Rộ huy động vốn trái phép bằng hình thức chuyển nhượng đất nền ở Cần Thơ
Qua kiểm tra 9 dự án, cơ quan chức năng TP Cần Thơ phát hiện có 4 dự án chủ đầu tư có thực hiện huy động vốn bằng hình thức chuyển nhượng đất nên vi phạm huy động vốn không đúng quy định; 5 dự án chủ đầu tư không thừa nhận có thực hiện huy động vốn nhưng thực tế đã có thực hiện giao dịch mua bán.
Huy động vốn trái phép tại các dự án bất động sản
Chủ tịch UBND TP Cần Thơ vừa giao Giám đốc Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với các sở ngành và địa phương liên quan tổ chức thực hiện các kiến nghị sau giám sát của Ban Kinh tế – Ngân sách HĐND TP.
Trước đó, Ban Kinh tế – Ngân sách HĐND TP Cần Thơ có báo cáo số 125/BC-HĐND ngày 29/4/2020 về kết quả giám sát công tác quản lý, kiểm tra của cơ quan chức năng đối với chủ dự án trong việc đầu tư, kinh doanh và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), quyền sở hữu nhà ở gắn liền với đất cho người dân tại các dự án phát triển nhà ở trên địa bàn TP.
Theo báo cáo, trên địa bàn TP có 102 dự án khu dân cư, khu tái định cư, khu đô thị mới với quy mô gần 2.700ha (Sở KH&ĐT quản lý 36 dự án, Sở Xây dựng quản lý 66 dự án). Trong đó, có 24 dự án đã hoàn thành với diện tích đất gần 170ha và 78 dự án được chấp thuận đầu tư, đang thực hiện đầu tư với diện tích hơn 2.527ha.
Một khu dân cư tự phát ở quận Cái Răng, TP Cần Thơ. Ảnh: N.H.
Đối với các dự án kinh doanh bất động sản (BĐS) là đất nền, việc mua bán chỉ được thực hiện khi cơ quan TN&MT cấp GCNQSDĐ thì chủ đầu tư mới được kinh doanh. Tuy nhiên, thời gian qua công tác công khai, kiểm soát, phối hợp, giữa Sở TN&MT, Sở Xây dựng, Sở KH&ĐT chưa hiệu quả nên việc kinh doanh đất nền diễn biến rất phức tạp, hầu hết các chủ đầu tư đều vi phạm về điều kiện kinh doanh BĐS.
Trong năm 2019, Sở Xây dựng đã thành lập tổ kiểm tra và tiến hành kiểm tra 9 dự án, gồm: khu dân cư 91B – giai đoạn 3; khu đô thị mới An Bình; trung tâm thương mại, văn phòng và nhà ở, địa điểm phường Cái Khế, quận Ninh Kiều; khu đô thị mới Cồn Khương; khu đô thị Đại Ngân; khu nhà vườn Cồn Khương; khu dân cư phường Bình Thủy – kho 301; khu dân cư phường Hưng Thạnh – lô số 5C và khu dân cư phường Phước Thới.
Kết quả có 4 dự án chủ đầu tư có thực hiện huy động vốn bằng hình thức chuyển nhượng đất nền vi phạm huy động vốn không đúng quy định; 5 dự án chủ đầu tư không thừa nhận có thực hiện huy động vốn nhưng thực tế đã có thực hiện giao dịch mua bán.
Bên cạnh đó, còn có các lỗi vi phạm như chưa thực hiện công khai thông tin về BĐS đưa vào kinh doanh, hoặc đưa thông tin các dự án lên các phương tiện truyền thông, áp phích quảng cáo không rõ ràng, thiếu chính xác, vi phạm về các hành vi bị cấm trong hoạt động quảng cáo, hay chưa có giấy tờ hợp pháp chứng minh quyền sử dụng đất…
Theo quy định của Luật Kinh doanh BĐS năm 2014, hoạt động kinh doanh BĐS có thể thực hiện qua sàn giao dịch BĐS hoặc giao dịch qua cá nhân có chứng chỉ môi giới BĐS. Thời gian qua, Sở Xây dựng có phối hợp kiểm tra. Tuy nhiên, công tác kiểm soát hoạt động này gặp rất nhiều khó khăn, các chủ đầu tư không thừa nhận giao BĐS mua bán qua các môi giới…
Theo đánh giá, công tác kiểm tra của cơ quan chức năng sau khi dự án được giao chủ trương đầu tư có thực hiện nhưng chưa nhiều, chưa quyết liệt, dẫn đến hầu hết các dự án chậm tiến độ, nhiều dự án phải trình điều chỉnh, kéo dài thời gian thực hiện; việc kiểm tra về điều kiện kinh doanh tại các dự án phát triển nhà ở của các cơ quan chức năng chưa đầy đủ…
Video đang HOT
Kiến nghị xử lý nghiêm chủ đầu tư vi phạm
Tình trạng khu dân cư tự phát mọc tràn lan gây nhiều bức xúc ở Cần Thơ mấy năm gần đây. Trong ảnh: Một khu dân cư tự phát ở quận Bình Thủy. Ảnh: N.H.
HĐND TP Cần Thơ kiến nghị UBND TP chỉ đạo cơ quan chức năng, cơ quan được giao nhiệm vụ quản lý các dự án nâng cao vai trò, thường xuyên giám sát nắm thông tin, đề xuất tháo gỡ khó khăn, kịp thời xử lý từng dự án, xử lý nghiêm các chủ đầu tư vi phạm cam kết tiến độ thực hiện dự án.
Tăng cường kiểm tra, kiểm soát hoạt động kinh doanh BĐS trên địa bàn, dự án đưa ra kinh doanh phải đáp ứng đủ các điều kiện và phải được cơ quan có thẩm quyền cấp chứng nhận. Tiếp tục chấn chỉnh tình trạng quảng cáo, đăng thông tin mua bán BĐS không chính xác. Đề xuất các giải pháp cứng rắn và xử lý kịp thời đối với các nhà đầu tư vi phạm.
Tăng cường công tác quản lý, kiểm tra việc cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà gắn liền với đất, nhất là việc cấp giấy chứng nhận cho người dân. Giám sát chặt chẽ việc thực hiện thủ tục chuyển nhượng, cấp giấy chứng nhận cho người dân tại các dự án.
Không để xảy ra tình trạng chủ đầu tư thế chấp giấy chứng nhận cho ngân hàng hoặc kéo dài thời gian chuyển nhượng như phản ánh của cử tri thời gian qua. Xử lý nghiêm đối với chủ đầu tư chậm trễ hoặc không thực hiện tách thửa bàn giao GCNQSDĐ cho các hộ dân nhận chuyển nhượng theo quy định…
Chuyển cao tốc Bắc-Nam sang đầu tư công, tiến độ sẽ nhanh hơn?
Việc sử dụng 100% vốn ngân sách Nhà nước đầu tư 8 dự án cao tốc Bắc-Nam sẽ thuận lợi hơn về tiến độ và hiệu quả sử dụng vốn được đảm bảo.
Theo Bộ GTVT, khi dự án 8 dự án cao tốc Bắc-Nam được chuyển sang đầu tư công sẽ đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Khi dự án 8 dự án cao tốc Bắc-Nam được chuyển sang đầu tư công sẽ đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Việc chuyển đổi 8 dự án đầu tư PPP cao tốc Bắc-Nam sang đầu tư công sử dụng toàn bộ ngân sách Nhà nước là cấp thiết và phù hợp với thực tiễn khi sẽ đẩy nhanh tiến độ, giảm tổng mức đầu tư và giải quyết được bài toán khó huy động vốn vay của các nhà đầu tư từ các ngân hàng khi đầu tư theo hình thức PPP.
Đây là thông tin được Bộ GTVT lý giải về việc cần thiết chuyển đổi hình thức đầu tư 8 dự án PPP thuộc dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020.
Vì sao phải chuyển đổi sang đầu tư công?
Bộ GTVT cho biết, đến nay, thiết kế kỹ thuật, dự toán cơ bản của 8 dự án thành phần cao tốc Bắc-Nam đã hoàn thành, công tác giải phóng mặt bằng đã đạt trên 70% công việc. Nếu các dự án cao tốc Bắc-Nam được chuyển đổi sang đầu tư công sẽ là những điều kiện thuận lợi để triển khai thực hiện ngay trong năm 2020.
Theo tính toán của Bộ này, tổng mức đầu tư dự án cao tốc Bắc-Nam phía Đông sau khi được điều chỉnh là khoảng 99.493 tỷ đồng (trong đó bao gồm 55.000 tỷ đồng thuộc kế hoạch đầu tư trung hạn giai đoạn 2016-2020 được xác định tại Nghị quyết số 52). Như vậy, mức đầu tư dự án sẽ giảm khoảng 19.223 tỷ đồng so với tổng mức đầu tư đã được phê duyệt tại Nghị quyết 52 (118.716 tỷ đồng).
Theo Bộ GTVT, nếu các dự án cao tốc Bắc-Nam được chuyển đổi sang đầu tư công sẽ là những điều kiện thuận lợi để triển khai thực hiện ngay trong năm 2020.
Với số vốn còn lại 44.493 tỷ đồng, Chính phủ chỉ đạo Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính chịu trách nhiệm cân đối, bố trí trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 của Bộ GTVT. Chính phủ sẽ chỉ đạo, tổng hợp trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 của quốc gia, báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định theo đúng quy định của Luật Đầu tư công.
Bộ GTVT tính toán, trong khi nếu tiếp tục triển khai theo hình thức PPP, với những khó khăn về khả năng huy động vốn tín dụng cũng như việc lựa chọn nhà đầu tư, phía Bộ GTVT thừa nhận sẽ không bảo đảm được tiến độ theo yêu cầu.
Trường hợp thuận lợi thì đến giữa năm 2021 mới có thể huy động được tín dụng và bắt đầu triển khai thi công, Bộ GTVT đưa ra kịch bản sẽ không thể hoàn thành dự án theo đúng tiến độ yêu cầu tại Nghị quyết số 52/2017/QH14 (Nghị quyết 52) của Quốc hội.
Nếu nhà đầu tư không huy động được vốn tín dụng, các dự án cao tốc Bắc-Nam này sẽ phải chấm dứt hợp đồng và thực hiện các thủ tục theo quy định để chuyển đổi hình thức đầu tư, có thể đến năm 2022 mới bắt đầu triển khai thi công.
Ngoài ra, theo Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Nhật, có 3 khó khăn cơ bản khiến cao tốc Bắc - Nam phải chuyển đổi hình thức đầu tư: Thứ nhất, nguồn vốn vốn tín dụng để hút vốn cho dự án PPP ngày một thu hẹp. Bên cạnh đó, việc lựa chọn nhà đầu tư cũng không hề dễ. Cụ thể, sau khi thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT đã quyết định hủy sơ tuyến quốc tế và chuyển sang đấu thầu rộng rãi trong nước lựa chọn nhà đầu tư.
Kết quả sơ tuyển cho thấy, tại 7 dự án thành phần có nhiều hơn 2 nhà đầu tư qua sơ tuyển, riêng dự án thành phần Vĩnh Hảo - Phan Thiết không có nhà đầu tư tham gia.
Bộ GTVT cho rằng, chuyển đổi 8 dự án đầu tư PPP sang đầu tư công sẽ đẩy nhanh tiến độ hoàn thành, đưa vào khai thác các dự án thành phần là sự chuẩn bị tốt các điều kiện cần thiết để đón bắt thời cơ, thu hút đầu tư và các nguồn lực bên ngoài.
Trong bối cảnh dịch Covid -19 lan rộng, việc tận dụng nguồn vốn nhà nước ưu tiên xây dựng hạ tầng là hợp lý và cần thiết. Ngoài ra, cũng có một số nhà đầu tư tham gia nhiều dự án.
"Do đó, lãnh đạo Bộ GTVT cho rằng, chuyển đổi 8 dự án đầu tư PPP sang đầu tư công sẽ đẩy nhanh tiến độ hoàn thành, đưa vào khai thác các dự án thành phần là sự chuẩn bị tốt các điều kiện cần thiết để đón bắt thời cơ, thu hút đầu tư và các nguồn lực bên ngoài từ nhiều quốc gia, khu vực phục vụ phát triển đất nước, tạo tiền đề thuận lợi cho phát triển kinh tế-xã hội năm 2021 và những năm tiếp theo", ông Nhật cho hay.
Mặt khác, sau khi dự án hoàn thành, Chính phủ sẽ nghiên cứu phương án phù hợp để thu hồi vốn nhà nước; mặc dù chưa thể bù đắp ngay cho ngân sách Nhà nước trong giai đoạn trước mắt, nhưng về lâu dài sẽ tạo nguồn thu cho ngân sách Nhà nước, phục vụ nhu cầu phát triển kết cấu hạ tầng trong các giai đoạn tiếp theo.
Hiệu quả về sử dụng vốn
Tại thời điểm Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị Quyết 52, Chính phủ cũng đã nhận diện rõ những khó khăn về việc huy động nguồn vốn tín dụng, trong thời gian qua Chính phủ đã giao cho Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phối hợp với các bộ ngành để nghiên cứu, đề xuất các giải pháp để xử lý.
Các dự án cao tốc Bắc-Nam đã giải phóng trên 70% mặt bằng toàn tuyến.
Tuy nhiên cho đến nay, chưa có giải pháp khả thi để giải quyết triệt để các khó khăn nêu trên đặc biệt trong điều kiện hiện nay, các Ngân hàng thương mại đang tập trung thực hiện các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người dân khắc phục các tác động của dịch bệnh COVID-19.
Mới đây, tại cuộc họp mở rộng để thẩm tra việc chuyển 8 dự án của cao tốc Bắc-Nam từ PPP sang đầu tư công ngày 14/5 vừa qua, khẳng định việc chuyển đổi hình thức đầu tư 8 dự án PPP cao tốc Bắc-Nam sang đầu tư công là cấp thiết trong bối cảnh hiện nay, ông Nguyễn Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ tín dụng (Ngân hàng Nhà nước Việt Nam) cho biết dư nợ tín dụng của các dự án BOT giao thông hiện nay khoảng 102.000 tỷ đồng.
Cụ thể, có 59/116 dựa án có doanh thu không đảm bảo phương án tài chính, doanh thu không đủ trả nợ ngân hàng. Nghiêm trọng hơn, 43/116 dự án BOT giao thông hiện nay đang phải cơ cấu chuyển đổi nợ với tổng số tiền khoảng 66.474 tỷ đồng gồm 10 dự án khả năng chuyển ngay sang nợ xấu với số tiền 14.618 tỷ đồng và 33 dự án có nguy cơ chuyển sang nợ xấu với số tiền trên 51.000 tỷ đồng.
Đối với 8 dự án PPP cao tốc Bắc-Nam, ông Hùng đánh giá, các nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển chủ yếu là các nhà thầu, họ có năng lực về thi công nhưng năng lực về tài chính còn nhiều hạn chế.
"Chủ đầu tư chủ yếu là những nhà thầu sẽ rất khó thuyết phục và có khả năng là không ngân hàng nào họ đồng ý cho vay số tiền lên đến 5.000-10.000 tỷ đồng đầu tư các dự án cao tốc Bắc-Nam. Các dự án thành phần cao tốc Bắc- Nam có tổng mức đầu tư lớn nên nguồn vốn vay ngân hàng có thể vượt giới hạn cấp tín dụng trong khi hiện nay hệ số an toàn vốn của các ngân hàng thương mại Nhà nước đã chạm ngưỡng được quy định tại Thông tư 22/2019 của Ngân hàng Nhà nước," ông Hùng nhìn nhận.
Hơn nữa, ông Hùng cũng nhấn mạnh, theo quy định của pháp luật, không một cơ quan nào có quyền yêu cầu tổ chức tín dụng phải cho vay khi dự án không có hiệu quả tài chính hoặc là nhà đầu tư không đủ năng lực.
Được biết, Quốc hội sẽ có thẩm quyền quyết định chủ trương chuyển đổi hình thứ đầu tư. Vì vậy, Chính phủ và Bộ GTVT phải hoàn thiện hồ sơ và giải trình Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội để đảm bảo tính thuyết phục.
Nếu được thông qua, Bộ GTVT đã chủ động chuẩn bị đầy đủ phương án, các thủ tục liên quan, sẵn sàng khởi công ngay 8 dự án thành phần cao tốc Bắc-Nam./.
Đồng Nai cam kết bàn giao mặt bằng 1.800 ha để xây sân bay Long Thành trong năm 2020 Đồng Nai đã hoàn chỉnh hồ sơ bồi thường của 600 hộ gia đình, trong đó đã thực hiện áp giá bồi thường cho 403 hộ, 197 hộ còn lại đang thực hiện áp giá bồi thường. Tại buổi khảo sát và làm việc với UBND huyện Long Thành về tình hình và tiến độ Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ...