Sau SpaceX, tỷ phú Elon Musk vẫn còn nhiều tham vọng ‘lạ lùng’
Hôm 30/5, tỷ phú Elon Musk – nhà sáng lập hãng SpaceX vỡ òa sung sướng khi tên lửa của công ty ông lần đầu tiên đưa thành công 2 phi hành gia người Mỹ vào vũ trụ.
Elon Musk là một trong những nhân vật không còn quá xa lạ đối với những người quan tâm khoa học, công nghệ bởi lẽ, vị tỷ phú này ngoài việc được biết đến với những phát biểu đầy “ngớ ngẩn” trên mạng xã hội Twitter còn là người vô cùng tâm quyết với những dự án chinh phục không gian vũ trụ.
Elon Musk, chủ tịch SpaceX bày tỏ sự mừng rỡ khi phóng thành công tên lửa Falcon 9 và tàu vũ trụ Crew Dragon tại Trung tâm Vũ trụ Kennedy
Không thể kiềm được cảm xúc bản thân, Elon Musk phát biểu trong cuộc họp báo sau vụ phóng thành công tên lửa: “Đã 18 năm làm việc để tiến tới mục tiêu này, nên vẫn khó để tin điều đó đã xảy ra”.
Bằng việc đưa thành công tàu vũ trụ Crew Dragon và các phi hành gia vào không gian, SpaceX trở thành công ty tư nhân đầu tiên đảm trách việc vận chuyển phi hành gia cho NASA. Chuyến bay thử nghiệm Demo-2 của SpaceX cũng là sứ mệnh chở người đầu tiên của Mỹ từ khi nước này đóng chương trình tàu con thoi năm 2011.
SpaceX thực hiện sứ mệnh vũ trụ đầu tiên với chuyến đưa hàng lên Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) năm 2012. Danh sách thành công của SpaceX bao gồm chế tạo phiên bản tên lửa Falcon 9 tự hạ cánh, tên lửa hạng nặng Falcon Heavy, và tàu vũ trụ Crew Dragon để đưa phi hành gia lên ISS.
Phải nói rằng, Elon Musk là một người với nhiều những ước mơ táo bạo trong lĩnh vực công nghệ. Trong suốt sự nghiệp của mình, Musk đã lần lượt cho ra đời những sản phẩm mang tính cách mạng công nghệ cao. Là người ủng hộ mục tiêu chinh phục sao Hỏa, Musk từng nói về kế hoạch làm nhà kính trên Hành tinh Đỏ, tham vọng hơn là thiết lập một thuộc địa trên sao Hỏa.
Dù tập trung vào sao Hỏa, Musk cũng cho biết ông quan tâm đến cả Mặt trăng. Ông từng giới thiệu về ý tưởng thiết kế “Căn cứ Alpha trên Mặt trăng (cùng với căn cứ trên sao Hỏa)”. Năm 2018, Musk gợi ý rằng căn cứ sao Hỏa đầu tiên của SpaceX có thể được hình thành vào năm 2028. Ông cũng định nghĩa lại những khái niệm về giao thông bằng những ý tưởng như Hyperloop, một hệ thống giao thông tốc độ cao kết nối các thành phố lớn.
Elon Musk được biết đến là một người có nhiều tham vọng về công nghệ
Ngoài ước mơ chinh phục không gian vũ trụ, Elon Musk còn được biết đến với vai trò là người sáng lập hãng xe điện Tesla. Tesla được biết đến với dự án những chiếc xe điện tự động (EAVs) hay các giải pháp tái tạo năng lượng. Vậy từ năm 2020 trở đi, Elon Musk sẽ còn những dự định gì, hãy cùng điểm qua một số những “ước mơ mang tầm vĩ mô” mà vị tỷ phú này đã và đang ấp ủ.
Năm 2021: Elon Musk có thể hoàn thành việc xây dựng một nhà máy sản xuất ở Trung Quốc với dự định cho ra đời những dòng chiếc xe điện chạy tự động ở nước này. Ngoài ra, Tesla cũng dự định sản xuất 1.000 xe ở Trung Quốc.
Năm 2022: Có lẽ khoảnh khắc lớn nhất cho Elon Musk sẽ đến vào năm 2022, khi mà kế hoạch vận chuyển hàng hóa đầu tiên lên sao Hỏa từ tên lửa BFR của SpaceX. Tên lửa mới này sẽ trở thành phương tiện thực hiện các nhiệm vụ của SpaceX, nhằm giảm chi phí nhiên liệu.
Năm 2024: Hai năm sau, Elon Musk dự định gửi phi hành đoàn đầu tiên đến sao Hỏa. Tại thời điểm giữa năm 2022 và năm 2024, SpaceX cũng có thể sẽ đưa ra một loại hình vận tải mới cho thành phố.
Từ năm 2030 đến xa hơn, Elon Musk cũng có một số dự án khác mà chúng chưa có lịch trình cụ thể, hoặc là chúng không được phép công khai. Các dự án lần lượt là hệ thống giao thông tốc độ cao Hyperloop, dự án kết hợp nối não người với máy tính mang tên Neuralink hay dự án phát triển trí tuệ nhân tạo AI,….
Vì vậy Elon Musk đang có rất nhiều dự án trên con đường phát triển khoa học công nghệ và ứng dụng vào cuộc sống con người. Có lẽ trên con đường phát triển ấy sẽ vấp phải những chỉ trích, những hoài nghi nhưng trên cương vị một người lãnh đạo, Elon Musk có lẽ sẽ làm cho mọi người phải ngạc nhiên bởi vô số các kế hoạch táo bạo hơn sẽ được thực hiện và hoàn thành trong tương lai chứ không chỉ dừng lại ở SpaceX.
Công nghệ giúp SpaceX chiến thắng Boeing
Việc áp dụng công nghệ để tiết kiệm chi phí đã giúp SpaceX của tỷ phú Elon Musk đánh bại gã khổng lồ Boeing trong cuộc đua bay vào không gian.
Ngày 4/10/2016, tại hội thảo về tiến bộ công nghệ "What's Next", CEO Boeing Dennis Muilenburg khẳng định: "Tôi tin chắc người đầu tiên đặt chân lên sao Hỏa sẽ du hành bằng tên lửa của Boeing".
Năm 2019, trong một chương trình của CNBC, khi được hỏi liệu Boeing có thắng được SpaceX trong cuộc tới sao Hoả, Muilenberg tiếp tục nhắc lại tuyên bố này. Ngay lập tức, Elon Musk đã lên Twitter và đáp trả bằng một câu ngắn gọn: "Do it" (Hãy làm đi). Boeing sau đó nhận lời thách đấu với lời đáp: "Game on" (Cuộc đua bắt đầu).
Một năm sau, chặng đua quan trọng nhất trong cuộc đua tiến về sao Hoả đã kết thúc. Người chiến thắng là Elon Musk khi SpaceX trở thành công ty tư nhân đầu tiên đưa con người vào vũ trụ. Sự kiện cũng đánh dấu sau gần một thập kỷ, Mỹ có thể đưa phi hành gia bay vào vũ trụ mà không phải nhờ đến Nga. Từ đây, SpaceX cũng chính thức gia nhập câu lạc bộ siêu không gian có người lái với hai thành viên trước đó là Nga và Trung Quốc.
Đây chỉ là một bước nhỏ trong lịch sử khai phá không gian của con người, nhưng là chương đầu tiên trong kỷ nguyên mới của hàng không vũ trụ thương mại. SpaceX của Musk đã chứng minh sức mạnh so với gã khổng lồ Boeing về công nghệ, chi phí và hiệu quả.
Tổng thống Donald Trump và Phó Tổng thống Mike Pence theo dõi vụ phóng tên lửa Falcon 9 hôm 31/5
Tất nhiên, thành công của SpaceX không thể vắng sức mạnh kinh tế do chính phủ Mỹ hỗ trợ. Nhưng nếu nhìn lại hành trình khởi nghiệp của công ty, ngay từ đầu, SpaceX đã luôn thiệt thòi hơi đối thủ Boeing trong các lần rót vốn.
Sự việc bắt đầu từ khi chính quyền Tổng thống Bush không chấp nhận ngân sách ngày càng tăng từ NASA và quyết định tự do hoá ngành công nghiệp hàng không vũ trụ từ năm 2004. Bush cũng đề ra "Chương trình phi hành đoàn thương mại, tận dụng lợi thế ban đầu từ chính phủ". NASA sẽ công bố nhu cầu thám hiểm không gian của mình, họ đầu tư một phần tiền rồi chuyển giao công nghệ và thiết kế cho các công ty tư nhân.
Ngoài khoản đầu tư của NASA, các công ty phải tự thân vận động. Để có được dự án, họ sẽ đấu thầu. Những công ty đầu tiên bao gồm: Boeing, SpaceX, BlueOrigin và Sierra Nevada.
Tháng 9/2014, NASA đã chọn Boeing và SpaceX để chia tổng cộng 6,8 tỷ USD trong các hợp đồng dự án không gian có người lái, giá lần lượt là 4,3 tỷ USD và 2,5 tỷ USD. Trước đó, Boeing đã nhận được hợp đồng trị giá 4,8 tỷ USD từ NASA và SpaceX nhận được 3,14 tỷ USD.
Điều này gây nên nhiều tranh cãi vì hầu như không nhiều người tin SpaceX có thể đánh bại Boeing. NASA thậm chí bị Quốc hội Mỹ điều trần về việc tại sao lại chọn hai công ty cho nhiệm vụ này trong khi có thể làm theo cách đơn giản hơn là bàn giao cho Boeing. Musk sau đó cũng khiếu nại về số tiền được chia không đều cho các công ty. Ông từng chế giễu Boeing trên Twitter rằng: "Phải mất 10 năm để Boeing có thể cải thiện 10% máy bay của họ và tiêu tốn đến 20 tỷ USD".
Khoản tiền NASA rót về là một khoản cố định. Có nghĩa là các công ty tư nhân phải tự cân bằng chi phí. Đây là khó khăn nhưng cũng là lợi thế của một startup như SpaceX. Nếu hoạt động như Boeing, họ có thể đã phá sản từ lâu. Ban đầu, để tiết kiệm chi phí, SpaceX mua các bộ phận đã qua sử dụng về tái chế lõi tên lửa.
Đến năm 2017, trong một bài thuyết trình về mẫu tàu vũ trụ mới có khả năng tái sử dụng hoàn toàn, Musk nói: "Nó từng có tên gọi là Hệ thống Vận tải liên hành tinh, nhưng tôi sẽ gọi nó là BFR. Khác biệt lớn nhất của BFR là bồn chứa nhiên liệu dành cho vũ trụ được cấu thành từ sợi carbon với khả năng chịu được áp lực cao. Nó bị thổi bay lên cao 100 mét trong không trung trước khi rơi xuống biển", Musk mô tả lại một phần thí nghiệm và nhấn mạnh chất liệu mới giúp tên lửa nhẹ hơn và hiệu quả hoạt động cao hơn.
Mô phỏng quá trình tiếp nhiên liệu của SpaceX.
Ngoài ra, tên lửa của BFR còn sở hữu một công nghệ không tưởng khác: tiếp nhiên liệu trong không gian. Trong nhiều năm, SpaceX đã thử nghiệm công nghệ này với tàu vũ trụ Dragon và trạm vũ trụ quốc tế (ISS) trong mỗi chuyến chuyển hàng tiếp tế. Tàu Dragon cho SpaceX cơ hội nghiên cứu các tấm chắn nhiệt để bảo vệ BFR khi nó trở lại khí quyển. Trong khi Falcon 1 chỉ dùng được một lần, Falcon 9 có thể tái sử dụng 70%, thì tên lửa của BFR sẽ được tái sử dụng 100%. Tải trọng lớn, tái sử dụng tối đa giúp giá thành rẻ đáng kể.
Bằng việc áp dụng hàng loạt công nghệ hiện đại, BFR không chỉ phục vụ sứ mệnh chinh phục sao Hoả mà còn có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ khác, nhưxây dựng căn cứ trên mặt trăng, tiếp hàng cho ISS hay đơn giản nhất là đưa con người di chuyển khắp thế giới với tốc độ siêu nhanh.
Ngoài nhiệm vụ đưa vệ tinh vào quỹ đạo, Elon Musk còn mô tả BFR có khả năng lang thang trong quỹ đạo trái đất để thu những mảnh vỡ trôi nổi hoặc những vệ tinh hết hạn sử dụng. Giá thành cho những nghiệm vụ này sẽ rất rẻ, trái ngược với những sứ mệnh chinh phục không gian của Nga, Mỹ hay Trung Quốc đã làm trước đó. Để chứng minh sức mạnh và độ an toàn của của các tên lửa. Musk thậm chí đã cho nổ tung tên lửa đẩy Falcon 9 trị giá 50 triệu USD để thử nghiệm.
Musk đã chứng tỏ sức mạnh công nghệ của mình bằng việc đưa hai phi hành gia người Mỹ vào không gian bằng tên lửa do SpaceX chế tạo hôm 31/5. Việc áp dụng công nghệ hiện đại theo những cách phi truyền thống đã đem lại hiệu quả không tưởng, biến SpaceX thành một trong những startup giá trị nhất thế giới.
Với những ý tưởng "điên rồ", CEO Elon Musk đã đánh bại gã khổng lồ Boeing trong cuộc đua đưa người vào không gian.
Trong khi đó gã khổng lồ Boeing không bị áp lực về kinh tế như SpaceX. Họ vẫn duy trì nhịp điệu công việc khi thực hiện các dự án lớn của chính phủ. Năm ngoái, máy bay chở khách liên hành tinh của Boeing đã thực hiện chuyến bay thử nghiệm không người lái. Do sự cố phần mềm, máy bay của họ đã sai quỹ đạo và không đến được trạm vũ trụ do thiếu nhiên liệu. Nếu mọi việc tốt đẹp, Boeing hi vọng đưa phi hành gia lên trạm vũ trụ vào năm tới, ít nhất là sau SpaceX một năm.
Ngoài các dự án bay không gian có người lái thương mại, NASA cũng thất vọng với Boeing trong các dự án khác. Boeing là nhà thầu chính của dự án Hệ thống phóng không gian (SLS) năm 2010 của NASA, nhưng Boeing không chỉ chậm tiến độ trong nghiên cứu và phát triển tên lửa SLS, mà còn trì hoãn giao hàng nhiều lần. Thời gian giao hàng đã bị dời từ năm 2017 đến nay trong khi ngân sách tiếp tục tăng. Khi Boeing có dự án, Musk cũng công khai phàn nàn rằng NASA không công bằng với ông.
Boeing hiện gặp khó khăn ở cả nội bộ lẫn bên ngoài. Năm ngoái, hai vụ tai nạn máy bay chở khách 737 Max liên tiếp đã gây thiệt hại lớn cho hãng. Đại dịch năm nay cũng ảnh hưởng nặng nề đến ngành hàng không toàn cầu. Boeing phải sa thải nhiều nhân viên và tìm kiếm sự cứu trợ của chính phủ. Giá trị thị trường của hãng này đã giảm 60%, chỉ còn hơn 80 tỷ USD.
Thành công của SpaceX không chỉ giáng một đòn nặng nề vào tinh thần của Boeing, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động kinh doanh hàng không vũ trụ tiếp theo của họ. Trong danh sách các đối tác của NASA, SpaceX hiện đứng trước Boeing và dự kiến sẽ dẫn đầu trong các hợp đồng lớn trong tương lai.
Lợi thế cạnh tranh lớn nhất của SpaceX nằm ở việc áp dụng công nghệ để tiết kiệm chi phí. Báo cáo thống kê của NASA cho hay giá cho mỗi vé bay vào không gian của SpaceX là 55 triệu USD, trong khi Boeing là 90 triệu USD. NASA từng trả cho Nga 86 triệu USD để đưa một phi hành gia bay vào vũ trụ. Tính trung bình, giá của Boeing cao hơn 60% so với SpaceX.
SpaceX và Boeing không chỉ cạnh tranh trong các chuyến bay thương mại vào vũ trụ. Năm 2014, SpaceX cũng phản đối Không quân Mỹ, cáo buộc dự án tên lửa của Lầu Năm Góc đấu thầu không công bằng. Sau đó Musk giành được một hợp đồng quân sự với Nhà Trắng.
Trong một cuộc phỏng vấn với giới truyền thông, Musk nói, những gã khổng lồ như Boeing quá kiêu ngạo. Đáp lại, Boeing nói: "Trước khi Musk bước vào lĩnh vực này, Boeing đã hợp tác với NASA để xây dựng trạm vũ trụ. Khi những người khác thảo luận về ước mơ và hi vọng, chúng tôi đã đạt được những thành tựu trong không gian và chúng tôi cũng sẽ cam kết giúp Mỹ đạt được mục đích tiến đến sao Hoả".
Thành công hiện tại không có nghĩa SpaceX đã độc quyền thị trường hàng không vũ trụ thương mại. Các đối thủ như Boeing và Blue Origin cũng đang chạy đua công nghệ và sớm bắt kịp trong tương lai.
Giải mã SpaceX: Công ty của Musk lấy tiền ở đâu để thay đổi thế giới? Công ty không gian do tỷ phú Elon Musk sáng lập được định giá lên tới 36 tỷ USD, là một trong những công ty tư nhân lớn nhất thế giới. Ngày 31/5 vừa qua, SpaceX đã đi vào lịch sử với tư cách công ty tư nhân đầu tiên đưa người lên Trạm vũ trụ quốc tế (ISS). Đây là thành quả...