Sự kiện thiên văn vô cùng lý thú, hiếm gặp: Sao chổi tiến về phía Mặt Trời

Nguyễn Hoài12:59 14/05/2020

Người yên thiên văn nhiều khả năng sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng sao chổi SWAN vào những ngày cuối tháng 5 khi nó tiến gần đến Mặt Trời. Đây là sự kiện thiên văn vô cùng lý thú, hiếm gặp.

Sao chổi swan.

Sao chổi SWAN vừa được phát hiện bởi một nhà thiên văn nghiệp dư người Australia vào ngày 25/3 vừa qua. Việc phát hiện ra sao chổi này đem lại niềm phấn khích cho cộng đồng người yêu thiên văn Việt Nam, nhất là sau khi bỏ lỡ sao chổi ATLAS.

Theo Hội thiên văn Nghiệp dư Hà Nội, đây là cơ hội quý báu để người yêu thiên văn có thể chiêm ngưỡng sao chổi. Sao chổi này tiến gần Trái Đất nhất vào ngày 13/5, sau đó tiến về phía Mặt Trời. Dự báo SWAN sẽ gần Mặt Trời nhất vào ngày 27/5 tới.

Cụ thể, từ nay đến 24/5, sao chổi sẽ di chuyển từ chòm sao Pisces (Song Ngư) đến Perseus (Anh Tiên) và thời gian quan sát tốt nhất là 60-70 phút trước bình minh. Sao chổi sẽ xuất hiện ở trên đường chân trời khoảng 10 độ, hướng Đông bắc.

Vào khoản thời gian 25/5 đến đầu tháng 6, thời gian quan sát tốt nhất là chiều tối. Sau khi Mặt trời lặn khoảng 60-70 phút, hãy tìm kiếm trên đường chân trời khoảng 10 độ hướng Tây Bắc. Lúc này, SWAN sẽ hiện ra cái đuôi tuyệt đẹp, hướng sang trái. Cơ hội tốt nhất để chiêm ngưỡng SWAN là vào ngày 2/6, khi sao chổi xuất hiện ở bên trái ngôi sao rực rỡ Capella.

Video đang HOT

Giới khoa học nhận định, sao chổi SWAN có thể đủ sáng để quan sát bằng mắt thường với người dân bán cầu bắc (trong đó có Việt Nam). Tuy nhiên, để quan sát lý tưởng hơn, người quan sát có thể sử dụng ống nhòm hoặc kính thiên văn cỡ nhỏ. Lưu ý, xem dự báo thời tiết trước khi quan sát.

Hội thiên văn nghiệp dư Hà Nội lưu ý, do SWAN sẽ ở khá thấp, vì vậy nơi quan sát cần thật thoáng đãng và không có vật cản gần đường chân trời.

Vì sao năm 2016 được thêm vào... 1 giây

Gần đây nhất, một giây đã được thêm vào sau giây cuối cùng của ngày 31/12/2016.

Năm 2020 là năm nhuận (có 2 tháng 4 theo âm lịch).

Quy tắc nhất định

Năm 2020 sẽ nhuận tháng 4 âm lịch. Thông thường năm âm lịch có 354 ngày. Nhưng vì năm 2020 âm lịch nhuận nên có tới 384 ngày. Vậy việc tính toán năm nhuận dựa trên cơ sở nào?

Cứ 4 năm, chúng ta lại có một tháng hai có 29 ngày. Những năm như vậy được gọi là năm nhuận dương lịch. Ngày nay, việc xác định nhuận rất dễ dàng và bất cứ cuốn lịch nào cũng có thể cho chúng ta biết chính xác. Nhưng việc có được quy tắc cho những con số đó đã là cả một thành tựu lâu dài của quan sát thiên văn.

Khác với âm lịch sử dụng chu kỳ tuần trăng để xác lập ngày tháng, dương lịch dựa vào chu kỳ của Mặt trời - mà ngày nay chúng ta biết chính là chu kỳ quỹ đạo của Trái đất quanh Mặt trời. Theo dương lịch thì mỗi chu kỳ của Trái đất được tính là một năm. Và vì khí hậu trên Trái đất hầu hết chịu sự chi phối từ lượng ánh sáng tới từ Mặt trời nên chu kỳ này khớp với chu kỳ biến đổi tuần hoàn của thời tiết trên Trái đất.

Từ hơn 2.000 năm trước, các nhà thiên văn cổ ở nhiều nền văn minh lớn (Hy Lạp, Trung Quốc, Ba Tư...) đã quan sát được sự thay đổi vị trí biểu kiến của Mặt trời trên bầu trời. Họ thấy rằng cùng một giờ trong ngày (chẳng hạn giữa trưa), nhưng mỗi ngày Mặt trời lại có một vị trí khác nhau. Mặc dù nó vẫn mọc buổi sáng ở phía Đông, lên cao nhất vào giữa trưa và đến chiều tối thì lặn ở phía Tây nhưng đường đi mỗi ngày của nó lại lệch đi một chút so với ngày hôm trước.

Họ cũng nhận ra rằng sự lệch đi này không phải ngẫu nhiên mà cứ khoảng 365 ngày thì đường đi của Mặt trời lại lặp lại như cũ. Chu kỳ này cũng trùng khớp với chu kỳ biến đổi thời tiết theo 4 mùa, và vì thế nhiều nền văn hóa đã lấy chu kỳ này để quy ước cơ sở cho lịch, gọi nó là 1 năm.

Nhờ những quan sát chi tiết hơn, mặc dù vẫn còn sử dụng những công cụ đo thô sơ, các nhà thiên văn cổ sau đó nhận ra rằng chu kỳ để Mặt trời trở lại một vị trí nhất định không phải đúng 365 ngày. Mà là khoảng 365,25 ngày, tức là chênh lệch 1/4 ngày so với ước tính ban đầu. Sự lệch này khiến cho cứ 4 năm thì lịch sẽ bị thiếu mất 1 ngày. Tức là Mặt trời sẽ bị chậm mất 1 ngày so với lịch để trở về vị trí ban đầu của nó. Để bù vào sự thiếu hụt đó, ngày nhuận ra đời.

Vẫn có sai số

Năm 46 trước Công nguyên, Julius Caesar đưa ra một loại lịch mang tên ông - lịch Julius (Julian Calendar) - được cải biên từ lịch La Mã sử dụng ngay trước đó. Lịch La Mã ban đầu khá giống âm lịch ngày nay. Nó cũng lấy 12 chu kỳ tuần trăng để làm một năm. Như vậy mỗi năm có 355 ngày. Vì 355 ngày là nhỏ hơn chu kỳ biểu kiến của Mặt trời nên cứ khoảng 2 hoặc 3 năm, lại có một năm được chèn thêm một tháng nhuận có độ dài 22 hoặc 23 ngày vào giữa tháng Hai và tháng Ba. Điều này khiến cho những năm như vậy có độ dài 377 hoặc 378 ngày.

Sự chênh lệch về độ dài của năm không chỉ gây khó khăn cho việc dự đoán chu kỳ thời tiết. Nó còn mang đến một rắc rối là người giữ chức vụ Giáo hoàng của La Mã có quyền tự sắp xếp việc xen kẽ năm nhuận này. Thậm chí, có thể thay đổi độ dài của tháng nhuận (chẳng hạn cho tháng nhuận dài hơn và để tới 5 hoặc 6 năm mới đưa vào) nhằm kéo dài nhiệm kỳ giữ chức.

Nói cách khác, sự xuất hiện của tháng nhuận theo cách này trở thành công cụ phục vụ mục đích chính trị. Để giải quyết song song việc đó và giữ ổn định chu kỳ năm, Julius Caesar đã cho sử dụng loại lịch mà theo đó mỗi năm đều có 365 ngày và cứ 4 năm thì có một năm nhuận 366 ngày, đáp ứng độ dài trung bình là 365,25 ngày cho mỗi chu kỳ biểu kiến của Mặt trời.

Lịch Julius được sử dụng rộng rãi cho tới thế kỷ 16, khi các nhà thiên văn nhận thấy rằng chu kỳ biểu kiến của Mặt trời thực tế không phải 365,25 ngày. Nhờ quan sát nhiều năm hơn với những phương pháp hoàn thiện hơn, họ đã xác định được chu kỳ này là 365,2425 ngày. Mặc dù nhìn thoáng qua sai số này có vẻ nhỏ - khoảng 10 phút mỗi năm, nhưng nếu nhân lên thì cứ hơn 100 năm cách tính của lịch Julius sẽ bị thiếu 1 ngày.

Cho tới thế kỷ thứ 16, độ lệch đã là 10 ngày. Năm 1582, Giáo hoàng Gregory XIII đã cho ban hành sửa đổi đối với lịch Julius. 10 ngày bị lệch được xử lý bằng cách sau ngày 4/10/1582 là ngày 15/10 chứ không phải ngày 5/10 như thông thường. Đồng thời quy tắc tính năm nhuận được xác lập lại, theo đó năm nhuận là những năm: Số năm chia hết cho 4. Riêng những năm tròn thế kỷ buộc phải chia hết cho 400.

Theo quy ước như vậy, chúng ta thấy rằng các năm như 2004, 2008, 2012, 2016, 2020 là các năm nhuận. Năm 2000 cũng là năm nhuận vì 2000 chia hết cho 400, nhưng năm 1900 hoặc năm 2100 thì không phải năm nhuận vì chúng chỉ chia hết cho 4 nhưng không chia hết cho 400. Lịch tính theo cách này được gọi là lịch Gregory và chính là dương lịch được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới ngày nay.

Một cách hoàn toàn chính xác, ngay cả lịch Gregory vẫn có sai số nhất định so với chu kỳ quỹ đạo của Trái đất. Nhưng sai số đó rất nhỏ và khi kết hợp thêm sự sai lệch do hiện tượng tiến động (xuất phát từ sự dao động trục Trái đất) và sự quay chậm lại của chính Trái đất thì việc tính toán trở nên phức tạp hơn.

Và vì phải mất hàng nghìn năm những sai số này mới gây ra chênh lệch đáng kể nên thay vì làm phức tạp thêm cách tính lịch, các nhà thiên văn lựa chọn một cách khác là đôi khi sẽ có một giây được thêm vào ngày nào đó để cân đối với chu kỳ thực tế của Trái đất. Gần đây nhất, một giây đã được thêm vào sau giây cuối cùng của ngày 31/12/2016.

Vụ nổ siêu tân tinh lớn nhất của ngôi sao nặng gấp 100 lần Mặt Trời Các nhà khoa học ghi nhận 1 vụ nổ siêu tân tinh lớn nhất từng quan sát được. Đó là 'cái chết' của 1 ngôi sao khổng lồ nặng gấp 100 lần Mặt Trời. Theo các nhà thiên văn học, vụ nổ siêu tân tinh này đã giải phóng năng lượng nhiều gấp 2 lần bất kỳ vụ nổ siêu tân tinh nào...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Lễ đưa tang Kim Sae Ron: Mẹ ruột đi không vững trong giờ phút cuối cùng, dàn sao nghẹn ngào tiễn biệt01:06

Kinh hoàng khoảnh khắc ô tô lao vào nhà dân khi 2 ông cháu đang ngồi xem TV: Đoạn clip khiến nhiều người sợ hãi00:26

Nam Thư bị chỉ trích vì mặc trang phục phản cảm, hớ hênh ngay trên thảm đỏ00:21

Quốc Anh: "Tôi thích Tiểu Vy, còn chuyện tình yêu thì để tùy duyên"02:45

Công an xác minh clip người đàn ông khuyết tật bị hai thanh niên đi xe máy không mũ bảo hiểm tát vào đầu01:20

Lý Nhã Kỳ sau khi lộ bức ảnh xồ xề gây sốc: "Có thế lực nào đứng sau những trò ác ý này không?"00:33

Rapper Việt có ca khúc gây sốt toàn cầu, hút 1 tỷ view trên TikTok04:51

Thông tin mới về phiên xử vụ Đàm Vĩnh Hưng kiện chồng ca sĩ Bích Tuyền00:57

Pha sang đường vỏn vẹn 16 giây của chiếc xe máy khiến hàng loạt phương tiện chao đảo00:16

Thảm đỏ hot nhất hôm nay: Lý Nhã Kỳ xuất hiện với visual lạ hoắc, một sao nữ Gen Z khoe vòng 1 đẹp ná thở01:49

Cindy Lư đáp trả khi bị nói ngoại tình, là nguyên nhân khiến Hoài Lâm tụt dốc không phanh00:18

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Thời điểm con người dễ gian lận nhất trong ngày

14:41:16 19/02/2025

Đến buổi trưa chiều, con người thường bị đẩy vào tình trạng cạn kiệt năng lực tự chủ. Vì thế, con người dễ nói dối, gian lận hoặc sa vào hành vi lười biếng hơn.

Độc đáo loài chim biết tỏa ra mùi thơm quyến rũ

11:57:29 19/02/2025

Loài chim Aukets (Aethia cristatella) biết sử dụng chiêu tỏa ra mùi thơm quyến rũ để gây ấn tượng với những con chim mái.

Loài chim bé nhỏ nhưng chuyên lừa động vật khác để cướp thức ăn

11:00:52 19/02/2025

Khảo sátcho thấy một số loài động vật có khả năng nghe hiểu, trong đó loài chèo bẻo có thể bắt chước tiếng kêu báo động hoặc của loài khác để kiếm ăn.

Thanh niên người rừng cởi trần đóng khố sống biệt lập, lần đầu dùng bật lửa

00:54:41 18/02/2025

Nam thanh niên thuộc một bộ tộc bản địa sống biệt lập trong rừng rậm Amazon (Brazil) đóng khố, đi chân trần, chưa từng tiếp xúc với nền văn minh bên ngoài nên không biết cách dùng bật lửa.

Chú chó mang về 700 triệu đồng cho chủ chỉ trong 3 ngày nhờ điều ít ngờ

22:51:09 17/02/2025

Chỉ bằng nghề giúp khách vận chuyển hành lý, chú chó Hakimi tại một khu nhà nghỉ ở Lệ Giang (Trung Quốc) gây sốt tới mức chỉ trong 3 ngày mang về tổng doanh thu 200.000 tệ (khoảng 700 triệu đồng).

Dịch vụ cho thuê trang phục từ 6 đến 8 triệu đồng để hóa thân thành chó

22:34:24 17/02/2025

Anh chọn trang phục hóa thân thành giống chó yêu thích là chó chăn cừu, nặng 4kg, đuôi và bàn chân có thể cử động. Bộ đồ được mô phỏng hình dáng, cử động của chó theo kích thước thật.

Đòi ô tô làm của hồi môn không được, chú rể lập tức hủy hôn

17:51:11 17/02/2025

Chú rể bị cáo buộc đòi một chiếc xe jeep Thar, tiền mặt và đồ trang sức trước đám cưới và hủy hôn khi gia đình cô dâu từ chối những yêu cầu này.

Công trường dừng thi công gấp vì máy xúc đào trúng vật thể dài 40m, tỏa mùi hương: Chuyên gia khẳng định báu vật hiếm có 3.000 năm tuổi

17:49:48 17/02/2025

Theo 163, vào khoảng 16h ngày 31/8/2021, đội công nhân tại Khu phát triển kinh tế Miên Dương, Trung Quốc đã phải dừng thi công khẩn cấp vì gặp sự cố đặc biệt.

Chi 17 tỷ đồng 'cứu' cột đá hình phụ nữ ôm con từng bị sét đánh

09:36:06 17/02/2025

Di tích Hòn Vọng Phu là một cột đá cao khoảng 20m, hình một người phụ nữ ôm con, bị hư hại, xuống cấp sau nhiều lần bị sét đánh.

Dọn thùng gạo phát hiện kho báu gia truyền trị giá tương đương 1 căn nhà

09:31:14 17/02/2025

Trong nhà của một ngư dân họ Xu trên quần đảo Zhou Shan (Trung Quốc) có một báu vật gia truyền. Tuy nhiên phải đến năm 2022, ông Xu mới phát hiện ra báu vật này ở trong thùng gạo.

Công trường dừng thi công khẩn cấp vì máy xúc đào trúng giếng cổ, kho báu 200.000 vật thể "xâu thành chuỗi" màu xanh lục được đào lên

13:39:15 16/02/2025

Sáng ngày 1/6/2016, khi công nhân đang làm việc tại một công trường ở thành phố Tô Châu, Giang Tô, Trung Quốc thì phát hiện một sự việc lạ. Lúc đó, máy xúc đang đào đất tại khu vực cần thi công thì đào trúng một hố sâu khoảng 4-5m so vớ...

Đang ăn cơm, người phụ nữ sợ hãi bỏ chạy khi thấy rắn hổ mang chúa dài 4 mét

13:13:57 16/02/2025

Một phụ nữ 55 tuổi ở tỉnh Chumphon, Thái Lan đã giật mình khi một con rắn hổ mang chúa dài 4 mét, nặng hơn 8 kg trườn vào bếp. Người này đã lập tức bỏ dở bữa ăn và gọi dịch vụ khẩn cấp để được hỗ trợ.

Có thể bạn quan tâm

Triệu Lộ Tư bị chặn đường sống

Hậu trường phim

23:37:22 19/02/2025

Triệu Lộ Tư tự nhận bản thân sử dụng bệnh tật để marketing, do đó, cảm tình của công chúng với cô sụt giảm nghiêm trọng.

Gần 2.000 người sập bẫy đường dây lừa đảo đầu tư tiền ảo hơn 2.000 tỷ đồng

Pháp luật

23:07:23 19/02/2025

Các đối tượng tổ chức nhiều hội thảo kín, lợi dụng hình ảnh của các nhân vật có ảnh hưởng để dụ mọi người tin tưởng tham gia đầu tư.

Quang Tèo: 'Nhiều người tưởng tôi giàu có, thực ra đang nợ tiền ngân hàng'

Sao việt

22:22:26 19/02/2025

Nhờ chăm chỉ, cuộc sống của gia đình tôi không vất vả. Tôi sống rất nông dân, từ tính cách tới ngoại hình, chứ không phải đại gia.

Ông Zelensky gay gắt phản ứng đối thoại Nga - Mỹ, hoãn thăm Ả Rập Xê Út

Thế giới

22:19:49 19/02/2025

Tổng thống Ukraine Volodymyr lên tiếng sau khi nước này không được tham dự đối thoại Mỹ - Nga tại Ả Rập Xê Út, dù cuộc đối thoại tập trung giải quyết xung đột tại Ukraine.