Rối loạn tiêu hóa, không nguy nhưng mà… hiểm
Đừng ăn chuối, bắp cải, đậu hay hành nếu như bạn đang bị chứng rối loạn tiêu hóa. Cà phê và sữa cũng là thứ nên kiêng.
Không phải là bệnh chết người, nhưng rối loạn tiêu hóa đem đến cho bạn nỗi khổ sở, khó chịu thường xuyên và dai dẳng.
Đau bụng và thay đổi thói quen đại tiện do sự co thắt không đều của các cơ vòng trong ống tiêu hóa chính là tình trạng rối loạn tiêu hóa. Nguyên nhân của rôi loạn tiêu hóa được cho là sự bài tiết setoronin, hay việc sinh ra nhiều khí methan trong ruột và liên quan mật thiết đến chế độ ăn uống.
Giảm chất lượng cuộc sống
Hai triệu chứng đặc trưng nhất của rối loạn tiêu hóa là đau bụng và thay đổi thói quen đại tiện. Cơn đau bụng có thể âm ỉ hoặc dữ dội, đau thành từng cơn, có thể đau ở nhiều chỗ khác nhau, đôi khi cơn đau từ bụng lan ra sau lưng.
“Lịch” đại tiện “quy củ’ trước đây hoàn toàn đảo lộn, mất hẳn tính đều đặn, khi thì tiêu chảy, lúc lại táo bón (tùy từng người mà tình trạng táo bón hay tiêu chảy nổi bật hơn).
Phần lớn bệnh nhân thường xuyên bị chướng căng bụng, hay ợ hơi và trung tiện. Ngoài ra, buồn nôn, nôn, hôi miệng, đắng miệng, ợ chua cũng có thể xảy ra.
Với người cao tuổi, rối loạn tiêu hóa là tình trạng phổ biến do sự xuống cấp của cơ quan này theo thời gian. Nước bọt, dịch dạ dày, ruột và dịch mật đều giảm mạnh. Hệ thống men tiêu hóa cũng chỉ còn một lượng nhỏ so với trước.
Rất nhiều bệnh của hệ tiêu hóa có từ trước như viêm loét dạ dày, tá tràng… không được điều trị dứt điểm, làm giảm hiệu quả việc “xử lý” thức ăn. Tất cả những yếu tố này khiến nhiều người cao tuổi dễ bị rối loạn tiêu hóa thường xuyên.
Video đang HOT
Rối loạn tiêu hóa không gây nguy hiểm tính mạng nhưng thực sự làm bệnh nhân thấy mệt mỏi, kém thoải mái, thường xuyên trong tình trạng khó chịu. Vì thế, bệnh nhân nên đến bác sĩ để khám và điều trị nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống.
Mặt khác, theo các chuyên gia, nhiều triệu chứng rối loạn tiêu hóa trùng với một số bệnh nguy hiểm như ung thư đường ruột, loét đường tiêu hóa, viêm đại tràng, viêm tụy mạn… Do đó, việc đi khám, làm các xét nghiệm là cực kỳ cần thiết.
“Giảm tải” cho đường ruột
Đê giúp hệ tiêu hóa hồi phục và cân bằng trở lại, điêu quan trọng nhất là thay đổi chế độ ăn. Ngoài việc đảm bảo tối đa vệ sinh thực phẩm để tránh “nhập khẩu” các vi sinh vật gây hại, bạn cần lưu ý tránh những thực phẩm tuy tốt với người bình thường nhưng lại tai hại với những người rối loạn tiêu hóa.
Đó là những thực phẩm gây đầy hơi như tỏi, hành, đậu, bắp cải, húng quế, cần tây, chuối, mận, nho khô… Sữa cũng là thứ bạn không nên dùng nhiều vì đường lactose là thứ “khó nhằn” đối với bộ máy tiêu hóa kém khỏe mạnh. Các món ăn có nhiều mỡ cũng vậy, quá “nặng” với đường ruột đang có vấn đề của bạn.
Bạn cũng cần hạn chế cà phê, kẹo cao su, các loại nước ngọt có gas, các loại hoa quả hay bánh kẹo nhiều đường fructose, thực phẩm chế biến sẵn… Đồ ăn chua và cay cũng không phù hợp với bạn.
Còn thuốc lá và đồ uống có cồn thì dĩ nhiên là bạn nên tránh xa vì chúng làm giảm khả năng làm việc của đường tiêu hóa.
Hãy kiềm chế trước các bữa tiệc thịnh soạn bởi những người bị rối loạn tiêu hóa không bao giờ nên ăn quá no, càng không nên nạp quá nhiều thức ăn giàu đạm và chất béo cùng lúc. Hãy ăn vừa đủ, ăn chậm và nhai kỹ.
Tốt nhất là hãy đảm bảo ăn uống đúng giờ giấc, thức ăn cần nóng sốt. Nên ăn nhiều rau, uống nhiều nước, nhất là khi triệu chứng táo bón nổi trội ở bạn.
Ngoài chuyện ăn uống thì việc vận động thể chất cực kỳ có lợi cho người bị rối loạn tiêu hóa. Đừng tưởng tập thể dục chỉ tốt cho cơ bắp hay tim mạch, mà nó còn giúp cân bằng hoạt động bài tiết các men tiêu hóa cũng như cân bằng nhu động ruột.
Vận động còn giúp bạn giải tỏa sự căng thẳng tinh thần, vốn khiến cho tình trạng rối loạn tiêu hóa trở nên trầm trọng hơn.
Dùng thuốc cũng là một trong các giải pháp khắc phục rối loạn tiêu hóa, nhưng tuyệt đối bạn đừng tự ý uống hay chỉ “tham vấn” người bán thuốc, vì dùng thuốc gì và như thế nào còn tùy thuộc vào tình trạng, đặc điểm của từng bệnh nhân, vốn rất đa dạng.
Mặt khác, trong việc điều trị rối loạn tiêu hóa, thuốc chỉ đóng vai trò nhỏ, càng ít phải dùng càng hay.
Theo Đất việt
Loét thực quản do thuốc
Uống thuốc ít nước, uống thuốc rồi nằm nghỉ ngơi ngay... cũng dễ dẫn đến những tổn thương ở thực quản mà người bệnh không ngờ đến.
Bà Huỳnh Xuân T., 43 tuổi, đến khám tại Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM một ngày cuối tháng 6. Bốn ngày trước bà T. đi khám phụ khoa và uống liều thuốc điều trị đầu tiên với khá ít nước. Ngay trong ngày hôm đó, bà bắt đầu có cảm giác đau rát âm ỉ liên tục ở vùng ngực sau xương ức và vùng bụng trên rốn đặc biệt là khi ăn uống. Nội soi tiêu hóa tại bệnh viện phát hiện có một vết loét đường kính 15mm ở thực quản (đoạn ống tiêu hóa nối từ miệng đến dạ dày). Đây là bệnh cảnh loét thực quản cấp tính do thuốc khá điển hình và thường gặp tại các bệnh viện.
Nên uống thuốc ở tư thế đứng hoặc ngồi thẳng để phòng tránh loét thực quản - Ảnh: N.C.T.
Những sai lầm... dễ tránh
Một yếu tố khá quan trọng khi uống thuốc nhưng lại ít được đề cập và quan tâm đúng mức là cần phải uống thuốc đúng cách. Ngoài vấn đề thường được dặn dò như cách sử dụng thuốc trong ngày (số lần, liều dùng, nên uống trước hoặc sau ăn...) thì hầu như người bệnh có rất ít thông tin về việc nên uống thuốc thế nào để tránh tác động xấu của thuốc lên thực quản.
Khi uống thuốc nhưng uống ít nước, uống thuốc ở tư thế nằm hoặc nằm ngay sau khi uống thuốc, thuốc có thể chưa xuống đến dạ dày và lưu lại ở thực quản. Đặc biệt đối với các viên thuốc được bào chế dưới dạng viên nang (con nhộng), lớp vỏ thuốc sẽ bị mềm rất nhanh khi gặp môi trường ẩm và dễ bám dính trên thành thực quản khi uống ít nước. Nồng độ thuốc tại chỗ quá cao sẽ gây ra độc tính trực tiếp trên thành thực quản, hoặc một số thuốc khi tan rã sẽ tạo ra những chất có tính kiềm hoặc acid làm bỏng thành thực quản và có thể tạo ra ổ loét lớn với đường kính lên đến 30mm hoặc đồng thời nhiều ổ loét.
Nhiều người bệnh khi đến với chúng tôi kể lại rằng do không biết tác hại của vấn đề này nên có khi nuốt nguyên cả viên thuốc mà không kèm nước, hoặc buổi tối khi đã lên giường đi ngủ sực nhớ bỏ quên cữ thuốc chiều nên vội vã uống thuốc ở tư thế nằm, hoặc uống thuốc xong là lên giường nằm nghỉ ngay. Loét thực quản do thuốc hay gặp ở người có tuổi do đặc điểm sinh lý theo tuổi thì chức năng co bóp nhu động của thực quản để đẩy thuốc xuống dạ dày thường kém hơn so với người trẻ, và do người có tuổi thường có thói quen nằm để uống thuốc hoặc uống xong là nằm nghỉ ngay. Bệnh cũng gặp ở nữ nhiều hơn nam giới do các thuốc dễ gây loét thực quản thường được sử dụng trong điều trị bệnh lý da liễu và phụ khoa.
Dấu hiệu tổn thương
Triệu chứng thường gặp nhất của viêm loét thực quản do thuốc thường là đau sau xương ức có thể lan ra sau lưng, tăng lên khi bệnh nhân hít sâu hoặc khi ăn uống, đôi khi kèm theo triệu chứng nuốt khó, nuốt đau... Tuy nhiên có trường hợp chỉ biểu hiện bằng đau vùng bụng trên rốn và nóng rát sau xương ức, tương tự bệnh trào ngược dạ dày thực quản hoặc viêm loét dạ dày tá tràng. Trên thực tế loét thực quản do thuốc không hiếm gặp nhưng thường ít được nghĩ đến vì triệu chứng đau ngực làm người bệnh lo lắng và nghĩ đến bệnh tim phổi hơn là bệnh lý của đoạn ống tiêu hóa ít được nghe nhắc đến này.
Nhưng nhiều người bệnh chỉ nghĩ đơn giản đây là tác dụng phụ tất yếu của thuốc trên dạ dày và chấp nhận nó trong khi đây hoàn toàn là một tình trạng bệnh có thể phòng tránh. Một số trường hợp khác, người bệnh đã quen sử dụng một loại thuốc trong thời gian dài nhưng hoàn toàn không có triệu chứng, do đó sau lần uống thuốc không đúng cách và bị loét thực quản do thuốc thì bệnh nhân không nghĩ đến nguyên nhân là loét thực quản do thuốc, mà nghĩ nhiều đến khả năng bị viêm loét dạ dày tá tràng mới xuất hiện gần đây.
Có nhiều loại thuốc có thể gây viêm loét thực quản. Tuy nhiên, thường gặp nhất vẫn là nhóm thuốc kháng sinh Doxycycline (được dùng tương đối phổ biến trong điều trị mụn trứng cá và viêm nhiễm phụ khoa), các thuốc kháng viêm giảm đau, thuốc điều trị loãng xương nhóm Biphosphonate... thậm chí nhóm thuốc giảm đau hạ sốt tương đối lành tính nhất là Paracetamol cũng đã có những báo cáo trong y văn ở châu Á là có thể gây ra viêm loét thực quản. Điều may mắn là đa số trường hợp loét thực quản do thuốc đều có thể chữa lành và ít khi gây ra biến chứng nghiêm trọng.
Các biện pháp điều trị chủ yếu là tạm ngừng uống các thuốc gây loét thực quản, điều trị hỗ trợ bằng các thuốc chống trào ngược acid dạ dày, bù nước điện giải và giảm triệu chứng đau tại chỗ bằng thuốc tê lidocain dạng gel hoặc sucrafate. Phần lớn tổn thương sẽ lành sau 2-4 tuần điều trị. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là bệnh hoàn toàn có thể phòng tránh một cách hữu hiệu khi chúng ta đã có được những nhận thức về nó và bằng những biện pháp hết sức đơn giản.
Theo tuổi trẻ
7 loại rau, củ giải nhiệt mùa hè Những gợi ý dưới đây sẽ giúp bạn lựa chọn cho mình và gia đình những món ngon, mát, bổ trong những ngày hè nóng nực. Đậu xanh Với vị ngọt, tính mát và công năng thanh nhiệt giải độc, đậu xanh là loại thực phẩm lý tưởng vào mùa nắng nóng. Có thể dùng đậu xanh để nấu cháo, nấu chè hoặc...