Phiên tòa luận tội cựu Tổng thống Trump sẽ diễn ra thế nào?

Các lãnh đạo Thượng viện Mỹ hôm 8/2 đã thống nhất về cách phiên tòa luận tội cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ diễn ra.

Lãnh đạo đa số Thượng viện (đảng Cộng hòa) Chuck Schumer thông báo các quy tắc diễn ra phiên tòa luận tội ông Trump đã được thành viên thượng viện cả hai đảng, cũng như người phụ trách nhóm luận tội và đội pháp lý của ông Trump đồng ý.

Thượng viện sẽ bỏ phiếu thông qua các quy tắc vào 9/2 (giờ địa phương), và phiên tòa sẽ bắt đầu với phần tranh biện dài 4 giờ đồng hồ về tính hợp hiến của việc luận tội ông Trump, theo sau là phần bỏ phiếu được yêu cầu đa số tối thiểu để thông qua.

Cựu Tổng thống Donald Trump.

Schumer nói: “Cấu trúc phiên tòa mà chúng tôi đã đồng thuận là rất công bằng. Nó sẽ cho phép phiên tòa đạt được mục đích về sự thật và trách nhiệm giải trình”.

Bắt đầu từ trưa 10/2, những người phụ trách luận tội và nhóm pháp lý của Tổng thống Trump sẽ có phần trình bày dài 16 tiếng cho mỗi bên. Thời gian này có thể được phân bổ trong vòng tối đa 2 ngày (mỗi ngày 8 tiếng), và thời gian sẽ được tính vào cuối phiên tòa để kết thúc các tranh luận rồi bỏ phiếu.

Sau các phần trình bày là một phiên mà các thượng nghị sĩ có thể đặt câu hỏi bằng văn bản cho cả hai nhóm, giống như các phiên tòa luận tội trước.

Theo yêu cầu của nhóm luận tội, họ có thể đề nghị triệu tập nhân chứng trong phiên tòa, nhưng không rõ họ có khả năng triệu tập ai. Trong khi đó, theo yêu cầu của luật sư ông Trump, nếu phiên tòa chưa thể kết thúc trước thời gian diễn ra lễ Sabbath, một ngày lễ của người Do Thái, thì phiên tòa sẽ tạm nghỉ và quay trở lại vào chiều 14/2.

Các luận điểm

Cả luật sư của Trump và nhóm phụ trách luận tội tại Hạ viện đã nộp bản tóm tắt pháp lý hôm 8/2 trước khi bắt đầu phiên tòa, trong đó bao gồm các lập luận dự kiến được trình bày.

Trong bản tóm tắt dài 78 trang, các luật sư của ông Trump chỉ trích việc luận tội là vi hiến và kêu gọi bãi bỏ phiên tòa vì: Thượng viện thiếu thẩm quyền luận tội khi ông Trump không còn tại vị; các cáo buộc luận tội là “rõ ràng là sai”, dựa trên bản ghi bài phát biểu của Trump trước cuộc bạo động ngày 6/1; ông Trump đã bị tước quyền được xét xử đúng quy trình hợp pháp do tính chất vội vã của bản luận tội; điều khoản luận tội vi phạm Tu chính án thứ nhất đối với Trump về quyền tự do ngôn luận; điều khoản luận tội “sai sót về mặt hiến pháp” vì buộc tội nhiều sự cố về hành vi được cho là có thể luận tội được trong một điều khoản đơn lẻ.

Nhóm phụ trách luận tội tại Hạ viện đáp lại bản tóm tắt pháp lý của nhóm ông Trump vào trưa 8/2, bác bỏ việc phiên tòa luận tội thiếu thẩm quyền.

“Không có ngoại lệ trong Hiến pháp cho phép các Tổng thống lạm dụng quyền lực trong những ngày cuối cùng của họ mà không có trách nhiệm giải trình” , 9 thành viên đảng Dân chủ của nhóm viết.

Họ lập luận rằng hành vi công khai của ông Trump trong những tuần trước ngày 6/1 cho thấy một Tổng thống “hầu như chỉ quan tâm đến việc lật ngược thất bại bầu cử của mình, thay vì dập tắt bạo lực hoặc bảo vệ Điện Capitol của Mỹ”.

Về cáo buộc rằng họ không đảm bảo quy trình hợp pháp cho ông Trump, nhóm luận tội lưu ý rằng họ đã mời cựu Tổng thống làm chứng – một yêu cầu mà các luật sư của ông từ chối và gọi là một “màn kịch chính trị”.

Đáp lại cáo buộc luận tội vi phạm các quyền của Tu chính án thứ nhất, nhóm luận tội viết: “Hạ viện không luận tội Tổng thống Trump vì ông ấy bày tỏ quan điểm chính trị không phổ biến. Họ luận tội ông ấy vì ông ấy cố tình kích động bạo lực chống lại chính phủ”.

Đáp lại việc Hạ viện đề cập đến nhiều sự cố trong một cáo buộc luận tội duy nhất, họ viết: “Điều khoản luận tội cáo buộc rằng Tổng thống Trump phạm vào ‘trọng tội và các tội nhẹ khác’ khi kích động bạo lực chống lại Chính phủ Hoa Kỳ”.