‘Quái kiệt sân khấu’ Bo Bo Hoàng: Từng mua được nhà nhờ một vai tuồng, U80 sống bằng việc làm phục trang
Nghệ sĩ Bo Bo Hoàng thời hoàng kim từng mua được nhà nhờ 1 vai tuồng, đến tuổi xế chiều không còn lên sân khấu, dành tình yêu cho tuồng cổ bằng nghề tay trái – làm mũ mão, phục trang.
Bo Bo Hoàng: 4 tuổi đã chinh phục khán giả, mua được nhà nhờ một vai tuồng
Bo Bo Hoàng tên thật là Lê Thị Hoàng, sinh năm 1948. Cái tên Bo Bo Hoàng không rực rỡ, chói sáng như các ngôi sao cải lương cùng thời nhưng mọi người phải công nhận bà là một “quái kiệt” của sân khấu bởi: Đào thương, đào lẳng, đào độc… đều được nữ nghệ sĩ nhập vai ngọt ngào. Tài năng của bà được vun đắp từ khi được sinh ra trong đại gia đình có truyền thống sân khấu. Mẹ bà là một cô đào đẹp, tài năng, cha là một kép hát nhưng lại nổi danh với cái tên “Phượng hoàng” Lê Thành Các – vô địch xe đạp đua của miền Nam một thời.
Lúc nhỏ, mọi người nghĩ bà kỵ tuổi cha, mà cậu mợ lại không có con. Cho nên, Bo Bo Hoàng được đưa sang sống với cậu mợ. Cha mẹ làm chủ gánh hát, cậu mợ cũng vậy. Bởi thế, từ bé, bà đã theo cha mẹ nuôi rong ruổi khắp nơi. 4 tuổi, bà lên sân khấu hát. Giọng hát cô bé 4 tuổi thanh tao, ngọt ngào, vững nhịp, được khán giả tán thưởng. Bà nhớ: “Hồi còn bé xíu, tôi đã rất dạn dĩ, thích lên sân khấu hát. Người thì thấp bé, micro thì tít trên cao, mỗi lần tôi lên hát, người trong đoàn phải kê một chiếc ghế cao cho tôi đứng lên”.
Hình ảnh nghệ sĩ Bo Bo Hoàng lúc 8 tuổi
Thấy bà ca vọng cổ tốt, ông bầu Minh Tơ mới cho ghép cặp đào kép với nghệ sĩ Thanh Tòng. “Anh Thanh Tòng ca không xuất sắc nhưng vũ đạo rất tốt. Anh Thanh Tòng đóng Lữ Bố thì tôi đóng Điêu Thuyền, anh trai của tôi vào vai Đổng Trác… Thấy khán giả quá yêu mến, ông bầu Minh Tơ mới phát triển thành đoàn Đồng ấu Minh Tơ. Lúc đó, tôi mới 8 tuổi.
Sau này, cha tôi thấy trẻ con mà đi hát những vai của người lớn thì không phù hợp nên rút tôi về, đưa sang đoàn Thủ Đô của bác Ba Bản. Lúc đó, Thủ Đô là đoàn hát tân tiến nhất Việt Nam. Tại đây, tôi vào vai cô bé Bo Bo trong vở “Tiếng trống sang canh”, được khán giả yêu thích cuồng nhiệt. Khán giả yêu mến đến độ không gọi tên tôi nữa mà chuyển sang gọi Bo Bo. Từ đó, tôi chuyển sang nghệ danh Bo Bo Hoàng theo cách gọi của người hâm mộ”, nghệ sĩ Bo Bo Hoàng kể.
Theo nghệ sĩ Bo Bo Hoàng, lần thăng hoa thứ hai trong cuộc đời bà là vai cô gái điếm trong tuồng “Tiếng súng một giờ khuya”. Vai diễn này giúp bà đoạt giải Thanh Tâm năm 1965.
Thế nhưng trong chặng đường theo nghề, nghệ sĩ Bo Bo Hoàng kể năm 1968, do thời cuộc bà có thời gian phải rời đoàn về Châu Đốc mở quán cơm sinh sống qua ngày. Trở lại làm nghề một thời gian, bà gặp gỡ và lập gia đình với nghệ sĩ Nhật Thanh. Họ có với nhau 3 người con nhưng rồi cũng “đường ai nấy đi”. Nhắc về cuộc hôn nhân này, bà nói rằng đó là bước ngoặt thê thảm.
Nghệ sĩ gạo cội nhớ lại: “Có gia đình rồi mình mới biết thế nào là thê thảm, thế nào là khó khăn. Tôi sánh đôi với một người mà không ai đồng ý, từ xã hội sân khấu cho đến gia đình đều thấy không đúng. Nhưng mình yêu mà, nên bất chấp chọn, nếu khổ thì mình chịu. Thực tế là khổ thiệt. Hồi sinh con, tôi thèm tương hạt mà không dám mua, để tiền mua gạo… Mình vật lộn với cuộc sống, ốm yếu sa sút như người nghiện”.
Bo Bo Hoàng nhờ vai Cám của tuồng “Tấm Cám” mà đã mua được căn nhà
Lúc đang khó khăn, nghệ sĩ Bo Bo Hoàng tiết lộ lần thăng hoa thứ ba xuất hiện trong đời là vai nàng Cám trong tuồng “Tấm Cám” của đoàn Huỳnh Long sau năm 1975. Nếu các nghệ sĩ khác chỉ cần một vai diễn để đời thì bà thực sự “giàu có” khi hóa thân đến 3 nhân vật được khán giả yêu mến và nhắc nhớ cho đến hôm nay. Và nhờ một vai tuồng trong “Tấm Cám” mà bà mua được căn nhà đang ở quận 1 (TP.HCM).
Nghệ sĩ Bo Bo Hoàng nhớ: “Thời điểm mua được nhà ở quận 1, tôi nghèo dữ lắm, một mình nuôi 3 đứa con. Với 3 con nhỏ, tôi rất cần một chỗ ở ổn định nhưng nhà ở tận Tân Quy Đông (quận 7), mỗi ngày phải đi 3 lượt xe lam, xe đò, xe ngựa để sang quận 1 hát, con cái thì phải mướn người trông giữ”.
Có lần, bà về nhà bất ngờ để kiểm tra thì thấy người giữ trẻ cho con bà ăn cơm với muối. Quá xót xa, bà muốn mua nhà gần chỗ làm để tiện chăm sóc các con. Cùng lúc đó, vai Cám của nghệ sĩ Bo Bo Hoàng trong tuồng Tấm Cám rất được khán giả rất yêu thích. Trước tài năng của bà, nhà hát Trần Hữu Trang muốn mời nữ nghệ sĩ về hợp tác nhưng lúc này, bà vẫn đang hoạt động ở đoàn Huỳnh Long. Hai đoàn đều muốn có bà nên “giằng co” với nhau, kiện lên cơ quan quản lý. Cuối cùng, cơ quan quản lý yêu cầu đoàn Huỳnh Long tạo điều kiện cho nữ nghệ sĩ có chỗ ở ổn định. Ngay lập tức, đoàn Huỳnh Long ứng cho nghệ sĩ Bo Bo Hoàng 200.000 đồng để lo chuyện nhà cửa.
Video đang HOT
Sau đó, bà mua một ngôi nhà nhỏ trong hẻm ở quận 1 với giá 800.000 đồng nhưng chỉ trả được 200.000 đồng, số tiền còn lại, bà góp dần nhờ vào sự trợ giúp của đoàn Huỳnh Long.
Hình ảnh nghệ sĩ Bo Bo Hoàng thời hoàng kim
Bo Bo Hoàng: U80 bằng lòng với nghề tay trái làm mũ mão, phục trang
Sau những năm tháng rực rỡ ấy, cuộc đời Bo Bo Hoàng rơi vào những nốt trầm. Do tuổi tác ngày càng cao nên sức hát của bà không còn khỏe như hồi trẻ. Đây được xem là một nỗi buồn rất lớn của người nghệ sĩ, nhất là với một cô đào được khán giả hâm mộ bởi giọng hát ngọt ngào như Bo Bo Hoàng. Nhưng giống như con tằm phải nhả tơ, làm nghệ sĩ không thể rời xa ánh đèn sân khấu. Bà tìm cách tiếp tục tồn tại với nghề. Để lo vẹn toàn gánh nặng cơm áo, nghệ sĩ Bo Bo Hoàng làm gia công mũ mão, trâm cài tóc. Khách hàng của bà là những nghệ sĩ hát tuồng cổ. Với công việc này, bà có thể nuôi được 8 người gồm con và cháu.
Bà tâm sự: “Thu nhập của nghề này cũng bấp bênh. Tôi tự làm mũ mão để diễn, đồng nghiệp nhìn thấy những phụ kiện đẹp quá nên nài nỉ làm cho họ dùng. Trời thương, tôi ngồi suốt ngày để thêm thắt từng hạt kim tuyến, bẻ từng sợi kẽm nhưng không thấy đau nhức, mệt mỏi. Hiện tại, tôi vẫn khỏe, cuộc sống của tôi giờ khiêm tốn, bình lặng trong ngôi nhà nhỏ”.
Nữ nghệ sĩ tuổi U80 cảm thấy hài lòng với những gì đang có và không buồn khi tuổi cao mà vẫn phải làm việc để tự nuôi sống bản thân. Bởi bà quan niệm rằng hào quang danh vọng, tiền tài vật chất không tồn tại mãi với thời gian.
Hồi đầu năm 2023, nghệ sĩ Bo Bo Hoàng trong chương trình “Người kể chuyện đời” cũng tâm sự với nghệ sĩ Trung Dân về nghề tay trái này. “Nhiều khi tôi thấy hạnh phúc lắm, đôi lúc tôi thấy mình sướng hơn một đại gia. Tôi dám hãnh diện mà nói như thế. Đời sống của một con người hiện tại chúng ta cần cái gì đâu, tại vì chúng ta không biết đủ, chứ như tôi thì tôi thấy quá đủ và quá sướng. Tôi không có bệnh trong mình, không nợ tiền, tôi chỉ nợ tình cảm của khán giả thôi”, bà giãi bày.
Nữ nghệ sĩ Bo Bo Hoàng bày tỏ niềm tin vào bộ môn nghệ thuật cải lương sẽ phát triển trở lại và nhắn nhủ thế hệ trẻ.”Tôi thấy có nhiều em trẻ đam mê cải lương. Tôi mong rằng các con, các cháu, các em nếu đam mê thì cứ theo, cứ yêu nghề. Mình yêu nó thì nó sẽ yêu lại. Như tôi thấy tôi yêu nghề lắm nên nghề đang yêu tôi, cho tôi sự bình yên trong cuộc sống. Quan trọng là cứ sống cho tốt đi, sống cho đàng hoàng, đạo đức, cái tâm phải tốt thì sẽ gặp những người tốt họ hướng dẫn cho. Còn sống mà mình không có đạo đức, dù có phất lên rực rỡ cỡ nào rồi cũng tắt liền”, nghệ sĩ Bo Bo Hoàng bộc bạch.
Mới đây nhất, nghệ sĩ Bo Bo Hoàng vui vẻ khoe với Phi Phụng, Phương Dung, Diệu Hương về tay nghề làm mũ mão của mình. Bà tự hào, đến tuổi U80 vẫn được sống với nghệ thuật
Đệ nhất đào võ cải lương Diệu Hiền: 5 người con không ai gọi là mẹ, xế chiều bệnh tật, ở viện dưỡng lão
Tuổi xế chiều của "Đệ nhất đào võ cải lương" - NSƯT Diệu Hiền nhiều bệnh tật, lựa chọn cuộc sống ở viện dưỡng lão để không làm phiền con.
Đệ nhất đào võ cải lương Diệu Hiền suýt chết cháy và ý định bỏ nghề
NSƯT Diệu Hiền tên thật là Lâm Thị Hiền, sinh năm 1945 trong một gia đình nghèo, đông con tại Bạc Liêu. Từ nhỏ NSƯT Diệu Hiền đã mồ côi cha và sống cùng mẹ ở mái chòi mé sông Sài Gòn. Tuổi thơ của bà là những ngày theo chân mẹ, háo hức xem các đoàn diễn cải lương. Có lần, bà được thưởng thức hai giọng ca nổi tiếng - Út Trà Ôn và Kim Anh - diễn vở "Lòng mẹ Việt Nam". Đam mê sân khấu nhem nhóm từ đó, bà xin mẹ đi hát nhưng nhiều lần bị từ chối vì cho rằng "xướng ca vô loài". 14 tuổi, một đêm nọ, bà giấu gia đình bỏ theo đoàn hát, từ đó sống đời lang bạt.
Nghiệp hát xướng vốn không bằng phẳng như bà hình dung. Khi vào đoàn Hoa Lan - Xuân Liễu, nghệ sĩ nhận những vai vô danh như nữ tì, quần chúng... Đến gánh Hoa Sen, bà được nghệ sĩ Hoàng Nô - cha ca sĩ Hoàng Lệ Nga - phát hiện năng khiếu. Từ đó, bà theo thầy học ca cổ vỡ lòng. Một lần diễn vở "Hoa tàn trong am vắng", vì kép bất ngờ vắng mặt, soạn giả Hoàng Khâm đề nghị ông bầu cho bà thử vai, đổi từ nhân vật chú tiểu thành ni cô Diệu Hiền. Vai diễn gây ấn tượng với khán giả, ông bầu liền dán tên bà trên băng rôn là "Diệu Hiền". Từ đó, cái tên trở thành nghệ danh, gắn chặt cuộc đời bà.
Dù ngoại hình nhỏ nhắn "ốc tiêu" nhưng NS Diệu Hiền gây tiếng vang bởi nét diễn oai phong, mạnh mẽ, phù hợp các vai đào võ. Hai tuồng đưa bà chạm đến đỉnh cao của sân khấu cải lương, được báo chí đương thời ca tụng "đệ nhất đào võ" là "Nữ tướng cờ đào" và "Nhụy Kiều tướng quân"
Sau này, duyên nghề đưa đẩy Diệu Hiền nổi danh với những vai đào võ, với các vai nữ tướng như vai Nhuỵ Kiều vở "Nhuỵ kiều tướng quân" hay vai Bùi Thị Xuân vở "Nữ tướng cờ đào". Với lối ca diễn làm toát lên khí chất người nữ anh hùng bằng những điệu bộ và thần thái oai dũng, các thế võ dứt khoát, đẹp mắt cùng giọng ca lạ lẫm, bà thuyết phục khán giả qua vai đào võ như thế. Đồng nghiệp và khán giả còn phong tặng bà là "Đệ nhất đào võ" của cải lương Việt Nam bởi những thành công đã đạt được.
Sau này, khi cải lương xuống dốc, bà dần ít đi diễn hoặc bà theo đoàn hát về các tỉnh để mưu sinh. Năm 1979, một vụ tai nạn hỏa hoạn khiến Diệu Hiền bị bỏng tay nặng. Bà từng suy nghĩ rất nhiều về việc bỏ nghề sau tai nạn đó. Nhưng nhờ sự động viên của người thân và tình yêu nghệ thuật cháy bỏng đã tạo động lực cho bà tiếp tục. Nhưng rồi con đường nghệ thuật không còn hưng thịnh như xưa, bà dần xa rời sân khấu và sống lặng lẽ.
Sau này, khi cải lương xuống dốc, bà dần ít đi diễn, cùng năm người con sống ở một khu chung cư cũ.
5 người con gọi mẹ là chị do thiếu sự gần gũi yêu thương
Con đường nghệ thuật không bằng phẳng và cuộc hôn nhân của bà cũng thế. Diệu Hiền kết hôn với nghệ sĩ Út Hậu khi đi hát chung ở đoàn Thống Nhất của danh ca Út Trà Ôn. Hôn nhân gãy gánh giữa đường vì cả hai hết duyên - như bà tự nhận. Nghệ sĩ từng nói: "Không hợp nhau thì đi. Người ta yên ổn, tôi cũng vậy, như thế là đủ rồi".
Chia tay chồng, nghệ sĩ Diệu Hiền một mình nuôi đến 5 con mà không một lời than vãn. Bởi theo bà từng chia sẻ, trên thực tế, khi nuôi con bà không đơn độc vì còn có mẹ ruột hỗ trợ. "Bà thay tôi chăm sóc, giúp các cháu học hành như một người mẹ của chúng, trong lúc tôi bôn ba đi hát nhiều ngày. Tôi mang ơn mẹ mình nhiều lắm! Hiện các con tôi ổn, con gái Diệu Thanh sau này cũng đi hát, con trai học đàn, trở thành nhạc công. Một đứa con gái khác đi tu từ bé, ăn chay trường...!", NSƯT Diệu Hiền từng kể.
Nhưng cũng chính vì thế, các con chỉ thân với bà ngoại, xem bà ngoại như mẹ còn nghệ sĩ Diệu Hiền - mẹ ruột thì lại được gọi... "chị Hiền". Không thể ép các con gọi khác đi được khi chúng quen như thế, bà đành giấu nỗi buồn trong lòng. Để các con xưng hô cho đúng, nữ nghệ sĩ này đợi đến khi chúng lớn đã tìm cách "chấn chỉnh" lại.
"Tết năm đó, tôi buộc 5 con xếp hàng chúc Tết, không cho gọi "chị Hiền" mà bắt gọi bằng mẹ. Vài đứa mắc cỡ khi kêu mẹ, có đứa khóc và nói mong Tết nào cũng được mẹ lì xì, vì mẹ cứ đi biền biệt, rất khó gặp mặt. Tôi nghe con nói cũng bật khóc!", nữ nghệ sĩ kể. Tuy nhiên không thể phủ nhận, quá trình "vừa làm cha, vừa làm mẹ" của bà đỡ vất vả hơn nhiều nhờ có mẹ.
Dù ly dị nhưng nghệ sĩ Diệu Hiền và Út Hậu vẫn còn tình đồng nghiệp thân thiết. Khi hay tin ông bệnh nặng từ Khánh Hòa chuyển vào TP HCM, bà cũng ghé thăm. Từ lúc đó cho đến khi ông trút hơi thở cuối cùng, các con bà đều vào bệnh viện chăm sóc.
"Số tôi lận đận, tình duyên không suôn sẻ. Tôi sống vì con, đó là "phao" lớn nhất, động lực để tôi chống lại bất kỳ cơn sóng nào. Thường làm nghệ sĩ cái tôi lớn lắm, khi giận đùng đùng, ai can ngăn cũng không nghe, đó là lý do mái ấm gia đình tôi cứ nổi bão rồi tan vỡ", bà tâm sự.
Tuổi xế chiều chọn sống ở viện dưỡng lão thay vì ở cùng con
Giờ đây, tuổi xế chiều của NSƯT Diệu Hiền là những tháng ngày chiến đấu với bệnh tật, thậm chí còn không có đủ tiền mua thuốc điều trị, khác hẳn dáng vẻ của cô đào nổi tiếng một thời trong làng cải lương Việt Nam. Do hệ lụy của vụ hỏa hoạn vào năm 34 tuổi khiến tay trái của bà bị bỏng nặng, sức khỏe từ đó giảm sút trầm trọng.
Đến nay, khi đã tuổi U80, bà đang mang trong mình nhiều căn bệnh nguy hiểm như bệnh tim, thoát vị đĩa đệm, cao huyết áp, cường giáp, thấp khớp... nhưng lại không đủ tiền thuốc thang, chạy chữa. Bà đi rất chậm, nói cũng chậm ảnh hưởng bởi bệnh tình hiện tại. Ngoài ra, tình trạng này kéo dài còn gây thiếu máu dẫn đến bà bị đau đầu, giảm trí nhớ, giảm cả thị lực...
Hoàn cảnh sống của nghệ sĩ Diệu Hiền cũng khiến nhiều người xót xa. Trước kia nơi ở của bà có 10 nhân khẩu bao gồm bà và em gái, con trai, con gái, con dâu và cháu nội lại là căn hộ nhỏ và cũ kỹ được mua từ hơn 20 năm trước có diện tích chưa đầy 60m2. Chọn cho mình một chỗ để nghỉ ngơi trên khoảng trống nhỏ hẹp phía ngoài ban công để nhường phòng ngủ cho các con, bà lấy những tấm ván ép dựng lên thành căn phòng chừng 10m2 đủ để trú nắng trú mưa. Ngoài những kỷ niệm về một thời đi hát được bà đánh thức bằng những bức ảnh cũ kỹ treo dán khắp tường, chiếc cassette nhỏ và một số vật dụng cá nhân, căn phòng nhỏ xập xệ không có bất kỳ tài sản nào quý giá.
Sau đó, ở tuổi ngoài 70, bà xin được "ra riêng", không sống cùng con cháu. Mái ấm thứ hai mà bà dọn đến là Viện Dưỡng lão nghệ sĩ. Có 5 người con đều bận rộn mưu sinh nhưng không cam lòng rời xa mẹ đã ra sức ngăn cản ý định "ra riêng" của bà.
Dư luận cũng có thể nói ra nói vào có tới 5 người con mà lại đưa mẹ già vào viện dưỡng lão. Nhưng bà cương quyết: "Chị Hiền biết các con hiếu thảo và thương chị Hiền nhưng chị Hiền đã quyết, các con cũng không cản được. Đó là điều chị Hiền thực lòng mong muốn, các con thuận ý cho chị Hiền vui" - vẫn bằng cách xưng hô với các con là "chị Hiền" thân thương như thế.
NSƯT Diệu Hiền và nghệ sĩ Thanh Hằng
Bà cũng tâm sự thêm về quyết định vào viện dưỡng lão nghệ sĩ: "Tôi thấy ở bên này đồng nghiệp của mình nhiều, toàn là những nghệ sĩ từ tuổi tôi trở lên. Khi vô đây, đi vô đi ra gặp nhau nói chuyện cũng vui. Còn các con tôi có gia đình, ban ngày phải đi làm hết, đâu có ai ở nhà đâu mà nói chuyện".
Hồi cuối năm 2021, nghệ sĩ Thanh Hằng cùng một số nghệ sĩ khác đến thăm hỏi tình hình sức khỏe của NSƯT Diệu Hiền. Nữ nghệ sĩ già có cơ hội cất giọng ca một đoạn vọng cổ và nghẹn ngào bày tỏ nỗi nhớ nghề và cuộc sống tại viện dưỡng lão.
"Thực sự thì giọng hát cũng không còn nữa, nhưng tinh thần tôi lúc nào cũng có. Lúc nào tôi cũng nghĩ mình không bệnh hoạn gì hết. Tôi luôn nghĩ mình là nghệ sĩ thì không đau ốm gì cả, chứ sự thật thì tôi đi có vài mét đã run lên vì mệt, đau xương sống, bị tim.
Quan trọng là tinh thần tôi luôn lạc quan, nghĩ mình không bệnh tật gì cả. Tôi sống đến tuổi này cũng nhờ buông bỏ. Thời gian cứ trôi đi, hơi đâu mà níu theo mãi được, không cần gì hết, bỏ qua mọi thứ để thảnh thơi. Tôi cũng chúc các nghệ sĩ đàn em có sức khỏe, làm ăn phát tài, dù ở đâu, làm gì cũng luôn gặp nhiều may mắn. Các em còn khỏe, đi đâu được thì ráng đi, đừng ngại gì cả. Hồi xưa còn khỏe, tôi còn lên trên núi làm công quả, tụng kinh, ngủ lại đó cả tháng trời. Bây giờ tôi muốn đi cũng không được nữa", NS Diệu Hiền tâm sự.
Mới đây nhất, khi NSƯT Vũ Linh qua đời, NSƯT Diệu Hiền - người thầy, người chị dìu dắt nam nghệ sĩ từ những ngày chưa nổi tiếng - dù đi đứng khó khăn vẫn nhờ người chở đến để nhìn mặt người em thân thiết lần cuối. Đây là lần hiếm hoi bà xuất hiện trước đông đảo khán giả từ khi vào viện dưỡng lão.
Hồi đầu tháng 3, dù đi đứng khó khăn, NSƯT Diệu Hiền cố gắng đến viếng người em thân thiết - NS Vũ Linh.
Nghệ sĩ cải lương Lê Tứ tiết lộ cuộc sống sau 30 năm theo nghề Nghệ sĩ cải lương Lê Tứ vừa có những trải lòng với Thanh Niên về cuộc sống hiện tại cũng như những trăn trở dành cho nghề. NSƯT Lê Tứ sinh năm 1975 tại Đồng Tháp, trong gia đình mà hai bên nội ngoại đều là những tài tử miệt vườn. Từ bé, anh sớm bộc lộ năng khiếu nghệ thuật nên được...