Phút “cân não” trong Nhà Trắng khi Mỹ tiêu diệt trùm khủng bố IS
Từ Phòng Tình huống bên trong Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Joe Biden và “Phó tướng” Kamala Harris theo dõi các đặc nhiệm Mỹ tiêu diệt trùm khủng bố khét tiếng của IS Abu Ibrahim al-Hashimi al-Qurayshi.
Ông Biden và các quan chức cấp cao Mỹ theo dõi chiến dịch tiêu diệt tên trùm khủng bố khét tiếng trong “thời gian thực” (Ảnh: Nhà Trắng).
Tổng thống Joe Biden ngày 2/2 theo dõi trực tiếp từ Nhà Trắng cảnh các đặc nhiệm Mỹ làm nhiệm vụ đột kích một căn nhà 3 tầng ở Atmeh, Syria, nơi thủ lĩnh IS sống cùng vợ và các thành viên trong gia đình.
Bên trong Phòng Tình huống, ông Biden hồi hộp quan sát khi một chiếc trực thăng Mỹ gặp sự cố. Mỹ đã buộc phải phá hủy một trực thăng MH-60 để ngăn nó rơi vào tay đối thủ.
Mọi người trong phòng tỏ ra nhẹ nhõm khi nhìn thấy trẻ em chạy ra khỏi tòa nhà tới nơi an toàn.
Vài phút sau đó, một vụ nổ bùng lên làm rung chuyển căn nhà khi tên al-Qurayshi đã kích hoạt quả bom tự sát làm nổ tung hắn và các thành viên trong gia đình. Vụ nổ mạnh tới mức, thi thể của tên trùm khủng bố văng ra bên ngoài tòa nhà và rơi xuống khu vực lân cận.
Xác chiếc MH-60 bị Mỹ cho nổ tung (Ảnh: AP).
Sáng ngày 3/2, các quan chức cấp cao Mỹ đã tiết lộ các thông tin về cuộc đột kích. Họ mô tả đây chiến dịch thành công khi Mỹ đã loại bỏ được tên trùm khủng bố khét tiếng mà không gặp thiệt hại về nhân mạng. Mỹ cho biết, chỉ có dân thường thiệt mạng khi tên khủng bố kích hoạt quả bom để tự sát.
Đây được xem là vụ tiêu diệt tên khủng bố sừng sỏ nhất trong nhiệm kỳ của ông Biden hơn một năm qua. “Chiến dịch này là minh chứng cho khả năng của Mỹ trong việc tiêu diệt các mối đe dọa khủng bố cho dù chúng cố ẩn náu ở bất cứ đâu trên thế giới. Chúng tôi sẽ truy lùng và tìm thấy các người”, ông Biden tuyên bố, nhấn mạnh Mỹ đã nỗ lực hết sức để giảm thiểu thương vong cho dân thường.
Theo các quan chức Mỹ, kế hoạch tiêu diệt trùm khủng bố IS đã được lên trong vài tháng qua và việc tiêu diệt thành công tên này nhằm ngăn chặn nguy cơ IS trỗi dậy, gây ra nguy cơ bất ổn an ninh cho thế giới.
“Chúng tôi cho rằng tác động của chiến dịch sẽ là một cú thổi bay cho IS”, một quan chức cấp cao Mỹ nói, nhấn mạnh tên al-Qurayshi là kẻ “đầu sỏ” trong rất nhiều các vụ tấn công của IS.
Mỹ cho biết, tên này chỉ đạo các chi nhánh của IS ở nước ngoài, bao gồm cả ISIS-K ở Afghanistan – nhóm từng thực hiện vụ tấn công đẫm máu ở sân bay Kabul năm ngoái khi Mỹ rút quân khỏi quốc gia Trung Nam Á. Tên al-Qurayshi cũng bị cáo buộc là kẻ đứng sau cuộc diệt chủng thảm khốc chống lại người Yazidi năm 2014.
Tên al-Qurayshi “khét tiếng” với hàng loạt tội ác mà hắn đã thực hiện (Ảnh: AFP).
Từ tháng 12/2021, các quan chức Lầu Năm Góc đã đưa mô hình địa điểm tác chiến đến Phòng Tình huống để trình bày cho Tổng thống Biden về kế hoạch đột kích. Họ đánh giá tên al-Qurayshi không bao giờ rời khỏi “sào huyệt” của hắn ở tầng 3 căn nhà tại Atmeh, Syria, ngoài lên trên nóc nhà để tắm. Các gia đình không có liên hệ gì với IS sống ở tầng một, dường như không biết rằng kẻ khủng bố khét tiếng đang sống phía trên họ 2 tầng.
Mỹ đã phát hiện ra “sào huyệt” của tên trùm IS trong nhiều tháng. Khi ông Biden nhận được thông tin về kế hoạch tiêu diệt al-Qurayshi, ông đã ra lệnh Lầu Năm Góc vạch ra phương án để giảm thiểu thương vong cho dân thường. Đây được đánh giá là nhiệm vụ không dễ dàng, đặc biệt với kẻ luôn sống cùng thành viên trong gia đình, sử dụng họ như là “hàng rào chắn”. Chính vì vậy, ông Biden liên tục đưa ra các chỉ thị một cách chi tiết cho cấp dưới liên quan tới kế hoạch tác chiến.
Lực lượng Mỹ đã diễn tập kỹ cho chiến dịch, bao gồm việc bảo vệ những người vô tội. Khi đặc nhiệm Mỹ tới hiện trường, họ thông báo bằng loa phóng thanh yêu cầu những người sống trong nhà rời đi, và những người ở khu vực lân cận tránh xa hiện trường.
Toàn cảnh hiện trường vụ trùm khủng bố IS bị tiêu diệt
Ông Biden đã phê duyệt thực hiện chiến dịch hôm 1/2 tại Phòng Bầu dục, nơi ông được Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin và Tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, báo cáo tóm tắt.
Theo các quan chức Mỹ, Phòng Tình huống trong ngày thực hiện chiến dịch đã chìm trong bầu không khí “căng thẳng dồn dập” khi cả ông Biden, bà Harris và đội cố vấn an ninh quốc gia theo dõi chiến dịch trong “thời gian thực”.
Các quan chức Mỹ đã tính tới kịch bản tên trùm khủng bố đánh bom tự sát như kẻ tiền nhiệm Abu Bakr al-Baghdadi từng làm năm 2019. Cuối cùng, kịch bản đó đã xảy ra. Tuy nhiên, chiến dịch vẫn chưa kết thúc.
Tại Phòng Tình huống, ông Biden tiếp tục theo dõi đặc nhiệm Mỹ tiêu diệt một tên tay chân thân tín của al-Qurayshi. Hắn sống ở tầng 2 của ngôi nhà, hỗ trợ hoạt động của tổ chức khủng bố. Khi lực lượng Mỹ đổ bộ vào căn nhà, hắn cố thủ trong phòng cùng vợ và giao tranh với các đặc nhiệm Mỹ. Cuối cùng, hắn đã bỏ mạng. Sau đó, Mỹ tiếp tục giải cứu một số trẻ em ở tầng 2 của ngôi nhà ra ngoài an toàn.
Khi đó, bầu không khí ở Phòng Tình huống mới bớt căng thẳng. Khi bước ra khỏi căn phòng sau khi chiến dịch kết thúc, ông Biden đã nói: “Chúa phù hộ cho quân đội của chúng ta”, một quan chức cấp cao của Mỹ cho biết.
Mozambique: Tiêu diệt thủ lĩnh Hội đồng quân sự Renamo tự xưng
Phóng viên TTXVN tại Pretoria dẫn thông báo của Tư lệnh Cảnh sát Mozambique (PRM) Bernardino Rafael cho biết lực lượng Quốc phòng và An ninh (FDS) nước này đã tiêu diệt thủ lĩnh Mariano Nhongo của Hội đồng quân sự Renamo (tự xưng) vào sáng 11/10.
Mariano Nhongo, thủ lĩnh của Hội đồng quân sự Renamo (tự xưng). Ảnh: DW
Thủ lĩnh Mariano Nhongo bị FDS tiêu diệt tại một khu rừng ở huyện Cheringoma, tỉnh Sofala, miền Trung Mozambique. Ngoài ra, FDS cũng tiêu diệt một trong những trợ thủ thân cận nhất của Mariano Nhongo, thu giữ 6 vũ khí, một khẩu súng lục, 95 viên đạn và một khẩu AK47.
Hội đồng quân sự Renamo tự xưng, tuyên bố ly khai từ Lực lượng Kháng chiến quốc gia Mozambique (Renamo), sau khi Renamo ký Hiệp định Hòa bình và hòa giải Maputo vào tháng 8/2019 với Chính phủ Mozambique do đảng Mặt trận Giải phóng Mozambique (Frelimo) cầm quyền.
Hiệp định Hòa bình và hòa giải Maputo dẫn đến việc giải ngũ, giải giáp và tái hòa nhập (DDR) các tay súng của Renamo, trong đó một phần lực lượng vũ trang của Renamo sẽ được gia nhập lực lượng quân đội và cảnh sát Mozambique. Hội đồng quân sự Renamo (tự xưng) không thừa nhận Hiệp định Hòa bình và hòa giải Maputo, yêu cầu đàm phán lại các thỏa thuận liên quan.
Đảng Renamo không thừa nhận Hội đồng quân sự Renamo (tự xưng) là một bộ phận của đảng đối lập lớn nhất tại Mozambique này. Kể từ khi tuyên bố ly khai vào tháng 8/2019, Hội đồng quân sự Renamo đã thực hiện các cuộc tấn công vũ trang, cướp phá ở miền Trung Mozambique, khiến ít nhất 30 người thiệt mạng, trong đó có một công dân Việt Nam.
Cùng ngày, trong một thông cáo báo chí, Đặc phái viên của Tổng thư ký Liên hợp quốc tại Mozambique Mirko Manzoni cho biết ông hy vọng rằng sau khi thủ lĩnh Mariano Nhongo bị tiêu diệt, "tình hình sẽ được giải quyết một cách hòa bình". Đại diện của LHQ ghi nhận những nỗ lực đáng kể của Chính phủ Mozambique trong việc sử dụng các biện pháp hòa bình để khôi phục sự ổn định ở khu vực miền Trung, bởi các cơ hội đối thoại đã nhiều lần được mở ra, nhưng đều không có kết quả.
Nhà phân tích của Nhóm Khủng hoảng quốc tế đặt câu hỏi liệu cái chết của thủ lĩnh Mariano Nhongo có phải là "cơ hội" để củng cố quá trình DDR còn dang dở của các cựu du kích Renamo và ổn định tình hình ở khu vực miền Trung hay không.
Việc tiêu diệt thủ lĩnh Mariano Nhongo cũng tạo điều kiện cho Chính phủ Mozambique tập trung nỗ lực đối phó với các hoạt động khủng bố và bạo lực cực đoan đang diễn ra tại tỉnh Cabo Delgado, miền Bắc Mozambique.
Hiện Phái bộ Cộng đồng phát triển miền Nam châu Phi tại Mozambique (SAMIM) và quân đội Rwanda đang tham chiến trên thực địa, hỗ trợ các lực lượng vũ trang nước sở tại chống lại các tay súng có liên hệ với tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.
Cựu phó thủ lĩnh khủng bố IS bị tình báo Iraq bắt sống Sami Jasim al-Jaburi, nhân vật bị Mỹ treo thưởng 5 triệu USD cho ai bắt được, đã bị tình báo Iraq bắt sống sau chiến dịch truy nã phức tạp. Tên này là tay chân đắc lực của Abu Bakr al-Baghdadi, thủ lĩnh IS bị tiêu diệt năm 2019. Thông cáo của Mỹ treo thưởng 5 triệu USD cho ai giúp họ bắt...