Sự “dũng cảm” của các doanh nghiệp Mỹ khi đầu tư vào Triều Tiên
Mặc dù Triều Tiên hiện nay đã có nhận thức tốt hơn về các nền kinh tế thị trường tự do, song nhiều người hoài nghi về việc liệu các nhà đầu tư có sẵn sàng rót vốn và triển khai các dự án tại quốc gia được cho là bí ẩn nhất thế giới này hay không.
Tổng thống Donald Trump bắt tay nhà lãnh đạo Kim Jong-un trong cuộc gặp tại Singapore (Ảnh: Reuters)
Theo Korea Times, tập đoàn Hyundai của Hàn Quốc là đối tác thương mại tư nhân duy nhất được cấp phép của Triều Tiên. Sau khi nhận được sự chấp thuận từ chính quyền Bình Nhưỡng, tập đoàn này được trao đặc quyền phát triển các dự án kinh doanh với trọng tâm là du lịch tại Triều Tiên.
Sau khi Triều Tiên quyết định dừng chương trình phát triển vũ khí để tập trung phát triển kinh tế, đồng thời cam kết phi hạt nhân hóa, một số nhà đầu tư mạo hiểm của Mỹ đang hy vọng về viễn cảnh các doanh nghiệp nước ngoài đổ bộ vào thị trường Triều Tiên và cộng đồng quốc tế có thể cung cấp các gói hỗ trợ về tài chính cho Bình Nhưỡng.
“Mỹ đang lên kế hoạch cho phép một số doanh nghiệp và nhà đầu tư tư nhân mở các cơ sở tại Triều Tiên nếu Bình Nhưỡng dỡ bỏ kho vũ khí hạt nhân đúng như kế hoạch”, báo cáo của tổ chức E-Best Securities được công bố hôm 16/8 cho biết.
Tổng thống Mỹ Donald Trump từng đưa ra nhiều ý tưởng về những lợi ích mà Triều Tiên có thể đạt được nếu nước này “từ bỏ hoàn toàn” chương trình hạt nhân để xây dựng nền hòa bình lâu dài trên bán đảo Triều Tiên cũng như tại khu vực Đông Bắc Á. Trong cuộc họp báo sau cuộc gặp với nhà lãnh đạo Kim Jong-un tại Singapore hồi tháng 6, Tổng thống Trump từng lấy ví dụ về những bãi biển “tuyệt đẹp” của Triều Tiên và cho rằng Bình Nhưỡng hoàn toàn có tiềm năng để phát triển du lịch nhờ những bãi biển như vậy.
Triều Tiên hiện là thị trường cuối cùng trong khu vực chưa được khai phá tiềm năng. Theo các luật sư tại Seoul, một số công ty tư nhân đang thành lập các nhóm nội bộ để phát triển các kế hoạch đầu tư tại Triều Tiên. Các luật sư Hàn Quốc nói rằng các doanh nghiệp tư nhân nước ngoài đang tiếp cận họ để tìm hiểu thêm về cơ hội kinh doanh tiềm năng với Bình Nhưỡng. Trong khi đó, cố vấn cấp cao của Tổng thống Hàn Quốc Moon Chung-in gần đây nói rằng Triều Tiên cũng mong muốn các dự án đầu tư từ Mỹ.
“Triều Tiên nổi tiếng với lực lượng lao động lành nghề trong các ngành nông nghiệp và hàng không vũ trụ. Nước này cũng có nguồn nguyên liệu thô phong phú như các quặng than hay sắt. Triều Tiên cần hiện đại hóa hệ thống truyền tải điện và phát triển công nghệ trong ngành nông nghiệp”, một quan chức chính phủ Hàn Quốc nhận định.
Rủi ro đầu tư
Các xe tải trở về từ khu công nghiệp Gaeseong đi qua khu vực kiểm tra hải quan và xuất nhập cảnh gần Panmunjom, Hàn Quốc (Ảnh: Ahn Young-Joon)
Video đang HOT
Nhà kinh tế học Gareth Leather từng nhận định Triều Tiên có một số lợi thế để phát triển kinh tế, nhưng ngay cả khi các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ, sẽ chỉ có những nhà đầu tư “dũng cảm” mới đầu tư vào đất nước này.
Dẫn một nghiên cứu độc lập của đài Radio Free Asia, báo cáo của E-best cho biết các tập đoàn lớn của Mỹ như Intel, Microsoft, Google, Dell, Starbucks, Ford và Boeings đều chưa trả lời các câu hỏi liên quan tới kế hoạch đầu tư của họ tại Triều Tiên. Trong khi đó, các đại diện của Samsung và LG, các tập đoàn kinh tế hàng đầu Hàn Quốc, cho biết họ chưa có kế hoạch khai thác các cơ hội kinh doanh tại Triều Tiên.
Triều Tiên hiện vẫn phải hứng chịu các lệnh trừng phạt của Mỹ và Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Những dự án hợp tác chung với Triều Tiên bị Hội đồng Bảo an ngăn cấm, trong khi Liên minh châu Âu chặn các giao dịch tài chính vượt quá 5.000 euro với Bình Nhưỡng. Bên cạnh đó, các quy định do Mỹ đặt ra cũng khiến các ngân hàng quốc tế tránh thực hiện các giao dịch với Triều Tiên. Những rào cản này có thể sẽ khiến các doanh nghiệp nước ngoài chưa sẵn sàng đầu tư vào Triều Tiên.
Hiện vẫn còn những quan ngại rằng tài sản của các doanh nghiệp đầu tư tại Triều Tiên có thể bị tịch thu sung công quỹ vì các mục đích chính trị. Trong khi hệ thống điện nước là điều kiện bắt buộc đối với hoạt động của các doanh nghiệp, việc Triều Tiên có thể đảm bảo các điều kiện này hay không cho đến nay vẫn là câu hỏi để ngỏ. Bên cạnh đó, Triều Tiên cũng thiếu các cơ chế cơ bản để giải quyết các tranh chấp trong lĩnh vực kinh doanh.
Được xây dựng tại Triều Tiên từ cách đây hơn 10 năm, Khu Công nghiệp Gaeseong đã phải đóng cửa hai lần trước khi Triều Tiên tịch thu các tài sản của các doanh nghiệp Hàn Quốc vào năm 2016. Tổng thiệt hại đối với 123 công ty tại khu công nghiệp này lên tới 1,3 tỷ USD và Triều Tiên cũng không bồi thường cho họ sau khi khu công nghiệp đóng cửa.
Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un sẽ có cuộc gặp thượng đỉnh lần thứ 3 vào tháng tới. Dự kiến hai nhà lãnh đạo có thể sẽ bàn về việc cải thiện môi trường kinh doanh tại Triều Tiên để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.
“Trong cuộc gặp thứ ba tại Bình Nhưỡng, Tổng thống Moon Jae-in có thể sẽ trao đổi với nhà lãnh đạo Kim Jong-un những lợi ích kinh tế mà Triều Tiên có thể nhận được sau khi các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ. Ông Moon vừa đề xuất thành lập một cộng đồng kinh tế bao gồm cả Mỹ và Triều Tiên. Tôi tin rằng đây là một bước đi hướng đến việc phát triển nền kinh tế Triều Tiên”, Lim Eul-chul, chuyên gia Triều Tiên tại Đại học Kyungnam, nhận định.
Tổng thống Moon Jae-in gần đây cho biết ông muốn xây dựng tuyến đường sắt và đường bộ nối với Triều Tiên để mở đường cho việc thiết lập một cộng đồng kinh tế chung theo mô hình của Liên minh châu Âu (EU). Nhà lãnh đạo Hàn Quốc nói rằng cộng đồng này ngoài Hàn Quốc, Triều Tiên còn có Trung Quốc, Nhật Bản, Mông Cổ, Nga và Mỹ. Theo ông Moon, mối quan hệ hợp tác giữa Hàn Quốc và Triều Tiên có thể mang lại 150 tỷ USD trong vòng 30 năm tới.
Thành Đạt
Tổng hợp
Theo Dantri
Ai sẽ trả tiền cho lời hứa phát triển kinh tế Triều Tiên của Mỹ?
Mỹ từng để ngỏ nhiều phương án hỗ trợ Triều Tiên về kinh tế nếu Bình Nhưỡng cam kết phi hạt nhân hóa thực sự. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra không ít khó khăn cho Washinton trong bối cảnh hiện nay.
Nhà lãnh đạo Kịm Jong-un tới thăm một nhà máy sản xuất máy kéo tại Triều Tiên (Ảnh: KCNA)
Trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình hôm 13/5, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuyên bố nếu Triều Tiên đồng ý phi hạt nhân hóa, nước này "đương nhiên" sẽ được nới lỏng các lệnh trừng phạt và Washington sẽ cho phép các công ty tư nhân đầu tư vào Triều Tiên. Trong khi đó, Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng John Bolton nói rằng Mỹ sẵn sàng mở cửa thương mại và đầu tư tại Triều Tiên ngay khi có thể.
"Chúng tôi có thể tạo điều kiện để mang lại sự thịnh vượng về kinh tế thực sự cho người dân Triều Tiên tương đương với Hàn Quốc, và đó là mong muốn của chúng tôi", Ngoại trưởng Pompeo nói.
Ngoại trưởng Pompeo đã đề cập cụ thể tới các khoản đầu tư về cơ sở hạ tầng, năng lượng và nông nghiệp cho Triều Tiên. Đây đều là những lĩnh vực đang rất cần đầu tư phát triển tại quốc gia Đông Bắc Á này. Ngoài Mỹ, cộng đồng quốc tế cũng sẽ vào cuộc để giúp Triều Tiên tái thiết nền kinh tế vốn đang bị đình trệ nếu nước này sẵn sàng từ bỏ vũ khí hạt nhân.
Những tuyên bố của các quan chức cấp cao Mỹ trong thời gian qua cho thấy Washington dường như đặt niềm tin vào các cơ chế toàn cầu trong việc giúp Triều Tiên phát triển.
"Món quà lớn nhất mà Mỹ có thể trao cho Triều Tiên là mở đường cho nước này thu hút các doanh nghiệp đa quốc gia đầu tư vào Triều Tiên bằng cách dỡ bỏ các lệnh trừng phạt, đồng thời giúp Triều Tiên hòa nhập vào cộng đồng quốc tế. Tất nhiên, tầm nhìn đó chỉ có thể được thực hiện sau khi Triều Tiên phi hạt nhân hóa toàn bộ, có thể kiểm chứng và không thể đảo ngược", một nguồn tin ngoại giao nói với báo Chosun (Hàn Quốc).
Trước đó, kế hoạch Marshall của Mỹ từng cung cấp các khoản viện trợ trực tiếp cho Tây Âu để giúp tái thiết các nền công nghiệp của khu vực này sau Thế chiến 2. Tuy vậy, bối cảnh quốc tế đã thay đổi và việc trông cậy vào các tập đoàn đa quốc gia được cho cách tốt nhất để giúp Triều Tiên trong thời điểm hiện tại.
"Điểm mấu chốt là Mỹ có tầm ảnh hưởng rất lớn tại các thị trường tài chính quốc tế. Nhiều nước sẵn sàng đầu tư vào cơ sở hạ tầng cũng như phát triển tài nguyên dưới lòng đất của Triều Tiên nếu Mỹ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt (Bình Nhưỡng)", một quan chức chính phủ nhận định.
"Trước hết Triều Tiên cần tham gia Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Tiếp đó, nếu Triều Tiên cũng tham gia các tổ chức tài chính quốc tế khác như Ngân hàng Thế giới, nhiều nước có thể cung cấp các khoản vay hoặc viện trợ cho Triều Tiên và đầu tư tư nhân cũng sẽ đổ vào Triều Tiên", Giáo sư Kim Byung-yeon tại Đại học Quốc gia Seoul nhận định.
Sau khi Mỹ dỡ bỏ trừng phạt, các doanh nghiệp Mỹ có thể đầu tư vào thị trường Triều Tiên, từ đó giúp xóa bỏ nỗi sợ hãi từ phía Bình Nhưỡng liên quan tới các chính sách bị coi là thù địch của Washington. Cố vấn đặc biệt của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jung-in từng nói rằng "Triều Tiên muốn nhìn thấy Tháp Trump được xây dựng bên cạnh dòng sông Taedong và một nhà hàng McDonald mọc lên ở Bình Nhưỡng".
Ai sẽ chi trả?
Khu tổ hợp khoa học công nghệ ở Bình Nhưỡng (Ảnh: KCNA)
Vấn đề đặt ra hiện nay là ai sẽ chi trả khoản tiền khổng lồ cần thiết cho việc phát triển nền kinh tế Triều Tiên. Theo một thống kê của chính phủ năm 2014, số tiền này sẽ vào khoảng 77,3 tỷ USD và được chi cho việc tái thiết mạng lưới đường sắt xuống cấp của Triều Tiên cũng như đầu tư vào hệ thống tàu cao tốc. Các dự án nâng cấp đường sá dự kiến cũng tiêu tốn kinh phí không hề nhỏ.
Vào thời điểm năm 2005, chính phủ Hàn Quốc ước tính sẽ mất khoảng 3,2 nghìn tỷ won để cung cấp khoảng 2 triệu KW điện cho Triều Tiên trong vòng 5 năm và 3,5 nghìn tỷ won để xây dựng một lò phản ứng nước nhẹ nhằm cung cấp nguồn điện ổn định cho nước này. Mạng lưới điện của Triều Tiên hiện xuống cấp tới mức tỷ lệ thiếu điện tại quốc gia này lên tới 70%.
Ngoại trưởng Mỹ từng tuyên bố người chi trả các khoản tiền này "sẽ không phải là người Mỹ đóng thuế". Cố vấn an ninh quốc gia Bolton cũng nói rằng sẽ không có sự hỗ trợ nào từ chính phủ Mỹ cho Triều Tiên. Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump là nhà lãnh đạo rất thực tế trong vấn đề tài chính.
Tổng thống Trump từng yêu cầu Mexico phải chi trả kinh phí xây dựng bức tường dọc biên giới hai nước dù đây là ý tưởng do ông đề xuất. Nhà lãnh đạo Mỹ cũng hối thúc Hàn Quốc phải chia sẻ gánh nặng kinh phí với Mỹ khi Washington duy trì lực lượng quân sự tại đây. Những ví dụ trên là bằng chứng cho thấy nhiều khả năng chính phủ Mỹ sẽ không hỗ trợ cho Triều Tiên trong quá trình tái thiết nền kinh tế như kế hoạch Marshall từng giúp phục hưng châu Âu.
Theo báo Chosun, Mỹ có thể chuyển hướng sang Quỹ Tiền tệ Quốc tế, Ngân hàng Phát triển châu Á, Ngân hàng Đầu tư Hạ tầng châu Á để chia sẻ kinh phí cho dự án phát triển Triều Tiên. Đồng thời, Washington có thể nhờ một quốc gia thứ ba bảo đảm quá trình vay vốn giữa Bình Nhưỡng và các tổ chức trên. Trước đó, Hàn Quốc từng nhận trách nhiệm bảo đảm cho một khoản vay lớn của Triều Tiên sau Thỏa thuận khung Geneva năm 1994. Những người đóng thuế tại Hàn Quốc cũng phải trả tới 70% chi phí xây dựng một lò phản ứng nước nhẹ tại Triều Tiên dù dự án này sau đó bị "chết yểu".
Các dự án từng được Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cam kết sau cuộc gặp với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un hồi tháng 4 ước tính tiêu tốn khoảng 16 nghìn tỷ won. Một lộ trình phát triển mới dành cho Triều Tiên đã được một ủy ban đặc biệt của Hàn Quốc chuẩn bị, dự kiến sẽ bao gồm các dự án phát triển hệ thống đường sắt, cảng, mạng lưới điện và cung cấp khí đốt cho Triều Tiên. Ngoài ra, Bình Nhưỡng được cho là muốn nhận các khoản đầu tư công nghệ cao thay vì chỉ viện trợ cho các ngành công nghiệp nhẹ.
Các khoản đầu tư vào Triều Tiên có thể mang lại lợi ích cho tất cả các bên nếu được triển khai đúng đắn. Tính tới năm 2016, tổng sản phẩm quốc gia của Triều Tiên chỉ bằng 1/45 so với Hàn Quốc. Chính quyền Tổng thống Moon Jae-in đương nhiên muốn giúp Triều Tiên nâng cấp cơ sở hạ tầng lỗi thời của nước này để chuẩn bị cho quá trình tái thống nhất. Tuy nhiên, theo Chosun, các dự án chỉ có thể được thực hiện trong phạm vi cho phép của ngân sách Hàn Quốc, chứ không thể "vung tay quá trán" theo cảm tính.
Thành Đạt
Theo Dantri
Giới đầu tư Trung Quốc đón đầu cơ hội tại Triều Tiên Các nhà đầu tư Trung Quốc đã tìm cách đón đầu các cơ hội kinh doanh tiềm năng tại Triều Tiên trước khi các lệnh trừng phạt quốc tế nhằm vào Bình Nhưỡng được dỡ bỏ. Nhà lãnh đạo Kim Jong-un thị sát một xưởng đóng tàu tại Triều Tiên (Ảnh: Reuters) Mặc dù quan hệ thương mại với Triều Tiên phần lớn...