Sự kiện thiên văn vô cùng lý thú, hiếm gặp: Sao chổi tiến về phía Mặt Trời

Nguyễn Hoài12:59 14/05/2020

Người yên thiên văn nhiều khả năng sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng sao chổi SWAN vào những ngày cuối tháng 5 khi nó tiến gần đến Mặt Trời. Đây là sự kiện thiên văn vô cùng lý thú, hiếm gặp.

Sao chổi swan.

Sao chổi SWAN vừa được phát hiện bởi một nhà thiên văn nghiệp dư người Australia vào ngày 25/3 vừa qua. Việc phát hiện ra sao chổi này đem lại niềm phấn khích cho cộng đồng người yêu thiên văn Việt Nam, nhất là sau khi bỏ lỡ sao chổi ATLAS.

Theo Hội thiên văn Nghiệp dư Hà Nội, đây là cơ hội quý báu để người yêu thiên văn có thể chiêm ngưỡng sao chổi. Sao chổi này tiến gần Trái Đất nhất vào ngày 13/5, sau đó tiến về phía Mặt Trời. Dự báo SWAN sẽ gần Mặt Trời nhất vào ngày 27/5 tới.

Cụ thể, từ nay đến 24/5, sao chổi sẽ di chuyển từ chòm sao Pisces (Song Ngư) đến Perseus (Anh Tiên) và thời gian quan sát tốt nhất là 60-70 phút trước bình minh. Sao chổi sẽ xuất hiện ở trên đường chân trời khoảng 10 độ, hướng Đông bắc.

Vào khoản thời gian 25/5 đến đầu tháng 6, thời gian quan sát tốt nhất là chiều tối. Sau khi Mặt trời lặn khoảng 60-70 phút, hãy tìm kiếm trên đường chân trời khoảng 10 độ hướng Tây Bắc. Lúc này, SWAN sẽ hiện ra cái đuôi tuyệt đẹp, hướng sang trái. Cơ hội tốt nhất để chiêm ngưỡng SWAN là vào ngày 2/6, khi sao chổi xuất hiện ở bên trái ngôi sao rực rỡ Capella.

Video đang HOT

Giới khoa học nhận định, sao chổi SWAN có thể đủ sáng để quan sát bằng mắt thường với người dân bán cầu bắc (trong đó có Việt Nam). Tuy nhiên, để quan sát lý tưởng hơn, người quan sát có thể sử dụng ống nhòm hoặc kính thiên văn cỡ nhỏ. Lưu ý, xem dự báo thời tiết trước khi quan sát.

Hội thiên văn nghiệp dư Hà Nội lưu ý, do SWAN sẽ ở khá thấp, vì vậy nơi quan sát cần thật thoáng đãng và không có vật cản gần đường chân trời.

Vì sao năm 2016 được thêm vào... 1 giây

Gần đây nhất, một giây đã được thêm vào sau giây cuối cùng của ngày 31/12/2016.

Năm 2020 là năm nhuận (có 2 tháng 4 theo âm lịch).

Quy tắc nhất định

Năm 2020 sẽ nhuận tháng 4 âm lịch. Thông thường năm âm lịch có 354 ngày. Nhưng vì năm 2020 âm lịch nhuận nên có tới 384 ngày. Vậy việc tính toán năm nhuận dựa trên cơ sở nào?

Cứ 4 năm, chúng ta lại có một tháng hai có 29 ngày. Những năm như vậy được gọi là năm nhuận dương lịch. Ngày nay, việc xác định nhuận rất dễ dàng và bất cứ cuốn lịch nào cũng có thể cho chúng ta biết chính xác. Nhưng việc có được quy tắc cho những con số đó đã là cả một thành tựu lâu dài của quan sát thiên văn.

Khác với âm lịch sử dụng chu kỳ tuần trăng để xác lập ngày tháng, dương lịch dựa vào chu kỳ của Mặt trời - mà ngày nay chúng ta biết chính là chu kỳ quỹ đạo của Trái đất quanh Mặt trời. Theo dương lịch thì mỗi chu kỳ của Trái đất được tính là một năm. Và vì khí hậu trên Trái đất hầu hết chịu sự chi phối từ lượng ánh sáng tới từ Mặt trời nên chu kỳ này khớp với chu kỳ biến đổi tuần hoàn của thời tiết trên Trái đất.

Từ hơn 2.000 năm trước, các nhà thiên văn cổ ở nhiều nền văn minh lớn (Hy Lạp, Trung Quốc, Ba Tư...) đã quan sát được sự thay đổi vị trí biểu kiến của Mặt trời trên bầu trời. Họ thấy rằng cùng một giờ trong ngày (chẳng hạn giữa trưa), nhưng mỗi ngày Mặt trời lại có một vị trí khác nhau. Mặc dù nó vẫn mọc buổi sáng ở phía Đông, lên cao nhất vào giữa trưa và đến chiều tối thì lặn ở phía Tây nhưng đường đi mỗi ngày của nó lại lệch đi một chút so với ngày hôm trước.

Họ cũng nhận ra rằng sự lệch đi này không phải ngẫu nhiên mà cứ khoảng 365 ngày thì đường đi của Mặt trời lại lặp lại như cũ. Chu kỳ này cũng trùng khớp với chu kỳ biến đổi thời tiết theo 4 mùa, và vì thế nhiều nền văn hóa đã lấy chu kỳ này để quy ước cơ sở cho lịch, gọi nó là 1 năm.

Nhờ những quan sát chi tiết hơn, mặc dù vẫn còn sử dụng những công cụ đo thô sơ, các nhà thiên văn cổ sau đó nhận ra rằng chu kỳ để Mặt trời trở lại một vị trí nhất định không phải đúng 365 ngày. Mà là khoảng 365,25 ngày, tức là chênh lệch 1/4 ngày so với ước tính ban đầu. Sự lệch này khiến cho cứ 4 năm thì lịch sẽ bị thiếu mất 1 ngày. Tức là Mặt trời sẽ bị chậm mất 1 ngày so với lịch để trở về vị trí ban đầu của nó. Để bù vào sự thiếu hụt đó, ngày nhuận ra đời.

Vẫn có sai số

Năm 46 trước Công nguyên, Julius Caesar đưa ra một loại lịch mang tên ông - lịch Julius (Julian Calendar) - được cải biên từ lịch La Mã sử dụng ngay trước đó. Lịch La Mã ban đầu khá giống âm lịch ngày nay. Nó cũng lấy 12 chu kỳ tuần trăng để làm một năm. Như vậy mỗi năm có 355 ngày. Vì 355 ngày là nhỏ hơn chu kỳ biểu kiến của Mặt trời nên cứ khoảng 2 hoặc 3 năm, lại có một năm được chèn thêm một tháng nhuận có độ dài 22 hoặc 23 ngày vào giữa tháng Hai và tháng Ba. Điều này khiến cho những năm như vậy có độ dài 377 hoặc 378 ngày.

Sự chênh lệch về độ dài của năm không chỉ gây khó khăn cho việc dự đoán chu kỳ thời tiết. Nó còn mang đến một rắc rối là người giữ chức vụ Giáo hoàng của La Mã có quyền tự sắp xếp việc xen kẽ năm nhuận này. Thậm chí, có thể thay đổi độ dài của tháng nhuận (chẳng hạn cho tháng nhuận dài hơn và để tới 5 hoặc 6 năm mới đưa vào) nhằm kéo dài nhiệm kỳ giữ chức.

Nói cách khác, sự xuất hiện của tháng nhuận theo cách này trở thành công cụ phục vụ mục đích chính trị. Để giải quyết song song việc đó và giữ ổn định chu kỳ năm, Julius Caesar đã cho sử dụng loại lịch mà theo đó mỗi năm đều có 365 ngày và cứ 4 năm thì có một năm nhuận 366 ngày, đáp ứng độ dài trung bình là 365,25 ngày cho mỗi chu kỳ biểu kiến của Mặt trời.

Lịch Julius được sử dụng rộng rãi cho tới thế kỷ 16, khi các nhà thiên văn nhận thấy rằng chu kỳ biểu kiến của Mặt trời thực tế không phải 365,25 ngày. Nhờ quan sát nhiều năm hơn với những phương pháp hoàn thiện hơn, họ đã xác định được chu kỳ này là 365,2425 ngày. Mặc dù nhìn thoáng qua sai số này có vẻ nhỏ - khoảng 10 phút mỗi năm, nhưng nếu nhân lên thì cứ hơn 100 năm cách tính của lịch Julius sẽ bị thiếu 1 ngày.

Cho tới thế kỷ thứ 16, độ lệch đã là 10 ngày. Năm 1582, Giáo hoàng Gregory XIII đã cho ban hành sửa đổi đối với lịch Julius. 10 ngày bị lệch được xử lý bằng cách sau ngày 4/10/1582 là ngày 15/10 chứ không phải ngày 5/10 như thông thường. Đồng thời quy tắc tính năm nhuận được xác lập lại, theo đó năm nhuận là những năm: Số năm chia hết cho 4. Riêng những năm tròn thế kỷ buộc phải chia hết cho 400.

Theo quy ước như vậy, chúng ta thấy rằng các năm như 2004, 2008, 2012, 2016, 2020 là các năm nhuận. Năm 2000 cũng là năm nhuận vì 2000 chia hết cho 400, nhưng năm 1900 hoặc năm 2100 thì không phải năm nhuận vì chúng chỉ chia hết cho 4 nhưng không chia hết cho 400. Lịch tính theo cách này được gọi là lịch Gregory và chính là dương lịch được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới ngày nay.

Một cách hoàn toàn chính xác, ngay cả lịch Gregory vẫn có sai số nhất định so với chu kỳ quỹ đạo của Trái đất. Nhưng sai số đó rất nhỏ và khi kết hợp thêm sự sai lệch do hiện tượng tiến động (xuất phát từ sự dao động trục Trái đất) và sự quay chậm lại của chính Trái đất thì việc tính toán trở nên phức tạp hơn.

Và vì phải mất hàng nghìn năm những sai số này mới gây ra chênh lệch đáng kể nên thay vì làm phức tạp thêm cách tính lịch, các nhà thiên văn lựa chọn một cách khác là đôi khi sẽ có một giây được thêm vào ngày nào đó để cân đối với chu kỳ thực tế của Trái đất. Gần đây nhất, một giây đã được thêm vào sau giây cuối cùng của ngày 31/12/2016.

Vụ nổ siêu tân tinh lớn nhất của ngôi sao nặng gấp 100 lần Mặt Trời Các nhà khoa học ghi nhận 1 vụ nổ siêu tân tinh lớn nhất từng quan sát được. Đó là 'cái chết' của 1 ngôi sao khổng lồ nặng gấp 100 lần Mặt Trời. Theo các nhà thiên văn học, vụ nổ siêu tân tinh này đã giải phóng năng lượng nhiều gấp 2 lần bất kỳ vụ nổ siêu tân tinh nào...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Con gái vừa về làm dâu tỷ phú, gia đình và hàng xóm Á hậu Phương Nhi tranh thủ làm 1 việc gây chú ý03:50

Khung hình quyền lực: Vợ chồng tỷ phú Phạm Nhật Vượng đón Á hậu Phương Nhi về làm dâu, biểu cảm gây chú ý00:54

Lễ ăn hỏi của Á hậu Phương Nhi và con trai tỷ phú: Quy định nghiêm ngặt, giới hạn khách mời cực gắt00:59

CLIP: Trọn vẹn khoảnh khắc gia đình tỷ phú Phạm Nhật Vượng đón con dâu từ Thanh Hóa về Hà Nội00:44

Mẹ Phương Nhi chiếm spotlight, không giấu được biểu cảm khi con gái về nhà chồng tỷ phú00:21

Thiếu gia Vingroup mang sính lễ hỏi cưới Á hậu Phương Nhi khủng cỡ nào?00:45

Ảnh nét căng bên trong lễ ăn hỏi của Á hậu Phương Nhi: Thiếu gia Vingroup chiều vợ ra mặt, 1 chi tiết để lộ mối quan hệ với bố mẹ chồng03:50

Thanh niên đi Mazda tát túi bụi nhân viên cây xăng ở Nghệ An: Hé lộ nguồn cơn02:08

Lễ ăn hỏi Á hậu Phương Nhi và thiếu gia Vingroup: Cô dâu chính thức lộ diện, visual sáng sớm gây sốt00:59

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Bức ảnh gây choáng: Hàng trăm triệu người chen chúc tắm rửa, uống nước từ một dòng sông

13:48:02 15/01/2025

Hàng triệu tín đồ Hindu đang tắm mình trong dòng nước thiêng khi lễ hội tôn giáo lớn nhất thế giới chính thức bắt đầu tại bang Uttar Pradesh, miền Bắc Ấn Độ.

Giải mã hiện tượng lạ: Vì sao cơm không thể nấu chín ở độ cao 5.000 m?

13:46:22 15/01/2025

Việc nấu cơm trên đỉnh núi cao, đặc biệt ở độ cao 5.000 m, gặp phải một thách thức lớn do áp suất không khí thấp. Ở mực nước biển, áp suất khí quyển là khoảng 1 atm (101.325 Pa),

Bí ẩn cuộc đời và cái chết của những ngôi sao khổng lồ trong vũ trụ

08:36:36 15/01/2025

Trải qua sự kiện siêu tân tinh là một trong những cách mà một ngôi sao kết thúc cuộc đời của nó, nhưng trên thực tế vẫn có những cách khác để một ngôi sao kết thúc cuộc đời của mình.

Vì sao bạch tuộc bị mù màu nhưng lại là bậc thầy về ngụy trang, thay đổi màu sắc cơ thể?

08:29:20 15/01/2025

Bạch tuộc không chỉ là một sinh vật thông minh mà còn sở hữu những khả năng độc đáo vượt xa hiểu biết của con người.

Người đàn ông sốc khi nhận hóa đơn tiền điện hơn 618 tỷ đồng

08:27:58 15/01/2025

ẤN ĐỘ - Người đàn ông đã bị sốc khi nhận được hóa đơn tiền điện lên tới hơn 2,1 tỷ Rupee (hơn 618 tỷ đồng) cho tháng 12/2024.

Nhà khoa học cho rằng hậu duệ tiếp quản Trái Đất từ con người đang nằm trong thực đơn nhà hàng hải sản

10:03:02 14/01/2025

Tuyệt chủng là một lẽ tự nhiên và vẫn đang diễn ra trên Trái Đất, ngay từ khi sự sống bắt đầu hình thành. Nhìn vào những hóa thạch còn sót lại từ thuở ban sơ đến nay, các nhà khoa học đã ghi nhận tổng cộng 5 cuộc đại tuyệt chủng lớn tro...

Loại gỗ có màu đen đắt đỏ nhất thế giới đang bị 'đe dọa': Giá hơn 2 tỷ 1 tấm, có khả năng chống cháy

09:09:52 14/01/2025

Đây là 1 trong những loại gỗ có giá đắt đỏ nhất trên thế giới, cứng nhất, dày đặc nhất máy móc cũng khó phá hỏng, là loài cây có khả năng chống cháy có giá hơn 300 triệu đồng/m3, 60 năm mới 1 cây trưởng thành.

Gỗ quý hiếm của Việt Nam có tên trong Sách Đỏ giá 250 triệu/m2, được đồn chữa được bệnh ung thư

00:42:34 14/01/2025

Vì tin đồn chữa được bệnh ung thư mà loại gỗ quý hiếm này suýt bị đẩy đến mức tuyệt chủng. Đó là gỗ thủy tùng hay còn gọi là cây thông nước, có tên khoa học là Glyptostrobus pensilis, là loại thực vật duy nhất còn tồn tại thuộc chi Glyp...

Phát hiện kho báu quý giá tại công trường xây dựng

00:42:29 14/01/2025

Các nhà khảo cổ học ở Anh đã khai quật được một kho báu gồm 321 đồng bạc còn nguyên vẹn tại công trường xây dựng một nhà máy điện hạt nhân.

Người đàn ông bị 'sinh vật bí ẩn' tấn công kéo xuống nước khi đi bơi ở biển

00:42:21 14/01/2025

Trong lúc đang bơi một cách thư giãn trên biển người mẫu Federico Cola đã bất ngờ bị kéo xuống nước bởi một lực mạnh từ một sinh vật bí ẩn .

Phát hiện cấu trúc 9.000 năm tuổi, cổ hơn Stonehenge dưới đáy hồ Michigan

20:52:15 13/01/2025

Tiến sĩ Mark Holley, giáo sư khảo cổ học dưới nước của Đại học Tây Bắc Michigan, đã công bố khám phá về một cấu trúc cổ xưa bên dưới Vịnh Grand Traverse thuộc hồ Michigan (Mỹ), theo trang The Brighter Side of News hôm 11.1.

Cận cảnh ranh giới ngày và đêm tối vĩnh cửu của sao Thủy

20:37:08 13/01/2025

Tàu vũ trụ kép BepiColombo do châu Âu và Nhật Bản liên danh phát triển và vận hành đã truyền về những hình ảnh chụp khoảng cách gần với hành tinh trong cùng của hệ mặt trời là sao Thủy.