Sứ mệnh “hai trong một” của ngoại trưởng Mỹ trong chuyến thăm Đông Nam Á
Chuyến thăm Đông Nam Á lần này của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry được giới phân tích gọi là “ hai trong một”…
…Nghĩa là đều nhằm thực hiện một mục tiêu hàng đầu trong chiến lược xoay trục của Mỹ tới châu Á là thiết lập không gia kinh tế dựa trên cơ sở đồng đô la của Mỹ và do Mỹ sắp đặt luật chơi.
Quan sát hoạt động của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry trong chuyến thăm các nước Đông Nam Á là Singapore, Malaysia, Việt Nam và tham dự Hội nghị Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF), các cuộc gặp đa phương với các nước thuộc Sáng kiến hạ nguồn sông Mekong, diễn đàn Mỹ-ASEAN và Cấp cao Đông Á (EAS), có thể thấy trong hoạt động đối ngoại đó nổi lên hai chủ đề quan trọng được tập trung thảo luận với các đối tác là tình hình trên Biển Đông và Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).
Vì thế, chuyến thăm Đông Nam Á lần này của ông Kerry được giới phân tích gọi là “hai trong một”, nghĩa là đều nhằm thực hiện một mục tiêu hàng đầu trong chiến lược xoay trục của Mỹ tới châu Á là thiết lập không gia kinh tế dựa trên cơ sở đồng đô la của Mỹ và do Mỹ sắp đặt luật chơi.
Chủ đề Biển Đông
Trong bài phát biểu khai mạc Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN lần thứ 48, Bộ trưởng Ngoại giao Malaysia, ông Anifah Aman, nước năm nay là Chủ tịch ASEAN, cho biết, vấn đề Biển Đông “không bị cấm” và sẽ được đưa ra thảo luận. Ông nhấn mạnh, ASEAN nên giữ vai trò chính trong quá trình tiến tới một giải pháp “thân thiện”: cho tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông.
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry phát biểu tại Hà Nội hôm 7/8.
Tham dự các cuộc họp với 10 nước thành viên của Hiệp hội Các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) ở Malaysia, Ngoại trưởng Kerry đã chia sẻ mối quan ngại với các nước Đông Nam Á về các hoạt động lấn biển và xây đảo nhân tạo của Trung Quốc ở Biển Đông. Trong một tuyên bố được đ.ánh giá là cứng rắn nhất của Ngoại trưởng Kerry từ trước đến nay là ngày 6/8/2015, ông cáo buộc Trung Quốc hạn chế quyền tự do hàng hải và hàng không tại vùng Biển Đông đang có tranh chấp.
Phát biểu tại phiên họp Ngoại trưởng các nước thuộc khối Hội nghị thượng đỉnh Đông Á EAS tổ chức tại Kuala Lumpur trước sự hiện diện của người đồng nhiệm Trung Quốc Vương Nghị, Ngoại trưởng Kerry đã nhấn mạnh rằng, các hoạt động xây dựng các cơ sở dùng vào “mục đích quân sự” mà Trung Quốc đang tiến hành trên các hòn đảo nhân tạo khiến tình hình căng thẳng ở Biển Đông leo thang và dẫn tới nguy cơ “quân sự hóa” khu vực này. Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh: “Xin cho tôi được nói rõ, Mỹ sẽ không chấp nhận các hạn chế về tự do hàng hải và hàng không, hoặc hạn chế việc sử dụng biển một cách hợp pháp”.
Tới dự các diễn đàn của ASEAN lần này, Ngoại trưởng Kerry đã nói điều đó với các nhà lãnh đạo Trung Quốc và kêu gọi Bắc Kinh thực hiện sáng kiến “ba ngừng” của Mỹ ở Biển Đông. Đó là “ngừng cải tạo, ngừng xây dựng và ngừng các hoạt động gây hấn có thể làm leo thang căng thẳng”. Ngoại trưởng Philippines, ông Rosario, lên tiếng hoàn toàn ủng hộ sáng kiến “ba ngừng” của phía Mỹ.
Còn Ngoại trưởng Singapore K. Shanmugam phát biểu nhấn mạnh, không thể phớt lờ vấn đề Biển Đông và Singapore chưa hài lòng với bộ quy tắc ứng xử phi chính thức mà ASEAN ký với Trung Quốc năm 2002. Trước đó, trong bài phát biểu trường đại học của quốc đảo này, Ngoại trưởng Kerry đã nêu rõ tình hình căng thẳng tại châu Á liên quan tới Biển Đông và khẳng định, Mỹ muốn các quốc gia có trong khu vực hợp tác để ngăn chặn các hành động tranh chấp nhỏ phát triển thành xung đột lớn.
Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Việt Nam của Ngoại trưởng Kerry, chủ đề Biển Đông được hai bên đề cập khá đậm nét, bởi cả Mỹ và Việt Nam đều chung những lo lắng, quan ngại sâu sắc trước những bước đi ngạo mạn, coi thường luật pháp quốc tế của Trung Quốc tại khu vực này.
Đề cập đến Biển Đông trong bài phát biểu ngày 7/8 tại Hà Nội, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry nhấn mạnh, không thể dùng quyền của nước lớn để áp đặt ý chí của mình lên những nước nhỏ hơn. Nhắc lại Mỹ không đứng về bất cứ một bên nào trong tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông, Ngoại trưởng Kerry nhấn mạnh, Mỹ ủng hộ việc giải quyết các tranh chấp một cách hoà bình, theo luật pháp quốc tế.
Video đang HOT
Ông nhấn mạnh: “Luật pháp quốc tế coi tất cả các nước bình đẳng, không thừa nhận việc dùng quyền của nước lớn để áp đặt ý chí của mình lên những nước nhỏ hơn. Việc giải quyết xung đột phải dựa vào ai có lập luận tốt hơn chứ không phải ai có quân đội tốt hơn”. Theo ông John Kerry, dù lớn hay nhỏ, tất cả các nước không được có những hành động mang tính khiêu khích, gây căng thẳng, quân sự hoá tranh chấp trên Biển Đông.
Chủ đề TPP
Chuyến thăm các nước Đông Nam Á lần này của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry diễn ra trong bối cảnh sau cuộc đàm phán kéo dài ở Hawaii, có sự tham gia của Bộ trưởng kinh tế của 12 nước thành viên TPP với nhiều kỳ vọng đã không đạt được thỏa thuận nào. Sự đổ vỡ này đặt mục tiêu số 1 trong chiến lược “xoay trục” của Tổng thống Mỹ Barack Obama bị đặt dấu hỏi nghi vấn.
Do đó, ngoài vấn đề Biển Đông, các nhà quan sát cho rằng, chủ đề TPP cũng là ưu tiên trong chương trình nghị sự của Ngoại trưởng John Kerry. Hiện tại, các nước Đông Nam Á gồm Việt Nam, Malaysia, Singapore và Brunei là các quốc gia đang đàm phán với Mỹ về TPP và Washington hy vọng các cuộc đàm phán sẽ kết thúc trong năm nay.
Tại Singapore, ngày 4/8, Ngoại trưởng Kerry có bài phát biểu quan trọng về đầu tư, thương mại của Mỹ ở Đông Nam Á và nhấn mạnh những lợi ích mà Singapore và Mỹ cũng như các nước trong khu vực thu được khi tham gia TPP. Còn ở Việt Nam, trong cuộc hội đàm với Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, trong các vấn đề được hai bên thảo luận, nổi lên vấn đề quan trọng là sớm kết thúc quá trình đàm phán về TPP.
Mục tiêu “hai trong một”
Mục tiêu số 1 hướng tới của chiến lược “xoay trục” của Mỹ là duy trì không gian kinh tế toàn cầu dựa trên nền tảng đồng USD, trụ cột của sức mạnh có một không hai của nền kinh tế Hoa Kỳ. Ước tính, có tới 60% GDP của Mỹ dựa trên các dịch vụ tài chính-ngân hàng toàn cầu lấy USD làm công cụ thanh toán.
Để đảm bảo cho TPP thành công, Tổng thống Obama rất cần duy trì môi trường hòa bình và ổn định ở châu Á trong điều kiện Trung Quốc đang thực hiện chính sách cường quyền ở khu vực này nhằm độc chiếm Biển Đông. Do đó, Mỹ không thể không ủng hộ các nước trong khu vực đang có tranh chấp với Trung Quốc.
Ngoài ra, Biển Đông còn liên quan tới lợi ích chiến lược của Nhật Bản, một thành viên rất quan trọng của TPP. Nếu TPP không đi tới kết thúc có hậu thì Học thuyết Obama sẽ phải cùng đi theo vị tổng thống da màu đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ mà ra khỏi Nhà Trắng, còn “không gian sinh tồn” của USD sẽ ngày một thu hẹp. Vì thế, vấn đề hòa bình, an ninh, tự do hàng hải ở Biển Đông và TPP là hai yếu tố then chốt trong chiến lược của Mỹ ở châu Á.
Đại tá Lê Thế Mẫu
Theo Công an Nhân dân
Quan hệ Mỹ - Cuba sẽ đi đến đâu?
Trong mấy tháng nay có hàng triệu, triệu người trên thế giới tập trung chú ý vào mối quan hệ giữa Mỹ và Cuba.
Người ta vừa thở phào nhẹ nhõm, vừa đặt ra nhiều câu hỏi vì sao có sự cải thiện quan hệ này mà theo đó ý đồ của mỗi bên ra sao và đưa ra nhiều phỏng đoán đa dạng, khác nhau về triển vọng phát triển của mối quan hệ này.
I. Trước hết, vì sao có sự kiện nói trên?
Các nhà nghiên cứu tình hình quốc tế đã đi vào phân tích về từng phía để rút ra những nhận xét sát hợp.
Về phía Mỹ, họ đưa ra mấy kết luận sau:
- Rõ ràng đây là một thất bại của gần 10 đời Tổng thống Mỹ (từ John F. Kennedy, Lyndon B. Jonhson, Richard Nixon, G. Ford, Bush cha, Roland Reagan, Bush con, B. Clinton đến B. Obama) sau 54 năm dùng mọi biện pháp và thủ đoạn hòng bóp c.hết cách mạng Cuba nhưng không thành.
Trong hơn nửa thế kỷ đó, các nhà cầm quyền ở Washington hết dùng lực lượng quân sự lớn gồm 15.000 lính đ.ánh thuê để xâm lược Cuba ở bãi biển Giron năm 1961, lại lợi dụng vụ"tên lửa của Liên Xô ở Caribe" năm 1962 để định can thiệp vào Cuba, đến các âm mưu đ.ầu đ.ộc hoặc ám hại lãnh tụ Cuba Fidel Castro, kích động sự chống đối và hoạt động lật đổ rồi bao vây, cấm vận, chặn hết mọi ngả đường ra vào Cuba... để gây ra muôn vàn khó khăn cùng cực chồng chất lên nhân dân Cuba.
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry (phải) và Ngoại trưởng Cuba Bruno Rodriguez trong chuyến thăm đầu tiên tới Mỹ kể từ năm 1958 tại cuộc họp báo chung sau hội đàm ở Washington ngày 20/7. (Ảnh:AFP/TTXVN)
- Mỹ đã kích động hoặc phối hợp với các nước đồng minh và chư hầu ở khắp nơi và tại cả những vùng láng giềng với Cuba để o ép và quấy phá Cuba cả về chính trị, đối ngoại, kinh tế, quân sự, văn hóa, thương mại, tài chính,... nhưng đều thất bại.
- Mỹ đã lợi dụng những diễn biến lớn trên thế giới, nhất là sự sụp đổ của Liên Xô và nhiều nước xã hội chủ nghĩa khác ở Đông Âu trong những năm 90 của thế kỷ trước; sự phá sản của Chiến tranh Lạnh dẫn đến tình hình thế giới hình như chỉ còn một cực, một siêu cường, để gây sức ép mạnh với Cuba trong hoàn cảnh nước này không còn nhận được sự chi viện và giúp đỡ của Liên Xô và phe xã hội chủ nghĩa nữa để khuất phục Cuba. Bất chấp việc Đại hội đồng Liên hợp quốc từ năm 1992 năm nào cũng thông qua quyết định yêu cầu Mỹ bỏ lệnh cấm vận đối với Cuba nhưng Washington phớt lờ yêu cầu hợp lý này.
- Nhưng trong những năm gần đây, chính bản thân nước Mỹ cũng gặp không ít khó khăn: Mỹ hầu như đã sa lầy ở Afganistan, Iraq, Trung Đông dù Mỹ đã đổ nhiều tỷ USD, vũ khí, khí tài và mất hàng nghìn binh lính tại những nơi này. Gần đây Mỹ và các đồng minh của Mỹ, đặc biệt là khối xâm lược Bắc Đại Tây dương (NATO) vấp phải tình hình khó xử ở Ukraine khi Liên bang Nga đòi lại bán đảo Crimea từ Ukraine để sát nhập vào Liên bang Nga, khiến Mỹ và đồng minh lúng túng mặc dù đã dùng nhiều biện pháp trả đũa quyết liệt điện Kremlin nhưng không có hiệu quả. Khó khăn này cộng với nhu cầu Mỹ phải xoay trục mạnh sang khu vực châu Á - Thái Bình dương để tái cân bằng lực lượng với các cường quốc khác khiến chính quyền của ông Obama cũng phải "chịu nhún" một chút để ổn định "sân sau" của mình ở Mỹ La tinh.
Về phía Cuba, các nhà phân tích gần như thống nhất nhận định rằng:
- Việc Mỹ phải tính tới cải thiện quan hệ với Cuba là một thắng lợi bước đầu của cách mạng Cuba sau hơn nửa thế kỷ nước này kiên cường phấn đấu để tập hợp và tổ chức lực lượng về mọi mặt, gồm cả những cố gắng về kinh tế, xây dựng lực lượng quân sự - an ninh - tình báo hùng mạnh, công tác giáo dục chính trị tư tưởng kiên nhẫn, liên tục và dẻo dai đến việc nâng cao ý thức tự lực, tự cường thường xuyên của nhân dân ở trên một hòn đảo nhỏ bé, đơn độc giữa vùng biển Caribe chỉ cách bang Florida to lớn của Mỹ chưa đến 100 hải lý.
- Ngoài việc tự lực tự cường vươn lên, Cuba đã có đường lối đối ngoại khôn khéo để tăng cường và mở rộng quan hệ hợp tác, giúp đỡ của các nước anh em, bầu bạn, đồng chí, kể cả các lực lượng cánh tả và trung tả ở Mỹ Latinh, để tăng thêm sức mạnh cho mình đủ sức đương đầu với một kẻ thù hung bạo ở ngay sát nách. Với đường lối khôn khéo này, Cuba còn biết tận dụng sức mạnh của quốc tế để phát triển những lĩnh vực mà nước này vốn có khả năng và sở trường như công nghệ sinh học, y tế, giáo dục, khoa học công nghệ nói chung để tạo thành các mũi nhọn phát triển và đem trao đổi, giúp đỡ bạn bè ở các nơi. Chính vì vậy mà không chỉ những năm trước Cuba đã "vượt trùng dương đi cứu bạn" khi các chiến sỹ Cuba sang giúp cách mạng Angola, Mozambique hoặc Ethiopia trong những năm 80 mà cả gần đây các "chiến sỹ áo trắng" Cuba còn sang cả Tây Phi để cứu giúp nhân dân ở khu vực đó chống lại đại dịch Ebola.
- Cuba đã biết tranh thủ xu thế đối thoại, hòa bình - hợp tác, hội nhập và đa dạng hóa quan hệ quốc tế để tranh thủ sự ủng hộ và giúp đỡ của tất cả các lực lượng yêu chuộng hòa bình, công lý và tiến bộ, kể cả các nhân sĩ, trí thức, các nghị sỹ Quốc hội và nhân dân Mỹ, đứng về phía mình.
Về phía quốc tế, đáng kể là:
- Trong những năm gần đây, xu thế đối ngoại, hòa bình - hợp tác và hội nhập quốc tế đã thức tỉnh nhân dân nhiều nước, kể cả nhân dân Mỹ, khiến người ta không ưa thích gì chiến tranh và những hành động tội ác mà chỉ muốn thế giới hòa bình, hợp tác để phát triển.
- Nhiều nước và nhân vật nổi tiếng thế giới, kể cả Đức Giáo hoàng ở Vantican, cũng phản đối đường lối bao vây cấm vận d.ã m.an của Washington đối với nhân dân Cuba. Ngoài việc nhiều nước tự tách mình ra để làm ăn riêng với Cuba, họ còn mạnh dạn đứng ra làm trung gian hòa giải giữa Mỹ và Cuba.
II.Vậy quan hệ Mỹ - Cuba sẽ đi đến đâu?
Tuy nhiên, con đường tiến tới bình thường hóa hoàn toàn quan hệ giữa hai nước chưa phải đã "thuận chèo, mát mái" ngay và còn không ít trắc trở. Các nhà phân tích thường nêu ra mấy vấn đề lớn sau đây:
Mỹ phải tính toán và bồi thường sòng phẳng những tổn thất mà nước này đã gây ra cho Cuba sau 54 năm bao vây, cấm vận (riêng Cuba đã có lần đưa ra con số tổn thất mà Mỹ đã gây ra cho họ tới hàng ngàn tỷ USD).
Washington phải trả lại cho Cuba căn cứ Guantanamo mà Mỹ đã thuê và sử dụng nhiều năm nay để giam cầm những người tù mà Mỹ căm ghét và dùng làm nơi đóng quân Mỹ trên đất Cuba.
Mỹ phải bồi thường danh dự cho Cuba sau bao nhiêu năm vu cáo nước này là "kẻ bảo trợ cho chủ nghĩa khủng bố".
Mỹ phải chấm dứt hoàn toàn việc xúi giục lật đổ, phá hoại, nuôi dưỡng cái gọi là "các lực lượng dân chủ" nhằm tiến hành "diễn biến hòa bình", "cách mạng màu" chống Cuba. Chấm dứt việc nuôi dưỡng lực lượng Cuba lưu vong hiện đang tập trung phần lớn tại Miami, bang Florida để chống cách mạng Cuba và trong mỗi cuộc bầu cử Tổng thống ở Mỹ số này đã mang lại hàng triệu phiếu cho những người cầm quyền ở Washington.
Mỹ phải đối xử bình đẳng và tôn trọng Cuba trên tất cả các diễn đàn và tổ chức quốc tế. Phải tôn trọng độc lập, tự do và chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ của Cuba. Không được sử dụng vũ lực, đe dọa bằng vũ lực hoặc sử dụng nước thứ ba chống phá và gây khó khăn cho Cuba.
Điều cuối cùng và có ý nghĩa quyết định là Mỹ phải chấm dứt ngay, hoàn toàn và vô điều kiện việc bao vây, cấm vận, phong tỏa tài sản và cản trở các nước, các tổ chức và các cá nhân trên thế giới quan hệ và làm ăn với Cuba.
Các nhà lãnh đạo và nhân dân Cuba đã từng dũng cảm vượt qua muôn ngàn khó khăn thử thách và kiên trì chờ đợi hơn nửa thế kỷ qua. Đối với họ những đức tính đó không còn phải nghi ngờ và đừng ai thách đố nữa. Nhưng ngược lại khó khăn về nhiều mặt lại đang đặt ra trước các nhà cầm quyền ở Washington nhiều thách đố, áp lực và cả lòng kiên nhẫn. Chúng ta hãy chờ xem: nhân dân Cuba nhất định thắng.
Theo Hồ Đức Minh
baotintuc.vn
Biển Đông: Trung Quốc bắt đầu hoang mang? Chuyến công du Đông Nam Á của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry hồi tuần trước đã chứng kiến việc Trung Quốc phải đón nhận những lời cảnh báo thẳng thừng nhất, nghiêm khắc nhất từ siêu cường số 1 thế giới. Ngoại trưởng Kerry tại hội nghị thượng đỉnh ASEAN ở Malaysia hôm 6/8 Một trong những trọng tâm trong chương trình nghị...
