Quan hệ giữa Azerbaijan và Liên bang Nga đối mặt với hệ luỵ mới từ vụ ta.i nạ.n máy bay

Mối quan hệ giữa Azerbaijan và Liên bang Nga tiếp tục xấu đi sau vụ máy bay dân sự Azerbaijan gặp sự cố, khiến hàng chục người thiệ.t mạn.g.

Baku đề nghị Moska nhận trách nhiệm và bồi thường, nhưng Nga tỏ ra từ chối, làm leo thang căng thẳng ngoại giao.

Hiện trường vụ rơi máy bay của hãng hàng không Azerbaijan Airlines (AZAL) gần sân bay Aktau, Kazakhstan, ngày 25/12/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Theo trang tin eurasianet.org, mối quan hệ giữa Azerbaijan và Nga, vốn được coi là vững chắc trong thời gian gần đây, đang đối mặt với những căng thẳng mới sau vụ việc một máy bay dân sự của Azerbaijan gặp sự cố. Sự kiện này không chỉ gây ra tranh cãi ngoại giao mà còn làm dấy lên lo ngại về nguy cơ đổ vỡ quan hệ song phương giữa hai nước.

Vụ ta.i nạ.n máy bay và những hệ lụy

Nguyên nhân chính của căng thẳng bắt nguồn từ vụ ta.i nạ.n máy bay phản lực dân sự của Azerbaijan vào ngày 25/12 năm ngoái. Theo báo cáo sơ bộ từ các nhà điều tra Kazakhstan, máy bay đã bị các vật thể kim loại “bên ngoài” đâ.m vào khi đang trên đường đến Grozny, khiến 38 trong số 67 người thiệ.t mạn.g. Báo cáo này ủng hộ phiên bản sự kiện của Azerbaijan, cho rằng máy bay bị hư hại nghiêm trọng do hỏa lực phòng không của Nga.

Azerbaijan đã yêu cầu Nga chịu trách nhiệm và bồi thường cho các nạ.n nhâ.n cùng gia đình họ. Tuy nhiên, Moskva kiên quyết từ chối, điều này đã làm gia tăng phản đối từ phía Baku. Động thái đóng cửa các văn phòng của Rossotrudnichestvo – một tổ chức quyền lực mềm của Nga tại Azerbaijan – vào ngày 5/2 được xem là một tín hiệu rõ ràng về sự phản đối của Baku. Ngoài ra, Azerbaijan còn có kế hoạch kiện Nga ra tòa án quốc tế để tìm kiếm công lý.

Trước vụ ta.i nạ.n, quan hệ giữa Azerbaijan và Nga được đán.h giá là khá vững chắc. Vào tháng 10 năm ngoái, hai bên đã thắt chặt quan hệ nhằm chống lại ảnh hưởng của phương Tây trong khu vực. Tuy nhiên, chỉ trong vòng 7 tuần kể từ vụ ta.i nạ.n, mối quan hệ này đã trở nên căng thẳng.

Phản ứng từ hai phía

Azerbaijan đã thể hiện thái độ kiên quyết, yêu cầu Nga công khai thừa nhận trách nhiệm. “Cánh cửa đối thoại với Nga vẫn mở. Moskva phải công khai thừa nhận tội lỗi và chịu trách nhiệm. Nếu không, Baku đã sẵn sàng cho các bước tiếp theo”, một báo cáo từ hãng thông tấn chính thức APA của Azerbaijan nhấn mạnh.

Trong khi đó, Nga tỏ ra không đồng tình trong việc giải quyết vấn đề. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov tuyên bố rằng Tổng thống Vladimir Putin không có kế hoạch bình luận về vụ việc. Nhiều quan chức Nga còn ch.ỉ tríc.h Azerbaijan. Yevgeny Primakov, Giám đốc Rossotrudnichestvo, mô tả phản ứng của Baku là “quá cảm xúc” và hy vọng Azerbaijan sẽ sớm “gạt bỏ những cảm xúc này”.

Konstantin Zatulin, đại diện của Điện Kremlin về các vấn đề Cộng đồng các Quốc gia Độc lập (CIS) tại Duma Quốc gia (Hạ viện Nga), thậm chí còn ch.ỉ tríc.h trực tiếp Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev. Ông cho rằng Tổng thống Aliyev đã đặt Nga vào thế khó.

Nguy cơ leo thang căng thẳng

Căng thẳng giữa hai nước không chỉ dừng lại ở những lời lẽ ngoại giao. Một số đại diện của Duma Quốc gia Nga đã đ.e dọ.a sẽ áp dụng các biện pháp trả đũa đối với công dân Azerbaijan đang sinh sống tại Nga. Ngoài ra, họ còn đ.e dọ.a tịch thu tài sản của người Azerbaijan tại Nga.

Trong khi đó, truyền thông nhà nước Azerbaijan cũng không ngần ngại đáp trả. Một bình luận trên trang web Caliber.az, được cho là có liên hệ với chính phủ, nhấn mạnh: “Azerbaijan, độc lập với bất kỳ ai, sẵn sàng hợp tác với mọi người, nhưng không chấp nhận hành vi như vậy”.

Căng thẳng giữa Azerbaijan và Nga đang ở mức báo động, với nguy cơ leo thang thành một cuộc khủng hoảng ngoại giao. Vụ ta.i nạ.n máy bay đã làm lộ ra những bất đồng sâu sắc giữa hai nước, đặc biệt là trong cách xử lý trách nhiệm và bồi thường. Liệu hai bên có thể tìm được tiếng nói chung hay không vẫn là một câu hỏi lớn, đặc biệt trong bối cảnh khu vực đang chứng kiến nhiều biến động chính trị và an ninh phức tạp.