Số hóa di sản văn hóa, tạo đà tăng trưởng du lịch Bắc Ninh

Với việc áp dụng công nghệ hiện đại và số hóa di sản văn hóa, ngành du lịch tỉnh Bắc Ninh đã có nhiều khởi sắc sau sự đình trệ của Covid-19.

Tiên phong trong số hóa di sản

Bắc Ninh nằm trong vùng văn hóa xứ Bắc nên tài nguyên di sản văn hóa, di tích lịch sử rất phong phú. Chỉ tính riêng di sản vật thể, Bắc Ninh đã có 1.558 di tích thuộc nhiều loại hình như chùa, đền, miếu, lăng, đình, thành cổ, văn chỉ, di tích khảo cổ học… Bên cạnh hệ thống di tích phong phú, trên địa bàn tỉnh còn có hàng nghìn cổ vật, di vật, tài liệu được cất giữ trong di tích tín ngưỡng tôn giáo, bảo tàng tỉnh và một phần sở hữu tư nhân.

Trước làn sóng chuyển đổi số hiện nay, Bắc Ninh đã và đang đẩy mạnh triển khai thực hiện các dự án số hóa di sản, di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh. Tỉnh cũng là địa phương đi đầu trong cả nước về việc hoàn thiện số hóa tổng thể hệ thống di sản.

Từ năm 2018 – 2020, tỉnh đã đầu tư gần 45 tỷ đồng để thực hiện đề án Xây dựng cơ sở dữ liệu di sản văn hóa. Trong những năm qua, Sở VHTTDL cũng phối hợp với Trung tâm Hỗ trợ phát triển KHKT và các chuyên gia của Bộ Tài nguyên và Môi trường ứng dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại để chuyển đổi số toàn bộ cơ sở dữ liệu (CSDL) di sản văn hóa Bắc Ninh. Trong quá trình thực hiện còn có sự tham vấn của các nhóm chuyên gia trong và ngoài nước.

Sau khi thực hiện đề án, các không gian, thuộc tính của 858 di tích được xếp hạng, nội thất 4 di tích quốc gia đặc biệt cùng các di sản văn hóa phi vật thể của tỉnh cũng được xây dựng thành ngân hàng dữ liệu dạng số tổng thể.

Các di tích đã được quét laze 3D mặt đất tổng quan trong khuôn viên toàn bộ di sản, quét laze 3D chi tiết một số di sản quốc gia đặc biệt; quét lưu trữ các hiện vật đặc trưng… Các di sản văn hóa phi vật thể cũng được hoàn thành thu thập và tư liệu hóa quét file tài liệu dạng giấy và dạng số 2D. Những dữ liệu định dạng hình và tiếng của di sản văn hóa phi vật thể được lưu trữ nhằm mục tiêu phục vụ công tác quản lý, nghiên cứu, phục dựng…

Lăng và đền Kinh Dương Vương

Trong các địa bàn của tỉnh Bắc Ninh, huyện Thuận Thành đã áp dụng công nghệ hiện đại và số hóa di sản văn hóa để góp phần bảo tồn, giáo dục và phát huy giá trị các di tích lịch sử văn hóa của địa phương.

Khi du khách truy cập vào thư viện số hóa 3D của huyện Thuận Thành, các di tích và danh lam thắng cảnh cấp quốc gia quen thuộc như chùa Dâu, chùa Bút Tháp, lăng và đền Kinh Dương Vương… được hiện ra một cách hấp dẫn và sống động. Với việc áp dụng công nghệ, du khách chỉ cần nhấn vào vị trí xem 3D là hình ảnh của các danh thắng sẽ được chuyển động với góc nhìn 360 độ. Bên cạnh đó, hình ảnh 3D còn được lồng nhạc hoặc lời giới thiệu về di tích, danh thắng để du khách hiểu hơn về địa danh mình đang quan sát.

Sau chuyến du lịch tại tỉnh Bắc Ninh, chị Phan Thị Thùy Trang (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) chia sẻ: “Tôi cảm thấy rất ấn tượng khi được xem các di tích lịch sử bằng hình ảnh 3D trước khi đến tận nơi tham quan. Nhờ đó, tôi có thể hình dung trước về địa điểm mình muốn khám phá và căn chỉnh tốt thời gian cho chuyến đi. Bên cạnh đó, một số hình ảnh còn lồng thêm nhạc khiến con của tôi rất thích thú và chú ý lắng nghe, điều này giúp bé biết thêm kiến thức mới về lịch sử mà không cảm thấy khô khan, nhàm chán”.

Mục tiêu trở thành trung tâm du lịch của cả nước

Bên cạnh việc xây dựng CSDL, tỉnh Bắc Ninh còn thực hiện đề án Phát huy giá trị di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn 2021 – 2025 định hướng đến năm 2030. Số vốn để thực hiện đề án là 4.103 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách lên tới 355 tỷ đồng, vốn xã hội cần huy động là 3.748 tỷ đồng.

Đề án sẽ ưu tiên triển khai 4 dự án gồm: đầu tư xây dựng hạ tầng thiết yếu tại các điểm du lịch được công nhận trên địa bàn tỉnh; phát triển du lịch trên sông Đuống và sông Cầu; phát triển du lịch cộng đồng làng quan họ; chương trình trọng điểm quảng bá văn hóa – du lịch tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2022 – 2025. Mục tiêu quan trọng là đưa Bắc Ninh trở thành một trong những trung tâm du lịch văn hóa lớn của ĐBSH nói riêng và cả nước nói chung.

Cảnh hát quan họ truyền thống xuất hiện trên các nền tảng số (Ảnh: Báo Bắc Ninh)

Đồng thời, Bắc Ninh cũng tăng cường công tác tuyên truyền, quảng bá các di sản văn hóa với xúc tiến du lịch và phát triển thị trường, phát triển nguồn nhân lực du lịch, tập trung nâng cao trình độ của các hướng dẫn viên du lịch.

Toàn tỉnh sẽ phát triển đồng bộ các dịch vụ và ứng dụng công nghệ số, hoàn thành CSDL văn hóa, tiếp tục phát triển du lịch 3D… để đưa du lịch thành ngành kinh tế quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh. Phía chính quyền cũng xây dựng và ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển du lịch, tăng cường các hoạt động xúc tiến thu hút đầu tư du lịch, khuyến khích các thành phần kinh tế trong và ngoài tỉnh.

Du lịch Bắc Ninh ‘bứt tốc’ sau đại dịch

Lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh cho biết, trong nửa đầu năm 2022, Bắc Ninh đã tổ chức nhiều sự kiện văn hóa – du lịch, giới thiệu và quảng bá di sản nổi bật để kích cầu hoạt động du lịch trong điều kiện bình thường mới. Năm nay, toàn tỉnh đặt mục tiêu sẽ đón và phục vụ khoảng 1 triệu khách du lịch.

“Liền anh – liền chị” hát quan họ trên thuyền (Ảnh: Tổng cục du lịch)

Trong 6 tháng đầu năm 2022, Bắc Ninh đón khoảng 565.000 lượt du khách, tăng 2 lần so với cùng kỳ năm trước và đạt 59% so với kế hoạch đề ra. Tổng doanh thu du lịch trong nửa đầu năm cũng ước đạt 380 tỷ đồng, ghi nhận mức tăng 91% so với cùng kỳ và đạt 61% so với kế hoạch.

Tỉnh Bắc Ninh đặt mục tiêu đến năm 2030 có thể đón và phục vụ trên 5 triệu lượt khách du lịch, tổng thu của ngành đạt khoảng 4.500 tỷ đồng. Trong thời gian tới, toàn tỉnh có thể đạt trên 25 nghìn lao động trong ngành du lịch, 85% trong số đó là lao động đã qua đào tạo để phục vụ du khách tới tham quan.