Quy trình lựa chọn ứng viên mới của đảng Dân chủ sẽ diễn ra như thế nào?

Sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden quyết định kết thúc chiến dịch tái tranh cử, đảng Dân chủ sẽ có 2 phương án để tìm ra ứng viên thay thế đại diện đảng Dân chủ tham gia cuộc đối đầu với cựu Tổng thống Donald Trump.

Ông Joe Biden (phải) và bà Kamala Harris liên danh trong cuộc vận động tranh cử Tổng thống Mỹ 2020 ở Wilmington, Delaware, ngày 12/8/2020. Ảnh: Reuters/TTXVN

Một là cuộc bỏ phiếu trực tuyến sẽ chọn ra một ứng cử viên mới vào đầu tháng 8 và hai là một đại hội mở. Lần gần đây nhất mà đảng Dân chủ tiến hành một đại hội mở để lựa chọn ứng viên tổng thống thay thế là vào năm 1968.

Một đại hội mở được thực hiện khi không có ứng cử viên nào nổi trội giành được sự ủng hộ của đa số đại biểu. Chính vì vậy, đại hội toàn quốc của Đảng Dân chủ sẽ biến thành một cuộc bầu cử sơ bộ nhỏ trong đó các ứng cử viên cạnh tranh nhau để thuyết phục các đại biểu bỏ phiếu cho họ.

Tuy nhiên, khi chỉ còn chưa đầy 1 tháng nữa là đến đại hội toàn quốc của đảng Dân chủ dự kiến khai mạc ở Chicago vào ngày 19/8, đảng Dân chủ đang rơi vào thế hỗn loạn.

Một số bang đặt ra thời hạn cuối cùng là tháng 8 để nhận lá phiếu cho cuộc tổng tuyển cử và việc bỏ phiếu sớm bắt đầu ở một số nơi vào tháng 9. Vì vậy, các nhà lãnh đạo đảng có thể sẽ cố gắng tìm ra ứng viên thay thế trước khi Đại hội toàn quốc của đảng Dân chủ diễn ra.

Ai sẽ chọn người được đề cử?

Hơn 4.700 đại biểu đại diện cho cử tri sẽ quyết định người được đảng đề cử, dù đại hội có khai mạc hay không. Thông thường, các đại biểu này sẽ chọn người chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ trước đó.

Nhưng hiện tại Tổng thống Biden đã rời khỏi cuộc đua. Tất cả các đại biểu đều là những người tự do và sẽ tự mình chọn một ứng cử viên mà không cần theo đa số ý kiến của cử tri.

Có hai kiểu đại biểu Dân chủ: một là các đại biểu đã cam kết ủng hộ ứng cử viên ở bang mà cử tri đã chọn. Đảng phân bổ các đại biểu đã cam kết đến từng tiểu bang hoặc vùng lãnh thổ, và các quan chức đảng cấp bang sẽ phân chia số đại biểu đó cho các ứng cử viên; hai là các siêu đại biểu – những nhà lãnh đạo cấp cao nhất của đảng. Nhóm này bao gồm các cựu tổng thống và phó tổng thống, các thống đốc đảng Dân chủ, các thành viên Quốc hội và các quan chức của đảng. Họ không phải cam kết với bất kỳ ứng cử viên nào.

Nếu đảng Dân chủ tiếp tục cuộc bỏ phiếu trực tuyến đã được lên kế hoạch từ lâu, đảng có thể chính thức xác định được ứng cử viên trước khi đại hội toàn quốc bắt đầu.

Khi tuyên bố rút lui khỏi cuộc đua vào Nhà Trắng, Tổng thống Biden đã bày tỏ sự ủng hộ của ông dành cho Phó Tổng thống Kamala Harris. Điều này có thể thúc đẩy mạnh mẽ quy mô hướng tới sự đoàn kết. Gần 3.900 đại biểu của ông không bắt buộc phải ủng hộ bà Harris, nhưng họ được chọn vì lòng trung thành với ông và có thể có xu hướng làm theo yêu cầu của ông Biden.

Ngay cả khi một cuộc bỏ phiếu trực tuyến bị hủy bỏ, đảng Dân chủ vẫn có thể đồng thuận đưa bà Harris hoặc một ứng cử viên khác trở thành ứng viên tranh cử chính thức trước đại hội. Trong trường hợp đó, về mặt kỹ thuật, đại hội có thể được coi là mở, nhưng quy trình sẽ không có nhiều kịch tính.

Amy K. Dacey, cựu Giám đốc điều hành của Uỷ ban Quốc gia đảng Dân chủ, cho biết các nhà lãnh đạo đảng Dân chủ sẽ có động lực giải quyết vấn đề nhanh chóng để ứng cử viên mới có thể bắt đầu chiến dịch tranh cử càng sớm càng tốt.

Tuy nhiên, nếu không có sự đồng thuận trước khi các đại biểu đến Chicago, đảng Dân chủ sẽ tổ chức một đại hội công khai và đầy tranh cãi đầu tiên kể từ năm 1968.

Để có tên trong danh sách được đề cử, mỗi ứng viên phải cần ít nhất chữ ký từ 300 đại biểu ủng hộ, và trong số đó không có bang nào có quá 50 đại biểu.

Hiện tại, Phó Tổng thống Harris vẫn là ứng viên sáng giá nhất cho vị trí đại diện tranh cử tổng thống của đảng Dân chủ.

Hàng chục thành viên hiện tại và trước đây của Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ ký thư ủng hộ bà Harris thay thế Tổng thống Joe Biden làm ứng cử viên của đảng.

Bức thư có đoạn: “Chúng tôi tin rằng ứng cử viên Tổng thống mạnh mẽ nhất của chúng tôi, người có thể đưa ra tầm nhìn thống nhất, rõ ràng nhất cho tương lai của Mỹ, là Phó Tổng thống Kamala Harris”.

Bên cạnh việc ca ngợi Tổng thống Biden, bức thư kêu gọi các đại biểu của Đại hội toàn quốc đảng Dân chủ năm 2024 và tất cả các cử tri trong tháng 11, ủng hộ bà Kamala Harris cho chức vụ Tổng thống Mỹ.

Trong khi đó, một vài ứng viên tổng thống tiềm năng khác của đảng Dân chủ đang “bật” chế độ chờ đợi trong một vài giờ tới để xem diễn biến bầu cử sau quyết định của Tổng thống Biden, cũng như đánh giá mức độ đoàn kết của đảng Dân chủ xung quanh Phó Tổng thống Kamala Harris. Các nguồn tin thân cận với Thượng nghị sĩ Joe Manchin ở bang Tây Virginia, cho biết ông đang cân nhắc việc đăng ký cho vòng tranh cử tổng thống.

Việc đưa bà Harris lên vị trí ứng viên tổng thống được đánh giá sẽ là một khoảnh khắc làm nên lịch sử đối với đảng Dân chủ khi đưa người phụ nữ da màu gốc Nam Á đầu tiên làm ứng cử viên tổng thống. Tuy nhiên, điều này không hề chắc chắn. Các quan chức cấp cao nhất, bao gồm cựu Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, thích một quy trình mở hơn. Họ tin rằng một cuộc bỏ phiếu sơ bộ nhỏ có thể củng cố niềm tin bất kỳ ứng cử viên đảng Dân chủ nào có thể đối đầu với ứng viên Donald Trump của đảng Cộng hòa.

“Nếu bạn nghĩ rằng có một sự đồng thuận giữa những người muốn Tổng thống Joe Biden từ bỏ với việc họ sẽ ủng hộ Phó Tổng thống Harris, thì bạn đã nhầm”, nghị sĩ Alexandria Ocasio-Cortez chia sẻ trên một bài đăng thảo luận trên mạng xã hội tuần trước.

Rất ít nhà lập pháp đảng Dân chủ vận động ông Biden từ bỏ cuộc đua đề cập đến bà Harris trong các tuyên bố. Một số người cho biết họ ủng hộ một quy trình đề cử mở, ủng hộ một ứng cử viên mới.

Hạ nghị sĩ Zoe Lofgren của bang California, một đồng minh của bà Pelosi, nói trên MSNBC rằng một cuộc bỏ phiếu sơ bộ có tên bà Harris trong đó là hợp lý.

Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Jon Tester của bang Montana và Peter Welch của bang Vermont đều kêu gọi Tổng thống Biden rời khỏi cuộc đua và cho biết họ sẽ ủng hộ quy trình đề cử mở tại đại hội toàn quốc của đảng.

Ngày 21/7, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ Jaime Harrison ra tuyên bố nêu rõ đảng này sẽ thực hiện quy trình “minh bạch và có trật tự” để lựa chọn ra ứng cử viên mới thay thế Tổng thống Joe Biden.

Tuyên bố khẳng định “trong những ngày tới”, đảng Dân chủ “sẽ triển khai quy trình minh bạch và có trật tự… với một ứng cử viên có thể đánh bại ông Donald Trump vào tháng 11″.