Steve Jobs hay Bill Gates: 50 năm nữa ai vẫn được nhớ tới

Tác giả Malcolm Gladwdell gần đây có nói chuyện tại Thư viện công Toronto và đã trình bày những quan sát thú vị về văn hóa doanh nghiệp.

Steve Jobs và Bill Gates

Điểm xuất phát của cuộc nói chuyện này là những con người như Bill Gates sẽ còn được nhớ đến 50 năm nữa kể từ bây giờ và sẽ có những bức tượng về ông ở nhiều nước thế giới thứ 3. Nói một cách khác, mọi người thậm chí không nhớ Microsoft đã là công ty gì và những người như Steve Jobs sẽ không còn ai nhớ tới?.

Nhưng tại sao những người như Jobs không được thần tượng hóa? Gladwell cho biết “Những nhân vật lớn nằm ngoài phạm vi luân lý. Điều đó không có nghĩa là họ không nằm trong luân lý, mà chỉ bởi họ nằm ngoài phạm vi luân lý. Họ hoàn toàn độc lập và và tập trung cao độ vào đẩy mạnh khả năng của công ty của mình. Họ xây dựng công ty của mình lớn mạnh, chính vì vậy họ không được thần tượng hóa.

Kết luận của Gladwell về Gates là chính xác vì Gates đã rời Microsoft, Gates đã đang tập trung hoàn toàn vào các vấn đề nhân đạo. Chắc chắn là ông được biết đến nhiều về khía cạnh này – chứ không phải là người cầm lái Microsoft một thời – trong tương lai.

Và trong một khía cạnh rộng hơn phần lớn những con người này nằm ngoài phạm vi luân lý, họ chỉ tập trung vào công ty. Trong đa số trường hợp, họ dần bị lu mờ.

Nhưng tôi tin Gladwell sẽ không đúng về Steve Jobs, Chắc chắn Jobs đã tập trung cho khả năng của Apple, nhưng Jobs đã có một mục tiêu cao hơn. Ví dụ, vào đầu những năm 1980, Jobs đã đề nghị CEO John Sculley của Pepsi về việc muốn bán nước đường màu đến hết cuộc đời hay gia nhập Apple và “thay đổi thế giới”.

Tôi đã làm việc với các công ty công nghệ cao mới trong nhiều thập kỷ và tôi có thể nói với bạn rằng không công ty nào trong số đó ra đời chỉ để kiếm tiền. Theo thời gian, khi tôi ngồi với họ trong một số cuộc họp ban đầu, cụm từ “thay đổi thế giới” đã được đề cập tới. Và đây là chủ đề ăn sâu vào trong cộng đồng công ty công nghệ mới, thậm chí cho tới nay.

Trong trường hợp của Jobs, những phát minh lớn đưa ông tới thị trường sẽ làm cho mọi người nhớ tới ông trong 50 năm nữa kể từ bây giờ – và tên tuổi của ông đều liên quan đến bất cứ phát minh nào trong số đó, từ việc giới thiệu chiếc PC thương mại đầu tiên (Apple II) cho đến việc phổ biến của giao diện người sử dụng hình ảnh được đưa vào Mac đến việc phát minh máy để bàn đến việc thúc đẩy của Apple gồm có các ổ CD-ROM, đã hình thành một kỷ nguyên điện toán đa phương tiện.

Sau đó có iPod, sản phẩm sáng tạo lại của Walkman. iPhone sáng tạo lại điện thoại thông minh (smartphone). iPad đã thực sự được xem như là đóng góp định dạng lại điện toán cá nhân. Và nếu chúng ta đọc kỹ trong tiểu sử của Jobs, Jobs thậm chí phát minh lại TV như chúng ta biết ngày nay.

Chúng ta có một ví dụ về điều này, đó là Thomas Edison. Trong khi Edison là một người có tâm, thì ông luôn luôn được biết đến nhiều nhờ bóng đèn, máy chiếu phim và hàng tá các phát minh khác của ông làm thay đổi thế giới.

Steve Jobs đã không hẳn là một người có bí quyết gì. Và Jobs chưa bao ở trong tình trạng vì tiền. Đúng hơn, Jobs và cộng sự đã phát minh ra những thứ làm thay đổi thế giới. Và đó là lý do ký ức về ông sẽ luôn cùng với chúng ta 50 năm nữa kể từ bây giờ, 100 năm nữa kể từ bây giờ và có thể còn hơn thế.