozart của ngành tài chính”, ám chỉ hạn chế của ông trong việc quản lý ngân sách. Các chỉ trích này càng trở nên mạnh mẽ khi mà thâm hụt ngân sách của Pháp đã vi phạm các quy định của EU và đang đối mặt với thủ tục pháp lý do thâm hụt quá mức tại Brussels.

Édouard Philippe, cựu Thủ tướng Pháp, Thị trưởng Thành phố Le Havre và là ứng cử viên tiềm năng kế nhiệm ông Macron, cũng đã lên tiếng cáo buộc chính phủ giấu giếm sự thật về mức nợ khổng lồ của Pháp. Ông Philippe nhấn mạnh rằng “không ai tin vào lời hứa” đưa thâm hụt trở lại mức quy định của EU vào năm 2027, điều này cho thấy sự thiếu tin cậy trong chính sách tài chính của Tổng thống Macron.

Hiện Tổng thống Macron phải đối mặt với thực tế khắc nghiệt rằng chính sách kinh tế của ông đã thất bại trong việc duy trì sự ổn định tài chính. Trong khi các nhà kinh tế đang chỉ trích việc giảm thuế cho các công ty mà không đi kèm với cắt giảm chi tiêu, ông đã quyết định tăng thuế trong bối cảnh chính trị hỗn loạn. Điều này không chỉ làm tăng áp lực đối với chính phủ mà còn đe dọa những thành tựu mà ông đã đạt được trong quá khứ.

Mặc dù Tổng thống Macron đã từng có một giai đoạn “trăng mật” với nền kinh tế Pháp, giờ đây ông đang phải đối mặt với sự thực phũ phàng của một cuộc khủng hoảng ngân sách. Liệu ông có thể khôi phục lại lòng tin của người dân và các nhà đầu tư hay không, vẫn còn là một dấu hỏi lớn trong chính trị Pháp. Macronomics có thể đã trỗi dậy với những hy vọng lớn lao, nhưng giờ đây, nó đang đứng trước nguy cơ sụp đổ.