“Rồng lửa” S-300 tới Syria, Nga – Israel lún sâu vào khủng hoảng

Việc Nga bàn giao “rồng lửa” S-300 cho Syria đẩy quan hệ Nga – Israel lún sâu thêm vào khủng hoảng sau vụ máy bay trinh sát IL-20 của Nga bị bắn rơi mà Matxcvơva cho rằng Tel Aviv phải chịu trách nhiệm chính.

Hệ thống phòng không hiện đại S-300 sau khi được chuyển giao đang được chuyên gia Nga huấn luyện sử dụng cho phía Syria

Phát biểu trong cuộc họp Hội đồng an ninh Nga do Tổng thống Vladimir Putin chủ trì ngày 2-10, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cho biết, nước này đã hoàn tất việc bàn giao hệ thống phòng không S-300 cho Syria. Theo ông Shoigu, việc này đã được hoàn tất trước đó một ngày khi chuyển giao cho Syria tổng cộng 49 thiết bị, trong đó 4 hệ thống phóng (mỗi hệ thống chứa 4 quả tên lửa), radar, hệ thống chỉ huy, điều khiển…

Người đứng đầu Bộ Quốc phòng Nga cho biết, hiện các chuyên gia Syria đang được huấn luyện cách điều khiển hệ thống S-300 để có thể tác chiến được sau thời gian 3 tháng. Cùng với việc chuyển giao tổ hợp tên lửa phòng không hiện đại cho Syria, Nga cũng đã tăng cường đáng kể và bổ sung thiết bị cho hệ thống tác chiến điện tử, kết nối hệ thống điều khiển các hệ thống phòng thủ tên lửa thành một mạng lưới thống nhất tại nước này.

Việc Nga chuyển giao “rồng lửa” S-300 cho Syria vốn đã được hai bên ký hợp đồng mua bán từ lâu, song bất ngờ được thực hiện tức khắc sau khi chiếc máy bay trinh sát điện tử IL-20 của Nga bị bắn rơi xuống Địa Trung Hải khiến 15 quân nhân Nga thiệt mạng. Chiếc máy bay này bị tên lửa phòng không S-200 mà Nga chuyển giao cho Syria bắn hạ, song Matxcơva cáo buộc Israel phải chịu trách nhiệm cho vụ việc bi thảm này.

Theo phân tích dữ liệu của Nga, phi đội máy bay chiến đấu F-16 của Israel khi bị hệ thống tên lửa S-200 nhắm bắn đã cố tình lợi dụng chiếc máy bay trinh sát IL-200 đang hạ cánh bay với vận tốc và độ cao thấp làm “lá chắn” khiến tên lửa của Syria bắn nhầm. Tuy Israel phủ nhận cáo buộc của Nga, song không đưa ra được những bằng chứng “buộc tội” của phía Nga.

Dù Nga chuyển giao hệ thống tên lửa S-300 cho Syria sau khi chiếc máy bay trinh sát IL-200 bị bắn rơi với cáo buộc lỗi thuộc về Israel, song vẫn làm bùng lên cuộc khủng hoảng quan hệ giữa Matcơva và Tel Aviv. Hợp đồng mua bán hệ thống tên lửa này vốn bị Tel Aviv cũng như các đồng minh của họ, nhất là Mỹ, phản đối vì cho rằng nó gây ra mối đe dọa nghiêm trọng cho máy bay chiến đấu của Israel cũng như đồng minh trong khu vực.

Israel và Syria từ lâu vốn là hai quốc gia đối địch nhau tại Trung Đông, trong đó Israel đã tấn công và chiếm đóng cao nguyên Golan của Syria từ năm 1967 tới nay. Trong cuộc đối đầu giữa Syria và Israel, ưu thế luôn thuộc về phía Israel với những trang thiết bị vũ khí hiện đại vượt trội.

Israel cho rằng việc Nga chuyển giao hệ thống tên lửa phòng không hiện đại S-300 cho Syria có thể tạo ra mối đe dọa nghiêm trọng cho các máy bay chiến đấu của Israel vốn thường xuyên bị Damascus cáo buộc xâm phạm không phận và oanh tạc xuống lãnh thổ Syria. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã trực tiếp điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin song không thể đảo ngược quyết định mà Matxcơva tuyên bố nhằm mục đích tăng cường an ninh cho quân đội Nga ở Syria.

Theo giới phân tích quân sự, việc Nga chuyển giao hệ thống tên lửa hiện đại cho Syria không chỉ giúp tăng đáng kể năng lực phòng không cho nước này mà còn khẳng định quyết tâm can dự tới cùng để bảo vệ lợi ích sống còn của Matxcơva tại Trung Đông sau khi bất ngờ triển khai lực lượng quân sự tới Syria vào tháng 9-2015. Sự hiện diện, hậu thuẫn về quân sự của Nga không chỉ làm thay đổi đáng kể cán cân lực lượng vốn chênh lệch trong cuộc đối đầu giữa Israel và Syria mà còn khiến Israel phải tính toán, cân nhắc hơn rất nhiều trước mỗi hành động quân sự trong khu vực và đó cũng chính là nguyên nhân sâu xa dẫn tới khủng hoảng quan hệ Tel Aviv – Matxcơva.

Theo anninhthudo