Quân đội Mỹ, Trung chỉ trích nhau vì hội nghị hàng hải bất thành

Mỹ chỉ trích Trung Quốc không tôn trọng thỏa thuận khi không dự họp hàng hải, trong khi Bắc Kinh cáo buộc Washington tự xúc tiến chương trình nghị sự.

Cuộc họp ba ngày về Thỏa thuận Tham vấn Hàng hải Quân sự (MMCA) được lên kế hoạch bắt đầu từ ngày 14/12, là một phần của cơ chế tăng cường an toàn hàng hải, cải thiện an toàn hoạt động trên không và trên biển, cũng như giảm thiểu rủi ro giữa quân đội hai nước. Tuy nhiên, Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của quân đội Mỹ cho biết đại diện quân đội Trung Quốc đã không tham dự sự kiện.

“Việc từ chối tham dự MMCA là ví dụ cho thấy Trung Quốc không tôn trọng các thỏa thuận của mình, điều này sẽ là lời nhắc nhở cho tất cả quốc gia khi theo đuổi thỏa thuận với Trung Quốc trong tương lai”, Đô đốc Phil Davidson, chỉ huy Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, cho biết trong tuyên bố hôm 17/12.

Đô đốc Phil Davidson trong Hội nghị các lãnh đạo Quốc phòng tại Hawaii hồi tháng 8. Ảnh: Bộ Quốc phòng Mỹ .

Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương cho biết họ đã đăng nhập vào cuộc họp trực tuyến và sẵn sàng tham gia cả ba ngày diễn ra sự kiện, nhưng phía Trung Quốc không xuất hiện.

Quân đội Mỹ cũng nêu rõ sẽ tiếp tục tìm kiếm “mối quan hệ mang tính xây dựng, ổn định và hướng tới kết quả” với quân đội Trung Quốc, giải quyết bất kỳ mối quan ngại nào của Bắc Kinh tại “diễn đàn thích hợp”.

Hải quân Trung Quốc sau đó ra tuyên bố nói rằng họ đã đệ trình các chủ đề và thỏa thuận được đề xuất cho cuộc gặp từ hôm 18/11, nhưng hai bên vẫn chưa đạt thỏa thuận.

“Tuy nhiên, phía Mỹ vẫn kiên trì thúc đẩy các ý tưởng chủ đề đơn phương, tự ý kéo dài thời gian cuộc họp thường niên, thay đổi tính chất cuộc họp, thậm chí cố ép Trung Quốc tham gia cuộc họp khi hai bên chưa thống nhất chủ đề”, thiếu tá Liu Wensheng, phát ngôn viên hải quân Trung Quốc nói.

Thiếu tá Liu cho rằng điều này “không chuyên nghiệp, không thân thiện, không mang tính xây dựng” và “phản ánh phong cách bắt nạt nhất quán và vi phạm thông lệ quốc tế” của Mỹ. Ông cũng nhấn mạnh rằng Bắc Kinh sẵn sàng duy trì liên lạc với Washington để cuộc gặp có thể diễn ra vào thời điểm khác.

Đây là tranh cãi mới nhất giữa Mỹ và Trung Quốc trong bối cảnh quan hệ hai nước căng thẳng vì nhiều vấn đề, như thương mại, công nghệ, Hong Kong, Biển Đông, Đài Loan.

Lo ngại về khả năng xảy ra đụng độ giữa các cường quốc quân sự lớn nhất thế giới ngày càng tăng, phần lớn là do liên lạc giữa hai quân đội giảm mạnh từ năm 2018, khi Mỹ rút lại lời mời Trung Quốc tham gia diễn tập hải quân Vành đai Thái Bình Dương lớn nhất thế giới. Động thái của Mỹ được cho là nhằm trả đũa việc Trung Quốc triển khai trái phép tên lửa và oanh tạc cơ tới các thực thể bị nước này chiếm đóng tại quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Mỹ – Trung thiết lập cơ chế tham vấn an ninh hàng hải vào năm 1998 để ngăn chặn xung đột trên không và trên biển. Cuộc họp gần nhất diễn ra tại thành phố Thanh Đảo, miền đông Trung Quốc, vào tháng 6/2019.