‘Star Trek’ – 50 năm gây chú ý vì đan cài hiện thực ‘nóng’ vào phim

Loạt bom tấn lấy bối cảnh thế kỉ 23 luôn bám sát những vấn đề đương đại như chiến tranh, kỳ thị sắc tộc hay nhu cầu được công nhận của người đồng tính.

Ra mắt cuối tuần qua, Star Trek Beyond đánh dấu 50 năm loạt phim viễn tưởng chào đời. Trong nửa thế kỷ qua, series ăn khách cả truyền hình và điện ảnh Bắc Mỹ này không chỉ là thương hiệu về phiêu lưu vũ trụ, mà còn gây sốt khi đan cài đề tài thời sự nóng hổi trên thế giới cuối thế kỷ 20, đầu thế kỷ 21.

Phôi thai từ ý tưởng gốc về chuyện một con tàu không gian đi trinh thám và vướng vào các rắc rối giữa thiên hà, Star Trek mùa đầu tiên lên truyền hình Mỹ năm 1966 và ngay lập tức là hiện thân của khát khao chinh phục vũ trụ của giới chính trị và khoa học phương Tây.

Ra đời trong thời Chiến tranh lạnh, “Star Trek” là câu chuyện về hòa hợp các quốc gia.

Câu nói mở đầu phim “dũng cảm đi tới nơi chưa ai từng tới” gần như lấy nguyên văn từ một tập sách về không gian của Nhà Trắng được xuất bản sau cuộc phóng vệ tinh Sputnik vào năm 1957. Ba năm sau tập đầu tiên của Star Trek, người Mỹ đặt chân lên Mặt trăng. Mae Jemison, người phụ nữ da màu đầu tiên của Mỹ bay vào không gian, từng chia sẻ chính nhân vật Uhura truyền cảm hứng cho cô gia nhập trạm vũ trụ NASA. Ngay cả nhà vật lý thiên tài Stephen Hawking cũng là một fan của phim.

Năm 1976, tàu con thoi đầu tiên được thiết kế để đi vào quỹ đạo Trái Đất được đặt tên là Enterprise – chính là tên của con tàu của Star Trek. Sự liên hệ giữa loạt phim và các chương trình không gian của Mỹ kéo dài đến thập niên 1990 khi diễn viên Leonard Nimoy được mời đọc lời dẫn cho một phim tài liệu Destiny in Space của NASA. Một số công nghệ giả tưởng vào thời điểm phim ra mắt đến nay đã trở thành hiện thực như máy tính cầm tay, vũ khí bằng laser hay robot có hình dạng người.

Cuối những năm 1960 và suốt thập kỷ 1970, thế giới của thời Chiến tranh lạnh phân cực mạnh mẽ. Hành tinh Trái Đất là nơi đầy rẫy mâu thuẫn chính trị, phân biệt chủng tộc và chiến tranh. Khi đó, nhiều nhà quan sát bi quan thậm chí e ngại về một Thế chiến thứ ba đe dọa nhân loại. Giữ lúc ấy, Star Trek mạnh dạn đề cao sự hòa hợp của các giống loài và thể hiện các quan điểm phản chiến rõ rệt. Cho tới nay, chiến tranh và hòa bình vẫn là chủ đề được nhắc tới nhiều nhất.

Nụ hôn khác màu da đầu tiên trên truyền hình thuộc về “Star Trek”.

Từ khi lên sóng tới thập niên 1990, các tập Star Trek luôn gieo mầm hy vọng về một thế giới đại đồng. Câu chuyện phim mùa một xoay quanh cuộc sống và chiến đấu của hàng loạt phi hành gia thuộc nhiều quốc gia và sắc tộc ở ngôi nhà chung hư cấu ngoài không gian – con tàu Enterprise. Ở đó có phi hành gia người Scotland, người Mỹ gốc Phi, người Nhật và cả người hành tinh Vulcan với đôi tai nhọn mà sau này đã trở thành biểu tượng của phim – thuyền phó Spock.

Trong mùa thứ hai, phi hành đoàn có thêm một người Nga bất chấp sự căng thẳng giữa Mỹ và Liên Xô ngoài đời. Nhiều người da đen và phụ nữ cũng xuất hiện với vai trò bác sĩ và nhà khoa học trên tàu, thể hiện tư tưởng tiến bộ và bình đẳng. Mùa ba Star Trek lập kỷ lục khi chiếu nụ hôn đầu tiên giữa người da trắng và da màu trên truyền hình Mỹ. Đây là nụ hôn giữa hai nhân vật thuyền trưởng Kirk và sĩ quan liên lạc nữ giới – Uhura. Ngay sau khi ra mắt năm 1968, nụ hôn này gây tranh cãi dữ dội với không ít người xem bảo thủ nhưng giờ đây được xem là một dấu mốc của phim ảnh Bắc Mỹ.

Nhân vật Han Sulu tiết lộ là gay trong phần mới – “ Star Trek Beyond”.

Sau lần chuyển thể lên màn ảnh rộng, mỗi tập phim tích hợp thêm nhiều bài học triết lý về đạo đức. Tới hiện tại, Star Trek đã làm 13 phim điện ảnh và thu về hơn 1,9 tỷ USD. Trong số đó, The Wrath of Khan (1982) được nhiều fan đồng thuận là tác phẩm hay nhất. Năm 2002, Star Trek: Nemesis thất bại cả về chất lượng lẫn doanh thu khiến thương hiệu lừng danh này tưởng chừng rơi vào ngõ cụt. Hai tập phim Star Trek (2009) và Star Trek Into Darkness (2013) do J.J. Abrams đạo diễn làm mới loạt phim và thành công khi vừa làm thỏa mãn giới phê bình, vừa thắng lớn tại phòng vé.

Mùa hè năm nay, Star Trek Beyond tiếp tục gây chú ý khi lần đầu tiên đưa vào phim nhân vật đồng tính như một cách khuyến khích nhu cầu được công nhận của nhóm người thế giới thứ ba. Trong phim, nhân vật phi hành gia người Nhật – Hikaru Sulu – tiết lộ giới tính thật là người đồng tính. Giữa phim có cảnh anh hội ngộ cùng bạn đời và cô con gái xinh xắn. Sự thay đổi về chi tiết này là để tri ân nam diễn viên George Takei, người thủ vai Sulu trong loạt phim truyền hình gốc và đã công khai việc đồng tính vào năm 2005.

Giữa một Hollywood luôn bị chỉ trích vì kỳ thị sắc tộc và giới tính, Star Trek tiếp tục bày tò quan điểm tiến bộ.

Theo VnExpress