Sự gục ngã của một ngôi sao
R. Kelly có thể bị công chúng truyền thống quay lưng. Song, dữ liệu cho thấy âm nhạc của “ngôi sao sa ngã” vẫn được người dùng mạng quan tâm.
Là DJ chuyên xuất hiện ở các đám cưới tại Chicago, Richard Gintowt có nhiều kỷ niệm với R. Kelly. “Tôi lớn lên với những bản hit như Ignition (Remix) và Step in the Name of Love. Ở Chicago, không ai là không nghe nhạc của R. Kelly, nhất là ở các tiệc cưới”, Gintowt nói với New York Times.
Tuy nhiên, năm 2019, khi vụ việc R. Kelly tấ.n côn.g tình dục được đưa ra ánh sáng, DJ người Chicago – hiện sống ở Bay Area – hoàn toàn ngừng chơi nhạc của nam ca sĩ. Lần gần nhất, anh chơi ca khúc Ignition theo yêu cầu của một cô dâu. Song, đó là trải nghiệm không tốt đẹp.
“Mọi người đều dừng lại và nhìn tôi như đang hỏi: Bạn đang làm gì vậy? Tại sao lại chơi nhạc của gã đấy”, Grint nhớ lại.
Với một số người, họ quyết định tẩy chay Kelly. Tuy nhiên, cho đến khi phiên xét xử nam ca sĩ diễn ra ở Brooklyn vào tuần này, số liệu thực tế cho thấy âm nhạc của R. Kelly vẫn phổ biến trên Internet, thậm chí được nghe nhiều những năm gần đây.
Câu hỏi đặt ra là tại sao âm nhạc của tội phạm tìn.h dụ.c như R. Kelly vẫn được quan tâm?
Người dùng mạng quan tâm R. Kelly nhiều hơn công chúng truyền thống. Ảnh: Getty.
Ngôi sao gục ngã
Năm 2000, trước khi tờ Chicago Sun Times có bài viết Kelly lạm dụng tìn.h dụ.c nhiều người, nam ca sĩ vướng không ít cáo buộc hành vi sai trái. Thập niên 1990, R. Kelly giải quyết các vụ kiện tấ.n côn.g tình dục tr.ẻ e.m. Năm 1994, ông vướng cáo buộc kết hôn với bạn đời 15 tuổ.i Aaliyah nhưng lại làm hồ sơ giả để lách luật.
Năm 2002, Kelly bị truy tố tội khiê.u dâ.m tr.ẻ e.m, sau khi đoạn video nam ca sĩ quan hệ tìn.h dụ.c với cô gái kém tuổ.i lan truyền. Tuy nhiên, nhờ vào tiề.n và quyền, R. Kelly trắng án năm 2008. Đây cũng là giai đoạn sự nghiệp của nam ca sĩ phát triển mạnh.
Anh cho ra mắt tổng cộng 12 album và đều đạt chứng nhận bạch kim. Giọng ca Same Girl thậm chí hợp tác cùng sao hạng A như Jay-Z, Whitney Houston, Lady Gaga và Chance the Rapper, dẫn đầu các lễ hội lớn vào những năm 2010.
Tuần qua, R. Kelly phải ra hầu tòa ở Brooklyn, New York tội ấ.u dâ.m. Ảnh: Pool.
Làn sóng chống lại Kelly chính thức bùng nổ năm 2017. Jim DeRogatis – phóng viên từ lâu đưa tin và theo dõi các vụ việc tấ.n côn.g tình dục của R. Kelly viết trên BuzzFeed News rằng nam ca sĩ chuyên dụ dỗ các cô gái trẻ. Thời điểm đó, chiến dịch tẩy chay Kelly mang tên #MuteRKelly gây chấn động Hollywood. Người tham gia yêu cầu các hãng đĩa, thu âm, đài phát thanh cấm sóng nam ca sĩ.
Sự tẩy chay của công chúng khiến Kelly không được vào danh sách 40 nghệ sĩ của thập kỷ. Các buổi diễn của nam ca sĩ liên tục bị hủy bỏ, phong trào #MeToo ảnh hưởng không nhỏ đến Kelly. Nhiều nhãn hàng tuyên bố ngừng làm việc với ngôi sao sinh năm 1967.
Theo New York Times , phim tài liệu Surviving R. Kelly như bản án với ngôi sao dòng nhạc R&B. Peter Rosenberg, DJ và MC chương trình Hot 97 (97.1 FM), cho rằng Kelly khó lòng lấy lại niềm tin với công chúng sau vụ việc. Và kể từ khi bộ phim tài liệu của Lifetime ra đời, Kelly không có cơ hội xuất hiện trên đài truyền hình, phát thanh.
Dream Hampton, nhà sản xuất bộ phim gọi những gì Kelly đã trải qua những năm gần đây là sự thất bại của một ngôi sao. Âm nhạc của R. Kelly không còn vang lên ở các buổi tập thể dục, trên taxi hay ở các bữa tiệc.
Sức hút âm nhạc của ngôi sao sa ngã
Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, cái tên R. Kelly vẫn gây chú ý trên Internet. Từ tháng 1/2019, khi phim tài liệu Surviving R. Kelly phanh phui cáo buộc tìn.h dụ.c của nam ca sĩ, âm nhạc của Kelly ngày càng được chú ý, đến nay có khoảng 780 triệu lượt nghe trực tuyến ở Mỹ.
Con số trên không bao gồm các MV trên YouTube – nơi nam ca sĩ vẫn nổi tiếng. Ngoài ra, R. Kelly thu hút 5,2 triệu lượt nghe/tháng trên ứng dụng nhạc số. Dịch vụ dữ liệu Chartmetric thậm chí xếp nam diễn viên vào danh sách 500 nghệ sĩ hàng đầu của làng nhạc, ngang hàng với Michael Bublé và Carrie Underwood.
Video đang HOT
Theo New York Times , việc R. Kelly vẫn được chú ý dù có hành vi sai trái đến từ chất lượng âm nhạc. Một số người cho rằng nam ca sĩ vẫn có sức hút bền bỉ.
Theo MRC Data , dịch vụ đo lường, tổng hợp thành tích nghệ sĩ từ Billboard, sản phẩm âm nhạc trực tuyến của Kelly ở Mỹ vẫn ổn định trong 4,5 năm qua. Đầu năm 2017, 12 Nights of Christmas – album phòng thu cuối cùng của nam ca sĩ – sau khi phát hành đạt vị trí thứ 177 trên Billboard, nhận trung bình 5 triệu lượt stream/tuần. Ngày nay, con số tăng lên 6 triệu lượt/tuần và vẫn ổn định trong nhiều năm qua.
Trường hợp ngoại lệ duy nhất xảy ra năm 2019. Sau khi Surviving R. Kelly lên sóng, số lượng người nghe nhạc của Kelly hàng tuần tăng lên gấp đôi. Theo New York Times , điều này xảy ra do sự tò mò của công chúng về tội trạng của R. Kelly.
Theo Chartmetric , nhạc của Kelly vẫn còn hơn 300 danh sách phát chính thức trên Spotify và Apple Music, 100 trên Amazon Music. Con số này tăng đều đặn mỗi tháng, dự đoán tiếp tục tăng sau khi nam ca sĩ ra hầu tòa.
Số liệu cho thấy sản phẩm của R. Kelly vẫn còn sức sống trên mạng. Ảnh: Getty.
Một số danh sách phát được tạo dựa trên thuật toán sự phổ biến của nghệ sĩ. Chẳng hạn, khi một cái tên được quan tâm (trường hợp này là R. Kelly), các ứng dụng sẽ gợi ý bản hit của nghệ sĩ. Điều đó giúp R. Kelly được biết đến nhiều hơn.
Hiện tại, các bản thu âm của Kelly vẫn thuộc sở hữu của RCA – một sản phẩm của Sony Music. Trong khi đó, bản quyền sáng tác của nam ca sĩ thuộc sở hữu của Universal. Theo ước tính, với tổng số 780 triệu lượt stream ở Mỹ từ năm 2019, Sony và Universal hưởng lợi 3 triệu USD tiề.n bản quyền.
Theo New York Times , đây là lý do hai ông lớn trong ngành vẫn giữ tác quyền cho ngôi sao tai tiếng. Hiện Sony và Universal đều không trả lời câu hỏi của New York Times.
Kenyette Tisha Barnes, người sáng lập phong trào #MuteRKelly, cho biết cô vẫn nghĩ chiến dịch lần này khá thành công. Chỉ tính riêng việc Kelly bị đưa ra tòa và cấm sóng, đó là thành tựu lớn. “Với tư cách là nghệ sĩ, tôi nghĩ anh ấy nên được tôn trọng. Tuy nhiên, phải mất gần 30 năm để chúng tôi đưa vụ việc ra ánh sáng và đối mặt các cáo buộc như hiện tại”, cô nói.
Lúc đầu, chiến lược của nhà hoạt động nhân quyền là khiến Kelly phải thẳng thắn đối mặt với các cáo buộc tìn.h dụ.c. Song, họ không ngờ rằng sự nghiệp của nam ca sĩ vẫn còn ổn định, nhất là khi các sản phẩm của Kelly vẫn được dân mạng quan tâm.
“Mục tiêu của chúng tôi là làm cho những tội ác của Kelly không thể tách rời với sản phẩm âm nhạc của anh ấy. Bởi vì Kelly từng dùng tiề.n kiếm được từ đó để kiểm soát cuộc sống của nạ.n nhâ.n. Nhiều người xem anh ấy là ông hoàng R&B, chúng tôi thì không”, Kenyette Tisha Barnes khẳng định.
Trào lưu vạch tội người nổi tiếng làm chao đảo dư luận
Phim tài liệu có thể làm dậy sóng truyền thông nhưng dễ rơi vào lối mòn là không mang lại những đều mới mẻ cho dư luận.
Allen v. Farrow không chỉ mang lại cái nhìn toàn cảnh về b.ê bố.i lạm dụng con gái nuôi của đạo diễn từng 4 lần đoạt giải Oscar, đây còn là "cuộc điều tra" scandal nóng nhất lịch sử Hollywood diễn ra từ rất lâu trong quá khứ.
Theo CNN, trào lưu làm phim tài liệu về người nổi tiếng tuy tạo hiệu ứng truyền thông mạnh mẽ khó giải quyết những khúc mắc. Câu hỏi "Phim tài liệu có phải là cán cân công lý hay không?" vẫn khó có lời giải.
Phong trào #FreeBritney trở lại mạnh mẽ sau khi Framing Britney Spears lên sóng.
Trào lưu "vạch tội" người nổi tiếng thông qua phim tài liệu
Gần đây, Allen v. Farrow đào bới lại quá khứ tuy diễn ra gần 30 năm trước nhưng vẫn thường xuyên được công chúng nhắc đến. Năm 1992, Dylan Farrow cáo buộc bị cha nuôi lạm dụng tìn.h dụ.c, lúc ấy cô 7 tuổ.i.
Allen Woody tuy được tòa án tuyên vô tội nhưng lại bị Hollywood tẩy chay, sự nghiệp xuống dốc. Hiện tại, Allen v. Farrow tiếp tục thổi phồng ngọn lửa #MeToo và khiến cuộc sống của đạo diễn 86 tuổ.i bị đảo lộn.
Series của HBO xuất hiện sau khi Framing Britney Spears làm dậy sóng dư luận. Phim tài liệu do The New York Times sản xuất bàn sâu vấn đề Britney Spears bị truyền thông đối xử tệ. Câu chuyện công chúa nhạc pop bị cha ruột giám hộ suốt 13 năm cũng được mang ra bàn tán, mổ xẻ.
Bộ phim tạo được hiệu ứng xã hội vượt ngoài sự mong đợi của nhà sản xuất. "Khi làm phim, tôi không bao giờ biết phần nào lay động cảm xúc người xem. Mọi thứ đều bất ngờ và nằm ngoài dự tính", đạo diễn Samantha Stark nói với The New York Times.
Năm 2019, Surviving R. Kelly và Leaving Neverland cũng mang lại cho khán giả cái nhìn toàn cảnh cáo buộc tìn.h dụ.c chống lại hai ca sĩ R. Kelly và Michael Jackson. Theo CNN , sau khi phát sóng, bộ phim đã làm "hoen ố" danh tiếng của hai ngôi sao. Một số quán cà phê, nhà hàng cũng ngừng phát nhạc của cả hai sau khi bộ phim gây tác động quá lớn.
"Chúng ta đang sống trong giai đoạn cancel culture (tạm dịch: văn hóa xóa sổ, một kiểu tẩy chay người nổi tiếng vì những sai lầm họ gây ra). Cùng với cancel culture, phong trào #MeToo đã đẩy nhanh quá trình lên án ngôi sao tiêu cực", CNN viết.
Xu hướng phơi bày mặt tối Hollywood thông qua phim tài liệu ngày càng được ưa chuộng.
Tuy nhiên, phim tài liệu không trực tiếp hủy hoại tiếng tăm của ngôi sao. Chúng chỉ góp phần xem xét các cáo buộc về hành vi sai trái, mở đường cho công lý lên tiếng, còn lại là để công chúng và người trong cuộc quyết định.
Trên thực tế, các bộ phim khó mang lại những thứ mới mẻ cho công chúng, vì những cáo buộc được công khai từ lâu. Tuy nhiên, một số tác phẩm đã thành công trong việc rẽ hướng dư luận, khiến người trong cuộc ít nhiều chịu trách nhiệm về việc mình làm.
Đó gọi là consequences culture (tạm dịch: văn hóa chịu trách nhiệm).
Framing Britney Spears khiến Justin Timberlake lên tiếng xin lỗi công chúa nhạc pop vì gọi bạn gái cũ là "người phụ nữ khủng khiếp" trong MV riêng, liên tục đá đểu Spears suốt 15 năm qua.
Allen v. Farrow tuy không làm Woody Allen nhận tội nhưng cũng khiến ông chịu mở miệng, đưa ra những tình tiết mới trong vụ việc được cho là "cáo buộc nổi tiếng nhất nhì giới Hollywood".
"Người bị cáo buộc không có trách nhiệm giải thích cặn kẽ vụ việc ở tòa án, đặc biệt là những phiên tòa của người nổi tiếng. Phương tiện truyền thông đại chúng đã thay mặt công lý buộ.c tộ.i những người liên quan", Tiến sĩ Allison Covey, nhà đạo đức học tại ĐH Villanova, nói với CNN.
Truyền hình nắm giữ sức mạnh làm chao đảo dư luận
Theo CNN , khoảng 10 năm gần đây, các nhà làm phim tài liệu (điện ảnh) mới có cơ hội đưa tác phẩm của mình đến các LHP, nơi chiếu công cộng. Các bản phát hành sân khấu lại hiếm hơn.
Song, truyền hình trực tuyến đã thay đổi tất cả.
Các nền tảng Netflix, Amazon và HBO Max đang trong cuộc đua tìm kiếm và độc quyền các tác phẩm tài liệu, chia chúng ra thành loạt phim nhiều phần và đưa đến khán giả toàn cầu.
Tiger King: Murder, Mayhem and Madness - phim tài liệu gồm hai phần do HBO phát hành gần đây nói về sự thăng trầm của tay golf Tiger Woods - thu hút 639.000 lượt xem trên các nền tảng trong ngày phát sóng đầu tiên, theo The Wrap.
Giáo sư Allison Covey cho biết góc khuất của người nổi tiếng có sức hút không kém những tội phạm nguy hiểm. " Framing Britney Spears và Tiger King: Murder, Mayhem and Madness đưa ra những bí ẩn chưa có có lời giải đáp hoặc những thuyết âm mưu cần được sáng tỏ. Người xe.m thườn.g bị thu hút bởi điều này và chia sẻ chúng lên mạng xã hội, khiến phim tài liệu được quan tâm nhiều hơn", ông chia sẻ.
Xét lại trường hợp của R. Kelly. Tuy là ngôi sao R&B nổi tiếng của thập niên 1990 nhưng từ lâu danh tiếng của nam ca sĩ bị vấy bẩn bởi những cáo buộc xâm hại tìn.h dụ.c, gạ gẫm phụ nữ trẻ.
Sự nghiệp ca sĩ R. Kelly gần như chấm dứt khi bộ phim tài liệu Surviving R. Kelly lên sóng.
Tháng 7/2017, BuzzFeed có bài điều tra về nam ca sĩ. Trong đó, có hai gia đình cáo buộc R. Kelly lạm dụng tìn.h dụ.c con gái họ bằng cách giam giữ các cô gái trẻ thông qua giáo phái.
Lúc ấy, luật sư của Kelly phủ nhận cáo buộc. Một trong những phụ nữ trẻ cũng cho biết không bị nam ca sĩ tẩy não. Ngôi sao 48 tuổ.i tiếp tục hoạt động nghệ thuật.
Đến tháng 1/2019, bộ phim tài liệu Surviving R. Kelly phát trên Lifetime chính thức hủy hoại sự nghiệp nam ca sĩ. Tác phẩm đã kể lại những cáo buộc tìn.h dụ.c mà R. Kelly từng gặp phải, nhiều nạ.n nhâ.n cũng xuất hiện và khóc lóc trong bộ phim. Cuối cùng, Surviving R. Kelly có hơn 26 triệu lượt xem.
Vài tuần sau, Kelly chính thức bị hãng thu âm RCA sa thải. Nam ca sĩ cũng bị bồi thẩm đoàn ở Illinois truy tố 10 tội danh lạm dụng tìn.h dụ.c trẻ v.ị thàn.h niê.n. Tuy nhiên, Kelly đã không nhận tội và tiếp tục chờ các phiên điều trần tiếp theo.
Đầu năm 2020, Lifetime lên kế hoạch phát phần tiếp theo mang tên Surviving R. Kelly Part II: The Reckoning , tiếp tục chống lại nam ca sĩ.
Theo Ted Mandell, giảng viên dạy môn Phim tài liệu tại ĐH Notre Dame, các cáo buộc của sao Hollywood được kể trên báo chí rất hấp dẫn nhưng không thể tạo hiệu ứng như phim tài liệu.
"Kể chuyện bằng hình ảnh hiệu quả hơn hẳn bởi khán giả có được sự liên kết với nhân vật, người bị hại. Máy quay có sức mạnh khó nói. Khán giả đọc được nét mặt của chính nhân vật và hiểu câu chuyện một cách trực quan nhất", Mandell nói.
Phim tài liệu nói thay công lý?
Tuy nhiên về bản chất, phim tài liệu dễ bị phiến diện.
Woody Allen đã từ chối phỏng vấn cho Allen v. Farrow. Phim chỉ khai thác được gia đình Farrow, trong khi đó những câu nói, biện bạch của đạo diễn tai tiếng chỉ được trích từ tự truyện của ông.
Trong cuộc phỏng vấn với Hollywood Reporter, Allen tiếp tục phủ nhận các cáo buộc và lên tiếng chỉ trích bộ phim do HBO sản xuất. "Họ không quan tâm đến sự thật. Họ lén lút hợp tác với nhà Farrows để thực hiện bộ phim đầy rẫy sự giả dối", đạo diễn 4 lần đoạt giải Oscar nói.
Cây bút Brian Lowry của CNN từng nói trước đó là việc ủng hộ bên nào cũng ảnh hưởng rất lớn với cách sản xuất phim tài liệu. Tiến sĩ Allison Covey lại cho rằng dịch vụ phát trực tuyến đã ảnh hưởng nhiều đến cách khai thác câu chuyện trên phim.
"Đừng quá kỳ vọng phim tài liệu ngày nay sẽ cung cấp thông tin tuyệt đối khách quan. Những bộ phim có mặt trên dịch vụ phát trực tuyến thường chú trọng vào cảm xúc, giải trí nhiều hơn là sự thật", Covey đưa quan điểm.
Phim tài liệu có phải là cán cân không lý không là câu hỏi khá nhiều người thắc mắc.
Giáo sư Mandell lại cho rằng phim tài liệu không phải để buộ.c tộ.i ai đó mà là đồng cảm với nạ.n nhâ.n bằng cách thổi phồng, cảm xúc hóa câu chuyện của họ.
Ngoài ra, như đã đề cập từ đầu, phim tài liệu khó mang lại sự mới mẻ ngoài những điều công chúng đã biết. "Bạn có gì mới cho khán giả? là câu nỏi nan giải của các đạo diễn khi phần lớn sự thật đều được phơi bày trên báo chí", David Resha, phó giáo sư ĐH Emory cho biết.
Los Angeles Times gọi phim của HBO là cái đinh đóng trong "quan tài di sản" của Woody Allen. IndieWire nói rằng Allen v. Farrow có thể là cán cân thay mặt cho công lý. Song, series sẽ tác động thêm gì trong sự nghiệp Woody Allen lại là điều khó nói.
Có người cho rằng Allen Woody bị hủy nhiều hợp đồng. Song, đó là chuyện trước kia. Việc Amazon hủy hợp đồng bốn phim và từ chối xuất bản hồi ký của Allen đã diễn ra vài năm trước. Năm 2019, tuy A Rainy Day in New York không được công chiếu ở Mỹ nhưng vẫn thu 22 triệu USD tại nước ngoài.
Tuy không giải quyết được vấn đề tồn đọng là "sự thật như thế nào", phim tài liệu vẫn phần nào giúp công chúng hình dung được vấn đề tồn đọng.
"Sự thật là gì không quan trọng nữa, điều chúng ta cần là công chúng tin vào những gì", Mia Farrow nói trong phim.
Diện mạo thay đổi theo thời gian của Demi Moore Từ một người đẹp có nhan sắc tuyệt mỹ, ngôi sao 'Hồn ma' Demi Moore đã có nhiều sự biến đổi mạnh mẽ về ngoại hình vì tuổ.i tác và những sóng gió trong cuộc sống. Demi Moore xinh đẹp nổi tiếng ngay từ khi gia nhập làng giải trí vào năm 1981. Vẻ đẹp vừa ngọt ngào, ngây thơ vừa quyến rũ...