Rau sạch – đam mê và… nản lòng
Những vùng thuần nông nhưng hiếm rau sạch; những nông dân sản xuất và cửa hàng bán rau sạch bị ế ẩm; nhiều người làm rau sạch đã nản lòng và bỏ cuộc; nhưng cũng có những người đang say mê và theo đuổi nghiệp làm rau sạch… Đó là những câu chuyện phóng viên NTNN ghi nhận ở Phú Yên.
Rau thì phải… rẻ
Nông dân trồng rau ở làng nghề Ngọc Lãng, TP.Tuy Hòa. Ảnh: H.P
Gần một năm qua, bà Ngô Thị Nhạn (ở thôn Quy Hậu, xã Hòa Trị, huyện Phú Hòa, Phú Yên) quanh quẩn với mảnh vườn rau trái. Chồng mất, các con đều lớn và đỡ đần hết việc làm ruộng, bà chỉ “trồng rau sạch cho tụi nó ăn”. Bà Nhạn cho hay: “Tui bón lót bằng phân chuồng ủ kỹ. Cũng “điểm điểm” chút phân urê, sau một tuần mới cắt ăn. Tuyệt đối không dùng thuốc độc trừ sâu. Sâu bọ ăn còn bao nhiêu thì… mình ăn. Già rồi, đau bệnh đủ thứ, ăn cái gì cũng sợ. Trước, tui cũng chẳng để ý chuyện rau cỏ, cứ mua đại về ăn nhưng bây giờ biết… sợ chế.t rồi!”.
Theo bà Nhạn, quanh vùng, người trồng rau trái để bán, thường dành riêng một luống để… gia đình ăn. Đây là luống không phun thuốc độc, rau thường cằn cỗi hơn. Bởi theo họ, “sâu bọ tràn lan, không phun thuốc độc để diệt thì làm lấy gì ăn?!”. Mà dân vùng quê này cũng chả để ý gì chuyện “dư lượng thuốc độc”, cứ có ăn là được rồi, thấy rau đẹp thì càng thích…
Anh Trần Công Pháp – con bà Nhạn, buôn bán tạp hóa ở phường 1, TP.Tuy Hòa, Phú Yên, kể: “Trồng được thứ gì, má tôi đóng bao gửi cho gia đình mấy đứa con. Ăn chưa kịp hết rau, bà đã gửi tiếp; tôi phải cho lại người quen và bán. Thực tế ở địa phương này, chuyện tự trồng rau như nhà tôi bây giờ rất hiếm. Nhiều người cũng biết, ăn rau chợ theo kiểu trồng lâu nay là có hại, thế nhưng cuộc sống vất vả, rồi cũng cứ ăn đại, cho đủ no qua bữa”.
Video đang HOT
Trong khi đó, tại vùng chuyên canh rau Bình Ngọc (Tuy Hòa), nhiều chương trình tập huấn trồng rau sạch đã được triển khai trong những năm qua và hầu hết nông dân ở đây đã nắm bắt, ứng dụng thành thạo. Theo ông Nguyễn Ngọc Anh – Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Bình Ngọc, 13.000m2 rau VietGAP tại đây mỗi năm cho ra khoảng 110 tấn rau các loại, với việc người trồng rau chỉ sử dụng các chế phẩm vi sinh, luôn ghi chép nhật ký ngày giờ bón phân, phun thuốc… Ngoài ra, làm rau VietGAP còn phải chịu chi phí kiểm nghiệm thường xuyên, rau phải tưới và rửa bằng nước sạch, có nhãn mác nguồn gốc hẳn hoi. Tính ra, chi phí 1kg rau VietGAP cao hơn rau bình thường ngoài chợ từ 500 – 1.000 đồng.
“Nhọc công như vậy nhưng vì giá cao nên các quầy rau VietGAP Bình Ngọc đều bị… ngó lơ. Hợp tác xã cho người đến từng các bếp ăn tập thể ở bệnh viện, trường học, các nhà hàng… để mời chào cũng đều bị lắc đầu vì giá cao. Hiện tại, nông dân Bình Ngọc đang nhập bán cho Siêu thị Co.opMart Tuy Hòa khoảng 120kg/ngày; còn lại hơn 3 tấn/ngày phải tự tìm đầu ra tại các chợ truyền thống, “ngang vai” với các loại rau đại trà. Không trụ được với rau VietGAP, nhiều nông dân Bình Ngọc đang trở lại sản xuất rau an toàn” – ông Anh buồn bã.
Bà Trần Thị Hạnh- một người làm rau ở Bình Ngọc, than: “Làm rau theo tiêu chuẩn VietGAP mà phải bán “cào bằng” với rau bình thường, ai mà không đau! Vì lỗ công nên nhiều người đã nản trồng rau sạch. Người tiêu dùng bảo là rau thì phải rẻ, chứ đâu như cá thịt mà mà mắc dữ!”.
Những người “bám trụ”
Giữa năm 2016, giới “thạo rau” ở Tuy Hòa thấy xuất hiện 2 điểm treo biển bán rau củ sạch. Nhưng rồi nhìn qua nhìn lại, một điểm đã đóng cửa, chỉ còn lại cửa hàng rau sạch Mộc Đức (ở khu phố Lương Văn Chánh, phường 5, Tuy Hòa).
Khi phóng viên đến Mộc Đức, thấy bà chủ Nguyễn Thị Thanh Nga đang lủi thủi một mình: “Ế lắm anh ạ, dù giá chẳng cao hơn ở chợ là bao. Cũng giới thiệu quảng cáo đủ kiểu nhưng người mua rất thưa thớt. Cả nhà ai cũng nản nhưng đứa cháu ở Đà Lạt rất quyết tâm, động viên bám trụ. Nó tìm đến các đầu mối rau sạch lấy hàng, và sẵn nhà có xe tải nên cũng đỡ chi phí vận chuyển. Thôi thì cũng không dám nhập hàng nhiều, vì rau sạch phải bảo quản rất tốn kém. Cố trụ được ngày nào hay ngày đó”.
Tại một ngọn đồi 2ha ở xã An Mỹ, huyện Tuy An, ông Huỳnh Ngọc Trúc (58 tuổ.i) đang ngày ngày mò mẫm trồng rau sạch. Nhưng sản phẩm làm ra chỉ đóng gói bán tận Sài Gòn. “Bán ở trỏng mới có người mua, mới có lãi. Chứ dân quanh vùng này, nghe giá rau của tôi đều lè lưỡi!”.
Kề đó, tại xã An Chấn (Tuy An), anh Phạm Minh Mẫn (39 tuổ.i) đang đầu tư hàng tỷ đồng làm 1ha nhà kính để trồng, chế biến các loại rau sạch. Anh còn đầu tư Trạm dừng chân Hoa Vàng, với mục đích giới thiệu các công đoạn trồng rau sạch, chế biến phục vụ khách. “Tôi làm đủ nghề rồi, có chút vốn thì tâm nguyện đổ vào rau sạch. Rất nhiều vốn liếng đã bỏ ra nhưng tôi không tiếc, vì thấy mục tiêu của mình có ý nghĩa” – anh Mẫn bộc bạch.
Theo Danviet
Chuyên gia “soi” rau sạch, rau bẩn
Thế nào là sạch? Rau an toàn? Rau hữu cơ? Cách phân biệt rau an toàn và rau hữu cơ ra sao? Tại sao các loại rau sạch lại có giá thành cao hơn nhiều so với rau thông thường?
Rau sạch muốn rẻ nhưng cực khó
Theo Thạc sĩ Trần Mạnh Chiến - Chủ chuỗi cửa hàng rau, thực phẩm sạch Bác Tôm, hiện nay các bà nội trợ vẫn băn khoăn thế nào là rau sạch, rau an toàn và rau hữu cơ. Rau sạch là rau phải hội tụ 3 sạch gồm: đất sạch, phân bón sạch và thuốc bảo vệ thực vật cũng phải sạch. Rau sạch là rau có nguồn gốc đất đai rõ ràng, có hàm lượng các hoá chất độc và mức độ nhiễm các sinh vật gây hại ở dưới mức tiêu chuẩn cho phép, sử dụng các loại phân bón được giao dịch chính thức. Sản phẩm được phun đúng quy định, cách ly đúng thời gian.
Thạc sĩ Trần Mạnh Chiến - Chủ chuỗi cửa hàng rau, thực phẩm sạch Bác Tôm.
Những rau này sẽ được coi là rau đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, gọi tắt là "rau an toàn". "Nói một cách nôm na, bón phân, chăm sóc cho cây cũng giống như cho nó ăn. Nếu dùng nhiều quá sẽ bị "bội thực", dư lượng đạm nhiều, cây không hấp thụ được sẽ sinh ra chất độc ảnh hưởng tới con người. Do phải hạn chế phân bón và cần thời gian cách ly nên năng suất sẽ thấp hơn, mất nhiều công sức để diệt sâu bọ. Đương nhiên giá thành sẽ cao hơn so với rau người ta sản xuất thông thường" - anh Chiến chia sẻ.
Rau hữu cơ là rau không bón phân hoá học; không phun thuốc bảo vệ thực vật hoá học; không sử dụng thuốc trừ sâu; không phun thuốc kích thích sinh trưởng; phân bón hoàn toàn là phân hữu cơ (bón gốc và bón qua lá); không dùng hóa chất bảo quản. Nếu vườn rau xuất hiện sâu bệnh phải dùng côn trùng có ích diệt sâu, hoặc con người phải trực tiếp bắt sâu. Ngoài ra, không tưới rau bằng nước thải của thành phố, vì nước thải công nghiệp và nước thải sinh hoạt có chứa nhiều hóa chất ô nhiễm và vi trùng gây bệnh.
Anh Chiến nêu ví dụ: "Ở nhiều cửa hàng bán rau sạch, nhưng khi rau bị héo, người ta dùng nước để tưới cho rau tươi. Nước đấy nhiều khi là nước máy, ngấm vào sản phẩm làm ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm. Nước đó là cũng chưa qua kiểm nghiệm nên chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới độ sạch của sản phẩm. Như ở cửa hang Bác Tôm chúng tôi, chỉ phun nước ở bên ngoài, không phun trực tiếp, và cũng chỉ nhúng nước ở gốc".
"Đợt rồi, ca sĩ Mỹ Linh có chia sẻ: Muốn rẻ đừng hỏi thực phẩm là đúng thực tế. Do trồng tự nhiên nên năng suất của rau hữu cơ sẽ thấp hơn nhiều, chi phí cũng đội lên cao, giá rau hữu cơ luôn cao hơn gấp 2 lần so với bên ngoài".
Cách để phân biệt rau an toàn và rau hữu cơ
Để khẳng định chắc chắn nhất sản phẩm rau có an toàn hay không, người tiêu dùng nên xem xét kĩ về nguồn gốc xuất xứ. Như cửa hàng Bác Tôm thường đưa người mua về tham quan quy trình sản xuất ở các nông trại của mình. Còn về cảm quan, chỉ đúng 70 - 80% là rau hữu cơ khác biệt so với rau an toàn ở chỗ đa phần các loại rau hữu cơ đều có màu xanh hơi vàng (xanh hữu cơ, xanh trung thực với bảng màu chuẩn đối với màu lá từng loại rau), nó không xanh đậm như các loại rau trồng bằng phân bón hóa học (đặc biệt là sử dụng phân bón lá hóa học, lá có màu xanh đậm). Lá có màu xanh đậm là màu xanh dư đạm, mày xanh đậm thu hút sâu bệnh gây hại cho cây và gây hại sức khỏe người sử dụng (dư lượng nitrat).
Rau hữu cơ cũng có thân cứng cáp, lá dày hơn, do qua trình tích nước ít hơn, bóp cũng ra rất nước. Rau hữu cơ chế biến tốt nhất là đem luộc. So với rau thông thường, thời gian luộc cũng lâu hơn do rau cứng hơn. Ngược lại rau an toàn không nhất thiết phải cằn khô hay bị sâu cắn mà vẫn có thể đẹp mắt, tuy không đến mức láng mượt như rau thông thường.
Theo Danviet
Đậm đà hương vị Táo mèo Yên Bái Không nổi tiếng về những thứ quả ngọt ngon như nhiều vùng quê khác, mùa qua mùa người ngoại tỉnh nhắc nhớ về Yên Bái qua hương vị của quả táo mèo (đông y gọi là quả sơn tra). Táo mèo được trồng ở nhiều tỉnh vùng Tây Bắc như Yên Bái, Lào Cai, Sơn La,... Nhưng có lẽ nổi tiếng nhất, có...